INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 28 kwietnia 2011 r. (data wpływu 4 maja 2011 r.) uzupełnionym w dniu 15 czerwca 2011 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nieodpłatnych świadczeń - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 maja 2011 r. został złożony wniosek uzupełniony w dniu 15 czerwca 2011 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nieodpłatnych świadczeń.

W złożonym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W związku ze zmianą przepisu ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie usług świadczonych nieodpłatnie, Wnioskodawca od dnia 1 kwietnia 2011 r. wprowadził do swojego cennika zaproszenia na spektakle za 5 zł. Do dnia 31 marca 2011 r. wydawano je nieodpłatnie: organizatorom, mediom, urzędom, samorządom, przedstawicielom uczelni i współpracujących różnych instytucji oraz potencjalnym sponsorom. Wnioskodawca realizuje zawarte wcześniej umowy barterowe na świadczenie usług, głównie reklamowych/informacyjnych, gdzie zapewnia stronie nieodpłatne zaproszenia na spektakle. Od dnia 1 kwietnia 2011 r. Wnioskodawca nalicza podatek od towarów i usług od zaproszeń wydanych nieodpłatnie w związku z realizacją umów lub w sporadycznych wypadkach poszczególnym osobom. Nadrzędny Departament Kultury Urzędu Marszałkowskiego sugeruje, że na organizatorze spoczywa obowiązek nadzoru merytorycznego i nie tylko, co dotyczy uczestnictwa w organizowanych przez Wnioskodawcę wydarzeniach artystycznych. Według rozeznania Wnioskodawcy nie wszystkie instytucje artystyczne zakładają obowiązek naliczania i odprowadzania podatku od towarów i usług od wydanych nieodpłatnie zaproszeń na spektakle. W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że wydawane nieodpłatnie do końca marca 2011 r. zaproszenia na spektakle, głównie na premiery:

1. organizatorom (Urząd Marszałkowski Województwa, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urząd Gminy) - wynikają z ustawowego bezpośredniego nadzoru merytorycznego oraz potrzeby promowania kulturalnej działalności Wnioskodawcy, który jest instytucją działającą w oparciu o ustawę z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej; organizatorzy ponadto przyznają Wnioskodawcy dotacje na działalność statutową, więc mają wpływ na jej wysokość;
2. władzom lokalnym – dyktowane są potrzebą promowania działalności kulturalnej, władze lokalne uczestniczą czynnie w działalności Wnioskodawcy, zasilają środki finansowe w postaci m.in. dotacji na sfinansowanie konkretnych przedsięwzięć artystycznych, pomocy udzielanej Urzędowi Marszałkowskiemu na finansowanie działalności kulturalnej także Wnioskodawcy, na zadania inwestycyjne;
3. osobom zarządzającym uczelniami oraz innymi instytucjami - w celach reklamowania działalności Wnioskodawcy i „obliczone” na budowanie zainteresowania wśród społeczeństwa, na szerzeniu kultury oraz polepszenie frekwencji;
4. mediom - wpływają na rozpowszechnianie informacji o różnorodności działalności kulturalnej Wnioskodawcy (reklama);
5. na zasadzie umów barterowych przede wszystkim na usługi poligraficzne i reklamowe, gdzie Wnioskodawca albo zapewnia sobie reklamę nie generując wydawania środków, albo uzyskuje konkretne materiały reklamowo-informacyjno-promocyjne bez konieczności wydatkowania środków, uwarunkowane jednak wydaniem określonej ilości nieodpłatnych zaproszeń wykorzystywanych sukcesywnie na czas trwania umowy.

Wymienieni w pkt 1-4 uświetniają swoją osobą przedsięwzięcia Wnioskodawcy, a od ich pozytywnego odbioru w dużej mierze zależy działalność Wnioskodawcy w następnym okresie, stanowią bowiem źródło lub wpływają na wysokość otrzymywanych środków finansujących działalność non profit Wnioskodawcy.

Od dnia 1 kwietnia 2011 r. dalej będą wydawane powyższym grupom nieodpłatne zaproszenia, jednak w mniejszych ilościach niż do końca marca.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku organizatorów (Urząd Marszałkowski, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urząd Gminy), władz samorządowych wspomagających statutową działalność Wnioskodawcy oraz mediów świadczących usługi reklamowo-informacyjne itp. można uznać, że są one wydawane w związku z prowadzoną działalnością i nadal stosować nieodpłatne wydawanie zaproszeń na spektakle bez obowiązku naliczania 8% podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, po ostatnich zmianach ustawy o podatku od towarów i usług ustawodawca ograniczył możliwość nienaliczania podatku od usług świadczonych nieodpłatnie, jeśli podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku przy nabyciu. Możliwość taka pozostała w przypadku towarów dla przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych, informacyjnych, prezentów o małej wartości (art. 3 oraz art. 8 ust. 1 ).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Stosownie do art. 8 ust. 2 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 marca 2011 r. nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Z kolei art. 8 ust. 2 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r. stanowi, że za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z powyższego wynika, że w oparciu o art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, do dnia 31 marca 2011 r. nieodpłatne świadczenie usług było traktowane jak odpłatne świadczenie usług pod warunkiem, że usługi świadczone były na cele niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem, a podatnikowi przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami przysługiwało prawo do odliczenia podatku (w całości lub w części). Natomiast dokonana z dniem 1 kwietnia 2011 r. nowelizacja tego przepisu – w szczególności mającego zastosowanie w niniejszej sprawie ust. 2 pkt 2 – polegająca na wyeliminowaniu warunku związanego z prawem do odliczenia podatku, wskazuje, że co do zasady opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega każde nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika, jego pracowników, wspólników i in. oraz każde nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza.

A zatem, świadczone nieodpłatnie usługi dla celów innych niż działalność gospodarcza należy opodatkować bez względu na to, czy przy ich nabyciu podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku (w całości lub części) czy też nie.

Wprowadzona zmiana do art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi ściślejsze odwzorowanie definicji odpłatnego świadczenia usług zawartej w art. 26 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.). Przepis ten stanowi, że za odpłatne świadczenie usług uznaje się każdą z następujących czynności:

1. użycie towarów stanowiących część majątku przedsiębiorstwa do celów prywatnych podatnika lub jego pracowników lub, bardziej ogólnie, do celów innych niż działalność jego przedsiębiorstwa, w przypadkach kiedy VAT od takich towarów podlegał w całości lub w części odliczeniu;
2. nieodpłatne świadczenie usług przez podatnika na prywatny użytek jego lub jego pracowników, lub bardziej ogólnie, do celów innych niż działalność jego przedsiębiorstwa.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że po dniu 1 kwietnia 2011 r. Wnioskodawca wprowadził zaproszenia na spektakle o wartości 5 zł, jednakże - jak miało to miejsce do dnia 31 marca 2011 r. - przekazuje zaproszenia także nieodpłatnie, w tym mediom oraz na rzecz Urzędu Marszałkowskiego, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, co wynika m.in. z ustawowego bezpośredniego nadzoru merytorycznego oraz potrzeby promowania kulturalnej działalności Wnioskodawcy, na rzecz władz lokalnych, osób zarządzających uczelniami, czy także w oparciu o umowy barterowe.

Uwzględniając powyższe, jak również przywołane przepisy prawa wskazać należy, że wbrew ocenie zawartej we wniosku, nie można uznać, że „po ostatnich zmianach ustawy o podatku od towarów i usług ustawodawca ograniczył możliwość nienaliczania VAT od usług świadczonych nieodpłatnie, jeśli podatnikowi przysługuje prawo od odliczania podatku przy nabyciu”. Jak bowiem wykazano na str. 3 niniejszej interpretacji, dokonana nowelizacja nieodpłatnych świadczeń nie odwołuje się do przesłanki przysługiwania podatnikowi prawa do odliczenia podatku naliczonego jako warunku opodatkowania czynności nieodpłatnego świadczenia usług (art. 8 ust. 2 ustawy). Z przepisu wynika natomiast, że opodatkowaniu podlega nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. Dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie podlega opodatkowaniu istotne jest więc ustalenie celu takiego świadczenia.

Przez nieodpłatne usługi służące do celów działalności podatnika należy rozumieć takie, które są wykonywane bez wynagrodzenia, ale w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Świadczenie ich ma dominujący charakter w stosunku do korzyści osiąganej w tym przypadku przez odbiorcę tych świadczeń.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż nieodpłatnie przekazanie zaproszeń na spektakle na rzecz organizatorów, władz lokalnych, osób zarządzających uczelniami oraz innymi instytucjami, mediom, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż nie będzie miał w tym przypadku zastosowania art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż nieodpłatne przekazanie, jak wynika ze stanu faktycznego, będzie miało miejsce w celach promowania kulturalnej działalności Wnioskodawcy, szerzenia kultury i polepszania frekwencji, rozpowszechniania informacji o działalności Wnioskodawcy, reklamy, a więc w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością. A zatem Wnioskodawca z tytułu nieodpłatnego przekazania zaproszeń na spektakle na rzecz ww. podmiotów nie jest zobowiązanym do naliczania podatku od towarów i usług.

Natomiast przekazanie „nieodpłatnych” zaproszeń w oparciu o zawarte umowy barterowe, z których wynika zobowiązanie Wnioskodawcy do przekazania określonej ilości „nieodpłatnych” zaproszeń w zamian za otrzymanie usług poligraficznych, reklamowych, podlegać będzie opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przy zastosowaniu 8% stawki podatku w oparciu o art. 41 ust. 2 w zw. z art. 146a pkt 2 ustawy w powiązaniu z poz. 182 załącznika nr 3 do ustawy, z uwagi na to, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nie tylko świadczenie usług za wynagrodzeniem określonym w pieniądzu. Przepisy podatkowe nie zawierają bowiem jakichkolwiek ograniczeń, co do formy zapłaty, a zatem wynagrodzenie (zapłata) nie musi nastąpić w formie świadczenia pieniężnego. Może to być również świadczenie rzeczowe. Jeżeli w obrocie gospodarczym następuje zamiana towaru na towar, towaru na usługę, a także zamiana usługi na usługę mamy do czynienia z transakcjami barterowymi. Z uwagi więc na to, że pomiędzy Wnioskodawcą a podmiotami świadczącymi ww. usługi istnieje relacja zobowiązaniowa i odpłatna, w której każda ze stron zobowiązuje się do określonego działania, uznać należy, że wydanie zaproszeń na rzecz ww. podmiotów, na podstawie zawartych umów barterowych, w zamian za co Wnioskodawca uzyskuje reklamę bądź materiały reklamowo-informacyjne stanowi, jak powyżej wskazano, czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.