INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy. przedstawione we wniosku z dnia 10 sierpnia 2011 r. (data wpływu 12 sierpnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności przekazania w trakcie spotkań usług cateringowych i gastronomicznych – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 sierpnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności przekazania w trakcie spotkań usług cateringowych i gastronomicznych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka jest producentem wyrobów z włókien naturalnych. Zatrudnia ok. 190 pracowników. Przed kilku laty Wnioskodawca borykał się z problemami wydajności, problemem kosztów produkcji. Problemy te w znaczny sposób wpływały na słaby wynik finansowy. Wnioskodawca próbował wprowadzić zmiany organizacyjne i funkcjonalne. Niestety decyzje podjęte przez Zarząd spowodowały, że podjęte procedury miały charakter administracyjny i nie spowodowały zwiększenia aktywności pracowników, a co za tym idzie nie przyniosły spodziewanych rezultatów w zakresie efektywności pracy w zakresie wykorzystania środków produkcji.

Szansę na osiągnięcie pozytywnych rezultatów w przedstawionym zakresie Wnioskodawca dostrzegł w sprawdzonych i realizowanych w wielu krajach technikach inżynierii procesowej takich jak: XXX.

Od kilku lat Wnioskodawca wdraża system XXX Technika ta zakłada, że pracownik musi być świadomy, że od jego działania uzależnione są relacje międzystanowiskowe, międzywydziałowe i międzydziałowe, że to On ma wpływ na poprawę organizacji swojego stanowiska pracy, wydajności i efektywności pracy.

Pracodawca powinien dbać o to by stworzyć jak najlepsze warunki do pracy dla swoich pracowników, by poczuli, że oni także są ważną częścią firmy. Realizując to Spółka prowadzi wiele kursów, szkoleń, organizuje spotkania m.in. z Zarządem, Kierownikami Działów. Często też w spotkaniach uczestniczą akcjonariusze. Część spotkań, szkoleń jest organizowana przez podmioty zewnętrzne.

Spotkania takie mają przede wszystkim cele szkoleniowe, informacyjne, integracyjne. Spotkania takie odbywają się zarówno na terenie przedsiębiorstwa jak i poza nim. Udział pracowników w tych spotkaniach jest obowiązkowy. Spółka organizuje też spotkania o charakterze integracyjnym. Tu obecność nie jest obowiązkowa. Każdy z pracowników podejmuje decyzje o uczestnictwie w takim spotkaniu. Na spotkania integracyjnych zawsze poza częścią „rozrywkową” jest część informacyjna służąca przekazaniu informacji o osiągniętych sukcesach i planach na przyszłość. Wszystkie spotkania finansowane są ze środków obrotowych przedsiębiorstwa.

Wprowadzana od kilku lat technika XXX w przedsiębiorstwie przyniosła widoczne pozytywne rezultaty. W wyniku działań XXX udało się dotychczas bardzo istotnie zwiększyć wydajność pracy w Spółce. Zwiększone zostało zaangażowanie załogi w celu poszukiwania rozwiązań technologicznych i technicznych dla lepszego przebiegu procesów. Utrzymano poziom produkcji przy istotnym zmniejszeniu zatrudnienia. Udało się utrzymać konkurencyjność cenową wyrobów na rynkach międzynarodowych. Założenia podjęte przy decyzji o wprowadzeniu XXX zostały zrealizowane.

Jednym z elementów występujących w czasie organizowanych spotkań szkoleniowych, informacyjnych czy integracyjnych jest posiłek, z którego może skorzystać każdy z pracowników. W czasie spotkań na terenie przedsiębiorstwa często Wnioskodawca zamawia usługę cateringową. Często również, a szczególnie gdy spotkania są poza siedzibą firmy Zainteresowany zleca ich organizację firmie zewnętrznej. Wówczas poza podstawowym przedmiotem spotkania, korzystają również z usługi gastronomicznej, przy czym podkreśleniu wymaga fakt, że usługa ta jest elementem składowym kompleksowej usługi organizacji imprezy czy też spotkania.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przekazanie usług cateringowych, gastronomicznych, związanych z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą jest czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, rozstrzygając kwestię podatku należnego od nieodpłatnego świadczenia usług należy przywołać brzmienie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarowi odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.

Na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Wynika z tego, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług muszą być spełnione łącznie dwa warunki, a mianowicie:

• brak związku świadczonych usług z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem,

• istnienie prawa podatnika do odliczenia w całości lub w części podatku naliczonego związanego ze świadczonymi usługami.
  
  

Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy nieodpłatne świadczenia usług wymienionych w przedmiotowym wniosku, stanowiących część składową organizowanych imprez okolicznościowych, integracyjnych, szkoleniowych, bądź też występujących samodzielnie jest bezpośrednio związane z prowadzoną działalnością gospodarczą i w związku z tym nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż zgodnie z brzmieniem przepisu art. 8 ust 2 ustawy o VAT nie stanowi odpłatnego świadczenia usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne przekazanie towarów i nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Przez dostawę towarów rozumie się również – w myśl art. 7 ust. 2 ustawy – przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Za odpłatne świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 2, uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
   
   

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Spółka jest producentem wyrobów z włókien naturalnych. Zatrudnia ok. 190 pracowników.

Od kilku lat Wnioskodawca wdraża system XXX. Technika ta zakłada, że pracownik musi być świadomy, że od jego działania uzależnione są relacje międzystanowiskowe, międzywydziałowe i międzydziałowe, że to On ma wpływ na poprawę organizacji swojego stanowiska pracy, wydajności i efektywności pracy.

Pracodawca powinien dbać o to by stworzyć jak najlepsze warunki do pracy dla swoich pracowników, by poczuli, że oni także są ważną częścią firmy. Realizując to Spółka prowadzi wiele kursów, szkoleń, organizuje spotkania m.in. z Zarządem, Kierownikami Działów. Często też w spotkaniach uczestniczą akcjonariusze. Część spotkań, szkoleń jest organizowana przez podmioty zewnętrzne.

Spotkania takie mają przede wszystkim cele szkoleniowe, informacyjne, integracyjne. Spotkania takie odbywają się zarówno na terenie przedsiębiorstwa jak i poza nim. Udział pracowników w tych spotkaniach jest obowiązkowy. Spółka organizuje też spotkania o charakterze integracyjnym. Tu obecność nie jest obowiązkowa. Każdy z pracowników podejmuje decyzje o uczestnictwie w takim spotkaniu. Na spotkania integracyjnych zawsze poza częścią „rozrywkową” jest część informacyjna służąca przekazaniu informacji o osiągniętych sukcesach i planach na przyszłość. Wszystkie spotkania finansowane są ze środków obrotowych przedsiębiorstwa.

Wprowadzana od kilku lat technika w przedsiębiorstwie przyniosła widoczne pozytywne rezultaty. W wyniku działań XXX udało się dotychczas bardzo istotnie zwiększyć wydajność pracy w Spółce. Zwiększone zostało zaangażowanie załogi w celu poszukiwania rozwiązań technologicznych i technicznych dla lepszego przebiegu procesów. Utrzymano poziom produkcji przy istotnym zmniejszeniu zatrudnienia. Udało się utrzymać konkurencyjność cenową wyrobów na rynkach międzynarodowych. Założenia podjęte przy decyzji o wprowadzeniu XXX zostały zrealizowane.

Jednym z elementów występujących w czasie organizowanych spotkań szkoleniowych, informacyjnych czy integracyjnych jest posiłek, z którego może skorzystać każdy z pracowników. W czasie spotkań na terenie przedsiębiorstwa często Wnioskodawca zamawia usługę cateringową. Często również, a szczególnie gdy spotkania są poza siedzibą firmy Zainteresowany zleca ich organizację firmie zewnętrznej. Wówczas poza podstawowym przedmiotem spotkania, korzystają również z usługi gastronomicznej, przy czym podkreśleniu wymaga fakt, że usługa ta jest elementem składowym kompleksowej usługi organizacji imprezy czy też spotkania.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje ani usług gastronomicznych, ani usług cateringowych. Należy rozważyć, więc czy catering różni się od usług gastronomicznych, czy też rzeczywisty charakter tych usług jest taki sam.

Usługa gastronomiczna polega na przygotowaniu i podaniu posiłku w miejscu, w którym jest on przyrządzany, tj. w restauracji czy innym lokalu. Catering oznacza natomiast dostarczenie przygotowanych posiłków w miejsce wskazane przez zamawiającego, np. do siedziby spółki. Taką też definicję odnajdziemy w Słowniku języka polskiego PWN, zgodnie z którym catering to usługa polegająca na przygotowywaniu i dostarczaniu na zamówienie gotowych potraw lub na organizacji przyjęć. W świetle powyższego uznać należy, że catering różni się od usług gastronomicznych.

Podobnie wypowiedział się również Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku w sprawie C-231/94 Faalborg-Gelting. W powyższym orzeczeniu TS UE udzielił odpowiedzi na pytanie, kiedy mamy do czynienia z usługą restauracyjną, a kiedy ze sprzedażą żywności „na wynos", tj. de facto z dostawą towarów. Jak zauważył TS, usługa restauracyjna jest rezultatem szeregu czynności, począwszy od gotowania potrawy do jej serwowania, przy czym jednocześnie do dyspozycji klienta pozostaje infrastruktura, w tym jadalnia z pomieszczeniami sąsiadującymi (np. szatnia), umeblowanie i zastawa stołowa. Osoby, które w ramach wykonywania swojego zawodu pracują w restauracjach, wykonują na rzecz nabywcy posiłków wiele czynności, takich jak nakrywanie do stołu, doradzanie klientowi i objaśnianie szczegółów dotyczących posiłków w menu, podawanie do stołu i sprzątanie po zakończeniu konsumpcji. Usługi restauracyjne charakteryzuje zatem cały zespół cech i czynności, przy czym dostawa posiłku jest jedynie częścią usługi, choć stanowi dominujący element. Zatem należy je klasyfikować dla celów VAT jako świadczenie usług. Jednocześnie TSUE podkreślił, że sytuacja wygląda odmiennie, jeśli transakcja dotyczy posiłków „na wynos" i nie obejmuje usługi mającej na celu uzyskanie wzrostu konsumpcji na miejscu przy odpowiednim podaniu potrawy. Wtedy mamy do czynienia z dostawą towarów (tj. żywności).

Wprawdzie powyższy wyrok dotyczył rozstrzygnięcia kwestii miejsca opodatkowania określonych czynności, jednak zaprezentowany przez TSUE podział na usługi restauracyjne oraz dostarczanie żywności „na wynos" może być pomocny przy ustaleniu rzeczywistego charakteru cateringu. Wyrok ten w pośredni sposób pomaga odróżniać klasyczne usługi gastronomiczne od cateringu, rozumianego jako przygotowanie i dostarczenie żywności we wskazane miejsce.

Ponadto należy wskazać, iż w obowiązującym od 1 lipca 2011r. rozporządzeniu wykonawczym Rady (UE) NR 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającym środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zdefiniowano zarówno usługi cateringowe jak i usługi restauracyjne.

I tak, w myśl art. 6 ust. 1 ww. rozporządzenia, usługi restauracyjne i cateringowe oznaczają usługi polegające na dostarczaniu gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo żywności i napojów, przeznaczonych do spożycia przez ludzi, wraz z odpowiednimi usługami wspomagającymi pozwalającymi na ich natychmiastowe spożycie. Dostarczanie żywności lub napojów lub żywności i napojów stanowi jedynie element większej całości, w której muszą przeważać usługi. Usługi restauracyjne polegają na świadczeniu takich usług w lokalu należącym do usługodawcy, podczas gdy usługi cateringowe polegają na świadczeniu takich usług poza lokalem usługodawcy.

Ust. 2 wskazanego przepisu stanowi, że za usługi cateringowe i restauracyjne w rozumieniu ust. 1 nie uznaje się dostawy gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo dostawy gotowej lub niegotowej żywności i napojów, wraz z ich transportem lub bez niego, ale bez żadnych innych usług wspomagających.

Zatem należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z dostawą towarów, a nie ze świadczeniem usług, jak twierdzi Wnioskodawca.

Dokonując analizy powołanych powyżej przepisów prawa podatkowego w kontekście przedstawionego opisu stanu faktycznego należy uznać, iż opodatkowaniu nie podlega zużycie towarów przez pracowników przedsiębiorstwa w trakcie szkoleń przeprowadzanych w zakładzie pracy, bowiem w tym przypadku nie ma miejsca zużycie towarów na cele osobiste pracowników.

Natomiast w sytuacji nieodpłatnego świadczenia na rzecz pracowników ww. usług kompleksowych nabywanych od podmiotu trzeciego należy rozważyć, czy zastosowanie w sprawie będzie miał przepis art. 8 ust. 2 ustawy.

Analizując natomiast treść powołanego art. 8 ust. 2 pkt 2, zauważyć należy, że dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej przepisu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Ponadto stwierdzić należy, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatnie świadczenie usług (inne niż wskazane w pkt 1) na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika, bez względu na to czy podatnikowi przysługiwało, czy też nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku.

Konsekwentnie, czytając powyższy przepis a contrario, należy uznać, iż zgodnie z jego gramatyczną wykładnią nieodpłatne świadczenie usług na cele działalności gospodarczej podatnika w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług nie podlega opodatkowaniu VAT.

Potwierdzeniem takiej interpretacji ww. przepisu może być stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wyrażone w uzasadnieniu wyroku z dnia 13 lipca 2007 r. (sygn. III SA/Wa 3630/06). "Usługi świadczone nieodpłatnie należy traktować, jako usługi odpłatne, o ile nie są one związane z prowadzaniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do odliczania podatku naliczonego. Tylko łączne zaistnienie powołanych przesłanek umożliwia zastosowanie fikcji prawnej i objęcie zakresem opodatkowania, usług nieodpłatnych. W konsekwencji, brak przynajmniej jednej przesłanki, opodatkowanie wyłącza."

Powyższe orzeczenie, mimo, iż zapadło w stanie prawnym przed 1 kwietnia 2011 r. nadal pozostaje pomocne przy interpretacji art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2011 r. gdyż obecny przepis uzależnia opodatkowanie podatkiem VAT nieodpłatne świadczenie usług od określonego warunku - świadczenie usług na cele inne niż działalność podatnika. W rezultacie, uprawnione jest stwierdzenie, iż w przypadku braku świadczenia na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika, nie jest możliwe opodatkowanie podatkiem VAT takiej czynności na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż przekazanie usług gastronomicznych w ramach kompleksowej usługi, na cele działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę, nie podlegają opodatkowaniu na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy.

Mając zatem na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż nieodpłatne zużycie artykułów spożywczych tj. posiłków dostarczanych w formie cateringu, zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem nie służy ono zaspokojeniu celów osobistych pracowników i związane jest wyłącznie z prowadzoną działalnością gospodarczą. Natomiast przekazanie usług gastronomicznych w ramach kompleksowej usługi, na cele działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę, nie podlegają opodatkowaniu na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy.

Wobec powyższego oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy, należało uznać je za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przekazania usług cateringowych i gastronomicznych związanych z prowadzoną działalnością. Natomiast wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej usługi kompleksowe nr IPTPP3/443-80/11-3/IB, zaś w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach VAT za usługi cateringowe został załatwiony interpretacją IPTPP3/443-80/11-2/IB.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.