2020.03.03 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-3.4012.33.2019.2.IG
z 3 marca 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 listopada 2019 r. (data wpływu 3 grudnia 2019 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania świadczenia z tytułu Kosztów Relokacji oraz prawa do odliczenia całej kwoty podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturze VAT dokumentującej Koszty Relokacji – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 grudnia 2019 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania świadczenia z tytułu Kosztów Relokacji oraz prawa do odliczenia całej kwoty podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturze VAT dokumentującej Koszty Relokacji.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe:

A. Spółka Akcyjna (dalej „Wnioskodawca" lub „Bank”) jest bankiem krajowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tj. Dz.U. z 2018 r., poz. 2187 ze zm.). Na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego Wnioskodawca prowadzi działalność bankową.

Bank jest polskim podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, tj. zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o CIT podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, z uwagi na siedzibę i zarząd na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Ponadto, zgodnie z art. 97 ust. 4 ustawy o VAT Wnioskodawca jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Co do zasady Bank świadczy usługi podlegające zwolnieniu z podatku VAT, a w ograniczonym zakresie usługi opodatkowane tym podatkiem.

Wnioskodawca jest jednostką dominującą w grupie kapitałowej B., którą razem z Wnioskodawcą tworzą jednostki zasadniczo objęte obowiązkiem konsolidacji, tj. łączenia sprawozdań finansowych. Kluczowymi spółkami w grupie kapitałowej B., poza Bankiem, są: C. S.A., D. S.A., E. Sp. z o.o. i F. S.A. (dalej osobno „Spółka Zależna” lub łącznie „Spółki Zależne”), dla których Wnioskodawca jest jedynym akcjonariuszem lub wspólnikiem. Grupa kapitałowa B. operuje w różnych segmentach rynku bankowego. Oferuje bankowość detaliczną, korporacyjną i inwestycyjną oraz inne usługi finansowe, takie jak leasing, faktoring, finansowanie nieruchomości komercyjnych, działalność maklerską, wealth management, corporate finance i doradztwo w zakresie rynków kapitałowych, a także dystrybucję ubezpieczeń. Spółki grupy kapitałowej B. oferują kompleksową obsługę klientów i pozwalają klientom na osiąganie zróżnicowanych celów biznesowych.

Spółki grupy kapitałowej B. prowadzą autonomiczną działalność operacyjną. Bank nie zarządza przedsiębiorstwami Spółek Zależnych na podstawie umów o zarządzanie lub umów o podobnym charakterze. Niemniej jednak Bank i Spółki Zależne są podmiotami powiązanymi w rozumieniu przepisów ustawy o CIT i ustawy o VAT z uwagi na powiązania kapitałowe i organizacyjne. Wnioskodawca aktywnie realizuje swoje interesy jako akcjonariusz lub wspólnik, w tym ma możliwość kształtowania decyzji Spółek Zależnych w wymiarze strategicznym, przykładowo w ramach strategii grupy kapitałowej B., która wyznacza najważniejsze kierunki aktywności całej grupy i opiera się na trzech filarach: empatii (koncentracja na kliencie), mobilności (rozwój przewagi konkurencyjnej w sferze mobilnej) oraz efektywności (regularna poprawa skuteczności zarządzania zasobami). Ponadto, Bank sprzedaje i nabywa usługi w ramach relacji ze Spółkami Zależnymi. Wnioskodawca wykonuje na rzecz Spółek Zależnych transakcje o charakterze finansowym i niefinansowym, w tym udziela licencje na znak towarowy B. lub wynajmuje powierzchnie biurowe.

Siedzibą działalności gospodarczej Banku oraz Spółek Zależnych jest G. i Spółki Zależne prowadzą działalność w G. w wielu różnych lokalizacjach, pod różnymi adresami, w oddalonych od siebie budynkach. Nieruchomości lokalowe wynajmowane są od różnych podmiotów, na podstawie odmiennych umów najmu lub umów o podobnym charakterze, zawartych na różne okresy i przewidujących m.in. różne stawki czynszu lub opłat. Wnioskodawca i Spółki Zależne ponoszą wysokie koszty związane z użytkowaniem i zarządzaniem budynkami i właściwymi umowami.

W związku z powyższym grupa kapitałowa B. przygotowuje się do istotnej reorganizacji, która zgodnie ze strategiczną decyzją Wnioskodawcy zakłada „konsolidację” Banku i Spółek Zależnych pod nowym wspólnym adresem (dalej „Relokacja”). Istotą Relokacji będzie doprowadzenie do zakończenia użytkowania wielu lokalizacji rozproszonych w G. na korzyść jednej centrali. Centrala ma mieścić się w nowo wybudowanym kompleksie biurowym położonym w bardzo atrakcyjnej lokalizacji w ścisłym centrum G., którego niemal wszystkie kondygnacje mają zostać zajęte i zorganizowane na potrzeby Banku i Spółek Zależnych (dalej „H"). Relokacja jest zdarzeniem przyszłym, na którym koncentruje się niniejszy wniosek.

W celu przeprowadzenia Relokacji Wnioskodawca zawarł umowę najmu z podmiotem wynajmującym H. Na podstawie tej umowy, w zamian za wynagrodzenie, Bank najmie odpowiednie powierzchnie jednocześnie na potrzeby własne Banku oraz na rzecz Spółek Zależnych. Docelowo Wnioskodawca zawrze także umowy podnajmu ze Spółkami Zależnymi i w ten sposób odpłatnie podnajmie powierzchnie przeznaczone w H dla poszczególnych Spółek Zależnych. Usługi podnajmu świadczone przez Bank na rzecz Spółek Zależnych stanowić będą usługi podlegające opodatkowaniu VAT (nie będą zwolnione od tego podatku).

Pod nowym wspólnym adresem Bank i Spółki Zależne będą kontynuować, właściwe dla tych jednostek, kluczowe funkcje operacyjne lub zarządcze, podejmować najważniejsze bieżące decyzje w zakresie podstawowej działalności gospodarczej (tzw. front Office) oraz wykorzystywać podstawowe zasoby ludzkie i techniczne wspierające tę działalność (tzw. back Office). Przestrzeń H zostanie przystosowana do potrzeb spółek, jednostek organizacyjnych i ich pracowników z myślą o powstaniu i utrwaleniu wspólnej kultury organizacyjnej. Przeniesienie tych spółek do H ma wśród klientów, kontrahentów, pracowników i współpracowników stworzyć wizerunek grupy kapitałowej B. jako jednej organizacji, co ma pozytywnie wpłynąć m.in. na wartość marki B.

Wnioskodawca zakłada, że Relokacja umożliwi osiągnięcie efektów synergii zbliżonych do tych, które pojawiają się przy łączeniach przedsiębiorstw. Podczas gdy istotą typowych konsolidacji jest przeniesienie całości lub części majątku jednego podmiotu na inny, celem Relokacji będzie większa integracja i harmonizacja środowisk pracy oraz wyeliminowanie zbędnych barier związanych z rozproszeniem w wielu lokalizacjach (przy zachowaniu odrębności jednostek wymaganej właściwymi przepisami). Skutki Relokacji będą mieć znaczący wpływ na funkcjonowanie Banku i Spółek Zależnych, w tym poprzez usprawnienie współpracy, ułatwienie zarządzania zasobami ludzkimi i technicznymi, zintegrowanie nadzoru, przyspieszenie złożonych procesów decyzyjnych i operacyjnych. Relokacja ma wykreować dodatkowy „organiczny” wzrost wartości ekonomicznej Wnioskodawcy i Spółek Zależnych. Taki model wzrostu jest spójny z historycznym doświadczeniem grupy kapitałowej B, co świadczy o dążeniu do zachowania logiki rozwoju grupy kapitałowej B.

Taka Relokacja powinna mieć także pozytywny wpływ na rachunkowość i sprawozdawczość zarządczą, finansową i podatkową w grupie kapitałowej B. Efekty synergii sprzyjać bowiem będą wymianie informacji, w szczególności obiegowi dokumentów (niezależnie od tego, że funkcje zarządcze, rachunkowe i podatkowe nadal będą wykonywane przez każdą ze spółek samodzielnie). Na marginesie, Bank i Spółki Zależne rozważają, niezależnie od Relokacji, utworzenie podatkowej grupy kapitałowej, w której Bank objąłby funkcję „spółki dominującej”, zaś Spółki Zależne byłyby „spółkami zależnymi”, zgodnie z art. la ustawy CIT (dalej „PGK”). Funkcjonowanie wszystkich spółek grupowych w H może mieć korzystne przełożenie m.in. na ustalanie dochodu PGK przez Wnioskodawcę (dla uniknięcia wątpliwości Wnioskodawca wnosi jednak o rozpatrzenie niniejszego wniosku wyłącznie w jego indywidualnej sprawie, tak jakby w przyszłości był samodzielnym podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych oraz czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług).

Przede wszystkim jednak zakłada się, że Bank i Spółki Zależne osiągną na skutek Relokacji wymierne oszczędności finansowe (kosztowe). Korzyści będą związane przede wszystkim z efektem skali - H zostanie wynajęta bowiem od jednego wynajmującego, na wieloletni okres najmu i na potrzeby wielu podmiotów. Spodziewana Relokacja umożliwia zatem wynegocjowanie i utrzymanie korzystnych warunków najmu, których odzwierciedleniem ma być w szczególności atrakcyjna stawka czynszu. Spodziewane korzyści finansowe po stronie Banku i Spółek Zależnych wiązać się będą także z korzystnymi warunkami eksploatacji H (z uwagi m.in. na zastosowanie nowoczesnych rozwiązań proekologicznych) oraz oszczędnościami w obszarze kosztów zarządzania umową najmu i najmowaną nieruchomością. Relokacja ma być pewniejszym, łatwiejszym w zarządzaniu i bardziej korzystnym finansowo rozwiązaniem dla Banku i Spółek Zależnych w porównaniu z hipotetycznym przypadkiem, gdyby do Relokacji nie doszło, tj. gdyby Bank lub Spółki Zależne nadal ponosiły koszty związane z użytkowaniem wielu nieruchomości lokalowych w oparciu o wiele umów, które przewidują zróżnicowane warunki umowne (o ile przedłużenie dotychczasowych umów na porównywalnie długi okres byłoby w ogóle możliwe).

Niemniej jednak Relokacja będzie się wiązać także z kosztami. W związku zamiarem doprowadzenia do zakończenia użytkowania wielu lokalizacji rozproszonych (…) na korzyść jednej wspólnej centrali, konieczne może być rozwiązanie wybranych stosunków prawnych. W przypadku rozwiązania umowy przez Spółkę Zależną nie można zatem wykluczyć, że dotychczasowy wynajmujący (podmiot niepowiązany) zażąda od Spółki Zależnej odszkodowania pieniężnego za szkody powstałe z winy tej spółki (dalej „Odszkodowanie”). Należy założyć, że Odszkodowanie zostałoby udokumentowane na rzecz Spółki Zależnej fakturą, na której zostałaby wykazana kwota podatku VAT.

W związku z tym Wnioskodawca rozważa możliwość zawarcia porozumienia (dalej „Porozumienie”), w którym w zamian za zgodę Spółki Zależnej na Relokację w oczekiwanym terminie, tj. przystąpienie do umowy podnajmu w H. i przedterminowe odstąpienie od dotychczasowej umowy, Wnioskodawca zobowiązałby się wobec Spółki Zależnej do zapłaty na jej rzecz jednorazowego świadczenia pieniężnego (dalej „Świadczenie”). Na podstawie szczegółowych uzgodnień Świadczenie zostałoby skalkulowane w oparciu o kwotę Odszkodowania lub inne wydatki niezbędne do uzyskania zgody Spółki Zależnej na jej relokację do H (na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane). Podobnie jak wyżej, Świadczenie zostałoby przez Spółkę Zależną udokumentowane fakturą, na której wykazany byłby podatek VAT do zapłaty przez Wnioskodawcę (dalej „Podatek Naliczony”).

Wnioskodawca zwraca się z uprzejmą prośbą o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w przedmiocie podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób prawnych dla przedstawionego zdarzenia przyszłego, tj. planowanej Relokacji Banku i Spółek Zależnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przedstawionym zdarzeniu przyszłym zapłata Świadczenia przez Wnioskodawcę będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 8 ust. 1 i art. 29a ust. 1 ustawy o VAT?
Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przedstawionym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do odliczenia całej kwoty Podatku Naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 1 i art. 90 ust. 1 ustawy o VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1

Prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przedstawionym zdarzeniu przyszłym zapłata Świadczenia przez Wnioskodawcę będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 8 ust. 1 i art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2

Prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przedstawionym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do odliczenia całej kwoty Podatku Naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 1 i art. 90 ust. 1 ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 5 ust. 2 tej ustawy czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 2a ustawy o VAT w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Natomiast zgodnie z art. 29a ust. 7 ustawy o VAT podstawa opodatkowania nie obejmuje:

stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy o VAT stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Przy czym zgodnie z art. 146aa pkt 1 tej ustawy w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż - 6% stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Analiza przedstawionych przepisów prowadzi do wniosku, że w zdarzeniu przyszłym Bank będzie zaangażowany w obrót usługowy, który podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Bank będzie bowiem usługodawcą z tytułu odpłatnych usług podnajmu i usługobiorcą z tytułu odpłatnej zgody Spółki Zależnej na Relokację. Z całą pewnością nie będą to transakcje, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, ani transakcje, które są zwolnione od tego podatku.

Zdaniem Wnioskodawcy odpłatność, niezależnie od jej formy i wysokości, jest zasadniczym warunkiem identyfikacji „odpłatnego świadczenia usług”, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. Z kolei art. 8 ust. 1 ustawy o VAT prezentuje bardzo szeroką definicję świadczenia usług, przez które rozumie się każde świadczenie inne niż dostawa towarów. W efekcie, za „odpłatne świadczenie usług” podlegające opodatkowaniu VAT, w świetle art. 5 ust. 1 i 2 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, należy co do zasady uznać transakcję ekonomiczną, niezależnie od jej formy prawnej, która nie jest dostawą towarów na gruncie ustawy o VAT i która przewiduje zapłatę w charakterze wynagrodzenia, należną od beneficjenta danej usługi.

Zasadniczy wymóg odpłatności potwierdza także art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Przepis wprost posługuje się bowiem pojęciem „zapłaty" (wszystkiego, co stanowi zapłatę), otrzymanej lub należnej od usługobiorcy, jak również pojęciem „ceny" za usługę świadczoną przez usługodawcę. Podstawą opodatkowania jest więc zgodnie z tym przepisem wymierne wynagrodzenie, które kupujący (usługobiorca) jest zobowiązany zapłacić sprzedającemu (usługodawcy). Jeśli więc obrót usługowy między stronami zakłada odpłatność, to zapłata za usługę z reguły powinna zawierać w sobie należny podatek od towarów i usług (co do zasady według stawki 23%).

Jednocześnie zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT zbiór usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT obejmuje także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W tym kontekście na uwzględnienie zasługuje praktyka interpretacyjna dotycząca powyższej kategorii usług - przykładowo:

„Należy podkreślić, że nie każde zaniechanie lub tolerowanie czynności uważane jest za usługę podlegającą opodatkowaniu VAT. Opodatkowaniu podlega tylko takie powstrzymanie się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji, które: 1) wynika z wyraźnego stosunku zobowiązaniowego; 2) dotyczy istniejącego konkretnego podmiotu będącego konsumentem tego zobowiązania; 3) dotyczy zobowiązania o odpłatnym charakterze. W przypadku gdy którykolwiek z tych warunków nie zostanie spełniony, zobowiązanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT” (J. Matarewicz, [Komentarz do art. 8], w: J. Matarewicz, Ustawa o podatku od towarów i usług. Komentarz aktualizowany, stan prawny na 1 października 2019 r., LEX/el. 2019);
„Mając na uwadze ogólne reguły konstrukcyjne systemu VAT, a także wnioski sformułowane w unijnym orzecznictwie, należy wskazać na jedną istotną cechę usługi jako takiej. Otóż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść (choćby potencjalną) (...). Powyższa kwestia ma szczególnie znaczenie przy takich świadczeniach, których istotą jest zaniechanie, powstrzymywanie się od określonych czynności. Jeżeli nie można ustalić, wskazać podmiotu, który z danego zaniechania odniósłby lub powinien był odnieść korzyść, to - chociażby nawet zachowanie to było pożądane czy też przynoszące ogólną korzyść, np. z punktu widzenia ogólnospołecznego czy też innej zbiorowości - nie będzie ono stanowić usługi. Nie można także zakładać, że podmiot, który płaci za dane świadczenie polegające na zaniechaniu, jest jego beneficjentem. Tego rodzaju związek musi być wyraźnie widoczny" (A. Bartosiewicz, [Komentarz do art. 8], w: A. Bartosiewicz, VAT. Komentarz, wyd. XIII, stan prawny na 1 kwietnia 2019 r., WKP 2019).

Zatem świadczenie wzajemne między Spółką Zależną i Bankiem będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT jako „odpłatne świadczenie usług", o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Po pierwsze, zaistnieje wyraźny stosunek zobowiązaniowy potwierdzony zawartym Porozumieniem. Po drugie, spełniony będzie warunek odpłatności, gdyż Świadczenie będzie miało charakter wynagrodzenia dla Spółki Zależnej. Po trzecie, wystąpi korzyść (choćby potencjalna) po stronie Banku jako bezpośredniego konsumenta usługi. Świadczenie doprowadzi bowiem do sytuacji, która pozwoli Wnioskodawcy uzyskać przychody z podnajmu H oraz stworzyć pewne i optymalne warunki funkcjonowania grupy kapitałowej B, w szczególności zminimalizować koszty lub straty związane z ogólnym funkcjonowaniem wynikające z rozproszenia grupy kapitałowej B w wielu lokalizacjach, co będzie miało wpływ nie tylko na konkurencyjność grupy jako całości, ale także konkurencyjność samego Banku. Można zatem w sposób wyraźny ustalić podmiot, który z zachowania Spółki Zależnej powinien odnieść korzyść. Tym podmiotem będzie Bank.

Powyższej konkluzji nie zmienia, że Relokacja może przy okazji prowadzić do wystąpienia korzyści po stronie Spółki Zależnej jako usługodawcy. Wspólne działania podejmowane w grupach kapitałowych są z reguły korzystne pod względem ekonomicznym nie tylko dla jednostek dominujących, ale także jednostek zależnych. Korzyści o charakterze grupowym (ogólnym), np. efekty synergii lub efekty skali występujące w długim okresie, są bowiem jedną z typowych przesłanek tworzenia i funkcjonowania grup kapitałowych, nawet jeśli w krótkim okresie niektóre jednostki przynoszą straty lub wyniki niższe od oczekiwanych. Nie ulega jednak wątpliwości, że to co korzystne dla Spółki Zależnej będzie w ostatecznym rozrachunku korzystne także dla Banku jako jednostki dominującej. Przykładowo, Świadczenie może przyczynić się do uzyskania przez Wnioskodawcę wyższego dochodu, gdyby posiadane akcje lub udziały Spółki Zależnej zostały w przyszłości sprzedane, w porównaniu z sytuacją, gdyby nie przeprowadzono Relokacji. Nie ulega zatem wątpliwości, że za ostatecznego beneficjenta rozważanej usługi należy uznać Bank.

Jednocześnie w odniesieniu do Świadczenia nie znajdzie zastosowania art. 29a ust. 7 ustawy o VAT. Zgodnie z Porozumieniem Świadczenie zostanie bowiem zapłacone jednorazowo i jego kwota będzie kalkulowana w oparciu o kwotę Odszkodowania lub inne wydatki niezbędne do uzyskania zgody Spółki Zależnej na jej relokację do H. Tym samym Świadczenie nie będzie związane z konkretnym obrotem realizowanym przez Bank w przyszłych okresach rozliczeniowych. Nie będzie także zwrotem Spółce Zależnej tzw. kosztów wyłożonych. W ocenie Wnioskodawcy Świadczenie należałoby raczej uznać za rodzaj „zachęty” mającej zmotywować Spółkę Zależną do rozwiązania dotychczasowej umowy i przystąpienia do umowy podnajmu z Bankiem. Stanowi warunek przeprowadzenia Relokacji z udziałem Banku i wszystkich Spółek Zależnych.

Końcowo, Wnioskodawca zwraca uwagę na praktykę interpretacyjną organów podatkowych w analogicznych przypadkach, przykładowo:

interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 października 2019 r. nr 0114-KDIP1-1.4012.484.2019.1.KBR, w której organ potwierdził stanowisko podatnika argumentującego, że wypłata premii przyszłemu najemcy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT z uwagi na wyraźny związek premii ze wzajemnym zachowaniem na rzecz wynajmującego, polegającym na przystąpieniu do długoterminowej umowy najmu i wyrażeniu zgody na zaproponowane warunki wynikające z jej treści (jednocześnie organ uznał prawo wynajmującego do odliczenia podatku naliczonego z tytułu premii);
interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 marca 2019 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.60.2019.1.IG, w której organ interpretacyjny stwierdził wprost: „W analizowanym wystąpi wyraźny związek wypłaconej na rzecz Wnioskodawcy Premii pieniężnej z konkretnym sposobem zachowania najemcy - zawarciem (przedłużeniem) umowy najmu i kontynuacją tej umowy przez określony czas uzgodniony w aneksie. Tak więc, kwota otrzymana przez najemcę (płatność z tytułu Premii pieniężnej) jest związana z określonym zachowaniem najemcy (Wnioskodawcy), a zatem świadczeniem przez niego usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy. Wypłacona kwota jest formą zachęcenia najemcy do pozostania w stosunku najmu przez określony czas. Zatem, występuje konieczny element wzajemności, wystarczający do uznania, że płatność jest wynagrodzeniem za świadczoną usługę. Tym samym w przedstawionych okolicznościach sprawy, faktyczne uzyskanie Premii jest uzależnione od konkretnie określonego zachowania najemcy przez ściśle sprecyzowany okres czasu wynikający z aneksu do Umowy najmu i w świetle art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy takie zachowanie najemcy należy uznać za usługę (czynność) świadczoną odpłatnie i w związku z tym podlegającą opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy”;
interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 16 listopada 2018 r. nr 0114-KDIP1-1.4012.557.2018.2.KBR, zgodnie z którą: „Jak wskazał Wnioskodawca, wypłacane przez niego Premie Pieniężne związane są z czynnościami opodatkowanymi VAT - wypłacona premia pieniężna mająca skłonić Najemcę do zawarcia umowy najmu i tym samym umożliwić Spółce prowadzenie działalności w zakresie najmu powierzchni biurowych, w całości podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Z uwagi na powyższe oraz powołany art. 86 ust. 1 ustawy należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie został spełniony podstawowy warunek uprawniający Wnioskodawcę do odliczenia podatku VAT, gdyż wypłacane Premie Pieniężne stanowiące wynagrodzenie za usługę świadczoną na rzecz Najemcy są związane z opodatkowaną działalnością gospodarczą Wnioskodawcy (podatnika podatku VAT) w zakresie najmu powierzchni biurowych, a przesłanki ograniczające prawo do odliczania nie istnieją”.

Zapłata Świadczenia przez Bank na podstawie Porozumienia powinna być zatem uznana za podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Bank zobowiązany więc będzie do zapłaty na rzecz Spółki Zależnej kwoty Podatku Naliczonego (według stawki 23%).

Prawidłowe jest zatem stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przedstawionym zdarzeniu przyszłym zapłata Świadczenia przez Wnioskodawcę będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 8 ust. 1 i art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2

Zgodnie z podstawową zasadą wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a tej ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Z kolei zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy o VAT w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego powstaje, gdy dokonywane przez niego zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi, tzn. takimi których następstwem jest określenie kwot podatku należnego. Takie prawo przysługuje podatnikowi nawet wtedy, gdy część czynności, które podatnik wykonuje, nie podlega opodatkowaniu VAT albo jest od tego podatku zwolniona. Zgodnie bowiem z art. 90 ust. 1 ustawy o VAT podatnik może być w stanie właściwie wyodrębnić kwoty podatku naliczonego wynikające z otrzymanych faktur (innych niż objęte art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT) i alokować (przypisać) takie kwoty do kwot podatku należnego w związku z wykorzystywaniem nabytych towarów lub usług do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zgodnie z przedstawionym opisem zdarzenia przyszłego w celu przeprowadzenia Relokacji Wnioskodawca zawarł umowę najmu z podmiotem wynajmującym H. Na podstawie umowy, w zamian za wynagrodzenie, Bank najmie odpowiednie powierzchnie jednocześnie na potrzeby własne Banku oraz na rzecz Spółek Zależnych. Docelowo Wnioskodawca zawrze także umowy podnajmu ze Spółkami Zależnymi i w ten sposób odpłatnie podnajmie powierzchnie przeznaczone w H dla poszczególnych Spółek Zależnych. Usługi podnajmu świadczone przez Bank na rzecz Spółek Zależnych stanowić będą usługi podlegające opodatkowaniu VAT (nie będą zwolnione od tego podatku). Z drugiej strony Bank na postawie Porozumienia zapłaci Świadczenie, które - jak uzasadniono w zakresie pytania nr 1 - stanowić będzie wynagrodzenie z tytułu nabycia usług przez Bank i podstawę opodatkowania zawierającą kwotę Podatku Naliczonego (według stawki 23%).

Wnioskodawca będzie mógł zatem jednoznacznie alokować Podatek Naliczony zgodnie art. 90 ust. 1 ustawy o VAT. Usługa nabyta od Spółki Zależnej zostanie bowiem wykorzystana na potrzeby działalności podlegającej opodatkowaniu (odrębnie od działalności, w związku z którą odliczenie Bankowi nie przysługuje). Wnioskodawca będzie zatem uprawniony do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę Podatku Naliczonego z uwagi na jej wpływ na sprzedaż opodatkowaną.

Dla przykładu, w uzupełnieniu interpretacji przedstawionych w zakresie pytania nr 1 (oraz przywołanej w nich praktyki interpretacyjnej), Wnioskodawca zwraca uwagę na interpretację indywidualną z dnia 21 lipca 2017 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.253.2017.1.MC, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej pozytywnie ocenił możliwość odliczenia przez podatnika podatku naliczonego z tytułu tzw. kosztów relokacji, w tym związanych z przeprowadzką i tzw. wykupem najemcy, stwierdzając:

„Zatem Wnioskodawca będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony zawarty w otrzymanej fakturze dokumentującej Koszty Relokacji wystawionej przez najemcę, bowiem nabyta usługa będzie wykorzystywana przez Wnioskodawcę, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, związanych ze świadczeniem usług najmu powierzchni biurowych w Budynku".

Prawidłowe jest zatem stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przedstawionym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do odliczenia całej kwoty Podatku Naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 1 i art. 90 ust. 1 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zatem, jak wynika z powołanych regulacji, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Należy jednak zaznaczyć, że nie każde działanie, powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy. Aby tak się stało muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Z okoliczności przedmiotowej sprawy wynika, że Wnioskodawca jest bankiem krajowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe . Na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego Wnioskodawca prowadzi działalność bankową.

Ponadto, zgodnie z art. 97 ust. 4 ustawy o VAT Wnioskodawca jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Co do zasady Bank świadczy usługi podlegające zwolnieniu z podatku VAT, a w ograniczonym zakresie usługi opodatkowane tym podatkiem.

Wnioskodawca jest jednostką dominującą w grupie kapitałowej B, którą razem z Wnioskodawcą tworzą jednostki zasadniczo objęte obowiązkiem konsolidacji, tj. łączenia sprawozdań finansowych. Kluczowymi spółkami w grupie kapitałowej, poza Bankiem, są Spółki Zależne, dla których Wnioskodawca jest jedynym akcjonariuszem lub wspólnikiem. Grupa kapitałowa operuje w różnych segmentach rynku bankowego. Oferuje bankowość detaliczną, korporacyjną i inwestycyjną oraz inne usługi finansowe, takie jak leasing, faktoring, finansowanie nieruchomości komercyjnych, działalność maklerską, wealth management, corporate finance i doradztwo w zakresie rynków kapitałowych, a także dystrybucję ubezpieczeń. Spółki grupy kapitałowej B oferują kompleksową obsługę klientów i pozwalają klientom na osiąganie zróżnicowanych celów biznesowych.

Spółki grupy kapitałowej prowadzą autonomiczną działalność operacyjną. Bank nie zarządza przedsiębiorstwami Spółek Zależnych na podstawie umów o zarządzanie lub umów o podobnym charakterze. Niemniej jednak Bank i Spółki Zależne są podmiotami powiązanymi w rozumieniu przepisów ustawy o CIT i ustawy o VAT z uwagi na powiązania kapitałowe i organizacyjne. Wnioskodawca aktywnie realizuje swoje interesy jako akcjonariusz lub wspólnik, w tym ma możliwość kształtowania decyzji Spółek Zależnych w wymiarze strategicznym, przykładowo w ramach strategii grupy kapitałowej, która wyznacza najważniejsze kierunki aktywności całej grupy i opiera się na trzech filarach: empatii - koncentracja na kliencie, mobilności - rozwój przewagi konkurencyjnej w sferze mobilnej oraz efektywności - regularna poprawa skuteczności zarządzania zasobami. Ponadto, Bank sprzedaje i nabywa usługi w ramach relacji ze Spółkami Zależnymi. Wnioskodawca wykonuje na rzecz Spółek Zależnych transakcje o charakterze finansowym i niefinansowym, w tym udziela licencje na znak towarowy A. lub wynajmuje powierzchnie biurowe.

Siedzibą działalności gospodarczej Banku oraz Spółek Zależnych jest G. i Spółki Zależne prowadzą działalność w wielu różnych lokalizacjach, pod różnymi adresami, w oddalonych od siebie budynkach. Nieruchomości lokalowe wynajmowane są od różnych podmiotów, na podstawie odmiennych umów najmu lub umów o podobnym charakterze, zawartych na różne okresy i przewidujących m.in. różne stawki czynszu lub opłat. Wnioskodawca i Spółki Zależne ponoszą wysokie koszty związane z użytkowaniem i zarządzaniem budynkami i właściwymi umowami.

W związku z powyższym grupa kapitałowa przygotowuje się do istotnej reorganizacji, która zgodnie ze strategiczną decyzją Wnioskodawcy zakłada „konsolidację” Banku i Spółek Zależnych pod nowym wspólnym adresem - Relokacja. Istotą Relokacji będzie doprowadzenie do zakończenia użytkowania wielu lokalizacji rozproszonych na korzyść jednej centrali. Centrala ma mieścić się w nowo wybudowanym kompleksie biurowym położonym w bardzo atrakcyjnej lokalizacji w ścisłym centrum G., którego niemal wszystkie kondygnacje mają zostać zajęte i zorganizowane na potrzeby Banku i Spółek Zależnych - H. Relokacja jest zdarzeniem przyszłym, na którym koncentruje się niniejszy wniosek.

Pod nowym wspólnym adresem Bank i Spółki Zależne będą kontynuować, właściwe dla tych jednostek, kluczowe funkcje operacyjne lub zarządcze, podejmować najważniejsze bieżące decyzje w zakresie podstawowej działalności gospodarczej oraz wykorzystywać podstawowe zasoby ludzkie i techniczne wspierające tę działalność. Przestrzeń H zostanie przystosowana do potrzeb spółek, jednostek organizacyjnych i ich pracowników z myślą o powstaniu i utrwaleniu wspólnej kultury organizacyjnej. Przeniesienie tych spółek do H ma wśród klientów, kontrahentów, pracowników i współpracowników stworzyć wizerunek grupy kapitałowej jako jednej organizacji, co ma pozytywnie wpłynąć m.in. na wartość marki B.

Wnioskodawca zakłada, że Relokacja umożliwi osiągnięcie efektów synergii zbliżonych do tych, które pojawiają się przy łączeniach przedsiębiorstw. Podczas gdy istotą typowych konsolidacji jest przeniesienie całości lub części majątku jednego podmiotu na inny, celem Relokacji będzie większa integracja i harmonizacja środowisk pracy oraz wyeliminowanie zbędnych barier związanych z rozproszeniem w wielu lokalizacjach przy zachowaniu odrębności jednostek wymaganej właściwymi przepisami. Skutki Relokacji będą mieć znaczący wpływ na funkcjonowanie Banku i Spółek Zależnych, w tym poprzez usprawnienie współpracy, ułatwienie zarządzania zasobami ludzkimi i technicznymi, zintegrowanie nadzoru, przyspieszenie złożonych procesów decyzyjnych i operacyjnych. Relokacja ma wykreować dodatkowy „organiczny” wzrost wartości ekonomicznej Wnioskodawcy i Spółek Zależnych. Taki model wzrostu jest spójny z historycznym doświadczeniem grupy kapitałowej, co świadczy o dążeniu do zachowania logiki rozwoju grupy kapitałowej.

Taka Relokacja powinna mieć także pozytywny wpływ na rachunkowość i sprawozdawczość zarządczą, finansową i podatkową w grupie kapitałowej. Efekty synergii sprzyjać bowiem będą wymianie informacji, w szczególności obiegowi dokumentów, niezależnie od tego, że funkcje zarządcze, rachunkowe i podatkowe nadal będą wykonywane przez każdą ze spółek samodzielnie.

Przede wszystkim jednak zakłada się, że Bank i Spółki Zależne osiągną na skutek Relokacji wymierne oszczędności finansowe - kosztowe. Korzyści będą związane przede wszystkim z efektem skali - H. zostanie wynajęta bowiem od jednego wynajmującego, na wieloletni okres najmu i na potrzeby wielu podmiotów. Spodziewana Relokacja umożliwia zatem wynegocjowanie i utrzymanie korzystnych warunków najmu, których odzwierciedleniem ma być w szczególności atrakcyjna stawka czynszu. Spodziewane korzyści finansowe po stronie Banku i Spółek Zależnych wiązać się będą także z korzystnymi warunkami eksploatacji H z uwagi m.in. na zastosowanie nowoczesnych rozwiązań proekologicznych oraz oszczędnościami w obszarze kosztów zarządzania umową najmu i najmowaną nieruchomością. Relokacja ma być pewniejszym, łatwiejszym w zarządzaniu i bardziej korzystnym finansowo rozwiązaniem dla Banku i Spółek Zależnych w porównaniu z hipotetycznym przypadkiem, gdyby do Relokacji nie doszło, tj. gdyby Bank lub Spółki Zależne nadal ponosiły koszty związane z użytkowaniem wielu nieruchomości lokalowych w oparciu o wiele umów, które przewidują zróżnicowane warunki umowne, o ile przedłużenie dotychczasowych umów na porównywalnie długi okres byłoby w ogóle możliwe.

Niemniej jednak Relokacja będzie się wiązać także z kosztami. W związku z zamiarem doprowadzenia do zakończenia użytkowania wielu lokalizacji na korzyść jednej wspólnej centrali, konieczne może być rozwiązanie wybranych stosunków prawnych. W przypadku rozwiązania umowy przez Spółkę Zależną nie można zatem wykluczyć, że dotychczasowy wynajmujący podmiot niepowiązany zażąda od Spółki Zależnej odszkodowania pieniężnego za szkody powstałe z winy tej spółki. Należy założyć, że Odszkodowanie zostałoby udokumentowane na rzecz Spółki Zależnej fakturą, na której zostałaby wykazana kwota podatku VAT.

W związku z tym Wnioskodawca rozważa możliwość zawarcia porozumienia, w którym w zamian za zgodę Spółki Zależnej na Relokację w oczekiwanym terminie, tj. przystąpienie do umowy podnajmu w H. i przedterminowe odstąpienie od dotychczasowej umowy, Wnioskodawca zobowiązałby się wobec Spółki Zależnej do zapłaty na jej rzecz jednorazowego świadczenia pieniężnego. Na podstawie szczegółowych uzgodnień Świadczenie zostałoby skalkulowane w oparciu o kwotę Odszkodowania lub inne wydatki niezbędne do uzyskania zgody Spółki Zależnej na jej relokację do H na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane. Świadczenie zostałoby przez Spółkę Zależną udokumentowane fakturą, na której wykazany byłby podatek VAT do zapłaty przez Wnioskodawcę.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą tego, czy zapłata Świadczenia przez Wnioskodawcę będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 8 ust. 1 i art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Przepis art. 8 ust. 1 ustawy jest dopełnieniem art. 7 ust. 1 i ma na celu objęcie opodatkowaniem każdej transakcji wykonywanej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, która nie stanowi dostawy towarów. Zatem powołany artykuł pozwala na realizowanie zasady powszechności opodatkowania.

Także art. 24 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, s. 1 z późn. zm.) wskazuje, że „świadczenie usług” oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów.

Pojęcie świadczenia – składającego się na istotę usługi – należy interpretować zgodnie z jego cywilistycznym rozumieniem. Jak wskazuje art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145 z późn. zm.), świadczenie może polegać na działaniu albo zaniechaniu. Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innego podmiotu), jak i zaniechanie (nie czynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się też jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Należy zauważyć, że pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Powyższa definicja jest niewątpliwie szersza niż zakres tego pojęcia w potocznym jego rozumieniu. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej.

Zgodnie z artykułem 25 ww. Dyrektywy 2006/112/WE Rady, świadczeniem usług jest każde zachowanie się podmiotu w wykonaniu stosunku zobowiązaniowego, które niekoniecznie polega na fizycznym wykonaniu jakiejkolwiek czynności lub podjęciu działania. Dyrektywa obejmuje definicją świadczenia usług również zobowiązanie do zaniechania działania bądź do tolerowania czynności lub sytuacji.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca zamierza doprowadzić do sytuacji, w której spółki z grupy będą prowadziły działalność gospodarczą w tej samej lokalizacji co Wnioskodawca. Pozwoli to na osiągnięcie efektu „skali i synergii” dla Wnioskodawcy i Spółek Zależnych. W zamian za zgodę Spółek Zależnych na Relokację w oczekiwanym terminie, tj. przystąpienie do umowy podnajmu w H i przedterminowe odstąpienie od dotychczasowej umowy, Wnioskodawca zobowiązałby się wobec Spółek Zależnych do zapłaty na ich rzecz jednorazowego świadczenia pieniężnego (Koszy Relokacji). Świadczenie zostałoby skalkulowane w oparciu o kwotę Odszkodowania lub inne wydatki niezbędne do uzyskania zgody Spółek Zależnych na jej relokację do H na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane. Świadczenie zostałoby przez Spółkę Zależną udokumentowane fakturą, na której wykazany byłby podatek VAT do zapłaty przez Wnioskodawcę.

Zatem w takiej sytuacji wystąpi wyraźny związek wypłaconej przez Wnioskodawcę płatności z tytułu Kosztów Relokacji - pokrycie kosztów przeprowadzki Spółek w zamian za zgodę na przeprowadzkę i prowadzenie działalności gospodarczej wszystkich Spółek z Grupy w jednej lokalizacji. Wypłacona kwota jest formą zachęcenia Spółek z Grupy do zawarcia umowy najmu powierzchni biurowych w H. Zatem, występuje konieczny element wzajemności, wystarczający do uznania, że płatność jest wynagrodzeniem za świadczoną usługę.

Tym samym w przedstawionych okolicznościach sprawy zachowanie Spółek Zależnych w świetle art. 8 ust. 1 ustawy należy uznać za usługę świadczoną przez te Spółki na rzecz Wnioskodawcy odpłatnie i w związku z tym za podlegającą opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy - podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy stanowi, że podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, w wyjątkiem kwoty podatku.

Natomiast zgodnie z art. 29a ust. 7 ustawy o VAT podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku, (które jednakże przypadki nie znajdują zastosowania w sprawie niniejszej).

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Przy czym, na podstawie art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż - 6% stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej nie przewidziano stawek obniżonych bądź zwolnień od podatku, mogących mieć zastosowanie względem świadczonych przez Spółki Zależne usług na rzecz Wnioskodawcy. W konsekwencji usługi, których dotyczy zapytanie Wnioskodawcy będą podlegać opodatkowaniu stawką podstawową podatku VAT w wysokości 23% na podstawie art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy. Zatem należy się zgodzić z Wnioskodawcą, że płatność z tytułu Kosztów Relokacji będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według podstawowej stawki podatku w wysokości 23%.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie objętym pytaniem nr 1 dotyczącym opodatkowania płatności z tytułu Kosztów relokacji, stanowiącej zapłatę za świadczenie na rzecz Wnioskodawcy, należało uznać za prawidłowe.

Ponadto wątpliwości przedstawione we wniosku dotyczą tego, czy Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do odliczenia całej kwoty Podatku Naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 1 i art. 90 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest więc związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Przy czym związek ten może być bezpośredni lub pośredni.

Związek bezpośredni występuje wówczas, gdy nabywane towary i usługi służą dalszej odsprzedaży lub też w bezpośredni sposób wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast o związku pośrednim mówimy wtedy, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania podmiotu, a więc w sposób pośredni wiążą się z działalnością gospodarczą i z osiąganymi przychodami. Pośredni związek dokonanych zakupów z działalnością gospodarczą występuje wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu, lecz wpływa na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości.

Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, wskazanych w art. 88 tej ustawy. W treści tej regulacji ustawodawca wskazał przypadki, w odniesieniu do których nie stosuje się obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego oraz przypadki, w których faktury i dokumenty celne nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego.

Jedno z ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana faktura nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Cytowany wyżej przepis nie będzie miał jednak zastosowania w sytuacji opisanej we wniosku, bowiem faktury wystawiane Wnioskodawcy przez Spółki Zależne z tytułu otrzymanej kwoty pieniężnej stanowiącej zachętę do zawarcia umowy najmu - płatność z tytułu Kosztów Relokacji, będą dokumentowały czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy - w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Natomiast - jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10 (art. 90 ust. 2 ustawy).

Z opisu sytuacji wynika, że Wnioskodawca będzie mógł jednoznacznie alokować Podatek Naliczony zgodnie art. 90 ust. 1 ustawy o VAT. Usługa nabyta od Spółki Zależnej zostanie bowiem wykorzystana na potrzeby działalności podlegającej opodatkowaniu - odrębnie od działalności, w związku z którą odliczenie Bankowi nie przysługuje. Wnioskodawca będzie zatem uprawniony do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę Podatku Naliczonego z uwagi na jej wpływ wyłącznie na sprzedaż opodatkowaną.

Zatem Wnioskodawca będzie miał prawo do obniżenia całości kwoty podatku należnego o podatek naliczony zawarty w otrzymanych fakturach dokumentujących Koszty Relokacji wystawionych przez Spółki Zależne (przyszłych najemców), bowiem nabyte usługi będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, związanych ze świadczeniem usług podnajmu powierzchni biurowych w Budynku, na rzecz Spółek Zależnych.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie prawa do odliczenia całej kwoty podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach VAT dokumentujących Koszty Relokacji, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto, należy wskazać, że kwestia ustalenia wysokości stawki podatku od towarów i usług dla dostawy towarów lub świadczenia usług od dnia 1 kwietnia 2020 r. może być określona wyłącznie w ramach wydania wiążącej informacji stawkowej określonej w art. 42a ustawy o VAT.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…) za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin