Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT3.4011.524.2019.2.MJ
z 4 marca 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 23 grudnia 2019 r. (data wpływu 24 grudnia 2019 r.), uzupełnionym pismami, które wpłynęły do tutejszego organu w dniu 27 stycznia 2020 r. oraz w dniu 19 lutego 2020 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty zapłaconej ugody sądowej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 grudnia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, uzupełniony pismami, które wpłynęły do tutejszego organu w dniu 27 stycznia 2020 r. oraz w dniu 19 lutego 2020 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty zapłaconej ugody sądowej.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi samodzielną działalność gospodarczą w zakresie wykonywania posadzek w budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych, wykonywanych na terenie całego kraju. Jest on czynnym podatnikiem podatku VAT, w zakresie podatku od towarów i usług zobowiązanym do składania deklaracji miesięcznych. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych Podatnik jako przedsiębiorca był zobowiązany w roku 2019 do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz będzie zobowiązany do prowadzenia ww. ksiąg rachunkowych w roku podatkowym 2020.

Od uzyskanego dochodu z tytułu prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej Wnioskodawca opłaca podatek dochodowy od osób fizycznych wg stawki podatkowej w wysokości 19%. Zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych podatnik opłaca miesięcznie. Po wykonaniu usługi budowalnej na podstawie umowy zlecenia z dnia 20 lutego 2017 r . w zakresie wykonania posadzki hali, jeden z kontrahentów Wnioskodawcy, zwany dalej kontrahentem, wniósł pozew do Sądu Okręgowego o zapłatę przez Wnioskodawcę kwoty w wysokości 455 575 zł wraz z kosztami postępowania sądowego, z tytułu wadliwego wykonania posadzki betonowej na podstawie ww. zlecenia.

Na rozprawie przed Sądem Okręgowym Wnioskodawca uznał, iż ponosi częściową odpowiedzialność za wadliwe wykonanie usługi budowlanej i zgodził się zapłacić kontrahentowi kwotę w wysokości 250 000 zł wraz z kosztami postępowania, oraz została przed ww. Sądem sporządzona oraz zawarta ugoda pomiędzy stronami. Wydatki z tego tytułu Wnioskodawca określa wydatkami z tytułu ugody sądowej. Podatnik zamierza ww. wydatek z ugody sądowej zapłacić do dnia 31 grudnia 2019 r.

Koszty obsługi prawnej były związane z zastępstwem procesowym przed Sądem Okręgowym Wnioskodawcy przez radcę prawnego w opisanej przez niego sprawie o zapłatę. Powyższy wydatek był związany pośrednio z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, gdyż strona była prawidłowo reprezentowana podczas procesu sądowego oraz w jej imieniu radca prawny składał pisma procesowe, wnioski dowodowe oraz uczestniczył w rozprawie, co stanowiło podstawę do uznania przez stronę, że ww. wydatek może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodu.

Wydatek w kwocie 250 000 zł z tytułu zawarcia ugody sądowej był związany z faktem, iż Wnioskodawca w trakcie procesu sądowego o zapłatę, uznał częściowo roszczenia kontrahenta oraz uznał, iż ponosi winę za wadliwe wykonanie posadzki, ale zgodził się, że ww. naprawy posadzki dokonana samodzielnie kontrahent oraz uwarunkował obniżenie roszczenia wyłącznie do kwoty 250 000 zł, a w zawartej ugodzie zostało ustalone, iż zapłata powyżej wymienionej kwoty wyczerpuje w całości roszczenia kontrahenta z tytułu wadliwego wykonania posadzki przez Wnioskodawcę.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca poinformował, że przed Sądem Okręgowym w dniu 10 grudnia 2019 r. pomiędzy Wnioskodawcą, zwanym też dalej w skrócie pozwanym, a kontrahentem zwanym dalej w skrócie powodem, została zawarta ugoda o następującej treści:

1. Pozwany ,,, zapłaci na rzecz powoda kwotę w wysokości 250 000 zł (dwieście pięćdziesiąt tysięcy złotych), w terminie do dnia 10 stycznia 2020 r. Zapłata powyższej kwoty wyczerpuje w całości roszczenia powoda w stosunku do pozwanego dochodzone w niniejszej sprawie.
2. Gwarancja udzielona przez pozwanego na rzecz powoda z tytułu umowy na roboty budowlane z dnia 20 lutego 2017r. pozostaje w mocy.
3. Strony zgodnie ponoszą koszty procesu
4. Zapłata kwoty z punktu 1 ugody nastąpi na rachunek bankowy numer (…).

Wnioskodawca wpłacił kwotę w wysokości 250 000 zł na wskazany rachunek bankowy powoda w dniu 10 stycznia 2020 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie, po przeformułowaniu:

Czy wydatek z tytułu zapłaconej na rzecz kontrahenta kwoty w wysokości 250.000,00 zł, z tytułu zawartej ugody sądowej, Wnioskodawca ma prawo uznać za koszt uzyskania przychodu w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych w roku podatkowym 2020 ?

Zdaniem Wnioskodawcy – przy kwalifikowaniu na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztów uzyskania przychodów, określony wydatek wymaga nie tylko oceny pod kątem, czy jego poniesienie miało związek z konkretnym przychodem, ale także z punktu widzenia racjonalności określonego działania dla osiągnięcia przychodu. Sam fakt nieosiągnięcia oczekiwanego efektu gospodarczego (uzyskania przychodu) nie dyskwalifikuje poniesionego wydatku jako kosztu uzyskania przychodu.

Zdaniem Wnioskodawcy, gospodarczo uzasadnione i racjonalne decyzje gospodarcze, podejmowane pierwotnie w określonych warunkach, mające oczywisty związek z przychodami, w związku z negatywną zmianą okoliczności mogą wywoływać lub wywołują konieczność podejmowania przez podatnika działań zmierzających już nie do osiągnięcia przychodów, ale do zachowania lub zabezpieczenia źródeł przychodów.

Zwrot "lub zachowania albo zabezpieczenia źródeł przychodów", nakazuje odczytywać przepis dotyczący kosztów, nie ograniczając określonych wydatków do "osiągnięcia przychodów".

Istotne jest, aby oceniając dany wydatek pod kątem kosztu podatkowego uwzględniać również logiczny ciąg zdarzeń wywołujących określone działania podatnika, tj. zawarcie umowy, zmianę uwarunkowań gospodarczych, przyczyny odstąpienia od umowy, skutkujące zapłatą kary umownej, konsekwencje finansowe takiej decyzji i ich wpływ na osiągnięcie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródeł przychodów. Przy ocenie danego wydatku jako kosztu uzyskania przychodów nie sposób także pominąć dynamiki procesów i zjawisk gospodarczych, w ramach których dochodzi do zmiany pierwotnie podejmowanych decyzji, a która to zmiana związana jest zwłaszcza z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów.

Wnioskodawca podkreślił, że istotą art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest generalne wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań związanych z wadami towarów i usług, nawet w przypadku gdy Wnioskodawca uznał, że częściowo jest winny za wadliwe wykonanie usługi budowlanej.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy wydatek z tytułu zapłaconej na rzecz kontrahenta kwoty w wysokości 250 000 zł z tytułu zawartej ugody sądowej, Wnioskodawca ma prawo uznać za koszt uzyskania przychodu w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych w roku podatkowym 2020.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Powyższy przepis ma charakter ogólny. Z tego względu, każdy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów.

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki koszt, który spełnia łącznie następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Do kosztów podatkowych nie są zaliczone sankcje cywilnoprawne w formie kar umownych czy odszkodowań z tytułów wymienionych w art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawodawca kierował się w tym względzie zasadą, aby nie premiować działań sprzecznych z istotą umów, zagrożonych karami. Zgodnie z jego treścią, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

W przepisie art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. ustawodawca wprost wyraża, jakiego rodzaju kary umowne i odszkodowania nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Są to kary czy odszkodowania wynikające z nienależytego wykonania zobowiązań.

Z zacytowanego przepisu wynika, że za koszty uzyskania przychodów nie są uznawane kary umowne i odszkodowania z tytułu:

• wad dostarczonych towarów;
• wad wykonanych robót;
• wad wykonanych usług;
• zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad;
• zwłoki w usunięciu wad towarów;
• zwłoki w usunięciu wad wykonanych robót;
• zwłoki w usunięciu wad wykonanych usług.

Przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem w niezbędnym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem, a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

W myśl postanowień art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn. zm.) - dalej jako "k.c." - dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Na gruncie stosunków cywilnoprawnych, szkoda polega zatem na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą.

Zgodnie z art. 472 k.c, jeżeli ze szczególnego przepisu ustawy albo z czynności prawnej nie wynika nic innego, dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2 ww. artykułu).

Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej, (art. 363 § 1 k.c)

Istotą odszkodowań jest zatem rekompensata za szkodę.

W opisanym stanie faktycznym wskazano m.in., że po wykonaniu przez Wnioskodawcę usługi budowalnej na podstawie umowy zlecenia w zakresie wykonania posadzki hali, jeden z jego kontrahentów wniósł pozew do Sądu Okręgowego o zapłatę przez Wnioskodawcę kwoty w wysokości 455 575 zł wraz z kosztami postępowania sądowego, z tytułu wadliwego wykonania posadzki betonowej na podstawie zawartej umowy zlecenia.

Na rozprawie przed Sądem Okręgowym Wnioskodawca uznał, iż ponosi częściową odpowiedzialność za wadliwe wykonanie usługi budowlanej i zgodził się zapłacić kontrahentowi kwotę w wysokości 250 000 zł wraz z kosztami postępowania, a zapłata wyżej wymienionej kwoty wyczerpuje w całości roszczenia kontrahenta z tytułu wadliwego wykonania posadzki przez Wnioskodawcę.

Mając na uwadze przedstawiony powyżej opis stanu faktycznego oraz powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że skoro na Wnioskodawcę został nałożony obowiązek zapłaty zobowiązania o charakterze odszkodowania w związku ze szkodą majątkową związaną z wadliwym wykonaniem posadzki hali, to odszkodowanie to, zgodnie z przepisem art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów jako odszkodowanie z tytułu wad wykonanej usługi budowlanej.

Stanowisko to potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 grudnia 2016 r. sygn. III SA/Wa 2631/15, w którym Sąd podkreślił, że wypłacenie odszkodowania jest konsekwencją uznania roszczenia i w istocie stanowi potwierdzenie, że usługa nie została wykonana prawidłowo.

Tym samym, przepis art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nakazuje wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów wszelkie kary umowne i odszkodowania wypłacone z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług, niezależnie od tego czy odpowiedzialność dłużnika, której wyrazem jest zapłata kary umownej/odszkodowania, została oparta na zasadzie winy czy na zasadzie ryzyka.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.