Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.10.2020.6.MK
z 21 sierpnia 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 7 stycznia 2020 r. (data wpływu 9 stycznia 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 8 czerwca 2020 r. (data wpływu 15 czerwca 2020 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania kwoty wypłaconej rekompensaty – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 stycznia 2020 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania kwoty wypłaconej rekompensaty oraz możliwości skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej.

W związku z tym, że złożony w dniu 9 stycznia 2020 r. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325), Organ podatkowy na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ww. ustawy, pismem z dnia 27 lutego 2020 r., Nr 0113-KDIPT2-2.4011.10.2020.1.MK, wezwał Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Przesyłkę zawierającą ww. wezwanie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 27 lutego 2020 r., Nr 0113-KDIPT2-2.4011.10.2020.1.MK z powodu niemożności jej doręczenia, pozostawiono w dniu 3 marca 2020 r., na okres 14 dni do dyspozycji adresata w Urzędzie Pocztowym …, ul. …, …, a zawiadomienie o pozostawieniu pisma w tym Urzędzie umieszczono w oddawczej skrzynce pocztowej adresata. Z powodu niepodjęcia ww. przesyłki w terminie 7 dni, przesyłkę awizowano powtórnie w dniu 11 marca 2020 r. Z powodu niepodjęcia przesyłki przez adresata w wyżej wskazanym terminie, w dniu 18 marca 2020 r. Urząd Pocztowy … zwrócił ją Organowi (data wpływu 23 marca 2020 r.), wskutek czego zastępcze doręczenie przesyłki zawierającej wezwanie z dnia 27 lutego 2020 r., Nr 0113-KDIPT2-2.4011.10.2020.1.MK, do usunięcia braków wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, nastąpiło w dniu 17 marca 2020 r.

Pismem z dnia 8 maja 2020 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.10.2020.4.MK, doręczonym w dniu 15 maja 2020 r., Organ podatkowy poinformował Wnioskodawcę o możliwości uzupełnienia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, z uwagi na zawieszenie biegu terminów udzielenia odpowiedzi do czasu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii, stosownie do art. 15zzs ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 374, z późn. zm.).

W dniu 15 czerwca 2020 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (data nadania 12 czerwca 2020 r.).

We wniosku i jego uzupełniniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest właścicielem lokalu mieszkalnego w nieruchomości położonej w … przy ul. …. W dniu 14 października 2019 r., wraz z właścicielami innych lokali, Wnioskodawca stał się stroną ugody zawartej przed notariuszem na podstawie art. 917 i następnych Kodeksu cywilnego, ze spółką działającą pod firmą … Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w … (dalej: Spółka). Tytułem rekompensaty za uciążliwości, jakie dla korzystania oraz eksploatacji lokali niesie lub może nieść realizowana przez Spółkę inwestycja budowlana, zarówno w czasie trwania prac, jak i po ich zakończeniu, w szczególności uciążliwości związanych ze zwiększonym hałasem, wzmożonym ruchem samochodowym i pieszym, Spółka zobowiązała się do zapłaty na rzecz właścicieli lokali określonych sum pieniężnych. Wnioskodawcy przyznano kwotę w wysokości … brutto, płatną w trzech częściach – I część w kwocie brutto …, II część w kwocie brutto …, III część w kwocie brutto …. Zgodnie z przewidzianym w § 3 ust. 4 ugody sposobem uiszczenia rekompensaty, suma na poczet I części została wpłacona przez inwestora do depozytu notarialnego, a następnie wypłacona przez notariusza na rachunek bankowy Wnioskodawcy w dniu 21 października 2019 r., w związku z roszczeniem o niezakłócone korzystanie z mieszkania, utrzymanie jego struktury budowlanej i wartości na niezakłóconym poziomie.

Zgodnie z zapisami ugody – na zasadach i warunkach określonych w ugodzie – Spółka zobowiązuje się do zapłaty na rzecz wymienionych właścicieli lokali, tytułem rekompensaty za uciążliwości, jakie dla korzystania z lokali oraz eksploatacji lokali niesie lub może nieść inwestycja, w tym w szczególności uciążliwości związanych ze zwiększonym hałasem, wzmożonym ruchem samochodowym i pieszym, jak również uciążliwościami związanymi z realizacją robót budowlanych mających za przedmiot inwestycję (zapis § 3 ugody notarialnej). Ugodę zawarto na podstawie przepisów prawa cywilnego przed notariuszem w … … w dniu 14 października 2019 r., Rep. A Nr …. Świadczenie zostało opisane jako rekompensata. Wartość rekompensaty została ustalona na podstawie prawa cywilnego w ramach swobody umów w drodze negocjacji z inwestorem. Nie została przeprowadzona ekspertyza przez rzeczoznawcę nieruchomości, jednakże wartość rekompensaty koreluje z aktualnie istniejącymi – według stanu na II połowę 2019 r. – cenami metra kwadratowego lokali na tym terenie …, gdzie cena ta waha się od 5 do 10 tysięcy złotych za metr kwadratowy lokalu. Kamienica, w której znajduje się lokal mieszkalny Wnioskodawcy, jest w dobrej lokalizacji, posiada dobry dojazd, jest dobrze skomunikowana, w pobliżu znajduje się zarówno infrastruktura miejska (szkoły, przedszkole, filharmonie) jak i komercyjna (sklepy spożywcze, market). Ponadto kamienica, na skutek regularnego inwestowania przez wspólnotę mieszkaniową, jest w dobrym stanie technicznym, ocieplona, z wyremontowanym dachem, fasadą, unowocześnionym ogrzewaniem itd.

Prowadzona przez Spółkę inwestycja polega na budowie zespołu mieszkaniowo-biurowo-usługowego. Budynki, które znajdą się na terenie inwestycji, będą w postaci 3 wysokościowców o wysokości około 100 m. Na wprost okien Wnioskodawcy będzie bryła budynku usługowego stanowiącego podstawę wysokościowca o wysokości 8 pięter. Wnioskodawca zaznacza, że Jego lokal mieszkalny znajduje się na 1 piętrze. Budynki będą posadowione na fundamentach, których budowa będzie prowadzona w granicy działki w odległości kilku metrów od kamienicy, w której posiada lokal. Wykopy mają być bardzo głębokie, albowiem pod ziemią znajdą się wielopoziomowe garaże. Ponadto kotwienie fundamentów znajdzie się pod budynkiem kamienicy. Budowa zaplanowana jest na okres 2 lat, aktualnie prowadzone są prace ziemne. Powoduje to drgania, hałas, kurz. Po zrealizowaniu inwestycji, nieruchomość przy ul. … w znacznej mierze zostanie pozbawiona dostępu do światła słonecznego, napływu powietrza, istnieje ryzyko naruszenia konstrukcji. Nastąpi lawinowe wzmożenie ruchu w związku z obsługą przez nową budowlę paru tysięcy mieszkających tam osób oraz nieoznaczonej liczby klientów przewidywanych w tym miejscu placówek handlowych i usługowych. Prowadzona inwestycja diametralnie zmieni charakter dzielnicy i zmieni warunki życia właścicieli lokali przy ul. … w …. Niewątpliwie codzienne życie będzie znacznie utrudnione poprzez tłok, brak możliwości dojazdu samochodem, niemożność zaparkowania, hałas, zwiększenie się zagrożenia kradzieżami lub aktami wandalizmu, nieustannym oświetleniem, co utrudni wypoczynek nocny.

Lokal nr 6 należący do Wnioskodawcy w budynku przy ul. … jest lokalem mieszkalnym i w ten sposób jest on użytkowany. Jest przeznaczony do mieszkania. Aktualnie Wnioskodawca tam nie mieszka, lokal jest wynajęty i użytkowany przez najemcę. Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie jest podmiotem związanym ze Spółką prowadzącą inwestycję ani ekonomicznie, ani prawnie, poza zawarciem przedmiotowej ugody.

W zakresie pytania nr 2 Wnioskodawca wskazuje, że Jego dzieci urodzone są w roku: 2004, 2008, 2011, 2014. Dzieci posiadają orzeczenia o niepełnosprawności wydane przez Powiatowy Zespół ds. orzekania o Niepełnosprawności w …:

• …, ur. w 2014 r. – orzeczenie z dnia … r., nr ., ważne do dnia … r., przyczyna niepełnosprawności …,
  

• …, ur. w 2011 r. – orzeczenie z dnia … r., nr …, ważne do dnia … r., przyczyna niepełnosprawności ….
  
  

Wnioskodawca odmawia podania schorzeń, na które cierpią Jego dzieci. Są to dane wrażliwe i nie mają znaczenia dla interpretacji podatkowej. Dzieci nie uzyskują dochodów z tytułu niepełnosprawności. Z ulgi rehabilitacyjnej Wnioskodawca korzysta w każdym roku podatkowym. Wnioskodawca osiąga dochody z tytułu wynagrodzenia za pracę, swoje dochody z 2019 r. zadeklarował wraz z małżonką w PIT-36 złożonym do … w … w dniu 28 kwietnia 2020 r. W rozliczeniu podatkowym Wnioskodawca uwzględnił przychód pochodzący ze Spółki … z siedzibą w …, co spowodowało, że dokonał dopłaty do podatku w kwocie … zł.

W 2019 r. Wnioskodawca poniósł ze środków własnych wydatki na cele rehabilitacyjne córek. Zakupu samochodu Wnioskodawca nie zaliczył do żadnej z kategorii wydatków wymienionych w art. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie otrzymał od organu administracji skarbowej indywidualnej interpretacji podatkowej do momentu złożenia przez Niego deklaracji PIT-36.

Wydatki rehabilitacyjne, które Wnioskodawca odlicza od podatku, nie zostały Mu zwrócone w jakikolwiek sposób przez NFZ, PFRON, czy też jakąkolwiek fundację lub zakładowy fundusz świadczeń socjalnych bądź odliczone od przychodu opodatkowanego ryczałtem.

Samochód zakupiony wspólnie z żoną przez Wnioskodawcę jest samochodem osobowym. Jednakże z uwagi na szczególne potrzeby związane z przewozem osoby niepełnosprawnej, co oznacza montaż dużego fotelika dostosowanego do jej potrzeb, przewozu wózka dla osoby niepełnosprawnej, w razie dalszych wyjazdów także łóżeczka, samochód musi posiadać większą niż standardowo szerokość oraz przestrzeń bagażową. Jednym z nielicznych samochodów spełniających te wymogi jest zakupiony …. Zaznaczyć należy, że rodzina Wnioskodawcy należy do tzw. dużej rodziny.

Wnioskodawca posiada dowód zakupu pojazdu w postaci faktury VAT z dnia 13 grudnia 2019 r. nr … wystawionej na Jego i żony nazwisko przez autoryzowanego sprzedawcę … w … - …. W fakturze pojazd jest opisany jako samochód osobowy. Został zakupiony nowy pojazd, nie montowane były żadne inne dodatkowe elementy poza standardowymi ani nie był dodatkowo przystosowywany.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

1. Czy otrzymana przez Wnioskodawcę rekompensata pieniężna korzysta ze zwolnienia od podatku PIT, o którym mowa w art. 21 ust. l pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.)?
2. Czy na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia od dochodu kwoty zakupu pojazdu dla osób niepełnosprawnych?
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych oznaczone we wniosku nr 1, natomiast w zakresie pytania nr 2 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pytania nr 1, w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych legislator usankcjonował generalne zwolnienie od podatku dochodowego otrzymanych przez podatnika na podstawie przepisów prawa odszkodowań lub zadośćuczynień. Co prawda nie podał definicji tych pojęć, jednak bez wątpienia odszkodowawczy charakter należy przypisać rekompensacie wypłaconej właścicielom lokali za uciążliwości generowane przez inwestycję budowlaną. W uchwale z dnia 24 listopada 2003 r., sygn. akt ….., Naczelny Sąd Administracyjny uznał za odszkodowania wypłacone na podstawie przepisów prawa również takie, których źródłem jest przepis prawa, niezależnie od tego, że bezpośrednim tytułem wypłaty odszkodowania jest umowa, wyrok sądu lub decyzja innego organu państwa.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowego stanu faktycznego, należy wskazać, że rekompensata pieniężna została przewidziana w ugodzie zawartej przez Wnioskodawcę na podstawie art. 917 i następnych Kodeksu cywilnego, przez co znalazła swoje cywilnoprawne umocowanie. Za jej źródło można zatem uznać zaistniałą sytuację oraz przepis prawa. Irrelewantny dla kwalifikacji prawnej zdarzenia polegającego na wypłacie odszkodowania pozostaje fakt, że wypłata nastąpiła bezpośrednio na podstawie umowy.

Należy podkreślić, że orzecznictwo dotyczące art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako ratio legis przewidzianych w nim wyjątków od zwolnienia z opodatkowania odszkodowań, wskazuje przeciwdziałanie procederom obchodzenia przepisów prawa podatkowego. Tymczasem w omawianej sprawie nie zachodzi takowe niebezpieczeństwo, albowiem przyznane świadczenie ma swoje źródło w prawie cywilnym.

Warto przywołać stanowisko organu skarbowego wyrażone w interpretacji indywidualnej z dnia 4 lipca 2008 r., nr IPPB2/415-540/08-4/IŚ, który przyznał, że nie wszystkie szczegółowe warunki do zwolnienia, o których mowa w art. 21 ust. l muszą wynikać wprost z przepisów ustawowych, gdyż regulacje te wielokrotnie pozostawiają stronom umów swobodę co do określania np. wysokości świadczenia. Wskazanego przepisu nie można zatem interpretować zawężająco, przyjmując, że jedynie odszkodowania, które zostały szczegółowo unormowane w przepisach prawa, realizują przesłanki tej normy. Odszkodowania podlegające zwolnieniu to takie, których źródłem są przepisy prawa, a skoro przysługujące Wnioskodawcy odszkodowanie ma swoje źródło w przepisach cywilnoprawnych, dyspozycja art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych została spełniona.

Co więcej, skoro prawo cywilne nie przewiduje specjalnej formy dla ważności ugody, nieuzasadnione byłoby opodatkowywanie odszkodowania przyznanego na podstawie odrębnej ustawy – Kodeksu cywilnego, poświadczonego dokumentem w formie aktu notarialnego.

Konkludując, należy stwierdzić, że w rozważanej sprawie spełnione zostały istotne przesłanki zwalniające odszkodowanie w wysokości … z podatku dochodowego – źródłem wypłaty świadczenia były przepisy prawa cywilnego, zaś techniczne aspekty jej wypłaty, m.in. sposób i wysokość świadczenia, doprecyzowane zostały doprecyzowane w zawartej przez Wnioskodawcę umowie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów są inne źródła, o których mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i tym samym powyższa ustawa w swoich założeniach daje podstawy prawne, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydawanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r., poz. 1040 i 1043) z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłaconych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Ustawodawca przepisem art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ww. ustawy wyłączył z katalogu zwolnień zadośćuczynienia/odszkodowania, które zostały otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy lub ugody pozasądowej, nawet w sytuacji, gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Zatem aby wypłacona kwota korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

• wypłacona kwota musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,
  

• jej wysokość lub zasady ustalania muszą wynikać z przepisów odrębnych ustaw,
  

• podstawą jej przyznania nie może być zawarta umowa lub ugoda pozasądowa.
  
  

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia, tym nie mniej rozumienie tych pojęć nie może odbiegać od ich znaczenia przyjętego w systemie prawa cywilnego. Wiele pojęć z katalogu zwolnień przedmiotowych nie zostało zdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie może to jednak oznaczać dowolności w ich rozumieniu i stosowania wykładni rozszerzającej, przy czym oczywistym jest, że aby uniknąć takiej dowolności, kryteria rozumienia tych pojęć, muszą mieć w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych. Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że zasady odpowiedzialności odszkodowawczej w prawie cywilnym opierają się na zasadzie winy lub ryzyka. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145, z późn. zm.) przewiduje dwa zasadnicze rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy (art. 471 i nast. ww. Kodeksu) oraz deliktową – wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 i nast. Kodeksu cywilnego). W konsekwencji na tle Kodeksu cywilnego świadczenie odszkodowawcze jest następstwem czynu niedozwolonego lub niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania. O tym, co stanowi szkodę oraz jakie są zasady i sposoby jej naprawienia decydują generalnie przepisy art. 361 i 363 Kodeksu cywilnego. W świetle powyżej wskazanych uregulowań wypłata odszkodowania jest więc konsekwencją wystąpienia szkody.

Zadośćuczynienie to forma rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej w związku z doznaną krzywdą.

Odszkodowanie według przepisów prawa cywilnego jest świadczeniem, które ma na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Z pojęciem szkody mamy do czynienia na gruncie zobowiązań umownych, gdzie dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań (art. 471 Kodeksu cywilnego). Przy czym szkodą jest zarówno uszczerbek w istniejącym mieniu, jak i utrata przyszłych korzyści. Zadośćuczynienie, analogicznie jak odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Co prawda w doktrynie i judykaturze powszechnym jest wiązanie pojęcia odszkodowania jedynie z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcia „zadośćuczynienia” z doznaną krzywdą (uszczerbkiem niematerialnym), jednakże tego rodzaju rozróżnienia nie dokonują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji pojęcie odszkodowania odnosi się również do zadośćuczynienia, będącego formą wynagrodzenia szkody.

Odnosząc powyższe uwarunkowania prawne do otrzymanej przez Wnioskodawcę kwoty pieniężnej za uciążliwości związane z realizowaną inwestycją budowlaną, należy wskazać, że w omawianym przypadku nie wystąpił element szkody, tj. uszczerbek w istniejącym mieniu czy też utrata przyszłych korzyści. Nie można więc mówić o odszkodowaniu czy zadośćuczynieniu. Według przepisów prawa cywilnego przedmiotowe świadczenie nie stanowi świadczenia, które ma na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Wnioskodawca zgodnie z zawartą ugodą otrzymał zapłatę za uciążliwości związane z realizacją inwestycji budowlanej w pobliżu Jego nieruchomości.

Zatem nie został spełniony pierwszy warunek uprawniający do zastosowania zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się do drugiego warunku wynikającego z ww. przepisu, należy zauważyć, że wysokość kwoty pieniężnej, którą otrzymał Wnioskodawca na podstawie umownej ugody, nie wynika z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Zauważyć należy, że ugoda jest jednym z typów umów regulowanych przez ustawę Kodeks cywilny.

Zgodnie bowiem z art. 917 ustawy Kodeks cywilny przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania, czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień, czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia, itp.

Nie ulega bowiem wątpliwości, że w sytuacji, gdy wypłata świadczenia następuje na podstawie zawartego przez strony porozumienia, a więc wyrażonej w ten sposób woli takiego ułożenia wzajemnych relacji prawnych, nie może być mowy ani o bezprawności działania ani też o poniesieniu jakiejkolwiek szkody, czy krzywdy.

Mając powyższe na uwadze, należy wskazać, że zawarta w formie aktu notarialnego ugoda między Wnioskodawcą a Spółką jest ugodą w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, a więc ugodą pozasądową.

W związku z powyższym nie został spełniony również drugi i trzeci warunek uprawniający do zastosowania zwolnienia przedmiotowego, wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skoro przedmiotowa kwota pieniężna uzyskana przez Wnioskodawcę nie stanowi odszkodowania ani zadośćuczynienia, którego wysokość i zasady wynikają z przepisów odrębnych ustaw, natomiast podstawą przyznania przedmiotowej kwoty jest zawarta polubownie ugoda, inna niż ugoda sądowa, wówczas takie świadczenie nie podlega zwolnieniu określonemu w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kwota wynika bowiem z ustaleń zawartych pomiędzy Wnioskodawcą i Spółką zobowiązaną do zapłaty określonej kwoty pieniężnej i ma charakter czysto umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron.

W związku z tym należy uznać, że przedmiotowe świadczenie nie jest odszkodowaniem ani zadośćuczynieniem, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Źródłem tego świadczenia jest bowiem wola stron wyrażona w zawartej ugodzie.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że otrzymana kwota pieniężna zgodnie z warunkami zawartej ugody – niewątpliwie stanowi przysporzenie majątkowe, skutkujące powstaniem przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych zgodnie z art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, według obowiązującej skali podatkowej, który należy wykazać w zeznaniu podatkowym. Zgodnie z art. 45 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Końcowo, mając na uwadze treść przepisu art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325), zauważyć należy, że organ podatkowy wydając interpretację indywidualną przepisów prawa opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę. Do postępowania w sprawie wydania interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa.

W odniesieniu zaś do przywołanej przez Wnioskodawcę interpretacji wskazać należy, że dotyczy ona tylko konkretnej, indywidualnej sprawy podatnika, osądzonej w określonym stanie faktycznym i w tej sprawie rozstrzygnięcie w niej zawarte jest wiążące. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała, lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.