Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-3.4014.286.2020.2.BD
z 9 grudnia 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2020 r., poz. 1325, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 09 września 2020 r. (data wpływu – 15 września 2020 r.), uzupełnionym 10 listopada 2020 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia przez spółkę udziałów celem ich umorzenia – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 września 2020 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia przez spółkę udziałów celem ich umorzenia.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 13 października 2020 r. znak: 0111-KDIB2-3.4014.286.2020.1.BFP wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 10 listopada 2020 r.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

W miesiącu wrześniu, nastąpiło, za zgodą wspólnika, nabycie udziałów przez Spółkę – umorzenie dobrowolne. Zgromadzenie Wspólników Spółki R. Sp. z o.o. podjęło jednomyślnie uchwałę w sprawie umorzenia za wynagrodzeniem wszystkich 90 udziałów Wspólnika. Umowa spółki zezwala na umorzenie udziałów wspólnika. Umorzenie udziałów wspólnika nastąpiło z czystego zysku za rok obrotowy 2019, bez obniżenia kapitału zakładowego. Wspólnik wyraził zgodę na otrzymanie wynagrodzenia za umorzone udziały w ratach, wysokość wynagrodzenia określono na kwotę 100.000,00 zł. W dniu 15 września 2020 r. doszło do umowy zbycia udziałów w celu ich umorzenia między spółką a wspólnikiem. Spółka ma wątpliwości interpretacyjne związane z podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z którym podatkowi podlegają umowy sprzedaży praw majątkowych. W związku z powyższym Spółka ma wątpliwości czy nabycie przez Spółkę udziałów od wspólnika za wynagrodzeniem celem ich umorzenia, jako szczególny rodzaj umowy niewymieniony bezpośrednio w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (której nie można utożsamiać z umową sprzedaży – uregulowaną w art. 535 w zw. z art. 555 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność praw majątkowych, a kupujący zobowiązuje się zapłacić sprzedawcy cenę) podlega opodatkowaniu temu podatkowi.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy nabycie przez spółkę udziałów od wspólnika za wynagrodzeniem, celem ich umorzenia podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa sprzedaży przez wspólnika na rzecz spółki udziałów w celu ich umorzenia nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zawartej umowy nie można utożsamiać z umową sprzedaży uregulowaną w art. 535 w zw. z art. 555 Kodeksu cywilnego, ale z czynnością określoną w art. 199 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. W ramach instytucji nabycia udziałów w celu umorzenia, ma miejsce prawne unicestwienie udziału. W ramach instytucji nabycia udziałów w celu umorzenia, ma miejsce przeniesienie praw udziałów na spółkę w konkretnym celu (tj. w celu ich umorzenia przez Spółkę nabywcę, która nie może wykonywać praw z nabytych w ten sposób udziałów). Zapłata z tytułu umorzenia udziałów ma charakter wynagrodzenia, a nie ceny. Cena, obok oznaczenia przedmiotu zbycia, stanowi element przedmiotowo istotny umowy sprzedaży. Zapłata ceny jest obowiązkiem kupującego. Cena jest ekwiwalentem praw nabytych w drodze umowy sprzedaży. Natomiast w przypadku nabycia od wspólnika udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia występuje wynagrodzenie. Termin „wynagrodzenie” nie może być traktowany na równi z pojęciem ceny. Instytucja umorzenia udziału w spółce w drodze nabycia przez nią udziału jest bowiem ściśle związana ze stosunkiem uczestnictwa w spółce i wynika z paragrafu 10 umowy spółki, jest to norma o charakterze szczególnym w stosunku do przepisów prawa cywilnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2020 r., poz. 815, ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Należy stwierdzić, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W związku z tym, szczegółowe wyznaczenie zakresu przedmiotowego opodatkowania ww. podatkiem ma określone konsekwencje prawne. Oznacza to, że ustawodawca wprowadzając tę zasadę, wyłączył od opodatkowania inne podobne czynności, które nie zostały wyraźnie wskazane w omawianym przepisie. Tym samym należy stwierdzić, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Zgromadzenie Wspólników Wnioskodawcy podjęło jednomyślnie uchwałę w sprawie umorzenia za wynagrodzeniem wszystkich 90 udziałów Wspólnika. Umowa spółki zezwala na umorzenie udziałów wspólnika. W dniu 15 września 2020 r. doszło do umowy zbycia udziałów w celu ich umorzenia między spółką a wspólnikiem. Nabycie udziałów w celu umorzenia nastąpiło za zgodą wspólnika.

Zawartej umowy nie można utożsamiać z umową sprzedaży uregulowaną w art. 535 w zw. z art. 555 Kodeksu cywilnego, ale z czynnością określoną w art. 199 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. W ramach instytucji nabycia udziałów w celu ich umorzenia, ma miejsce prawne unicestwienie udziału. Instytucja umorzenia udziału w Spółce w drodze nabycia przez nią udziału jest ściśle związana ze stosunkiem uczestnictwa w Spółce i wynika z § 10 umowy Spółki, jest to norma o charakterze szczególnym w stosunku do przepisów prawa cywilnego.

Zgodnie z art. 199 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1526), udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki. Umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział (art. 199 § 2 zd. 1 ww. ustawy).

W myśl natomiast art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r., poz. 1740), przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Stosownie do art. 555 ww. ustawy, przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych.

Z powyższego wynika, że elementami przedmiotowo istotnymi umowy sprzedaży są: oznaczenie przedmiotu sprzedaży oraz cena. Innymi słowy, za umowę sprzedaży zostanie uznana tylko taka umowa, która definiuje zarówno przedmiot sprzedaży, jak i cenę należną sprzedającemu.

W przypadku określonego w art. 199 Kodeksu spółek handlowych nabycia od wspólnika udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia występuje wynagrodzenie. Termin „wynagrodzenie” nie jest tożsamy z ceną. Użycie w art. 199 § 2 cyt. ustawy terminu „wynagrodzenie” świadczy, iż na gruncie tego przepisu nie chodzi o sprzedaż w rozumieniu art. 535 Kodeksu cywilnego. Opisanej we wniosku czynności nie można zatem zakwalifikować jako umowy sprzedaży, pomimo użycia przez Wnioskodawcę w swoim stanowisku sformułowania „umowa sprzedaży”, ponieważ z opisu sprawy jasno wynika, że miało miejsce zbycie udziałów celem ich umorzenia za wynagrodzeniem.

Instytucja umorzenia udziału w spółce w drodze nabycia przez spółkę udziału jest ściśle związana ze stosunkiem uczestnictwa w spółce i musi wynikać z umowy spółki. Jest to norma o charakterze szczególnym w stosunku do przepisów Kodeksu cywilnego. Pojęcie „ceny” zawarte w art. 535 Kodeksu cywilnego i pojęcie „wynagrodzenia” określone w art. 199 Kodeksu spółek handlowych nie są pojęciami tożsamymi, dlatego umowa nabycia udziałów przez Spółkę od wspólnika celem ich umorzenia regulowana przepisami art. 199 Kodeksu spółek handlowych nie jest umową sprzedaży, o której mowa w art. 535 Kodeksu cywilnego, w związku z czym nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż zawarcie przez Wnioskodawcę umowy nabycia udziałów w celu ich umorzenia za wynagrodzeniem, jako szczególny rodzaj umowy niewymienionej w katalogu zawartym w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie jest opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek podatkowy z tego tytułu.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym bądź zdarzeniu przyszłym.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2019 r., poz. 2325, ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.