2020.12.08 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL1-1.4012.422.2020.2.AR
z 8 grudnia 2020 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 18 września 2020 r. (data wpływu 25 września2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 16 listopada 2020 r. (data wpływu 24 listopada 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wskazania podmiotu zobowiązanego do zapłaty podatku VAT oraz do wystawienia faktury z tytułu sprzedaży nieruchomości w toku postępowania egzekucyjnego (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 września 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wskazania podmiotu zobowiązanego do zapłaty podatku VAT oraz do wystawienia faktury z tytułu sprzedaży nieruchomości w toku postępowania egzekucyjnego (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) i w zakresie wskazania czy Syndyk ma obowiązek przekazać na rzecz organu podatkowego kwoty podatku VAT pobranego przez organ egzekucyjny od nabywcy nieruchomości, a przekazanego następnie do masy upadłości na podstawie art. 146 ust. 2 Prawa upadłościowego (pytanie oznaczone we wniosku nr 2). Wniosek uzupełniono pismem z dnia 24 listopada 2020 r. o potwierdzenie wpłaty brakującej opłaty oraz adres elektroniczny do doręczeń Wnioskodawcy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Dnia 23 lutego 2017 r. Sąd Rejonowy A (…) ogłosił upadłość Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością B (dalej: Spółka) z siedzibą w A, wyznaczając do pełnienia funkcji syndyka C (dalej: Syndyk lub Wnioskodawca).

Na dzień złożenia rozpatrywanego wniosku prowadzone jest postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku Spółki.

Spółka jest podatnikiem podatku VAT w rozumieniu art. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. W skład majątku Spółki przed ogłoszeniem upadłości wchodziła nieruchomość położona w D przy ul. (…) (dalej: Nieruchomość), dla której Sąd Rejonowy w D prowadzi księgę wieczystą KW nr (…).

W toku postępowania upadłościowego, Syndyk powziął informację, iż było prowadzone w stosunku do upadłej Spółki postępowanie egzekucyjne przez Komornika Sądowego E (dalej: Komornik) (sygnatura akt (…) i inne), w trakcie którego doszło do zbycia nieruchomości położonej w D, dla której Sąd Rejonowy w D prowadzi księgę wieczystą KW nr (…), dłużnika – Spółki.

Cena sprzedaży została ustalona na kwotę (…) zł brutto, w tym podatek od towarów i usług w stawce 23%. Organ egzekucyjny ustalił bowiem, iż sprzedaż ww. nieruchomości związana jest z obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku od towarów i usług w stawce 23%.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w D z dnia 26 października 2015 r. w sprawie (…) doszło do przysądzenia własności na rzecz nabywcy licytacyjnego. Postanowienie o przysądzeniu własności uprawomocniło się w dniu (…) grudnia 2015 r. Do przysądzenia własności doszło zatem jeszcze przed ogłoszeniem upadłości, natomiast środki uzyskane ze sprzedaży nie zostały rozdzielone przez komornika na rzecz wierzycieli, bowiem wierzyciele zaskarżyli plan podziału sporządzony przez komornika.

Tym samym, z chwilą ogłoszenia upadłości aktualna stała się dyspozycja art. 146 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe (w brzmieniu aktualnym na dzień ogłoszenia upadłości Spółki), zgodnie z którym sumy uzyskane w zawieszonym postępowaniu egzekucyjnym, a jeszcze niewydane, przelewa się do masy upadłości po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Postanowienie o ogłoszeniu upadłości Spółki uprawomocniło się dnia (…) marca 2017 r. Na tej podstawie do masy upadłości Spółki w upadłości w dniu (…) czerwca 2017 r. wpłynęła kwota (…) zł.

Podatek VAT nie został odprowadzony przez organ egzekucyjny na rzecz właściwego Urzędu Skarbowego. Komornik nie wystawił faktury VAT, a w aktach postępowania egzekucyjnego znajduje się opinia doradcy podatkowego, z której wynika, że Komornik nie był obwiązany do odprowadzenia podatku VAT do czasu, do kiedy środki uzyskane ze sprzedaży znajdowały się na rachunku depozytowym Sądu Rejonowego w D. W toku postępowania upadłościowego, organ podatkowy właściwy ze względu na dokonaną transakcję sprzedaży nieruchomości, nie zgłosił wierzytelności z tego tytułu.

Syndyk w toku postępowania sporządził oddzielny plan podziału dotyczący funduszy uzyskanych ze sprzedaży przez komornika ww. nieruchomości, jednakże podzielił kwotę netto, natomiast kwotę (…) zł pozostawił na rachunku bankowym masy upadłości, uzależniając dalsze czynności w tym przedmiocie od wyniku interpretacji indywidualnej.

Ewentualny wierzyciel – Naczelnik (…) Urzędu Skarbowego w A, nie zgłosił wierzytelności z tytułu nieuiszczonego podatku VAT od niniejszej dostawy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

Kto jest płatnikiem podatku VAT i kto jest zobowiązany do wystawienia w imieniu i na rzecz upadłej Spółki faktury VAT z tytułu sprzedaży nieruchomości w toku postępowania egzekucyjnego, jeżeli do przeniesienia własności doszło przed ogłoszeniem upadłości Spółki?

Zdaniem Wnioskodawcy, Syndyk nie może wystawić faktury i odprowadzić podatku VAT, z tego względu, że dostawa towaru w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług nie nastąpiła po ogłoszeniu upadłości. W dniu ogłoszenia upadłości Spółki ww. nieruchomość nie stanowiła już majątku upadłej Spółki, a jej sprzedaży nie dokonał Syndyk. Zdaniem Wnioskodawcy, fakturę winien wystawić komornik sądowy prowadzący postępowanie egzekucyjne, w toku którego doszło do licytacji nieruchomości. Dopiero po wystawieniu faktury przez organ egzekucyjny, Syndyk posiadane środki pieniężne z tytułu podatku od towarów i usług w kwocie (…) zł mógłby odprowadzić na rzecz organu podatkowego.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwanej dalej ustawą o VAT, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści wskazanego wyżej przepisu wynika zatem, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Należy zauważyć, że przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Z przepisu art. 759 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego wynika, że czynności egzekucyjne są wykonywane przez komorników z wyjątkiem czynności zastrzeżonych dla sądów. Zgodnie z art. 921 § 1 ustawy Kodeks postępowania cywilnego, egzekucja z nieruchomości należy do komornika działającego przy sądzie, w którego okręgu nieruchomość jest położona.

Artykuł 18 ustawy o VAT wskazuje, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy dokonanej w wyniku prowadzenia określonego rodzaju egzekucji, ilekroć podejmuje on czynności egzekucyjne. Przy czym w tym przepisie brak jest jednoznacznego wymogu, aby komornik jako przyszły płatnik, dokonywał – w trakcie prowadzenia określonego rodzaju egzekucji – czynności, której bezpośrednim skutkiem jest przeniesienie prawa własności określonego towaru. Tak więc, warunek z art. 18 ustawy do uznania komornika za płatnika podatku od dostawy dokonanej w wyniku prowadzenia określonego rodzaju egzekucji zostanie spełniony również, gdy w trakcie prowadzenia egzekucji będzie on dokonywał tylko niektórych czynności egzekucyjnych, tak jak to ma miejsce w przypadku egzekucji z nieruchomości.

Nieruchomościami, w myśl art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121), są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części tych budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Zgodnie z tym przepisem, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Podatnikiem natomiast, stosownie do art. 7 § 1 Ordynacji podatkowej, jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Na mocy art. 106c ustawy o VAT, faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Zatem fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów. Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W konsekwencji sprzedaż nieruchomości będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

może ponosić odpowiedzialności za ich nieterminowe przekazanie na rzecz organu podatkowego, w tym m.in. masa upadłości nie może zostać obciążona żadnymi odsetkami podatkowymi, bowiem nie doszło do naruszenia przepisów ze strony Syndyka.

Stosownie do art. 998 § 1 tej ustawy, po uprawomocnieniu się przybicia i wykonaniu przez nabywcę warunków licytacyjnych lub postanowienia o ustaleniu ceny nabycia i wpłaceniu całej ceny przez Skarb Państwa sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności.

W myśl art. 999 § 1ww. ustawy, prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest tytułem wykonawczym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości i opróżnienia znajdujących się na tej nieruchomości pomieszczeń bez potrzeby nadania mu klauzuli wykonalności. Przepis art. 791 stosuje się odpowiednio. Od chwili uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności na rzecz nabywcy należą do niego pożytki z nieruchomości. Powtarzające się daniny publiczne przypadające z nieruchomości od dnia prawomocności postanowienia o przysądzeniu własności ponosi nabywca. Świadczenia publicznoprawne niepowtarzające się nabywca ponosi tylko wtedy, gdy ich płatność przypada w dniu uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności lub po tym dniu (art. 999 § 2 ustawy Kodeks postępowania cywilnego).

Jeżeli zatem przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel dokonano (…) grudnia 2015 r. i dostawy tej na rzecz nabywcy dokonał organ egzekucyjny, to w takim przypadku podmiotem uprawnionym do wystawienia faktury z tego tytułu nie jest Syndyk, lecz działający komornik.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 171, poz. 1054, z późn. zm. – w brzmieniu obowiązującym na dzień uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności Nieruchomości, tj. (…) grudnia 2015 r.), zwanej dalej ustawą, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

W myśl art. 759 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 101, z późn. zm. – w brzmieniu obowiązującym na dzień uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności Nieruchomości, tj. (…) grudnia 2015 r.), czynności egzekucyjne są wykonywane przez komorników z wyjątkiem czynności zastrzeżonych dla sądów.

Zgodnie z art. 921 § 1 ustawy Kodeks postępowania cywilnego, egzekucja z nieruchomości należy do komornika działającego przy sądzie, w którego okręgu nieruchomość jest położona.

Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, że na określony rodzaj egzekucji (np. egzekucji z nieruchomości) składa się szereg czynności egzekucyjnych, z których tylko nieliczne wykonywane są przez sąd. Wykonywanie przez sąd niektórych czynności, takich jak przybicie, wezwanie do złożenia do depozytu sądowego oraz przysądzenie, nie oznacza przejęcia przez sąd egzekucji, a fakt, że decydujący dla przeniesienia własności nieruchomości jest moment uprawomocnienia się postanowienia sądu nie jest tożsamy z przyjęciem, że to sąd dokonuje dostawy w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, i w przypadku egzekucji z nieruchomości komornik nie wykonuje żadnych czynności egzekucyjnych.

Literalne brzmienie art. 18 ustawy wskazuje, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy dokonanej w wyniku prowadzenia określonego rodzaju egzekucji, ilekroć podejmuje on czynności egzekucyjne. Przy czym w tym przepisie brak jest jednoznacznego wymogu, aby komornik jako przyszły płatnik, dokonywał – w trakcie prowadzenia określonego rodzaju egzekucji – czynności, której bezpośrednim skutkiem jest przeniesienie prawa własności określonego towaru.

Tak więc, warunek z art. 18 ustawy do uznania komornika za płatnika podatku od dostawy dokonanej w wyniku prowadzenia określonego rodzaju egzekucji zostanie spełniony również, gdy w trakcie prowadzenia egzekucji będzie on dokonywał tylko niektórych czynności egzekucyjnych, tak jak to ma miejsce w przypadku egzekucji z nieruchomości.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm. – w brzmieniu obowiązującym na dzień uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności Nieruchomości, tj. (…) grudnia 2015 r.), dalej zwanej Ordynacją podatkową. Zgodnie z tym przepisem, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

W myśl art. 30 § 1 Ordynacji podatkowej, płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony.

W świetle powołanych wyżej przepisów, płatnikami podatku od towarów i usług (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania, poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego) mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie „płatnikami” oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.

Zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem, a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych. Prawdopodobne jest zatem, że podatnik nie posiada innych środków finansowych umożliwiających uiszczenie należnego podatku. Ustanowienie organu egzekucyjnego płatnikiem zapewnia odprowadzenie należnego podatku przez organ przeprowadzający dostawę w ramach czynności egzekucyjnych.

Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Nieruchomościami, w myśl art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm. – w brzmieniu obowiązującym na dzień uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności Nieruchomości, tj. (…) grudnia 2015 r.), są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części tych budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Zgodnie z art. 952 ustawy Kodeks postępowania cywilnego, zajęta nieruchomość ulega sprzedaży przez licytację publiczną. Termin licytacji nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie dwóch tygodni po uprawomocnieniu się opisu i oszacowania ani też przed uprawomocnieniem się wyroku, na podstawie którego wszczęto egzekucję.

Z kolei stosownie do art. 967 ustawy Kodeks postępowania cywilnego, po uprawomocnieniu się postanowienia o przybiciu komornik wzywa licytanta, który uzyskał przybicie (nabywcę), aby w ciągu dwóch tygodni od dnia otrzymania wezwania złożył na rachunek depozytowy Ministra Finansów cenę nabycia z potrąceniem rękojmi złożonej w gotówce. Na wniosek nabywcy komornik może oznaczyć dłuższy termin uiszczenia ceny nabycia, nieprzekraczający jednak miesiąca. Po uprawomocnieniu się przybicia i wykonaniu przez nabywcę warunków licytacyjnych lub postanowienia o ustaleniu ceny nabycia i wpłaceniu całej ceny przez Skarb Państwa sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności (art. 998 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego).

Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest tytułem wykonawczym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości i opróżnienia znajdujących się na tej nieruchomości pomieszczeń bez potrzeby nadania mu klauzuli wykonalności (art. 999 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego).

Zatem, w świetle powyższych przepisów prawa, w trakcie egzekucji świadczeń pieniężnych następuje wywłaszczenie mienia dłużnika i spieniężenie go w drodze sprzedaży nieruchomości. Następnie dochodzi do przysądzenia prawa własności nieruchomości na rzecz nabywcy, który zobowiązany jest do uiszczenia ceny nabycia.

Na mocy art. 106c ustawy, faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Zatem fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Z art. 2 pkt 6 ustawy wynika, że przez towary rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji sprzedaż nieruchomości będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Z opisu sprawy wynika, że w dniu (…) lutego 2017 r. Sąd Rejonowy ogłosił upadłość Spółki, wyznaczając Wnioskodawcę do pełnienia funkcji Syndyka.

Na dzień złożenia rozpatrywanego wniosku prowadzone jest postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku Spółki.

Spółka jest podatnikiem podatku VAT w rozumieniu art. 15 ustawy. W skład majątku Spółki (przed ogłoszeniem upadłości) wchodziła nieruchomość położona w D przy ul. (…).

W toku postępowania upadłościowego, Syndyk powziął informację, iż było prowadzone w stosunku do upadłej Spółki postępowanie egzekucyjne przez Komornika, w trakcie którego doszło do zbycia ww. nieruchomości dłużnika – Spółki. Cena sprzedaży została ustalona na kwotę (…) zł brutto, w tym podatek od towarów i usług w stawce 23%. Organ egzekucyjny ustalił bowiem, że sprzedaż ww. nieruchomości związana jest z obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku od towarów i usług w stawce 23%.

Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia (…) października 2015 r. doszło do przysądzenia własności na rzecz nabywcy licytacyjnego. Postanowienie o przysądzeniu własności uprawomocniło się w dniu (…) grudnia 2015 r. Do przysądzenia własności doszło zatem jeszcze przed ogłoszeniem upadłości, natomiast środki uzyskane ze sprzedaży nie zostały rozdzielone przez Komornika na rzecz wierzycieli, bowiem wierzyciele zaskarżyli plan podziału sporządzony przez Komornika.

Podatek VAT nie został odprowadzony przez organ egzekucyjny na rzecz właściwego Urzędu Skarbowego. Komornik nie wystawił faktury, a w aktach postępowania egzekucyjnego znajduje się opinia doradcy podatkowego, z której wynika, że Komornik nie był obwiązany do odprowadzenia podatku VAT do czasu, do kiedy środki uzyskane ze sprzedaży znajdowały się na rachunku depozytowym Sądu Rejonowego. W toku postępowania upadłościowego, organ podatkowy właściwy ze względu na dokonaną transakcję sprzedaży nieruchomości, nie zgłosił wierzytelności z tego tytułu.

Syndyk w toku postępowania sporządził oddzielny plan podziału dotyczący funduszy uzyskanych ze sprzedaży przez Komornika ww. nieruchomości, jednakże podzielił kwotę netto, natomiast kwotę (…) zł pozostawił na rachunku bankowym masy upadłości, uzależniając dalsze czynności w tym przedmiocie od wyniku interpretacji indywidualnej.

Ewentualny wierzyciel – Naczelnik (…) Urzędu Skarbowego, nie zgłosił wierzytelności z tytułu nieuiszczonego podatku VAT od niniejszej dostawy.

W analizowanym przypadku wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia podmiotu będącego płatnikiem podatku VAT, zobowiązanego do wystawienia w imieniu i na rzecz upadłej Spółki faktury z tytułu sprzedaży nieruchomości w toku postępowania egzekucyjnego, jeżeli do przeniesienia własności doszło przed ogłoszeniem upadłości Spółki.

Jak wynika z powołanych wyżej przepisów prawa, komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Natomiast zgodnie art. 144 pkt 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2016 r., poz. 2171, z późn. zm. – w brzmieniu obowiązującym na dzień uprawomocnienia się postanowienia o ogłoszeniu upadłości Spółki, tj. (…) marca 2017 r.), po ogłoszeniu upadłości postępowania sądowe, administracyjne lub sądowoadministracyjne dotyczące masy upadłości mogą być wszczęte i prowadzone wyłącznie przez syndyka albo przeciwko niemu.

Stosownie do art. 144 pkt 2 cyt. ustawy, postępowania, o których mowa w ust. 1, syndyk prowadzi na rzecz upadłego, lecz w imieniu własnym.

W myśl art. 146 pkt 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, postępowanie egzekucyjne skierowane do majątku wchodzącego w skład masy upadłości, wszczęte przed dniem ogłoszenia upadłości, ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem ogłoszenia upadłości. Postępowanie to umarza się z mocy prawa po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego nie stoi na przeszkodzie przysądzeniu własności nieruchomości, jeżeli przybicia prawomocnie udzielono przed ogłoszeniem upadłości, a nabywca egzekucyjny wpłaci w terminie cenę nabycia.

Na mocy art. 146 pkt 2 ww. ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, sumy uzyskane w zawieszonym postępowaniu egzekucyjnym, a jeszcze niewydane, przelewa się do masy upadłości po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości.

W myśl art. 156 pkt 1 ww. ustawy, w przypadku ogłoszenia upadłości powołuje się syndyka.

Zgodnie art. 160 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności w imieniu własnym na rachunek upadłego.

W myśl art. 173 ww. ustawy, syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji.

W zakresie prawnopodatkowym działanie syndyka należy potraktować jako działanie przez pełnomocnika ze wszystkimi prawnymi tego stanu rzeczy konsekwencjami.

W świetle powyższego, syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną za realizację wszystkich obowiązków podatnika i płatnika przez upadłego w czasie trwania postępowania upadłościowego

Zatem, syndyk działając w zastępstwie zarządu Spółki zobowiązany jest do wykonywania obowiązków podatkowych, ciążących na Spółce będącej w upadłości likwidacyjnej.

W związku z tym należy stwierdzić, że sprzedaż jakiegokolwiek towaru jako składnika majątkowego masy upadłości, dokonywana przez syndyka masy upadłości w ramach procesu upadłościowego, bądź wykonanie jakiejkolwiek usługi przez syndyka w ramach tego procesu, stanowi odpowiednio dostawę towaru albo świadczenie usług i czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z opisu sprawy, w dniu (…) lutego 2017 r. została ogłoszona przez Sąd Rejonowy upadłość Spółki. Postanowienie o ogłoszeniu upadłości Spółki uprawomocniło się w dniu (…) marca 2017 r. Natomiast w trakcie prowadzonego wcześniej w stosunku do upadłej Spółki postępowania egzekucyjnego, doszło do sprzedaży Nieruchomości wchodzącej w skład majątku Spółki. Postanowienie o przysądzeniu własności na rzecz nabywcy licytacyjnego uprawomocniło się w dniu (…) grudnia 2015 r., tj. przed ogłoszeniem upadłości Spółki w roku 2017. Z powyższego wynika, że dostawa towaru w postaci Nieruchomości miała miejsce w roku 2015, czyli w toku postępowania egzekucyjnego, a nie w ramach procesu upadłościowego.

W tym miejscu ponownie podkreślić należy, że komornik sądowy w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości w imieniu dłużnika, jeśli dłużnik występuje w charakterze podatnika VAT obowiązanego do rozliczenia podatku z tytułu tej czynności. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. W analizowanej sprawie licytacyjna sprzedaż Nieruchomości należącej do Spółki i dokonanej przez Komornika w toku postepowania egzekucyjnego stanowiła czynność opodatkowaną podatkiem VAT, bowiem – jak wskazał Wnioskodawca – „Organ egzekucyjny ustalił (…), że sprzedaż ww. nieruchomości związana jest z obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku od towarów i usług w stawce 23%”.

Jeżeli zatem przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel dokonano (…) grudnia 2015 r., tj. w trakcie postępowania egzekucyjnego a przed ogłoszeniem upadłości Spółki w roku 2017 i dostawy tej – opodatkowanej podatkiem od towarów i usług – na rzecz nabywcy licytacyjnego dokonał Komornik, to w takim przypadku to Komornik, wykonujący czynności egzekucyjne, a nie Syndyk, jest obowiązany do wykonywania obowiązków płatnika podatku VAT, wskazanych w art. 18 ustawy. Tym samym, podmiotem obowiązanym do wystawienia faktury z tytułu licytacyjnej dostawy Nieruchomości w toku postępowania egzekucyjnego, zgodnie z art. 106c ustawy, nie jest Wnioskodawca (Syndyk), lecz – działający w imieniu i na rzecz dłużnika w momencie dostawy towarów – komornik sądowy.

Podsumowując, płatnikiem podatku VAT i podmiotem obowiązanym do wystawienia w imieniu i na rzecz upadłej Spółki faktury z tytułu sprzedaży nieruchomości w toku postępowania egzekucyjnego, jeżeli do przeniesienia własności doszło przed ogłoszeniem upadłości Spółki, jest komornik sądowy.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Ponadto, należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (oraz z opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wskazania podmiotu zobowiązanego do zapłaty podatku VAT oraz do wystawienia faktury z tytułu sprzedaży nieruchomości w toku postępowania egzekucyjnego (pytanie oznaczone we wniosku nr 1). Natomiast wniosek w części dotyczącej wskazania czy Syndyk ma obowiązek przekazać na rzecz organu podatkowego kwoty podatku VAT pobranego przez organ egzekucyjny od nabywcy nieruchomości, a przekazanego następnie do masy upadłości na podstawie art. 146 ust. 2 Prawa upadłościowego (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) został rozstrzygnięty w postanowieniu o odmowie wszczęcia postępowania z dnia (…) grudnia 2020 r., nr (…).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin