Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.73.2017.8.DA
z 5 stycznia 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 marca 2020 r., sygn. akt II FSK 1557/18 (data wpływu orzeczenia 8 czerwca 2020 r.) oraz prawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 22 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Gl 986/17 (data wpływu prawomocnego orzeczenia 6 października 2020 r.), stwierdza, że stanowisko ‒ przedstawione we wniosku z dnia 7 kwietnia 2017 r. (data wpływu 19 kwietnia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku ze zniesieniem współwłasności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 kwietnia 2017 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku ze zniesieniem współwłasności.

Dotychczasowy przebieg postępowania.

W dniu 27 czerwca 2017 r. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 7 kwietnia 2017 r. (data wpływu 19 kwietnia 2017 r.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację indywidualną znak: 0113-KDIPT2-2.4011.73.2017.1.DA, dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku ze zniesieniem współwłasności, w której uznał stanowisko przedstawione przez Wnioskodawczynię za nieprawidłowe. Organ podatkowy stwierdził, że zniesienie współwłasności polegające na przyznaniu udziału w nieruchomości jednemu ze współwłaścicieli w zamian za spłatę pieniężną stanowi formę odpłatnego zbycia, wyczerpującą dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.). W konsekwencji, odpłatne zbycie przez Wnioskodawczynię w drodze zniesienia współwłasności w 2015 r. udziału 1/2 w nieruchomości, a nabytego w drodze darowizny w 2014 r. ‒ stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z którego dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30e ust. 1 powołanej ustawy.

Wnioskodawczyni złożyła na interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego z dnia 27 czerwca 2017 r., znak: 0113-KDIPT2-2.4011.73.2017.1.DA, skargę z dnia 4 sierpnia 2017 r. (data wpływu 10 sierpnia 2017 r.) do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 22 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Gl 986/17, uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną.

Organ podatkowy po otrzymaniu w dniu 7 marca 2018 r. nieprawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 22 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Gl 986/17, złożył skargę kasacyjną z dnia 28 marca 2018 r. do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 3 marca 2020 r., sygn. akt II FSK 1557/18, oddalił skargą kasacyjną Organu od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 22 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Gl 986/17.

W dniu 6 października 2020 r. do Organu podatkowego wpłynął prawomocny od dnia 3 marca 2020 r. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 22 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Gl 986/17.

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.), ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wskutek powyższego, wniosek Strony z dnia 7 kwietnia 2017 r. (data wpływu 19 kwietnia 2017 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku ze zniesieniem współwłasności wymaga ponownego rozpatrzenia przez Organ podatkowy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 4 września 2014 r przed notariuszem ... z kancelarii notarialnej w ... Wnioskodawczyni zawarła ze swoją matką ... umowę darowizny dotyczącą udziału 1/2 w nieruchomości (Rep. ...), dla której Sąd Rejonowy w ... V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą z numerem KW .... Na mocy tej umowy matka darowała Wnioskodawczyni udział 1/2 w ww. nieruchomości. Przed dokonaniem darowizny matka Wnioskodawczyni była współwłaścicielem nieruchomości wraz z bratem Wnioskodawczyni .... Zgodnie z treścią ww. księgi wieczystej brat Wnioskodawczyni nabył udział 1/2 w przedmiotowej nieruchomości na podstawie umowy darowizny z dnia 14 marca 2006 r., która została sporządzona przed notariuszem ... z kancelarii notarialnej w .... Wpis Wnioskodawczyni jako właściciela w księdze wieczystej ww. nieruchomości nastąpił w dniu 23 września 2014 r. (DZ. KW. ...). Tym samym nabycie przez Wnioskodawczynię udziału 1/2 w nieruchomości ... nastąpiło w 2014 r.

W dniu 11 grudnia 2014 r. brat Wnioskodawczyni złożył do Sądu Rejonowego w ... Wydział I Cywilny wniosek o zniesienie współwłasności (sprawa została zapisana pod sygnaturą akt ...). W powyższym wniosku, brat Wnioskodawczyni wniósł o sądowe zniesienie współwłasności w ten sposób, że całość nieruchomości miała przypaść na jego własność za spłatą w kwocie 100 000 zł na rzecz Wnioskodawczyni. W toku powyższego postępowania, został powołany biegły sądowy z zakresu budownictwa i wyceny nieruchomości w osobie Pani .... Biegły wydał opinię w sprawie o sygn. ... i ustalił wartość przedmiotowej nieruchomości na kwotę 285 600 zł.

W toku postępowania sądowego, brat Wnioskodawczyni zbył swój udział 1/2 w nieruchomości na rzecz swojej żony ... na mocy umowy darowizny z dnia 8 kwietnia 2015 r., sporządzonej przed notariuszem ... z kancelarii notarialnej w ... (Rep. ...). W związku z powyższym, to nowy nabywca uzyskał status współwłaściciela. Nowy nabywca wstąpił w miejsce dotychczasowego współwłaściciela ....

Na rozprawie w dniu 22 października 2015 r. Wnioskodawczyni oraz żona brata Wnioskodawczyni zawarły przed Sądem Rejonowym w ...w sprawie sygn. ... ugodę sądową, której przedmiotem było zniesienie współwłasności nieruchomości .... Strony postanowiły, że ww. nieruchomość w całości przypadnie żonie brata Wnioskodawczyni za spłatą na rzecz Wnioskodawczyni w kwocie 142 800 zł (sto czterdzieści dwa tysiące osiemset zł) w dwóch ratach po 71 400 zł (siedemdziesiąt jeden tysięcy czterysta zł).

Terminy płatności rat kształtowały się następująco: pierwsza rata płatna do dnia 30 kwietnia 2016 r., a druga do dnia 31 października 2016 r. Wnioskodawczyni wskazuje, że pomimo zmiany podmiotowej po stronie inicjującej postępowanie o zniesienie współwłasności, to nowy nabywca uzyskał także status współwłaściciela i w tym zakresie sytuacja nabywcy jest analogiczna do sytuacji prawnej zbywcy. Ponadto, zgodnie z art. 192 pkt 3 w związku z art. 13 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego z chwilą doręczenia pozwu, zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objętych sporem, nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy: nabywca może jednak wejść na miejsce zbywcy za zezwoleniem strony przeciwnej. Tym samym zmiana powyższa nie miała wpływu na bieg postępowania i jego przedmiot.

Ponadto, brat Wnioskodawczyni wytoczył powództwo o zapłatę zachowku po ww. zmarłej przeciwko Wnioskodawczyni. Sprawa zawisła przed Sądem Rejonowym w .... z sygn. akt .... Wyrokiem z dnia 26 sierpnia 2016 r. ww. Sąd zasądził od Wnioskodawczyni, na rzecz Jej brata, kwotę 35 700 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 grudnia 2015 r. do dnia zapłaty oraz orzekł o kosztach. Po uzyskaniu klauzuli wykonalności brat Wnioskodawczyni złożył wniosek o wszczęcie sądowego postępowania egzekucyjnego przeciwko Wnioskodawczyni przed komornikiem sądowym ... przy Sądzie Rejonowym w ..... Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt .... Kwestia ta jest o tyle istotna, że komornik zajął wierzytelność u żony brata Wnioskodawczyni z tytułu spłaty ze sprawy ... i poprzez to zajęcie nastąpiło rozliczenie części drugiej z rat, o której mowa w ugodzie z dnia 22 października 2015 r. Zobowiązana do spłaty żona brata Wnioskodawczyni dokonała następujących wpłat: w dniu 29 kwietnia 2016 r. dwa razy po 10 000 zł oraz w tym samym dniu 7 000 zł; 5 maja 2016 r. 43 000 zł; w dniu 23 maja 2016 r. 1 430 zł 88 gr, w dniu 4 listopada 2016 r. 25 081 zł 2 gr (jako różnica pomiędzy wysokością raty, a wpłatą na rachunek bankowy komornika).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w wyniku dokonania zniesienia współwłasności ww. nieruchomości ugodą sądową, zawartą przed Sądem Rejonowym w ... Wydział I Cywilny w dniu 22 października 2015 r. w sprawie o sygn. ..., a wcześniej nabytą w 2014 r. przez Wnioskodawczynię w drodze darowizny, w zamian za spłatę dokonaną przez nabywcę nieruchomości żonę brata Wnioskodawczyni w toku postępowania sądowego w ww. sprawie, Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia, ze względu na zniesienie współwłasności przed upływem pięciu lat od nabycia udziału 1/2 w tej nieruchomości, skoro miała Ona otrzymać spłatę równą wartości swojego udziału (1/2 w nieruchomości) według wartości ustalonej przez biegłego sądowego w toku prowadzonego postępowania?

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie budzi wątpliwości na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, że pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż, czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej za odpłatnością, a więc co do zasady również odpłatne zniesienie współwłasności.

W ocenie Wnioskodawczyni, pomimo odpłatnego zniesienia współwłasności przedmiotowej nieruchomości, czyli „zbyciem” udziału 1/2 w tej nieruchomości za spłatą przed upływem pięcioletniego okresu wskazanego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po Jej stronie nie powstał przychód w rozumieniu wyżej wskazanego przepisu. Tym samym Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłaty z tego tytułu podatku i rozliczenia dochodu w formularzu PIT-39 za 2016 r.

W myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

W myśl art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie, w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Zdaniem Wnioskodawczyni, z treści stanu faktycznego wynika, że wartość przyznanej Jej spłaty w kwocie 142 800 zł nie przekroczyła wartości przysługującego Jej udziału 1/2 w nieruchomości wspólnej. Wartość nieruchomości została ustalona na podstawie opinii biegłego wydanej w sprawie o sygn. ..., tj. na kwotę 285 600 zł. W przedstawionym stanie faktycznym zniesienie współwłasności nastąpiło poprzez przyznanie jednemu ze współwłaścicieli całości nieruchomości za spłatą drugiego ze współwłaścicieli. Wnioskodawczyni nie otrzymała żadnego przysporzenia majątkowego, ponad swój udział przypadający w nieruchomości. Wnioskodawczyni otrzymała bowiem 1/2 wartości całej nieruchomości w środkach pieniężnych, tj. wartość równą Jej udziałowi. Niejako Wnioskodawczyni otrzymała równowartość w pieniądzu utraconego majątku, który przeszedł na własność drugiego ze współwłaścicieli.

Tak więc mając na uwadze wskazane powyżej okoliczności zdaniem Wnioskodawczyni, otrzymana przez Nią spłata w ratach: 2 x 10 000 zł i 7 000 zł w dniu 29 kwietnia 2016 r.; 43 000 zł w dniu 5 maja 2016 r.; 1 430 zł 88 gr w dniu 23 sierpnia 2016 r.; 25 081 zł 2 gr w dniu 4 listopada 2016 r. oraz wpłaty pobrane poprzez zajęcie wierzytelności w sądowym postępowaniu egzekucyjnym w sprawie KM ..., nie wywołuje skutku w postaci powstania przychodu z powodu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia ma okoliczność, że wielkość spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego „spadkobierczyni udziału spadkowego”. Wnioskodawczyni nie uzyskała żadnego przychodu, gdyż Jej zdaniem, jedynie spieniężyła udział w nieruchomości nabyty w drodze darowizny uzyskując jedynie jego równowartość.

Wnioskodawczyni wskazuje, że w interpretacji indywidualnej z dnia 17 marca 2017 r., w sprawie Nr 1462-IPPB1.4511.1159.2016.2.KS1, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, cyt.: „Tak więc co do zasady zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał. Zatem, jeżeli przy dokonaniu zniesienia współwłasności wystąpiło przysporzenie majątku ponad posiadany udział przed zniesieniem współwłasności oznacza to, że dla części udziału w nieruchomości nabytego w drodze zniesienia współwłasności dniem nabycia będzie dzień, w którym nastąpiło zniesienie współwłasności”.

Wnioskodawczyni podkreśla fakt, że nie miała wpływu na działanie swojego brata, który przed upływem 5-letniego okresu złożył wniosek o zniesienie współwłasności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, uwzględniając orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 22 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Gl 986/17, i Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 marca 2020 r., sygn. akt II FSK 1557/18, stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Należy zaznaczyć, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym oraz w dacie wydania pierwotnej interpretacji, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku prawomocnego orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 22 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Gl 986/17 i orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 marca 2020 r., sygn. akt II FSK 1557/18.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 1a ww. ustawy jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż z jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30c, art. 30e, art. 30f oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy

‒jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy ‒ przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz wymienionych praw majątkowych przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw majątkowych następuje po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości i praw majątkowych w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i wymienionych praw istotne znaczenie ma ustalenie daty i formy prawnej ich nabycia.

Termin „nabycie”, którym posługuje się ustawodawca w treści przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, oznacza każdą czynność prawną (np. umowę sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności nieruchomości/rzeczy oznaczonej co do tożsamości) lub zdarzenie prawne (np. spadek), na mocy których na osobę fizyczną – nabywcę przechodzi własność nieruchomości (lub udziału w nieruchomości), bez względu na to czy nabycie następuje w sposób odpłatny, czy nieodpłatny.

Interpretacja pojęcia „nabycie” została także przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym. Według ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.) nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Zdaniem Sądu przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni na podstawie umowy darowizny od matki w 2014 r. stała się współwłaścicielem nieruchomości w udziale wynoszącym 1/2. Natomiast, pozostały udział 1/2 w tej nieruchomości należał od 2006 r. do drugiego współwłaściciela, tj. brata Wnioskodawczyni. W dniu 11 grudnia 2014 r. brat Wnioskodawczyni złożył do Sądu Rejonowego wniosek o zniesienie współwłasności przedmiotowej nieruchomości. Po zniesieniu współwłasności cała nieruchomość miała przypaść na własność bratu Wnioskodawczyni w zamian za spłatę w kwocie 100 000 zł na rzecz Wnioskodawczyni. W toku powyższego postępowania został powołany biegły sądowy z zakresu budownictwa i wyceny nieruchomości, który wydał opinię w sprawie i ustalił wartość przedmiotowej nieruchomości na kwotę 285 600 zł.

W trakcie trwania tego postępowania sądowego brat Wnioskodawczyni na mocy umowy darowizny z dnia 8 kwietnia 2015 r. ‒ zbył swój udział 1/2 w nieruchomości na rzecz żony ... ‒ w związku z czym stała się ona nowym współwłaścicielem tej nieruchomości (nabywca wstąpił w miejsce poprzedniego i uzyskał status współwłaściciela).

Na rozprawie w dniu 22 października 2015 r. Wnioskodawczyni wraz z nowym współwłaścicielem zawarła przed Sądem Rejonowym ugodę sądową, której przedmiotem było zniesienie współwłasności nieruchomości. Strony postanowiły, że przedmiotowa nieruchomość w całości przypadnie żonie brata (tj. nowemu współwłaścicielowi), a Wnioskodawczyni w zamian za przeniesienie własności udziału 1/2 w nieruchomości otrzyma spłatę w wysokości równowartości swojego udziału (w kwocie 142 800 zł płatną w ratach).

W omawianej sprawie bezsporny jest fakt, że prawo własności udziału 1/2 w nieruchomości Wnioskodawczyni nabyła w 2014 r. w drodze darowizny od swojej mamy. Wątpliwość Wnioskodawczyni budzi kwestia, czy w związku ze zniesieniem współwłasności (wszczętym na wniosek drugiego współwłaściciela tej nieruchomości), po stronie Wnioskodawczyni powstanie obowiązek podatkowy.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.), jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności. Stosownie do art. 195 Kodeksu cywilnego współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom.

Zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli w każdym czasie może domagać się zniesienia współwłasności. Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu.

W myśl art. 211 i art. 212 ww. Kodeksu, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

W wyniku dokonania zniesienia współwłasności możliwe jest zatem przyznanie rzeczy jednej osobie, przy jednoczesnym zobowiązaniu do dokonania spłat na rzecz pozostałych współwłaścicieli. Wówczas osoba otrzymująca w całości daną rzecz nabywa w niej udział ponad udział dotychczas posiadany i przysługujący jej w tej rzeczy.

W tym miejscu warto wyjaśnić, że kiedy zniesienie współwłasności nieruchomości następuje ze spłatą od nabywającego nieruchomość na wyłączną własność na rzecz drugiego współwłaściciela nieruchomości, powoduje, że czynność taka ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu otrzymania takiej spłaty. W sytuacji, w której spłata równa jest wartości udziału w nieruchomości i nie przekracza go, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością zniesienia współwłasności żadnego przysporzenia majątkowego względem posiadanego udziału przed dokonaniem czynności zniesienia współwłasności nieruchomości. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, kwoty spłaty otrzymanej w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości.

Zatem, skoro ‒ jak wskazała Wnioskodawczyni ‒ suma spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Jej udziału w przedmiotowej nieruchomości, to nie powstał przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 3 marca 2020 r., sygn. akt II FSK 1557/18, stwierdził, że „(...) aby można było mówić o powstaniu przychodu w sytuacji wskazanej w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.d.o.f. należałoby wykazać, że zdarzenie polegające na odpłatnym zbyciu nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości spowodowało w majątku podatnika przyrost majątku. W wypadku zatem, w którym obdarowany w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości otrzymuje od nabywcy udziału spłatę stanowiącą równowartość (tak podnoszono we wniosku o udzielenie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego) udziału nabytego w drodze darowizny, nie powstaje przyrost majątku rozumiany jako zwiększenie aktywów lub zmniejszenie pasywów w tym majątku. Dochodzi tylko do zmiany ekonomicznej w majątku nieprzekładającej się na sytuację prawnopodatkową. Tego rodzaju odpłatne zbycie jest dla obdarowanego neutralne podatkowo w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.d.o.f. To zaś oznacza, że zniesienie współwłasności nieruchomości, w wyniku którego jej współwłaściciel (obdarowany) w zamian za udział we współwłasności nieruchomości otrzymuje spłatę, będącą jego równowartością, nie uzyskuje przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.d.o.f., nawet wówczas, gdyby inne przesłanki opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości zostały spełnione. Skóro we wniosku o wydanie interpretacji wskazano, że wartość spłaty nie przekracza wartości udziału skarżącej jako współwłaścicielki (obdarowanej) w nieruchomości będącej przedmiotem zniesienia współwłasności, to brak jest podstaw do uznania za zasadne stanowiska organu podatkowego (kasatora), że skarżąca w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości uzyskała przychód w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.d.o.f.”.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego, obowiązujące uregulowania prawne oraz wskazania zawarte m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 22 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Gl 986/17, a także w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 marca 2020 r., sygn. akt II FSK 1557/18, uznać należy, że skoro ‒ jak wskazała Wnioskodawczyni ‒ otrzymana przez Nią w wyniku dokonanego w 2015 r. zniesienia współwłasności kwota spłaty nie przekroczyła wartości posiadanego udziału w przedmiotowej nieruchomości (była ekwiwalentna do posiadanego udziału w ww. nieruchomości), to otrzymanie tej kwoty nie spowodowało powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału 1/2 w ww. nieruchomości. W konsekwencji na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu otrzymania spłaty w zamian za ww. udział nabyty w 2014 r. w drodze darowizny od matki.

Mając na uwadze powyższe, stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego uznano za prawidłowe.

Tutejszy Organ podkreśla, że jednym z celów interpretacji indywidualnych jest zinterpretowanie przepisów budzących wątpliwość wśród podatników, w określonych stanach faktycznych czy zdarzeniach przyszłych. Przepis art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) nakłada na Organ podatkowy obowiązek udzielania interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ww. ustawy jest sam przepis prawa. Wnioskodawczyni ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała, lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.