2021.03.24 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4-3.4012.738.2020.3.RK
z 24 marca 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 grudnia 2020 r. (data wpływu 21 grudnia 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 22 lutego 2021 r. (data wpływu 23 lutego 2021 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 18 lutego 2021 r. (skutecznie doręczone dnia 22 lutego 2021 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w strukturze Cash Poolingu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 grudnia 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w strukturze Cash Poolingu.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 22 lutego 2021 r. (data wpływu 23 lutego 2021 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 18 lutego 2021r. (skutecznie doręczone dnia 22 lutego 2021 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką akcyjną mającą siedzibę dla celów podatkowych na terytorium Polski („Wnioskodawca” oraz „Spółka”). Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym, podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.

Wnioskodawca wraz z innymi spółkami wchodzącymi w skład Grupy Kapitałowej zamierzają zawrzeć z bankiem z siedzibą w Polsce (dalej: „Bank”) Umowę Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków (dalej: „Umowa”), na podstawie której będzie świadczona na rzecz Wnioskodawcy oraz pozostałych spółek z Grupy Kapitałowej usługa zarządzania płynnością finansową tzw. usługa cash poolingu. Celem usługi świadczonej przez Bank jest możliwie najefektywniejsze zarządzanie środkami pieniężnymi oraz efektywne finansowanie bieżących potrzeb wszystkich podmiotów, które zdecydowały się przystąpić do Umowy.

Usługa cash poolingu polega na zarządzaniu przez Bank fizycznymi przepływami środków finansowych pomiędzy rachunkami bieżącymi uczestników stron Umowy, tj. Wnioskodawcy i innych podmiotów wchodzących w skład Grupy Kapitałowej, którzy przystąpili do Umowy (łącznie: „Uczestnicy”). Na potrzeby niniejszego wniosku pod pojęciem Uczestnika rozumie się również Wnioskodawcę, który będzie korzystał z usługi cash poolingu świadczonej przez Bank na podstawie Umowy. Usługa będzie realizowana w oparciu o Umowę, która zostanie zawarta pomiędzy Bankiem a wszystkimi Uczestnikami.

Umowa będzie określała warunki świadczenia usługi cash poolingu. Wszystkim Uczestnikom Bank będzie prowadził bieżące rachunki. W celu realizacji Umowy, każdy z Uczestników będzie korzystał z bieżącego rachunku bankowego w PLN (dalej: „Rachunki”). Jeden z Uczestników, zdarzyć się może iż będzie to Wnioskodawca, pełnić będzie w związku z realizacją Umowy funkcję koordynującego (dalej: „Koordynujący”), dla którego Bank otworzy obok rachunku głównego („Rachunek główny koordynującego”) również rachunek pomocniczy („Rachunek pomocniczy koordynującego”). Rachunek pomocniczy koordynującego jest to rachunek, na którym na koniec dnia wykazywane jest końcowe saldo wszystkich Rachunków objętych systemem cash poolingu Koordynujący w ramach odrębnej umowy kredytowej otrzyma kredyt.

Bank udzieli Uczestnikom, na warunkach określonych w Umowie, dzienne limity zadłużenia w poszczególnych Rachunkach do maksymalnej wysokości limitu zadłużenia w poszczególnych Rachunkach, oraz do maksymalnej sumy limitów zadłużenia dla Rachunków wszystkich Uczestników. Maksymalny limit zadłużenia w poszczególnych Rachunkach, oraz maksymalna suma limitów zadłużenia w Rachunkach zostanie określona w załączniku do Umowy. W okresie obowiązywania Umowy. Koordynujący ma prawo zlecać do Banku ustawienie oraz zmianę limitów zadłużenia dla poszczególnych Uczestników.

Limit zadłużenia może być wykorzystywany poprzez realizację przez Bank zleceń płatniczych składanych przez Uczestnika powodujących powstanie na jego Rachunku salda ujemnego. Każdy wpływ środków pieniężnych na Rachunek Uczestnika powoduje spłatę przez Uczestnika całości, bądź części wykorzystanego limitu zadłużenia. W wyniku spłaty całości bądź części limitu zadłużenia Uczestnik może ponownie wykorzystać całość, bądź niewykorzystaną część limitu zadłużenia. Spłata limitu zadłużenia może zostać dokonana przez Uczestnika, który wykorzystał limit zadłużenia, bądź każdego innego Uczestnika, który nie wykorzystał wskazanego limitu. Każdy z Uczestników zobowiązany jest do spłaty wykorzystanej kwoty limitu zadłużenia do końca dnia, w którym został wykorzystany. W przypadku niedokonania spłaty limitu zadłużenia przez któregokolwiek z Uczestników Bank naliczy temu Uczestnikowi odsetki od niespłaconej kwoty limitu zadłużenia.

Jako zabezpieczenie pełnej spłaty limitu zadłużenia udzielonego dowolnemu Uczestnikowi każdy z Uczestników udzieli nieodwołalnego poręczenia (w rozumieniu art. 876-887 Kodeksu Cywilnego) Bankowi spłaty wykorzystanej kwoty limitu zadłużenia przez innych Uczestników. Umowa poręczenia zostanie zawarta odrębnie przez każdego z Uczestników z Bankiem. Limit zadłużenia niespłacony przed końcem każdego dnia staje się natychmiast wymagalny. W takiej sytuacji Bank może wykorzystać udzielone poręczenie w celu natychmiastowej spłaty wykorzystanego limitu zadłużenia. W celu realizacji udzielonego poręczenia każdy z Uczestników nieodwołalnie upoważni Bank do obciążenia jego Rachunku, a Koordynujący - do obciążenia Rachunku głównego koordynującego i Rachunku pomocniczego koordynującego, kwotami wykorzystanego limitu zadłużenia niespłaconego przez Uczestnika, który wykorzystał limit zadłużenia.

Z chwilą obciążenia przez Bank Rachunku Uczestnika, Rachunku głównego koordynującego lub Rachunku pomocniczego koordynującego, Uczestnik, którego środki pieniężne są wykorzystywane do spłaty wykorzystanych limitów zadłużenia na Rachunkach pozostałych Uczestników, nabywa on w trybie art. 518 § 1 pkt 1 ustawy Kodeks Cywilny wierzytelność Banku wobec Uczestnika, którego wykorzystany limit zadłużenia uregulował (subrogacja ustawowa). Uczestnik, który uregulował wykorzystany limit zadłużenia innego Uczestnika nabywa wobec spłaconego przez niego Uczestnika roszczenie (dalej „Roszczenie”) o spłatę świadczenia wynikającego z uregulowanej wierzytelności Banku. Uczestnik, którego wykorzystany limit zadłużenia został uregulowany przez innego Uczestnika zobowiązany jest spełnić Roszczenie na żądanie innego Uczestnika. Wzajemne Roszczenia będą potrącane przez Bank na warunkach określonych w Umowie w najbliższym dopuszczalnym terminie.

W ramach Umowy każdy z Uczestników upoważni Bank do dokonywania wzajemnych potrąceń względem innych Uczestników oraz wyliczania bieżącej kwoty Roszczeń względem Uczestników. Właściwa usługa cash poolingu rzeczywistego polega na codziennym bilansowaniu przez Bank (zerowaniu) środków zgromadzonych na Rachunkach Uczestników. W związku z usługą każdego dnia roboczego (na koniec dnia) konsolidowane są Rachunki Uczestników. W przypadku, gdy suma sald Rachunków jest ujemna, Bank obciąża Rachunek pomocniczy koordynującego i uzna Rachunek główny koordynującego kwotą wartości bezwzględnej sumy wszystkich sald Rachunków. W przypadku, gdy suma sald Rachunków jest dodatnia, Bank obciąża Rachunek główny koordynującego i uznaje Rachunek pomocniczy koordynującego kwotą będącą sumą wszystkich sald Rachunków. Jeżeli którykolwiek z Uczestników nie spłaci przed końcem dnia dziennego wykorzystanego limitu zadłużenia wówczas zadłużenie pokrywane jest z Rachunku głównego koordynującego.

W przypadku Rachunków o saldzie ujemnym, Bank dokonuje transferu środków pieniężnych z Rachunku głównego koordynującego na Rachunek Uczestnika o saldzie ujemnym. W przypadku Rachunków o saldzie dodatnim, Bank dokonuje transferu środków pieniężnych z Rachunku Uczestnika na Rachunek główny koordynującego. Transfery środków są dokonywane jedynie między Rachunkami Uczestników a Rachunkiem głównym koordynującego i nie występują bezpośrednio między Rachunkami Uczestników. Każdy spłacający usługi Uczestnik, którego Rachunek zostaje obciążony, nabywa wierzytelność Banku wobec Uczestnika, którego wykorzystany limit zadłużenia nie został spłacony w terminie, do wysokości obciążenia Rachunku spłacającego Uczestnika. Nabycie wierzytelności, o której mowa powyżej, następuje na zasadach wspomnianej już wcześniej subrogacji.

Jeżeli po wykonaniu wskazanych czynności na Rachunku głównym koordynującego widnieje saldo ujemne, wówczas Bank obciąży wszystkie Rachunki wykazujące salda dodatnie kwotami niespłaconymi Bankowi przez Koordynującego.

Bank od każdego Uczestnika będzie pobierał miesięczną opłatę z tytułu uczestnictwa w usłudze cash poolingu.

Zasadniczym elementem Umowy jest wdrożenie procesu zarządzania posiadanymi przez Uczestników na Rachunkach środkami pieniężnymi oraz zadłużeniem Uczestników w taki sposób, aby kwota odsetek płaconych z tytułu istniejącego zadłużenia była jak najmniejsza, a jednocześnie, aby dochody uzyskiwane przez spółki z posiadanych przez nie nadwyżek finansowych były co do zasady wyższe od standardowego oprocentowania depozytów bankowych i innych standardowych bezpiecznych instrumentów finansowych. Celem Umowy jest takie wykorzystanie różnic w oprocentowaniu sald dodatnich i sald ujemnych na Rachunkach Uczestników systemu oraz efektu skali, aby podmioty z zaangażowanej grupy czerpały z tego maksymalne korzyści.

W związku z zawarciem Umowy Uczestnicy, którzy przekazali środki na Rachunek główny Koordynującego otrzymywać będą wynagrodzenie z tego tytułu w postaci odsetek (dalej: Odsetki przychodowe). Uczestnicy, którzy otrzymali środki pieniężne w celu pokrycia ich wykorzystanych limitów zadłużenia będą zobowiązani do zapłaty odsetek jako wynagrodzenia za skorzystanie ze środków pieniężnych (Odsetki kosztowe). Ustaleniem wysokości Odsetek przychodowych oraz Odsetek kosztowych będzie zajmował się Bank. Odsetki przychodowe oraz Odsetki kosztowe będą ustalane na podstawie wielkości środków pieniężnych przekazanych, bądź otrzymanych przez Uczestnika w ramach systemu cash poolingu.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał, że jako Uczestnik systemu cash poolingu nie będzie wykonywał jakichkolwiek czynności na potrzeby realizacji umowy cash poolingu, oraz w związku z wykonywaniem umowy cash poolingu. W ramach umowy cash poolingu Wnioskodawca jako Uczestnik umowy cash poolingu, upoważni wyłącznie koordynującego do wykonywania czynności administracyjnych związanych z realizacją umowy cash poolingu. W związku z zawarciem umowy cash poolingu Wnioskodawca nie będzie wykonywał czynności, ponieważ wszelkie czynności związane z realizacją wskazanej umowy będzie wykonywał podmiot pełniący funkcję Koordynującego.

W ramach umowy cash poolingu Wnioskodawca jako Koordynujący będzie wykonywał następujące czynności na rzecz wszystkich Uczestników umowy cash poolingu tj.:

podpisze z Bankiem w imieniu Uczestników aneks do Umowy, na mocy którego inny podmiot stanie się uczestnikiem w ramach umowy cash poolingu,
podejmie czynności mające na celu wyłączenie Rachunku uczestnika z usługi cash poolingu poprzez złożenie zawiadomienia skierowanego do Banku,
zmieni, lub zastąpi treść zleceń, lub załączników do Umowy pod warunkiem uzyskania uprzedniej pisemnej zgody Banku,
będzie negocjował z Bankiem wysokości oprocentowania, które Bank będzie stosował odpowiednio przy dodatnich i ujemnych saldach na Rachunkach,
będzie podejmował czynności mające na celu dokonanie zmiany wysokości limitów zadłużenia w Rachunkach Uczestników,
będzie podejmował w imieniu wszystkich stron umowy cash poolingu czynności mające na celu negocjowanie z Bankiem wysokości kosztów i opłat związanych z Umową,
będzie reprezentował Uczestników we wszystkich sprawach dotyczących Umowy, oraz podejmował czynności mające na celu podpisanie aneksów dotyczących Umowy z Bankiem w imieniu wszystkich Uczestników.

Wnioskodawca jako Koordynujący pełnić będzie wyłącznie funkcję koordynującą współpracę uczestników/stron umowy cash poolingu z Bankiem.

W przypadku zawarcia umowy cash poolingu, w ramach której Wnioskodawca pełnić będzie funkcję Koordynującego nie zostanie zawarta dodatkowa umowa, poza umową cash poolingu. Wnioskodawca jako Koordynujący będzie wykonywał czynności związane z przyjętą rolą Koordynującego na podstawie umowy cash poolingu i to wyłącznie ta umowa będzie go łączyć z pozostałymi uczestnikami. W ramach zawartej umowy cash poolingu wskazane są wprost obowiązki spoczywające na stronie Umowy, które Wnioskodawca jako Koordynujący przyjmuje do wykonania. W wyniku zawarcia umowy cash poolingu nie zostanie zawarta jakakolwiek dodatkowa umowa, regulująca relacje pomiędzy Wnioskodawcą jako Koordynującym, a pozostałych uczestników, ponieważ całokształt obowiązków Wnioskodawcy jako Koordynującego będzie wynikał z umowy cash poolingu.

Z tytułu pełnienia funkcji Koordynującego Wnioskodawca nie będzie otrzymywał wynagrodzenia od Banku, oraz od pozostałych Uczestników umowy cash poolingu. Wskazane czynności mają charakter wyłącznie administracyjny i wykonywane są dla sprawnego realizowania umowy cash poolingu w interesie wszystkich stron umowy, w tym Wnioskodawcy. W przypadku, gdy w dalszym toku realizacji umowy cash poolingu pojawią się jakiekolwiek indywidualne i incydentalne czynności, na rzecz któregokolwiek z uczestników (niestanowiące obowiązków Koordynującego), Wnioskodawca jako Koordynujący może ustalić dodatkowe wynagrodzenie z konkretnym Uczestnikiem, na którego rzecz będzie świadczył indywidualną usługę. Na ten moment nie przewiduje się wykonywania przez Wnioskodawcę jako Koordynującego dodatkowych czynności, dlatego też w związku z zawarciem umowy cash poolingu Wnioskodawca jako Koordynujący nie będzie otrzymywał wynagrodzenia od pozostałych Uczestników.

W przypadku, gdy Wnioskodawca pełnić będzie funkcję Koordynującego nie przewiduje się świadczenia na rzecz innych Uczestników jakichkolwiek usług związanych z realizacją umowy cash poolingu. Wnioskodawca jako Koordynujący planuje wykonywać wyłącznie czynności zarezerwowane dla Koordynującego, które zostały wymienione wyżej.

Na ten moment Wnioskodawca oraz pozostali Uczestnicy nie przewidują konieczności świadczenia jakichkolwiek dodatkowych usług. W konsekwencji w związku z zawarciem umowy cash poolingu nie zostanie zawarta jakakolwiek umowa o świadczenie dodatkowych usług, za które Wnioskodawca otrzymałby wynagrodzenie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy w świetle opisanego powyżej zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca jako Uczestnik niebędący Koordynującym z tytułu uczestnictwa w systemie cash poolingu będzie wykonywał czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT?
Czy w świetle opisanego powyżej zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca jako Uczestnik będący Koordynującym z tytułu uczestnictwa w systemie cash poolingu będzie wykonywał czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad 1) Wykonywane przez Wnioskodawcę jako Uczestnika niebędącego Koordynującym w ramach struktury cash poolingu czynności związane z uczestnictwem w systemie kompleksowego zarządzania płynnością finansową nie będą stanowić podlegających opodatkowaniu VAT usług w rozumieniu Ustawy o VAT.

Ad 2) Jako Uczestnik będący Koordynującym nie będzie on wykonywał czynności stanowiących czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

Ad 1)

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT „Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
eksport towarów;
import towarów na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.”

Zgodnie z powołanym przepisem czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług są odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z powołanym przepisem z dostawą towarów mamy miejsce w przypadku gdy dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z 8 ust. 1 Ustawy o VAT „Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa”.

Definicja świadczenia usług na gruncie Ustawy o VAT ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej. Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy.

Aby działanie podatnika mogło zostać uznane za świadczenie usług muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy, należy wskazać, że umowa „cash poolingu” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na jednym rachunku i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez niektóre z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy, poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach Uczestników to na rachunek Koordynującego trafiają środki finansowe stanowiące nadwyżkę.

Z uwagi na charakterystyczne cechy przedstawionego systemu należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie podmiotem świadczącym usługi będzie jedynie Bank, który będzie wykonywał czynności polegające na zapewnieniu funkcjonowania systemu, tj. obsłudze technicznej systemu, zapewnieniu infrastruktury informatycznej niezbędnej do jego funkcjonowania oraz dokonywaniu transferów pomiędzy Uczestnikami systemu, za które to czynności będzie otrzymywać wynagrodzenie (opłaty), natomiast Uczestnicy systemu będą beneficjentami usług świadczonych przez Bank.

Biorąc po uwagę powyższe należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę, jako Uczestnika niebędącego Koordynującym nie będą stanowiły odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT. Uczestnicy systemu niebędący Koordynującym w związku z korzystaniem z usługi cash poolingu nie będą wykonywać jakichkolwiek czynności, lecz czynności w ramach zawartej Umowy wykonuje Bank m.in. dokona on przesunięcia środków pieniężnych z Rachunku Uczestnika na rachunki Koordynującego, bądź z rachunków Koordynującego na Rachunek Uczestnika, dodatkowo Bank dokona naliczenia Odsetek przychodowych, bądź Odsetek kosztowych Uczestnikowi w związku z uczestnictwem w systemie cash poolingu. Z uwagi na powyższe Wnioskodawca jako Uczestnik niebędący Koordynującym nie będzie wykonywał jakichkolwiek czynności w związku z realizacją Umowy. Wszelkie czynności w związku z realizacją Umowy będzie wykonywał Bank. Z uwagi na powyższe Wnioskodawca jako Uczestnik niebędący Koordynującym nie będzie wykonywał jakichkolwiek czynności, które mogłyby stanowić świadczenie usług w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że Wnioskodawca jako Uczestnik niebędący Koordynatorem nie będzie świadczył w ramach Umowy jakichkolwiek usług, o których mowa w art. 8 Ustawy o VAT, na rzecz innych Uczestników systemu oraz nie będzie dokonywał nabycia usług, o których mowa w art. 8 Ustawy o VAT, od innych Uczestników. Okoliczność uczestnictwa przez Wnioskodawcę jako Uczestnik niebędący Koordynatorem w ramach systemu cash poolingu nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu na gruncie Ustawy o VAT, tj. nie stanowi czynności, o której mowa w art. 5 Ustawy o VAT. W konsekwencji uczestnictwo przez Wnioskodawcę jako Uczestnik niebędący Koordynatorem w systemie cash poolingu nie będzie rodzić po jego stronie obowiązku na gruncie Ustawy o VAT.

Ad 2)

Zgodnie z art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT „Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej ,,podatkiem”, podlegają:

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
eksport towarów;
import towarów na terytorium kraju,
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów”.

Na gruncie art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT wskazano czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z powołanym przepisem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT „Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również: (...)”. Na potrzeby podatku od towarów i usług pod pojęciem dostawy towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT „Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.”

Zgodnie z treścią wskazanych przepisów Ustawy o VAT, definicja świadczenia usług ma charakter uzupełniający definicję dostawy towarów i świadczy o powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług, czynności wykonywanych przez podmiot gospodarczy w wyniku prowadzonej działalności. Na bazie przytoczonych przepisów należy stwierdzić, że każda czynność, nie będąca dostawą towarów, polegająca na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania, stanowi usługę w rozumieniu Ustawy o VAT. Co istotne, aby świadczenie podlegało opodatkowaniu jako usługa, muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Z uwagi na powyższe, aby daną czynność można było uznać za usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a należnym świadczeniem wzajemnym W ramach określonego stosunku prawnego, świadczeniodawca zobowiązuje się wykonać określoną usługę, otrzymując w zamian świadczenie wzajemne, jakim jest ustalone wynagrodzenie.

Przechodząc na grunt przedstawionego zdarzenia przyszłego Wnioskodawca, zamierza zawrzeć z Bankiem Umowę, której stroną będzie Bank, zobowiązany do świadczenia usługi cash poolingu w ramach Umowy, oraz Wnioskodawca i pozostali Uczestnicy. Świadczącym usługę cash poolingu będzie Bank. Usługa cash poolingu świadczona przez Bank stanowić będzie system zarządzania płynnością finansową Uczestników, oparty o zdefiniowaną w prawie cywilnym subrogację (art. 518 § 1 Kodeksu Cywilnego), czyli wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela, poprzez spłacenie cudzego długu. Umowa na podstawie której Bank będzie świadczył usługę cash poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi uczestników korzystających ze wskazanego systemu.

Bank, wykonując czynności polegające na świadczeniu usługi cash poolingu, poprzez obsługę techniczną, dostarczenie infrastruktury informatycznej, zapewnieniu kompleksowej informacji o wzajemnych rozliczeniach uczestników, obliczaniu odsetek, oraz dokonywanie codziennych transferów pomiędzy rachunkami Uczestników, za którą otrzyma wynagrodzenie od każdego Uczestnika, w tym również od Wnioskodawcy pełniącego rolę Koordynującego.

W związku z przystąpieniem do Umowy Wnioskodawca pełnić będzie na podstawie zawartej Umowy w imieniu wszystkich Uczestników funkcję Koordynującego. Wnioskodawca jako Koordynujący wykonywać będzie czynności polegające na:

podpisaniu z Bankiem w imieniu Uczestników z innymi podmiotami aneksu do Umowy, na mocy którego inne podmioty staną się Uczestnikami,
wyłączeniu Rachunku Uczestnika z usługi cash poolingu poprzez złożenie zawiadomienia skierowanego do Banku,
zmianie lub zastępowaniu treści zleceń lub załączników do Umowy pod warunkiem uzyskania uprzedniej pisemnej zgody Banku,
negocjowaniu z Bankiem wysokości oprocentowania, które Bank będzie stosował odpowiednio przy dodatnich i ujemnych saldach na Rachunkach,
zmianie wysokości limitów zadłużenia Rachunkach Uczestników,
negocjowaniu z Bankiem wysokości kosztów i opłat związanych z Umową,
reprezentowaniu Uczestników we wszystkich sprawach dotyczących Umowy, oraz do podpisywania aneksów dotyczących Umowy.

W związku z planowanym zawarciem Umowy na Wnioskodawcy jako koordynującym spoczywać będą obowiązki reprezentowania wszystkich Uczestników przed Bankiem oraz koordynacji realizacji Umowy pomiędzy Bankiem a Uczestnikami. Funkcja Koordynującego, którą pełnić będzie Wnioskodawca sprowadzać się będzie wyłącznie do reprezentowania wszystkich Uczestników w trakcie prowadzenia ustaleń z Bankiem, dotyczących świadczonej na rzecz Uczestników, w tym samego Wnioskodawcy usługi cash poolingu. Z uwagi bowiem na wielość Uczestników ma to zapewnić sprawniejsze dokonywanie modyfikacji warunków zawartej Umowy Dodatkowo rola Wnioskodawcy jako Koordynującego będzie sprowadzała się do udostępnienia rachunków bankowych wskazanych w Umowie (Rachunek główny koordynującego oraz Rachunek pomocniczy koordynującego) i środków finansowych znajdujących się na nich, aby Bank mógł efektywnie wykonać czynności określone w Umowie w celu świadczenia usługi cash poolingu tj. rozliczać salda rachunków oraz przekazywać środki pomiędzy rachunkami Uczestników. Pełnienie funkcji Koordynującego nie wiąże się z prowadzeniem rozliczeń pomiędzy Wnioskodawcą i Uczestnikami. Usługi z zakresu rozliczeń będą wykonywane przez Bank, na zlecenie każdego z Uczestników Systemu (w tym Wnioskodawcy będącego Koordynującym), poprzez obliczanie odsetek i obciążanie lub uznawanie ich Rachunków Głównych (w zależności od okoliczności), wszelkimi należnymi kwotami.

Zdaniem Wnioskodawcy, w oparciu o przedstawione powyżej argumenty, czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w związku z przystąpieniem do Umowy i pełnieniem roli Koordynującego, nie będą stanowiły czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę jako Koordynującego nie będą stanowiły świadczenia usług w ogóle, ponieważ planowane zawarcie Umowy z Bankiem, jest ściśle związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez wszystkich Uczestników (w tym Wnioskodawcę) i ma służyć lepszemu wykorzystaniu środków pieniężnych pomiędzy uczestnikami.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ww. ustawy.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przy czym towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Ponadto, zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług.

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy - za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z powyższych zapisów wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),

w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca jest spółką akcyjną mającą siedzibę dla celów podatkowych na terytorium Polski. Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym, podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.

Wnioskodawca wraz z innymi spółkami wchodzącymi w skład Grupy Kapitałowej zamierzają zawrzeć z bankiem z siedzibą w Polsce Umowę Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie Rachunków, na podstawie której będzie świadczona na rzecz Wnioskodawcy oraz pozostałych spółek z Grupy Kapitałowej usługa zarządzania płynnością finansową, tzw. usługa cash poolingu. Celem usługi świadczonej przez Bank jest możliwie najefektywniejsze zarządzanie środkami pieniężnymi oraz efektywne finansowanie bieżących potrzeb wszystkich podmiotów, które zdecydowały się przystąpić do Umowy.

Usługa cash poolingu polega na zarządzaniu przez Bank fizycznymi przepływami środków finansowych pomiędzy rachunkami bieżącymi uczestników stron Umowy, tj. Wnioskodawcy i innych podmiotów wchodzących w skład Grupy Kapitałowej, którzy przystąpili do Umowy. Pod pojęciem Uczestnika rozumie się również Wnioskodawcę, który będzie korzystał z usługi cash poolingu świadczonej przez Bank na podstawie Umowy. Usługa będzie realizowana w oparciu o Umowę, która zostanie zawarta pomiędzy Bankiem a wszystkimi Uczestnikami.

Umowa będzie określała warunki świadczenia usługi cash poolingu. Wszystkim Uczestnikom Bank będzie prowadził bieżące rachunki. W celu realizacji Umowy każdy z Uczestników będzie korzystał z bieżącego rachunku bankowego w PLN. Jeden z Uczestników, zdarzyć się może, iż będzie to Wnioskodawca, pełnić będzie w związku z realizacją Umowy funkcję koordynującego dla którego Bank otworzy obok Rachunku głównego również rachunek pomocniczy. Rachunek pomocniczy koordynującego jest to rachunek, na którym na koniec dnia wykazywane jest końcowe saldo wszystkich Rachunków objętych systemem cash poolingu. Koordynujący w ramach odrębnej umowy kredytowej otrzyma kredyt.

Bank udzieli Uczestnikom, na warunkach określonych w Umowie, dzienne limity zadłużenia w poszczególnych Rachunkach do maksymalnej wysokości limitu zadłużenia w poszczególnych Rachunkach, oraz do maksymalnej sumy limitów zadłużenia dla Rachunków wszystkich Uczestników. Maksymalny limit zadłużenia w poszczególnych Rachunkach, oraz maksymalna suma limitów zadłużenia w Rachunkach zostanie określona w załączniku do Umowy. W okresie obowiązywania Umowy Koordynujący ma prawo zlecać do Banku ustawienie oraz zmianę limitów zadłużenia dla poszczególnych Uczestników. Limit zadłużenia może być wykorzystywany poprzez realizację przez Bank zleceń płatniczych składanych przez Uczestnika powodujących powstanie na jego Rachunku salda ujemnego.

Każdy wpływ środków pieniężnych na Rachunek Uczestnika powoduje spłatę przez Uczestnika całości, bądź części wykorzystanego limitu zadłużenia. W wyniku spłaty całości bądź części limitu zadłużenia Uczestnik może ponownie wykorzystać całość, bądź niewykorzystaną część limitu zadłużenia. Spłata limitu zadłużenia może zostać dokonana przez Uczestnika, który wykorzystał limit zadłużenia, bądź każdego innego Uczestnika, który nie wykorzystał wskazanego limitu. Każdy z Uczestników zobowiązany jest do spłaty wykorzystanej kwoty limitu zadłużenia do końca dnia, w którym został wykorzystany. W przypadku niedokonania spłaty limitu zadłużenia przez któregokolwiek z Uczestników Bank naliczy temu Uczestnikowi odsetki od niespłaconej kwoty limitu zadłużenia.

Jako zabezpieczenie pełnej spłaty limitu zadłużenia udzielonego dowolnemu Uczestnikowi, każdy z Uczestników udzieli nieodwołalnego poręczenia Bankowi spłaty wykorzystanej kwoty limitu zadłużenia przez innych Uczestników. Umowa poręczenia zostanie zawarta odrębnie przez każdego z Uczestników z Bankiem. Limit zadłużenia niespłacony przed końcem każdego dnia staje się natychmiast wymagalny. W takiej sytuacji Bank może wykorzystać udzielone poręczenie w celu natychmiastowej spłaty wykorzystanego limitu zadłużenia.

W celu realizacji udzielonego poręczenia, każdy z Uczestników nieodwołalnie upoważni Bank do obciążenia jego Rachunku, a Koordynujący – do obciążenia Rachunku głównego koordynującego i Rachunku pomocniczego koordynującego, kwotami wykorzystanego limitu zadłużenia niespłaconego przez Uczestnika, który wykorzystał limit zadłużenia. Z chwilą obciążenia przez Bank Rachunku Uczestnika, Rachunku głównego koordynującego lub Rachunku pomocniczego koordynującego, Uczestnik, którego środki pieniężne są wykorzystywane do spłaty wykorzystanych limitów zadłużenia na Rachunkach pozostałych Uczestników, nabywa on w trybie art. 518 § 1 pkt 1 ustawy Kodeks cywilny wierzytelność Banku wobec Uczestnika, którego wykorzystany limit zadłużenia uregulował. Uczestnik, który uregulował wykorzystany limit zadłużenia innego Uczestnika nabywa wobec spłaconego przez niego Uczestnika roszczenie o spłatę świadczenia wynikającego z uregulowanej wierzytelności Banku. Uczestnik, którego wykorzystany limit zadłużenia został uregulowany przez innego Uczestnika zobowiązany jest spełnić Roszczenie na żądanie innego Uczestnika. Wzajemne Roszczenia będą potrącane przez Bank na warunkach określonych w Umowie w najbliższym dopuszczalnym terminie.

W ramach Umowy każdy z Uczestników upoważni Bank do dokonywania wzajemnych potrąceń względem innych Uczestników oraz wyliczania bieżącej kwoty Roszczeń względem Uczestników.

Właściwa usługa cash poolingu rzeczywistego polega na codziennym bilansowaniu przez Bank środków zgromadzonych na Rachunkach Uczestników. W związku z usługą każdego dnia roboczego (na koniec dnia) konsolidowane są Rachunki Uczestników.

W przypadku, gdy suma sald Rachunków jest ujemna, Bank obciąża Rachunek pomocniczy koordynującego i uzna Rachunek główny koordynującego kwotą wartości bezwzględnej sumy wszystkich sald Rachunków. W przypadku, gdy suma sald Rachunków jest dodatnia, Bank obciąża Rachunek główny koordynującego i uznaje Rachunek pomocniczy koordynującego kwotą będącą sumą wszystkich sald Rachunków. Jeżeli którykolwiek z Uczestników nie spłaci przed końcem dnia dziennego wykorzystanego limitu zadłużenia wówczas zadłużenie pokrywane jest z Rachunku głównego koordynującego.

W przypadku Rachunków o saldzie ujemnym, Bank dokonuje transferu środków pieniężnych z Rachunku głównego koordynującego na Rachunek Uczestnika o saldzie ujemnym.

W przypadku Rachunków o saldzie dodatnim, Bank dokonuje transferu środków pieniężnych z Rachunku Uczestnika na Rachunek główny koordynującego. Transfery środków są dokonywane jedynie między Rachunkami Uczestników a Rachunkiem głównym koordynującego i nie występują bezpośrednio między Rachunkami Uczestników. Każdy spłacający usługi Uczestnik, którego Rachunek zostaje obciążony, nabywa wierzytelność Banku wobec Uczestnika, którego wykorzystany limit zadłużenia nie został spłacony w terminie, do wysokości obciążenia Rachunku spłacającego Uczestnika. Nabycie wierzytelności, o której mowa powyżej, następuje na zasadach wspomnianej już wcześniej subrogacji. Jeżeli po wykonaniu wskazanych czynności na Rachunku głównym koordynującego widnieje saldo ujemne, wówczas Bank obciąży wszystkie Rachunki wykazujące salda dodatnie kwotami niespłaconymi Bankowi przez Koordynującego. Bank od każdego Uczestnika będzie pobierał miesięczną opłatę z tytułu uczestnictwa w usłudze cash poolingu.

Wnioskodawca jako Uczestnik systemu cash poolingu nie będzie wykonywał jakichkolwiek czynności na potrzeby realizacji umowy cash poolingu, oraz w związku z wykonywaniem umowy cash poolingu. W ramach umowy cash poolingu Wnioskodawca jako Uczestnik umowy cash poolingu, upoważni wyłącznie koordynującego do wykonywania czynności administracyjnych związanych z realizacją umowy cash poolingu. W związku z zawarciem umowy cash poolingu Wnioskodawca nie będzie wykonywał czynności, ponieważ wszelkie czynności związane z realizacją wskazanej umowy będzie wykonywał podmiot pełniący funkcję Koordynującego.

W ramach umowy cash poolingu Wnioskodawca jako Koordynujący będzie wykonywał następujące czynności na rzecz wszystkich Uczestników umowy cash poolingu tj.:

podpisze z Bankiem w imieniu Uczestników aneks do Umowy, na mocy którego inny podmiot stanie się uczestnikiem w ramach umowy cash poolingu,
podejmie czynności mające na celu wyłączenie Rachunku uczestnika z usługi cash poolingu poprzez złożenie zawiadomienia skierowanego do Banku,
zmieni, lub zastąpi treść zleceń, lub załączników do Umowy pod warunkiem uzyskania uprzedniej pisemnej zgody Banku,
będzie negocjował z Bankiem wysokości oprocentowania, które Bank będzie stosował odpowiednio przy dodatnich i ujemnych saldach na Rachunkach,
będzie podejmował czynności mające na celu dokonanie zmiany wysokości limitów zadłużenia w Rachunkach Uczestników,
będzie podejmował w imieniu wszystkich stron umowy cash poolingu czynności mające na celu negocjowanie z Bankiem wysokości kosztów i opłat związanych z Umową,
będzie reprezentował Uczestników we wszystkich sprawach dotyczących Umowy, oraz podejmował czynności mające na celu podpisanie aneksów dotyczących Umowy z Bankiem w imieniu wszystkich Uczestników.

Wnioskodawca jako Koordynujący pełnić będzie wyłącznie funkcję koordynującą współpracę uczestników/stron umowy cash poolingu z Bankiem.

Z tytułu pełnienia funkcji Koordynującego Wnioskodawca nie będzie otrzymywał wynagrodzenia od Banku, oraz od pozostałych Uczestników umowy cash poolingu. Wskazane czynności mają charakter wyłącznie administracyjny i wykonywane są dla sprawnego realizowania umowy cash poolingu w interesie wszystkich stron umowy, w tym Wnioskodawcy. W przypadku, gdy w dalszym toku realizacji umowy cash poolingu pojawią się jakiekolwiek indywidualne i incydentalne czynności, na rzecz któregokolwiek z uczestników (niestanowiące obowiązków Koordynującego) Wnioskodawca jako Koordynujący może ustalić dodatkowe wynagrodzenie z konkretnym Uczestnikiem, na którego rzecz będzie świadczył indywidualną usługę. Na ten moment nie przewiduje się wykonywania przez Wnioskodawcę jako Koordynującego dodatkowych czynności, dlatego też w związku z zawarciem umowy cash poolingu Wnioskodawca jako Koordynujący nie będzie otrzymywał wynagrodzenia od pozostałych Uczestników.

Na ten moment Wnioskodawca oraz pozostali Uczestnicy nie przewidują konieczności świadczenia jakichkolwiek dodatkowych usług. W związku z zawarciem umowy cash poolingu nie zostanie zawarta jakakolwiek umowa o świadczenie dodatkowych usług, za które Wnioskodawca otrzymałby wynagrodzenie.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy jako Uczestnik niebędący Koordynującym z tytułu uczestnictwa w systemie cash poolingu będzie wykonywał czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Należy zauważyć, że polskie przepisy podatkowe nie zawierają regulacji dotyczących umowy cash poolingu. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana – umowa cash poolingu porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Umowa „cash poolingu” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników, to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Usługa cash poolingu jest zatem usługą zazwyczaj wykonywaną przez bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem. Należy pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.

Z uwagi na cechy charakterystyczne systemu cash poolingu należy zauważyć, że w niniejszej sprawie, w roli usługodawcy występuje jedynie Bank, który będzie obsługiwał umowę cash poolingu. To Bank wykonuje na rzecz Wnioskodawcy, jako uczestnika, szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową, czyli cash poolingu. W praktyce więc, to Bank jako usługodawca, a więc podmiot organizujący operacje konsolidacji środków pieniężnych podmiotów uczestniczących w strukturze cash poolingu, dla tych usług jest podatnikiem VAT.

Wnioskodawca jako Uczestnik niebędący Koordynującym w systemie cash poolingu nie będzie świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. W przedmiotowej sprawie, jak wynika z wniosku, Wnioskodawca jako Uczestnik systemu cash poolingu nie będzie wykonywał jakichkolwiek czynności na potrzeby realizacji umowy cash poolingu, oraz w związku z wykonywaniem umowy cash poolingu. Wnioskodawca jako Uczestnik umowy cash poolingu, upoważni wyłącznie koordynującego do wykonywania czynności administracyjnych związanych z realizacją umowy cash poolingu. W związku z zawarciem umowy cash poolingu Wnioskodawca nie będzie wykonywał czynności, ponieważ wszelkie czynności związane z realizacją wskazanej umowy będzie wykonywał podmiot pełniący funkcję Koordynującego.

Zatem należy stwierdzić, że w świetle art. 5 ust. 1 ustawy, z perspektywy Wnioskodawcy jako Uczestnika umowy zarządzania płynnością finansową, czynności wykonywane przez niego w ramach tej umowy, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 1 należało uznać za prawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również kwestii, czy Wnioskodawca jako Uczestnik będący Koordynującym z tytułu uczestnictwa w systemie cash poolingu będzie wykonywał czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT.

Wnioskodawca jako Uczestnik będący Koordynującym w systemie cash poolingu organizowanym przez Bank, również nie będzie świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz będzie pełnić wyłącznie funkcję koordynującą współpracę uczestników/stron umowy cash poolingu z Bankiem. Jak wynika z wniosku, Wnioskodawca pełnić będzie funkcję Koordynującego jednak nie zostanie zawarta dodatkowa umowa, poza umową cash poolingu. Wnioskodawca jako Koordynujący będzie wykonywał czynności związane z przyjętą rolą Koordynującego na podstawie umowy cash poolingu i to wyłącznie ta umowa będzie go łączyć z pozostałymi uczestnikami. W ramach zawartej umowy cash poolingu wskazane są wprost obowiązki spoczywające na stronie Umowy, które Wnioskodawca jako Koordynujący przyjmuje do wykonania. W wyniku zawarcia umowy cash poolingu nie zostanie zawarta jakakolwiek dodatkowa umowa, regulująca relacje pomiędzy Wnioskodawcą jako Koordynującym, a pozostałymi uczestnikami, ponieważ całokształt obowiązków Wnioskodawcy jako Koordynującego będzie wynikał z umowy cash poolingu. Wnioskodawca nie będzie otrzymywał wynagrodzenia od Banku, oraz od pozostałych Uczestników umowy cash poolingu.

Czynności wykonywane przez Koordynatora mają charakter wyłącznie administracyjny i wykonywane są dla sprawnego realizowania umowy cash poolingu w interesie wszystkich stron umowy. W przypadku, gdy Wnioskodawca pełnić będzie funkcję Koordynującego nie przewiduje się świadczenia na rzecz innych Uczestników jakichkolwiek usług związanych z realizacją umowy cash poolingu. Wnioskodawca jako Koordynujący planuje wykonywać wyłącznie czynności zarezerwowane dla Koordynującego.

Jak wynika ze złożonego wniosku, wszystkie czynności wykonywane w ramach przedstawionej sprawy składają się na usługę, którą świadczy Bank. Wnioskodawca jako pełniący funkcję Koordynującego został jedynie wybrany jako podmiot reprezentujący Uczestników systemu wobec Banku. Z tytułu pełnionej funkcji Wnioskodawca nie będzie uzyskiwał wynagrodzenia. W związku z powyższym w przedmiotowej sprawie w roli usługodawcy będzie występował wyłącznie Bank, który będzie wykonywał czynności polegające na zapewnieniu funkcjonowania systemu, tj. obsłudze technicznej systemu, zapewnieniu infrastruktury informatycznej niezbędnej do jego funkcjonowania oraz dokonywaniu transferów pomiędzy Uczestnikami systemu, za które to czynności będzie otrzymywać wynagrodzenie (opłaty), natomiast Uczestnicy systemu będą beneficjentami usług świadczonych przez Bank.

Podejmowane przez Wnioskodawcę jako Koordynującego czynności w ramach opisanej umowy nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z opłatnym świadczeniem usługi, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż działalność gospodarcza Wnioskodawcy.

Zatem należy stwierdzić, że w świetle art. 5 ust. 1 ustawy, z perspektywy Wnioskodawcy jako uczestnika umowy zarządzania płynnością finansową, pełniącego funkcję Koordynatora, czynności wykonywane przez niego w ramach tej umowy, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 należało uznać za prawidłowe.

Należy wskazać, że w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku dochodowego od osób prawnych zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Jednocześnie zaznacza się, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej na wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W przedmiotowej sprawie powyższa interpretacja indywidualna dotyczy wyłącznie Wnioskodawcy, a zatem nie wywiera skutku prawnego dla pozostałych Uczestników Systemu.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin