2021.05.05 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - 0113-KDIPT2-2.4011.127.2021.2.EC

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.127.2021.2.EC
z 5 maja 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 22 stycznia 2021 r. (data wpływu 27 stycznia 2021 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 kwietnia 2021 r. (data wpływu 28 kwietnia 2021 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności oraz zwolnienia z długu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 stycznia 2021 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności oraz zwolnienia z długu.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 19 kwietnia 2021 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.127.2021.1.EC, wezwano Wnioskodawczynię na podstawie art. 13 § 2, art. 169 § 1-2 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało za pośrednictwem poczty w dniu 19 kwietnia 2021 r. (skutecznie doręczone w dniu 19 kwietnia 2021 r.), zaś w dniu 28 kwietnia 2021 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku z dnia 26 kwietnia 2021 r.

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni – J. M. (dalej jako: Strona bądź Wnioskodawczyni) jest polskim rezydentem podatkowym, opodatkowanym od całości swoich dochodów osiąganych w Polsce.

Wnioskodawczyni nabyła na podstawie aktu notarialnego z dnia 27 kwietnia 2017 r., Rep. A nr ……, wspólnie z Panem J. T. (dalej jako: Nabywca bądź Drugi Współwłaściciel) w części po 1/2 lokal mieszkalny wraz z prawami związanymi z własnością tego lokalu, dla którego Sąd Rejonowy …. w …. XI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr ….. Lokal mieszkalny znajduje się na drugiej kondygnacji budynku mieszkalnego położonego w … (zwany dalej Lokal mieszkalny). Cena zakupu Lokalu mieszkalnego została ustalona na kwotę 281 537 zł. Cena zakupu nie obejmowała dwóch udziałów wynoszących po 1/114 części w stanowiącym odrębną nieruchomość Lokalu mieszkalnym - garażu, który został nabyty za cenę w kwocie 4 950 zł 20 gr. Wnioskodawczyni wraz z J. T. ponieśli również koszty aktu notarialnego - koszty aktu notarialnego pokrył J. T.. Wnioskodawczyni wraz J. T. zakupili Lokal mieszkalny na podstawie kredytu hipotecznego. Kredyt hipoteczny został udzielony przez bank ….. na podstawie umowy z dnia 24 października 2016 r. Kredyt został udzielony w kwocie 225 000 zł. Wnioskodawczyni wraz z J. T. odpowiadali solidarnie z tytułu zawartej umowy kredytowej.

Wnioskodawczyni nie jest spokrewniona ani spowinowacona z J. T.. Wnioskodawczyni nie ponosiła żadnych nakładów na nabyty lokal mieszkalny.

Na podstawie aktu notarialnego z dnia 20 sierpnia 2020 r., nr Rep A …, Wnioskodawczyni oraz J. T. podpisali umowę zniesienia współwłasności oraz umowę darowizny. Zniesienie współwłasności lokalu mieszkalnego nastąpiło w ten sposób, że J. T. nabył od Wnioskodawczyni Jej udział w lokalu mieszkalnym wraz z prawami związanymi z własnością tego Lokalu. Przedmiotem zniesienia współwłasności był tylko i wyłącznie przedmiotowy Lokal mieszkalny.

Jednocześnie Wnioskodawczyni darowała J. T. udział wynoszący 1/114 część w stanowiącym odrębną nieruchomość lokalu mieszkalnym.

Wnioskodawczyni w związku ze zniesieniem współwłasności otrzymała od J. T. spłatę w formie pieniężnej kwotę 58 210 zł 73 gr. Jednocześnie, J. T. na zasadzie art. 392 ustawy Kodeks cywilny, zwolnił Wnioskodawczynię od ewentualnego obowiązku świadczenia w postaci spłaty zadłużenia wobec Banku, jak również wziął na siebie pełną odpowiedzialność za to, że Bank nie będzie żądać od Wnioskodawczyni zapłaty żadnych kwot z tytułu kredytu zaciągniętego w tym Banku.

Jednocześnie w dniu 31 sierpnia 2020 r. na podstawie umowy zwolnienia z długu bank zwolnił w całości Wnioskodawczynię z długu wynikającego z umowy kredytowej zawartej w dniu 24 października 2016 r. Umowa została zawarta w formie pisemnej.

Lokal mieszkalny wraz z prawami związanymi został nabyty przez każdego ze współwłaścicieli po połowie (1/2 części).

Umowa o zwolnienie z długu została zawarta w związku z zawarciem przez Wnioskodawczynię oraz J. T. umowy zniesienia współwłasności Lokalu mieszkalnego. W treści samej umowy o zwolnienie długu, która jest zawierana na wzorcu przedłożonym przez Bank …. nie można uwzględnić dodatkowych informacji, które odwoływałyby się do treści zawartego aktu notarialnego. Zgodnym zamiarem obu Stron było zwolnienie z długu w związku z zniesieniem współwłasności. Zwolnienie z długu nie miało związku z darowaniem przez Wnioskodawczynię – J. T. udziału 1/114 w garażu. Udział 1/114 w garażu nie był objęty kredytem hipotecznym.

Wysokość spłaty dla Wnioskodawczyni została ustalona na podstawie połowy wartości wkładu własnego na poczet zakupu mieszkania, uiszczonych rat kredytu oraz nakładów poczynionych na mieszkanie przez Wnioskodawczynię. Wnioskodawczyni oraz drugi Współwłaściciel uwzględnili, że zwolnienie z długu z tytułu zaciągniętego kredytu stanowi składnik świadczenia ekwiwalentnego w związku z zniesieniem współwłasności lokalu mieszkalnego. Innymi słowy, świadczeniem, które otrzymała Wnioskodawczyni w związku ze zniesieniem współwłasności lokalu mieszkalnego jest wartość spłaty otrzymanej od J. T. oraz wartość kredytu, z którego spłaty została zwolniona Wnioskodawczyni (zwolnienie z długu stanowiło przysporzenie majątkowe Wnioskodawczyni).

Wnioskodawczyni odpowiadała solidarnie z J. T. z tytułu zaciągniętej umowy kredytowej. Oznacza to, że Bank mógł żądać całości spłaty kredytu od Wnioskodawczyni. Wartość całego kredytu z dnia zwolnienia z długu odpowiadała co najmniej wartości udziału w lokalu mieszkalnym.

Na rzeczywistą wartość zadłużenia w dacie podpisania umowy o zwolnienie z długu składał się kapitał kredytu do spłaty oraz odsetki, które pozostały do czasu całkowitej spłaty kredytu. Należy jednak stwierdzić, że co najmniej wartość kapitału udzielonego kredytu odpowiadała wartości rynkowej udziału w mieszkaniu.

Wnioskodawczyni chce wydatkować w całości otrzymaną kwotę spłaty na własne cele mieszkaniowe w terminie 3 lat, od końca roku podatkowego, w którym dokonano odpłatnego zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego i chce przeznaczyć przedmiotowe środki na nabycie innego lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawczyni, które zakłada, że przychodem z tytułu odpłatnego zniesienia współwłasności Lokalu mieszkalnego jest wartość otrzymanej spłaty w formie pieniężnej oraz wartość umorzonego zobowiązania z tytułu zawartej umowy kredytowej?
Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawczyni, które zakłada, że kosztem uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zniesienia współwłasności jest wartość nabycia lokalu przez Wnioskodawczynię odpowiadająca wartości nabycia Lokalu mieszkalnego?
Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawczyni, które zakłada, że otrzymaną w formie pieniężnej spłatę od drugiego współwłaściciela tytułem zniesienia współwłasności, Wnioskodawczyni będzie mogła przeznaczyć na własne cele mieszkaniowe i skorzystać z ulgi przewidzianej w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, przychodem z tytułu odpłatnego zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego jest wartość otrzymanej spłaty w formie pieniężnej od Drugiego Współwłaściciela oraz wartość umorzonego zobowiązania z tytułu zawartej umowy kredytowej.

Ad 1

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej również jako: updof) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
prawa wieczystego użytkowania gruntów,
innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Należy podkreślić, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak również inne akty prawne nie zawierają definicji odpłatnego zbycia, rzeczy lub praw. W celu ustalenia znaczenia tych terminów, należy więc posłużyć się wykładnią językową. Do stwierdzenia powstania przychodu warunkiem koniecznym jest uzyskanie przysporzenia majątkowego. Podstawową formą odpłatnego zbycia będzie sprzedaż oraz zamiana. Zgodnie z zasadą swobody umów, odpłatne zbycie może nastąpić także w innej formie. Zaznaczyć należy, że ocena odpłatnego zbycia wyrażona w umowie nie musi być wyrażona w pieniądzu (wartościach pieniężnych). Nie jest bowiem wykluczone, że zapłatą za przeniesienie własności rzeczy lub przeniesienia praw będzie inna forma przysporzenia majątkowego (A. Bartosiewicz. R. Kubacki. Podatek dochodowy od osób fizycznych. Komentarz, Lex, 2010. wyd. II). Tym samym wynagrodzenie można określić nie tylko w pieniądzu, ale także poprzez inne określenie. Jego wartości, np. zwolnienie z długu, czy potrącenie wzajemnych wymagalnych wierzytelności. Zatem, pod pojęciem odpłatne zbycie należy rozumieć nie tylko sprzedaż, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej za odpłatnością (niekoniecznie w formie gotówkowej), a więc co do zasady również odpłatne zniesienie współwłasności.

Powyższe rozważania potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 czerwca 2000 r., sygn. akt SA/Gd 2258/95, w którym wywiedziono, że: zapłatę ceny sprzedaży można wyrazić nie tytko w pieniądzu, lecz również poprzez inne określenie jej wartości, w tym m.in. przez zwolnienie z długu, czy też potrącenie wymagalnych wierzytelności. Taki sposób rozliczenia się sprzedającego i kupującego nie pozbawia zawartej umowy tego elementu, jakim jest określenie ceny sprzedaży. Podobnie stwierdził również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 11 sierpnia 2009 r., sygn. akt I SA/Bd 133/09, który orzekł, że odpłatnością może być także zwolnienie nabywcy z długu.

Przenosząc powyższe na grunt mniejszej sprawy wskazać należy, że konsekwencją zbycia przez Wnioskodawczynię udziału we współwłasności Lokalu mieszkalnego było przejęcie przez Drugiego Współwłaściciela w całości kredytu zaciągniętego pierwotnie przez Wnioskodawczynię i Drugiego Współwłaściciela. Celem tej czynności będzie odpłatne zbycie przez Wnioskodawczynię udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość wraz ze związanym z nim udziałami w nieruchomości wspólnej, natomiast przejęcie w całości kredytu przez Drugiego Współwłaściciela jest formą odpłatności za przeniesienie własności, jak również otrzymana spłata w formie pieniężnej z tytułu zniesienia współwłasności.

Przeniesienie przez Wnioskodawczynię na Drugiego Współwłaściciela w zamian za przejęcie długu w związku ze zniesieniem współwłasności prawa własności udziału w Lokalu mieszkalnym wraz ze związanymi z nim udziałami w nieruchomości wspólnej, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ zostało dokonane przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie.

Powyższe potwierdza m.in. pismo z dnia 16 kwietnia 2019 r., wydane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej Nr 0113-KDIPT2-2.4011.59.2019.2.ACZ, http //sip.mf.gov.pl.

Ad 2

Zdaniem Wnioskodawczyni kosztem uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zniesienia współwłasności jest wartość nabycia lokalu przez Wnioskodawczynię odpowiadająca 1/2 wartości nabycia Lokalu mieszkalnego - zgodnie z ceną sprzedaży ujawnioną w akcie notarialnym zakupu Lokalu mieszkalnego.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 i art. 45 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.f., od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

W oparciu o art. 30e ust 2 u.p.d.o.f., podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw, określonym zgodnie z art. 19a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1 dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością) np. koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości.

Zgodnie z art. 22 ust. 6c ww. ustawy - koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych poczynione w czasie ich posiadania.

Zdaniem Wnioskodawczyni, będzie ona uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zniesienia współwłasność kosztów nabycia w postaci ceny zakupu udziału w Lokalu mieszkalnym - zgodnie z wartości wyrażoną w akcie notarialnym, potwierdzającym zakup Lokalu mieszkalnego.

Ad 3

Zdaniem Wnioskodawczyni, istnieje możliwość skorzystania ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 131 u.p.d.o.f. - w części w której otrzymała spłatę z tytułu odpłatnego zniesienia współwłasności od Drugiego Współwłaściciela Lokalu mieszkalnego, tj. w kwocie 58 210 zł 73 gr.

Dochód ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, może zostać objęty zwolnieniem opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 tej ustawy (tzw. ulga mieszkaniowa) - przy spełnieniu warunków określonych w tym przepisie.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 u.p.d.o.f. stanowi, że wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe, udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokość przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Zdaniem Wnioskodawczyni - będzie ona uprawniona do skorzystania ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 131 u.p.d.o.f. tylko w części, w której otrzymała spłatę z tytułu odpłatnego zniesienia współwłasność Lokalu mieszkalnego, tj. w kwocie 58 210 zł 73 gr.

Takie stanowisko zostało również wyrażone w interpretacjach podatkowych. Wyjaśnić bowiem należy, że z wynikającej z tego przepisu preferencji podatkowej korzystać mogą jedynie środki pieniężne faktycznie otrzymane przez Wnioskodawczynię na skutek odpłatnego zbycia, a więc w części, w jakiej stanowiły one spłatę dokonaną przez Drugiego współwłaściciela Lokalu mieszkalnego. Tylko bowiem w tej części Wnioskodawczyni uzyskała przychód, który może zostać faktycznie wydatkowany. Pismo z dnia 16 kwietnia 2019 r., wydane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, Nr 0113-KDIPT2-2.4011.59.20192.ACZ. http://sip.mfgov.pl.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1426, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że przychodem z innych źródeł będzie każde przysporzenie majątkowe, mające konkretny wymiar finansowy, otrzymane jako świadczenie pieniężne, rzeczowe lub też jako świadczenie nieodpłatne, czy częściowo odpłatne.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami prawa bankowego. Przez umowę kredytu, zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2018 r., poz. 2187, z późn. zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Instytucję zmiany dłużnika (w tym przejęcia długu) regulują przepisy Księgi III, Tytułu IX, Działu II ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740, z późn. zm).

Zgodnie z art. 519 § 1 Kodeksu cywilnego, osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (przejęcie długu). W myśl § 2 tego przepisu, przejęcie długu może nastąpić:

przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron;

przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.

Jak stanowi art. 521 § 1 ww. Kodeksu, jeżeli skuteczność umowy o przejęcie długu zależy od zgody dłużnika, a dłużnik zgody odmówił, umowę uważa się za niezawartą. Jeżeli skuteczność umowy o przejęcie długu zależy od zgody wierzyciela, a wierzyciel zgody odmówił, strona, która według umowy miała przejąć dług, jest odpowiedzialna względem dłużnika za to, że wierzyciel nie będzie od niego żądał spełnienia świadczenia (art. 521 § 2 ww. Kodeksu).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 27 kwietnia 2017 r. na podstawie aktu notarialnego Wnioskodawczyni wraz z drugim nabywcą nabyła po 1/2 części lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. Lokal mieszkalny został nabyty na podstawie kredytu hipotecznego, udzielonego na podstawie umowy z dnia 24 października 2016 r. Wnioskodawczyni z drugim nabywcą odpowiadali solidarnie z tytułu zawartej umowy kredytowej. Cena zakupu Lokalu mieszkalnego została ustalona na kwotę 281 537 zł. Cena zakupu nie obejmowała dwóch udziałów wynoszących po 1/114 części garażu, który został nabyty za cenę 4 950 zł. Wnioskodawczyni nie ponosiła żadnych nakładów na nabyty lokal mieszkalny.

Na podstawie aktu notarialnego z dnia 20 sierpnia 2020 r. Wnioskodawczyni wraz z drugim nabywcą podpisała umowę zniesienia współwłasności oraz umowę darowizny. Zniesienie współwłasności lokalu mieszkalnego nastąpiło w ten sposób, że drugi nabywca nabył od Wnioskodawczyni Jej udział w Lokalu mieszkalnym wraz z prawami związanymi z własnością tego Lokalu. Przedmiotem zniesienia współwłasności był tylko i wyłącznie przedmiotowy Lokal mieszkalny. Wnioskodawczyni w związku ze zniesieniem współwłasności otrzymała spłatę w formie pieniężnej kwotę 58 210 zł 73 gr. Wysokość spłaty dla Wnioskodawczyni została ustalona na podstawie połowy wartości wkładu własnego na poczet zakupu mieszkania, uiszczonych rat kredytu oraz nakładów poczynionych na mieszkanie przez Wnioskodawczynię.

Jednocześnie, drugi nabywca Lokalu mieszkalnego na zasadzie art. 392 ustawy Kodeks cywilny, zwolnił Wnioskodawczynię od ewentualnego obowiązku świadczenia w postaci spłaty zadłużenia.

Wnioskodawczyni chce wydatkować w całości otrzymaną kwotę spłaty na własne cele mieszkaniowe w terminie 3 lat od końca roku podatkowego, w którym dokonano odpłatnego zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego i chce przeznaczyć przedmiotowe środki na nabycie innego lokalu mieszkalnego stanowiącej odrębną nieruchomość.

Podkreślenia wymaga fakt, że charakterystyczną cechą odpłatnego zbycia jest ekwiwalentność świadczeń stron, przy czym świadczenia stron względem siebie nie muszą mieć tego samego wymiaru ekonomicznego, ustalanego według kryteriów obiektywnych. Wskazać należy, że odpłatne czynności prawne charakteryzują się tym, że każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową (niekoniecznie w postaci pieniężnej). Cechą umów odpłatnych jest to, że świadczenie jednej strony umowy znajduje swój odpowiednik w świadczeniu drugiej strony. Jest to sytuacja, gdy każda ze stron umowy uzyskuje ekwiwalent (równoważnik) dla świadczenia własnego. Nie dochodzi więc w takim przypadku do sytuacji, gdy tylko jedna ze stron odnosi korzyść z dokonanego świadczenia, a świadczenie zbywcy nie odbywa się kosztem uszczuplenia własnego majątku. Istotą odpłatnego zbycia jest bowiem to, że zbywca dokonując przysporzenia nie czyni tego kosztem własnego majątku, albowiem uzyskuje ekwiwalentne świadczenie, posiadające określony wymiar materialny, przejawiający się w zwolnieniu ze długu.

W rozpatrywanej sprawie przeniesienie udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość (udziału w nieruchomości) w związku ze zniesieniem współwłasności na drugiego współwłaściciela w zamian za zwolnienie i przejęcie długu, będzie więc odpłatnym zbyciem tego udziału (odpłatnym zniesieniem współwłasności), natomiast dla osoby, która w zamian za otrzymany udział z tego długu zwalnia, jest nabyciem tego udziału. Skoro zatem, w przedstawionej sprawie, konsekwencją zbycia przez Wnioskodawczynię udziału w nieruchomości będzie przejęcie przez drugiego właściciela w całości kredytu zaciągniętego pierwotnie przez Wnioskodawczynię i drugiego współwłaściciela, należy uznać, że celem tej czynności będzie odpłatne zbycie przez Wnioskodawczynię udziału we współwłasności nieruchomości, natomiast przejęcie w całości kredytu przez drugiego współwłaściciela jest formą odpłatności za przeniesienie własności.

Zatem, przeniesienie przez Wnioskodawczynię w 2020 r. na drugiego współwłaściciela w zamian za przejęcie długu w związku ze zniesieniem współwłasności prawa własności udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, nabytego przez Wnioskodawczynię w 2017 r., będzie stanowiło źródło przychodu o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ zostanie dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
prawa wieczystego użytkowania gruntów,
innych rzeczy,

‒ jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Przytoczony przepis formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a kwota uzyskana z tego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment i sposób ich nabycia.

Należy podkreślić, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak również inne akty prawne nie zawierają definicji „odpłatnego zbycia” rzeczy lub praw. W celu ustalenia znaczenia tych terminów, należy więc posłużyć się wykładnią językową. Do stwierdzenia powstania przychodu warunkiem koniecznym jest uzyskanie przysporzenia majątkowego. Podstawową formą odpłatnego zbycia będzie sprzedaż oraz zamiana. Zgodnie z zasadą swobody umów, odpłatne zbycie może nastąpić także w innej formie. Zaznaczyć należy, że „cena odpłatnego zbycia wyrażona w umowie nie musi być wyrażona w pieniądzu (wartościach pieniężnych). Nie jest bowiem wykluczone, że zapłatą za przeniesienie własności rzeczy lub przeniesienie praw będzie inna forma przysporzenia majątkowego” (A. Bartosiewicz, R. Kubacki, Podatek dochodowy od osób fizycznych. Komentarz, Lex, 2010, wyd. II). Tym samym wynagrodzenie można określić nie tylko w pieniądzu, ale także poprzez inne określenie jego wartości, np. zwolnienie z długu, czy potrącenie wzajemnych wymagalnych wierzytelności. Zatem, pod pojęciem „odpłatne zbycie” należy rozumieć nie tylko sprzedaż, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej za odpłatnością (niekoniecznie w formie gotówkowej), a więc co do zasady również odpłatne zniesienie współwłasności.

Potwierdzeniem powyższych spostrzeżeń jest wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 czerwca 2000 r., sygn. akt SA/Gd 2258/95, w którym wywiedziono, że: „zapłatę ceny sprzedaży można wyrazić nie tylko w pieniądzu, lecz również poprzez inne określenie jej wartości, w tym m.in. przez zwolnienie z długu, czy też potrącenie wymagalnych wierzytelności. Taki sposób rozliczenia się sprzedającego i kupującego nie pozbawia zawartej umowy tego elementu, jakim jest określenie ceny sprzedaży”. Podobnie stwierdził również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 11 sierpnia 2009 r., sygn. akt I SA/Bd 133/09, który orzekł, że odpłatnością może być także zwolnienie nabywcy z długu.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że przeniesienie udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość w zamian za zwolnienie i przejęcie długu, będzie więc odpłatnym zbyciem tego udziału (odpłatnym zniesieniem współwłasności), natomiast dla osoby, która w zamian za otrzymany udział z tego długu zwalnia, jest nabyciem tego udziału. Skoro zatem, w przedstawionej sprawie, konsekwencją zbycia przez Wnioskodawczynię udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, będzie przejęcie przez drugiego właściciela w całości kredytu zaciągniętego pierwotnie przez Wnioskodawczynię i drugiego współwłaściciela, należy uznać, że celem tej czynności będzie odpłatne zbycie przez Wnioskodawczynię udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, natomiast przejęcie w całości kredytu przez drugiego współwłaściciela jest formą odpłatności za przeniesienie własności.

Zatem, przeniesienie przez Wnioskodawczynię w dniu 20 sierpnia 2020 r. na drugiego współwłaściciela w zamian za przejęcie długu w związku ze zniesieniem współwłasności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, nabytego przez Wnioskodawczynię w dniu 27 kwietnia 2017 r., stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie.

Stosownie do art. 30e ust. 1 i art. 45 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością), np. koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości.

Ustalenie kosztów uzyskania przychodu odbywa się natomiast zgodnie z art. 22 ust. 6c lub 6d ww. ustawy w zależności od tego, czy zbywaną nieruchomość lub prawo nabyto odpłatnie, czy nieodpłatnie.

Zgodnie z art. 22 ust. 6c ww. ustawy – koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Jak stanowi art. 22 ust. 6e ww. ustawy, wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Natomiast w myśl art. 22 ust. 6f ww. ustawy, koszty nabycia lub koszty wytworzenia, o których mowa w ust. 6c, są corocznie podwyższane, począwszy od roku następującego po roku, w którym nastąpiło nabycie lub wytworzenie zbywanych rzeczy lub praw majątkowych, do roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym nastąpiło ich zbycie, w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów roku podatkowego w stosunku do tego samego okresu roku ubiegłego, ogłaszanemu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

Z przywołanych powyżej przepisów wynika, że w omawianej sprawie dochodem Wnioskodawczyni z tytułu odpłatnego zbycia udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, będzie różnica pomiędzy przychodem określonym na podstawie art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi na podstawie art. 22 ust. 6c ww. ustawy. Skoro zwolnienie z długu jest formą odpłatnego zbycia, to wartość długu z dnia dokonania zniesienia współwłasności, z którego Wnioskodawczyni została zwolniona jest wynagrodzeniem za przeniesienie prawa własności udziału w nieruchomości – odpowiednikiem ceny.

W rozpatrywanej sprawie ceną będącą odpowiednikiem wartości długu, z którego Wnioskodawczyni została zwolniona jest kwota kredytu pozostająca do spłaty na dzień zniesienia współwłasności w wysokości przypadającej na Wnioskodawczynię oraz kwota spłaty, którą Wnioskodawczyni otrzymała w ramach zniesienia współwłasności.

Kosztem uzyskania przychodu jest natomiast cena, do zapłaty której na podstawie aktu notarialnego z dnia 27 kwietnia 2017 r. była obowiązana Wnioskodawczyni, aby nabyć udział w przedmiotowym lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość.

W myśl art. 30e ust. 4 ww. ustawy, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł – art. 30e ust. 5 ww. ustawy.

W przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie (art. 30e ust. 7 ww. ustawy).

Dochód ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może zostać objęty zwolnieniem z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 tej ustawy – przy spełnieniu warunków określonych w tym przepisie. Stanowi on, że wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Dochód zwolniony należy obliczyć według następującego wzoru:

dochód zwolniony = D x W/P, gdzie:

D – dochód z odpłatnego zbycia,

W – wydatki poniesione na cele mieszkaniowe,

P – przychód z odpłatnego zbycia.

Podkreślić należy, że powyższe zwolnienie obejmuje taką część dochodu uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa, jaka proporcjonalnie odpowiada udziałowi poniesionych wydatków na własne cele mieszkaniowe w osiągniętych przychodach z odpłatnego zbycia. W sytuacji, gdy przychód z odpłatnego zbycia zostanie w całości przeznaczony na cele mieszkaniowe, to wówczas uzyskany z tego tytułu dochód będzie w całości korzystał ze zwolnienia od podatku dochodowego.

W art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawodawca określił, że za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:

wydatki poniesione na:
1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
4. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
5. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

wydatki poniesione na:
1. spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na cele określone w pkt 1,
2. spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na spłatę kredytu (pożyczki), o którym mowa w lit. a),
3. spłatę każdego kolejnego kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w lit. a) lub b)

Stosownie do art. 21 ust. 28 ww. ustawy, za wydatki, o których mowa w ust. 25, nie uważa się wydatków poniesionych na:

nabycie gruntu lub udziału w gruncie, prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie, budynku, jego części lub udziału w budynku, lub
budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, adaptację lub remont budynku albo jego części

– przeznaczonych na cele rekreacyjne.

W myśl art. 21 ust. 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku gdy kredyt (pożyczka), o którym mowa w ust. 25 pkt 2 lit. a)-c), stanowi część kredytu (pożyczki) przeznaczonego na spłatę również innych niż wymienione w tych przepisach zobowiązań kredytowych (pożyczkowych) podatnika, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki przypadające na spłatę kredytu (pożyczki) określonego w ust. 25 pkt 2 lit. a)-c) oraz zapłacone odsetki od tej części kredytu (pożyczki), która proporcjonalnie przypada na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w ust. 25 pkt 2 lit. a)-c).

Należy również wskazać, że przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 nie ma zastosowania do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, które podatnik uwzględnił korzystając z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym oraz do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, którymi sfinansowane zostały wydatki określone w ust. 25 pkt 1, uwzględnione przez podatnika korzystającego z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym (art. 21 ust. 30 ww. ustawy). W przepisie tym ustanowiono zatem zakaz dwukrotnego odliczania i korzystania z ulg w odniesieniu do tych samych wydatków.

Ww. zwolnienia są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. W związku z tym, tylko wydatkowanie środków uzyskanych z odpłatnego zbycia – w terminie i na cele wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 131, a szczegółowo opisane w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia wynikającego z przywołanego wcześniej art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym jest fakt wydatkowania (począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie) przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych na wskazane w art. 21 ust. 25 ww. ustawy „własne cele mieszkaniowe” podatnika. Katalog wydatków stanowiących „własne cele mieszkaniowe” podatnika wymieniony w art. 21 ust. 25 ustawy ma charakter zamknięty – jest to wyliczenie enumeratywne.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie dochód uzyskany przez Wnioskodawczynię w dniu 20 sierpnia 2020 r. z odpłatnego zbycia w drodze zniesienia współwłasności udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, nabytego w dniu 27 kwietnia 2017 r., może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w sytuacji wydatkowania przychodu na jeden z celów wskazanych w art. 21 ust. 25 ww. ustawy w okresie trzech lat, licząc od końca roku, w którym nastąpiło odpłatne zbycie tego udziału, ale tylko w części dotyczącej spłaty, jaką Wnioskodawczyni otrzymała od drugiego współwłaściciela nieruchomości w ramach zniesienia współwłasności.

Wyjaśnić bowiem należy, że z wynikającej z tego przepisu preferencji podatkowej korzystać mogą jedynie środki pieniężne faktycznie otrzymane przez Wnioskodawczynię na skutek odpłatnego zbycia, a więc w części, w jakiej stanowiły one spłatę dokonaną przez drugiego współwłaściciela nieruchomości. Tylko bowiem w tej części Wnioskodawczyni uzyskała przychód, który może zostać faktycznie wydatkowany.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że przeniesienie w dniu 20 sierpnia 2020 r. własności udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość w zamian za zwolnienie z długu oraz spłatę na rzecz Wnioskodawczyni w związku ze zniesieniem współwłasności, który to udział Wnioskodawczyni nabyła w dniu 27 kwietnia 2017 r., stanowi dla źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na fakt, że zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego udziału. Zatem, uzyskany z ww. tytułu dochód będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 30e w zw. z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podstawą obliczenia podatku dochodowego będzie dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia, czyli wartością udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość wyrażoną w cenie określonej w umowie o zniesienie współwłasności (wartość kredytu jaki pozostał Wnioskodawczyni do spłaty, który przejęty został przez drugiego współwłaściciela, pod warunkiem, że wyraża wartość rynkową tego udziału oraz kwota spłaty przyznana na rzecz Wnioskodawczyni), pomniejszoną o ewentualnie poniesione przez Wnioskodawczynię koszty odpłatnego zbycia, a kosztami uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli ceną nabycia przez Wnioskodawczynię w 2017 r. udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość.

Uzyskany przez Wnioskodawczynię dochód, może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w sytuacji wydatkowania przychodu na cele wskazane w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w okresie trzech lat, licząc od końca roku, w którym nastąpiło odpłatne zbycie tego udziału, ale tylko w części dotyczącej spłaty, jaką Wnioskodawczyni otrzymała od drugiego współwłaściciela nieruchomości w ramach zniesienia współwłasności. Tylko bowiem w tej części Wnioskodawczyni uzyskała przychód, który może zostać faktycznie wydatkowany.

W odniesieniu do przedstawionych przez Wnioskodawczynię we własnym stanowisku kwot, Organ informuje, że ewentualne przeliczenia, jakich należałoby dokonać nie należą do kompetencji tut. Organu. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego rozliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy. W związku z powyższym tut. Organ nie może odnieść się do kwot wskazanych przez Wnioskodawczynię.

Końcowo Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325, z późn. zm.), przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …., ul. …., …., za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała, lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin