Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL2-1.4011.660.2021.3.MKA
z 9 września 2021 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 czerwca 2021 r. (data wpływu 9 lipca 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu przez współkredytobiorcę – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 lipca 2021 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu przez współkredytobiorcę.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14f Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z 27 sierpnia 2021 r. nr 0112-KDIL2-1.4011.660.2021.2.MKA, 0111-KDIB2-2.4015.88.2021.3.PB, wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawczynię, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d § 1 Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a jego uzupełnieniem, nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano 27 sierpnia 2021 r., skutecznie doręczono 27 sierpnia 2021 r., natomiast w dniu 3 września 2021 r. uzupełniono wniosek.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest (wraz z inną osobą trzecią) stroną umowy kredytowej zawartej z bankiem z siedzibą na terenie Polski. Wnioskodawczyni jest polskim rezydentem podatkowym, w związku z czym wszystkie uzyskiwane przez Zainteresowaną przychody podlegają opodatkowaniu na terenie Polski. Z uwagi na to, że Wnioskodawczyni wraz z inną osobą trzecią jest stroną umowy kredytowej, w związku z czym Wnioskodawczyni jak i osoba trzecia są dłużnikami solidarnymi w stosunku do wszystkich zobowiązań wynikających z zawartej umowy kredytowej. Na podstawie tej umowy Wnioskodawczyni oraz inna osoba trzecia uzyskali mieszkaniowy kredyt bankowy w wysokości (…) zł, którego celem jest pokrycie części kosztów zakupu i remontu lub rozbudowy domu jednorodzinnego położonego na terenie województwa (…) w Polsce.

Przeznaczenie udzielonego kredytu jest następujące:

1. podstawowy cel kredytowania - sfinansowanie: nabycie nieruchomości wraz z domem jednorodzinnym - kwota (…) zł,
2. przeprowadzenie prac modernizacyjno-remontowych, niewymagających decyzji o pozwoleniu na budowę - kwota (…) zł,
3. składka ubezpieczeniowa (…) - dobrowolna ochrona ubezpieczeniowa kredytobiorcy, wskazanego we wniosko-polisie, z tytułu:
   1. następstw nieszczęśliwego wypadku,
   2. utraty pracy - kwota (…) zł,
   wobec czego całkowita kwota kredytu wynosi (…) zł.
   
   

Udzielenie kredytu jest zabezpieczone w następujący sposób:

1. poprzez ustanowienie hipoteki umownej łącznej do wysokości równej 200% kwoty udzielonego kredytu, na przedmiocie zabezpieczenia,
2. przelew na rzecz banku - kredytodawcy praw z umowy ubezpieczenia od ognia i innych zdarzeń losowych przedmiotu zabezpieczenia,
3. opcjonalnie pełnomocnictwo do prowadzonego rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego, umowa kredytowa określa ponadto szczegółowy terminy wypłaty poszczególnych transz kredytu, wysokość opłat ponoszonych na rzecz banku z tytułu prowizji i odsetek oraz przeznaczenie poszczególnych transz kredytu i okresy ich wydatkowania, a ponadto warunki uruchomienia finansowania.
   
   

Umowa kredytowa określa również warunki spłaty zaciągniętego przez Wnioskodawczynię oraz osobę trzecią zobowiązania kredytowego. Spłata zobowiązania powinna nastąpić miesięcznie (liczba rat 300, w tym karencja w spłacie kapitału kredytu na okres 24 miesięcy) w 15 dniu miesiąca na numer rachunku określony w umowie kredytowej. Umowa przewiduje także karencję w zakresie spłaty kapitału do czasu zakończenia realizacji inwestycji, jednakże bez jednoczesnej karencji w zakresie spłaty części odsetkowej zobowiązania kredytowego wysokość raty do spłaty zostanie określona w dokumencie „Zawiadomienie o wysokości spłaty raty kredytu", przekazanym kredytobiorcy (Wnioskodawczyni i osobie trzeciej) przez bank – kredytodawcę.

Podpisana umowa kredytowa zawiera również wyraźne postanowienie w zakresie solidarnej odpowiedzialności za spłatę kredytu. Zgodnie z tą umową, w przypadkach, w których kredytobiorcą jest więcej niż jedna osoba: za wszelkie zobowiązania z tytułu udzielenia kredytu osoby będące kredytobiorcą ponoszą solidarną odpowiedzialność oraz wszelkie dyspozycje i wnioski dotyczące wykorzystania lub spłaty kredytu mogą być podpisane przez jedną z osób będących kredytobiorcą, na co druga osoba mniejszym wyraża zgodę. Nie ma zatem znaczenia, czy przelewu raty kredytowej dokona Wnioskodawczyni czy osoba trzecia, oboje są bowiem odpowiedzialni za spłatę całości kredytu w terminach ustalonych w umowie.

Należy zaznaczyć, że jako kupujący do umowy sprzedaży nieruchomości przystąpi jedynie Wnioskodawczyni. Oznacza to, że Zainteresowana będzie wyłącznym właścicielem nieruchomości i tylko ona zostanie ujawniona w księdze wieczystej w tym charakterze. Osoba trzecia będzie jedynie stroną umowy kredytowej i w związku z tym będzie ona spłacała zobowiązania z tym związane oraz przebywała w nabytym domu. Należy zaznaczyć, że Wnioskodawczyni oraz osoba trzecia nie są małżeństwem, nie są ze sobą spokrewnieni lub spowinowaceni oraz nie zawierali między sobą umowy spółki cywilnej lub podobnej umowy. Wnioskodawczyni oraz osoba trzecia nie są w stosunku do siebie nawzajem zobowiązani prawnie do dokonywania jakichkolwiek świadczeń o charakterze alimentacyjnym lub wynikających z umowy dożywocia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy dokonywanie spłat rat kredytu lub jakichkolwiek innych należności wynikających z umowy kredytowej przez osobę trzecią w związku z wykonywaniem zawartej umowy kredytowej będzie skutkowało powstaniem przychodu do opodatkowania po stronie Wnioskodawczyni podatkiem dochodowym od osób fizycznych albo podatkiem od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawczyni, dokonywanie spłat rat kredytowych oraz jakichkolwiek innych należności wynikających z tytułu umowy kredytu przez osobę trzecią nie będzie skutkować powstaniem przychodu do opodatkowania po stronie Wnioskodawczyni. Wynika to bowiem z faktu wykonywania przez osobę trzecią własnego zobowiązania z tytułu bycia stroną umowy kredytowej, w związku z czym nie dokonuje ona żadnego identyfikowalnego przysporzenia na rzecz Wnioskodawczyni, ponieważ otrzymującym przysporzenie o charakterze majątkowym jest bowiem bank - kredytodawca.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 updof przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. Przepis ten zatem jednoznacznie wskazuje na zakres stosowania u.p.d.o.f., co oznacza, że skutki pewnych zdarzeń, które zwiększają stan majątkowy polskich podatników należy oceniać także zgodnie z u.p.s.d. Z kolei zakres przedmiotowy u.p.s.d. został zawarty w artykułach 1 - 4b u.p.s.d. Zdaniem Wnioskodawczyni mogą wystąpić jednak sytuacje, w których ani jedna ani druga ustawa podatkowa nie będzie miała zastosowania, ponieważ dane zdarzenie nie będzie objęte zakresem ich regulacji. Będą to sytuacje, w których określony podmiot nie uzyska jakiegokolwiek przychodu, ponieważ jego stan majątkowy w żaden sposób się nie zwiększy np. w związku z otrzymaniem konkretnej rzeczy w ramach darowizny lub zaoszczędzeniem wydatków, które podatnik musiałby ponieść, gdyby nie wystąpiło zdarzenie umożliwiające dokonanie takiej oszczędności. Z tego typu sytuacją mamy do czynienia w stanie faktycznym opisanym w niniejszym wniosku, w związku z czym konieczne jest dokładniejsze przedstawienie zasad funkcjonowania instytucji prawnej zobowiązania o charakterze solidarnym.

Zgodnie z art. 369 Kodeksu cywilnego zobowiązanie jest solidarne, jeżeli to wynika z ustawy lub z czynności prawnej. Solidarność zobowiązania może wynikać zatem z podpisanej umowy (por. K. Pietrzykowski (red) Kodeks cywilny Komentarz Tom I Warszawa 2008, s 1041), gdy dwa podmioty zobowiązują się do wykonania tego samego świadczenia, a jego spełnienie przez jeden z nich zwalnia drugi z konieczności świadczenia w tej części, ponieważ interes wierzyciela jest w tym zakresie już zaspokojony (por. K Pietrzykowski (red.) Komentarz... s. 1044). Może się zdarzyć zatem sytuacja, w której tylko jedna osoba będzie spłacać zobowiązanie, a pozostałe osoby będą zachowywać się biernie. Niemniej jeżeli jeden z dłużników sam spełni świadczenie może domagać się on jego wyrównania od pozostałych współdłużników solidarnych. Zgodnie z art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych Roszczenie to określane jest mianem roszczenia regresowego.

Roszczenie regresowe, o którym mowa w art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego powstaje z chwilą spełnienia przez dłużnika świadczenia w zakresie przenoszącym tę część, która ciąży na nim. zgodnie z treścią stosunku wewnętrznego pomiędzy dłużnikami (por. K. Pietrzykowski (red.) Komentarz... s. 1056 - 1057). A zatem to stosunek prawny istniejący pomiędzy dłużnikami solidarnymi decyduje o tym, czy i w jakim zakresie każdy z nich jest zobowiązany do wykonania zobowiązania, a jeżeli zapłaci więcej niż przypadający na niego udział, wówczas może on domagać się zapłaty odpowiedniej części od pozostałych współdłużników. Dopiero w braku porozumienia pomiędzy współdłużnikami co do wzajemnych rozliczeń z tytułu świadczenia spełnionego wierzycielowi, stosuje się art. 376 Kodeksu cywilnego, przewidującego obciążenie dłużników w częściach równych (por. K. Pietrzykowski (red.) Komentarz... s. 1057). W praktyce oznacza to, że nawet zapłata przez jednego ze współdłużników solidarnych całości zobowiązania nie powoduje powstania przychodu po stronie pozostałych, ponieważ współdłużnik solidarny, który spełnił zobowiązanie nabywa prawo do uzyskania zwrotu odpowiedniej części świadczenia od pozostałych osób. Dopiero w związku z definitywnym umorzeniem zobowiązania obciążającego współdłużnika solidarnego (zwolnienie z długu, darowizna) można by teoretycznie rozważać powstanie po jego stronie przychodu do opodatkowania.

Odnosząc powyższe uwagi dotyczące zobowiązań solidarnych do sytuacji Wnioskodawczyni oraz wskazanej osoby trzeciej należy zauważyć, że są oni obydwoje zobowiązani solidarnie do spłaty zaciągniętego zobowiązania kredytowego. Nawet w przypadku wystąpienia sytuacji, w której przez określony okres czasu zobowiązanie kredytowe będzie obsługiwane tylko przez jednego z nich (np. długotrwała choroba, utrata pracy lub urlop macierzyński drugiego z dłużników kredytowych), wówczas współdłużnik solidarny spłacający zobowiązanie kredytowe w tym okresie nabędzie z mocy prawa roszczenie regresowe w stosunku do drugiego ze współdłużników solidarnych i będzie mógł ewentualnie żądać wyrównania dokonanych spłat. W związku z tym nawet w takiej sytuacji drugi ze współdłużników solidarnych nie uzyska przychodu, ponieważ nadal będzie on zobowiązany uiścić swoją część zobowiązania. Aż do momentu definitywnego umorzenia takiego zobowiązania, np. w formie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego lub wyraźnego zwolnienia z długu, współdłużnik solidarny nie będzie uzyskiwał przychodu. Tym bardziej spłacanie przez każdego ze współdłużników solidarnych swojego zobowiązania nie może skutkować powstaniem przychodu na gruncie prawa podatkowego, także w sytuacji, w której jedynym właścicielem nieruchomości będzie Wnioskodawczyni. Jest tak ponieważ osoba trzecia będzie spłacała swoje zobowiązanie kredytowe, za które będzie odpowiedzialna całym swoim majątkiem. Należy zaakcentować, że ewentualne powstrzymanie się od świadczenia może skutkować podjęciem odpowiednich działań przez bank - kredytodawcę, co w skrajnym przypadku może prowadzić do wypowiedzenia umowy kredytu i żądania spłaty całości zobowiązania tylko od osoby trzeciej, choć bank może oczywiście zdecydować w jakiej części dochodzić zapłaty od poszczególnych współdłużników solidarnych.

Należy zauważyć, że wydawane w podobnych sytuacjach interpretacje indywidualne prawa podatkowego potwierdzają, że spłata przez jednego ze współdłużników solidarnych zobowiązania ciążącego łącznie na dłużnikach nie skutkuje powstaniem przychodu po stronie pozostałych z nich. Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 maja 2018 r. (znak 0111-KDIB4.4015.41.2018.2.BB) potwierdzono pogląd, że dokonanie takiej spłaty nie spowoduje konieczności rozliczenia podatku od spadków i darowizn, ponieważ sama spłata nie będzie równoznaczna z powstaniem przychodu. W przedmiotowej interpretacji indywidualnej podkreślono, że katalog zdarzeń wymieniony w art. 1 ust. 1 u.p.s.d. podlegających opodatkowaniu tym podatkiem ma charakter zamknięty, co oznacza, że nabycie jedynie w drodze wymienionych w tym przepisie czynności prawnych może podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Dalej słusznie organ interpretacyjny podzielił pogląd wnioskodawcy, zgodnie z którym obowiązek podatkowy w u.p.s.d. powstawałby z tytułu dokonanej darowizny w momencie złożenia oświadczenia o jej dokonaniu w formie aktu notarialnego. Byłoby to równoznaczne z bezpłatnym świadczeniem na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Świadczenie nieodpłatne wystąpiłoby tylko wtedy, gdyby druga strona umowy nie zobowiązywałaby się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny - jako czynności nieodpłatnej - jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Dalej słusznie podkreślono, że z tego typu sytuacją mielibyśmy do czynienia z momentem zwolnienia współdłużnika ze zobowiązania. Może to nastąpić w drodze zrzeczenia się przez darczyńcę wierzytelności, jaka służyła mu w stosunku do obdarowanego. Konkludując stanowisko zawarte w przytoczonej interpretacji indywidualnej należy stwierdzić, że sama zapłata kredytu hipotecznego przez jednego ze współdłużników solidarnych nie jest równoznaczna z dokonaniem darowizny na rzecz drugiego z nich i nie podlega opodatkowaniu u.p.s.d. Brak bowiem w takiej sytuacji rzeczywistego uszczuplenia majątku, czyli elementu konstytutywnego dla umowy darowizny lub innego świadczenia o charakterze nieodpłatnym.

Również na gruncie u.p.d.o.f. sytuacje, w których dana osoba spłaca całość zobowiązania kredytowego traktowane są jako zdarzenia neutralne podatkowo. Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 marca 2018 r. (znak: 0114-KDIP3-2.4011.145.2018.1.LS) organ interpretacyjny słusznie stwierdził, że w tej sytuacji nie można mówić o powstaniu przychodu zgodnie z art. 9 u.p.d.o.f. oraz art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. rozumianego jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Trafnie zauważono, że przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne (tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu) przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalność osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (uchwała NSA z 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02). Dalej podkreślono, że w doktrynie prawa podatkowego oraz w orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się, iż na pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” składają się łącznie dwa elementy: po pierwsze - chodzi o wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, w wyniku których podatnik otrzymuje w sposób nieodpłatny, tj. nie związany z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy, oraz po drugie - takie przysporzenie majątkowe jest uzyskiwane kosztem innego podmiotu. Świadczenia nieodpłatne to szczególnego rodzaju świadczenia, w przypadku których otrzymujący odnosi określoną korzyść pod tytułem darmym, co oznacza, że nie świadczy nic w zamian. Należy podkreślić także słuszną konkluzję zawartą we wskazanej interpretacji indywidualnej, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Dopiero bowiem po stronie kredytobiorcy przychód pojawiałby się w przypadku, kiedy dochodziłoby do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe. W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość lub część zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Biorąc pod uwagę powyższe poglądy, Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że samo dokonywanie spłat rat kredytowych, nawet gdyby było dokonywane w pewnym okresie czasu przez jednego ze współdłużników solidarnych, nie powoduje samo z siebie konsekwencji podatkowych na gruncie u.p.d.o.f. oraz u.p.s.d. Dopiero bowiem umorzenie zobowiązania jednego ze współdłużników solidarnych przez drugiego z nich mogłoby być potraktowane jako świadczenie o charakterze nieodpłatnym, co jednak nie będzie mieć miejsca.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej informuje, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni dotycząca podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie podatku od spadków i darowizn zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 tej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W prawie cywilnym pojęcie „ świadczenia” rozpatruje się na tle stosunku zobowiązaniowego w ten sposób, że przez świadczenie rozumie się zachowanie dłużnika zgodne z treścią zobowiązania i polegające na zadośćuczynieniu podlegającego ochronie interesowi wierzyciela (art. 353 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.)). Najogólniej rzecz biorąc świadczenie polegać może na zachowaniu się czynnym – działaniu lub zachowaniu się biernym, tj. zaniechaniu, czyli powstrzymywaniu się od jakiegoś działania.

Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

W doktrynie prawa podatkowego oraz orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się, iż na pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” składają się łącznie dwa elementy: po pierwsze – chodzi o wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, w wyniku których podatnik otrzymuje w sposób nieodpłatny, tj. nie związany z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy, oraz po drugie – takie przysporzenie majątkowe jest uzyskiwane kosztem innego podmiotu.

Świadczenia nieodpłatne to szczególnego rodzaju świadczenia, w przypadku których otrzymujący odnosi określoną korzyść pod tytułem darmym, co oznacza, że nie świadczy nic w zamian. Świadczenie ma charakter nieodpłatny tylko wówczas, gdy otrzymujący w związku z wykonanym na jego rzecz świadczeniem nie świadczy niczego w zamian ani obecnie, ani też w przyszłości. Przychód może być wyrażony wyłącznie w pieniądzu. Stąd też przychodem są nie tyle same świadczenia, lecz ich wartość.

Przychód z tytułu otrzymanych nieodpłatnie rzeczy lub praw oraz wartości innych nieodpłatnych świadczeń powstaje w przypadku, gdy podatnik otrzymuje rzecz, prawo lub innego rodzaju świadczenie w sposób nieodpłatny, podczas gdy w warunkach rynkowych otrzymanie tego rodzaju świadczenia odbywałoby się z zachowaniem odpłatności.

W szczególności, zgodnie z art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się – za wyjątkiem przypadków określonych w pkt 1-3 – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Jak wynika z treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Przychód jest bowiem w istocie określonym przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni jest (wraz z inną osobą trzecią) stroną umowy kredytowej zawartej z bankiem z siedzibą na terenie Polski. Na podstawie tej umowy Wnioskodawczyni oraz inna osoba trzecia uzyskali mieszkaniowy kredyt bankowy, którego celem jest pokrycie części kosztów zakupu i remontu lub rozbudowy domu. Wnioskodawczyni oraz współkredytobiorca są dłużnikami solidarnymi w stosunku do wszystkich zobowiązań wynikających z zawartej umowy kredytowej. Podpisana umowa kredytowa zawiera wyraźne postanowienie w zakresie solidarnej odpowiedzialności za spłatę kredytu. Do umowy sprzedaży nieruchomości jako kupujący przystąpi jedynie Wnioskodawczyni. Osoba trzecia będzie jedynie stroną umowy kredytowej i w związku z tym będzie ona spłacała zobowiązania z tym związane oraz przebywała w nabytym domu. Wnioskodawczyni oraz osoba trzecia nie są małżeństwem, nie są ze sobą spokrewnieni lub spowinowaceni oraz nie zawierali między sobą umowy spółki cywilnej lub podobnej umowy. Wnioskodawczyni oraz osoba trzecia nie są w stosunku do siebie nawzajem zobowiązani prawnie do dokonywania jakichkolwiek świadczeń o charakterze alimentacyjnym lub wynikających z umowy dożywocia.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami prawa bankowego. Przez umowę kredytu, zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U. z 2020 r., poz. 1896 ze zm.), bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, iż otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie z art. 366 § 1 ustawy Kodeks cywilny, kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników).W myśl natomiast § 2 tego przepisu, aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość lub część zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać jednak należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.

Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników. Dawni współdłużnicy są dalej dłużnikami – lecz wobec innego wierzyciela (dłużnika, który wierzyciela zaspokoił), w stosunku do którego odpowiadają każdy za przypadającą na niego część długu.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że opisana we wniosku spłata rat kredytu hipotecznego przez drugiego współkredytobiorcę, solidarnie zobowiązanego z tytułu umowy kredytowej do spłaty zadłużenia, nie spowoduje powstania dla Wnioskodawczyni (współkredytobiorcy) przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W takiej sytuacji nie wystąpi bowiem u Wnioskodawczyni trwałe przysporzenie w majątku, a jedynie dojdzie do zmiany podmiotu, wobec którego Wnioskodawczyni pozostanie zobowiązany w związku z wynikającą z umowy kredytowej wierzytelnością.

W konsekwencji, spłata kredytu przez drugiego kredytobiorcę nie spowoduje powstania przychodu po stronie Wnioskodawczyni, zatem Zainteresowana nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Końcowo, w odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych, stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania, ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.