Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL1-3.4012.315.2021.1.AKR
z 7 września 2021 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku 6 lipca 2021 r. (data wpływu 9 lipca 2021 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa i terminu do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur korygujących – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 lipca 2021 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa i terminu do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur korygujących.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest firmą z siedzibą na terytorium Polski (dalej: Firma Wnioskodawca). Firma jest zarejestrowana dla celów VAT w Polsce oraz dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych.

W ramach prowadzonej działalności Firma (Wnioskodawca) nabyła od zagranicznego kontrahenta (dalej: Kontrahent) z siedzibą w Czechach zarejestrowanego na potrzeby VAT w Czechach, maszynę przemysłową do obróbki metalu (dalej: Maszyna).

Kontrahent posiada w Polsce oddział i jest zarejestrowany dla celów VAT w Polsce (oddział oraz Kontrahent pod jednym numerem NIP, gdyż jest to jeden podatnik VAT).

Zakupiona Maszyna jest wykorzystywana przez Wnioskodawcę do prowadzenia działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT.

Transport Maszyny do Polski oraz rozliczenie na gruncie VAT przedmiotowego nabycia wyglądało następująco:

  • Kontrahent nabył Maszynę od dostawcy zarejestrowanego na potrzeby VAT w Belgii (tam też Maszyna została zaimportowana), a następnie sprzedał ją na rzecz Wnioskodawcy.
  • Maszyna była fizycznie przetransportowana z Belgii do miejsca jej ostatecznego przeznaczenia w Polsce.
  • Dostawy dokonane przez (a) dostawcę zarejestrowanego na potrzeby VAT w Belgii na rzecz Kontrahenta oraz (b) Kontrahenta na rzecz Firmy rozliczone zostały pierwotnie z wykorzystaniem procedury uproszczonej przewidzianej dla wewnątrzwspólnotowych transakcji trójstronnych.
  • Kontrahent dla celów rozliczenia tych transakcji ((a) oraz (b)) posługiwał się swoim czeskim numerem VAT nadanym dla transakcji wewnątrzwspólnotowych.
  • Faktura wystawiona Wnioskodawcy przez Kontrahenta zawierała informacje dotyczące wewnątrzwspólnotowego charakteru przeprowadzanej transakcji oraz wskazywała 0% stawkę VAT.

Ze względu na traktowanie przedmiotowych transakcji jako transakcji trójstronnych, dla których zastosowanie znajdowała procedura uproszczona dostawy te były traktowane przez Kontrahenta jako wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów z Czech. Kontrahent wystawił zatem Firmie fakturę dokumentującą przedmiotową dostawę zgodnie z czeskimi regulacjami o VAT, traktując na niej przedmiotową dostawę jako wewnątrzwspólnotową dostawę towarów z Czech.

Firma rozpoznała przedmiotową transakcję jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów na terytorium Polski rozliczone zarówno po stronie VAT należnego, jak i VAT naliczonego. Kontrahent otrzymał od Firmy płatność z tytułu opisanej transakcji w kwocie netto, tj. bez VAT.

Następnie w grudniu 2020 r. Firma otrzymała od swojego Kontrahenta korektę faktury dokumentującej wcześniejszą dostawę Maszyny. Fakturą Kontrahent skorygował numer NIP z czeskiego na polski oraz naliczył polski VAT według stawki właściwej dla dostawy krajowej. Wskazana faktura korygująca zawiera wszystkie niezbędne elementy, wskazane w treści art. 106e i 106j ustawy o VAT, w szczególności polski numer NIP Kontrahenta, numer NIP Wnioskodawcy, stawkę i kwotę VAT przyczynę korekty.

Kontrahent uzasadnił potrzebę wystawienia korekty faktury VAT dokumentującej wcześniejszą dostawę Maszyny otrzymaniem indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 6 listopada 2020 r. (dalej: Interpretacja Kontrahenta). Zgodnie z tą interpretacją dostawy dokonywane przez Kontrahenta na rzecz finalnych nabywców w Polsce powinny być zakwalifikowane jako dostawy z montażem lub instalacją i podlegają opodatkowaniu VAT w Polsce jako transakcja lokalna. Natomiast podatnikiem z jej tytułu jest Kontrahent (mechanizm odwrotnego obciążenie nie zadziała) z uwagi na fakt, iż Kontrahent jest podatnikiem VAT zarejestrowanym w Polsce dla potrzeb tego podatku. Dodatkowo, w świetle tej interpretacji, faktury korygujące dokumentujące zmianę sposobu opodatkowania powinny być zgodne z czeskimi regulacjami dot. podatku VAT.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą prawidłowego sposobu rozliczenia otrzymanej faktury korygującej oraz możliwości odliczenia VAT naliczonego wynikającego z faktury korygującej wystawionej przez Kontrahenta Wnioskodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

  1. Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z przedmiotowej faktury korygującej wystawionej przez jego Kontrahenta?
  2. W jakim okresie Wnioskodawca będzie uprawniony do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z faktury korygującej wystawionej przez Kontrahenta?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad 1

  1. Uwagi wstępne

(I)

Zgodnie z art. 106j ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT, obowiązek wystawienia faktury korygującej istnieje, gdy po wystawieniu faktury „podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury”.

Powołany przepis znalazł zastosowanie w opisanym stanie faktycznym, gdyż korekta faktury nastąpiła w związku z błędnym rozpoznaniem charakteru transakcji polegającej na rozliczeniu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów z Czech zamiast dostawy lokalnej opodatkowanej na terytorium Polski. Korekta była umotywowana w szczególności koniecznością odzwierciedlenia rzeczywistego przebiegu zdarzenia gospodarczego oraz koniecznością dostosowania traktowania VAT do wytycznych płynących z Interpretacji Kontrahenta.

(II)

W przedmiocie prawa do odliczenia podatku naliczonego należy wskazać na treść art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. W myśl przedmiotowego przepisu w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

  1. nabycia towarów i usług,
  2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Ponadto, zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Niemniej warto jednocześnie zaznaczyć, iż zgodnie z art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadku o którym mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a – powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

  1. Prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury korygującej

W opisanym stanie faktycznym dostawa dokonana na rzecz Wnioskodawcy została pierwotnie udokumentowana przez Kontrahenta fakturą z zastosowaniem 0% stawki VAT. Faktura wystawiona Wnioskodawcy przez Kontrahenta zawierała również informacje dotyczące wewnątrzwspólnotowego charakteru przeprowadzonej transakcji.

W wyniku powyższego Firma rozpoznała przedmiotową transakcję jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów rozliczone zarówno po stronie podatku należnego, jak i naliczonego.

Niemniej jednak Firma otrzymała od swojego Kontrahenta korektę faktury dokumentującej wcześniejszą dostawę Maszyny. Fakturą Kontrahent skorygował numer NIP z czeskiego na polski oraz naliczył VAT według stawki właściwej dla dostawy krajowej (zgodnie z otrzymaną przez Kontrahenta interpretacją indywidualną).

Zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione następujące warunki:

  • odliczenia dokonuje podatnik podatku od towarów i usług,
  • towary i usługi z których nabyciem podatek został naliczony są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT,
  • kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

W ocenie Wnioskodawcy, w świetle przywołanych wyżej przepisów, Firmie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z faktury korygującej wystawionej przez jej Kontrahenta.

Należy podkreślić, że Wnioskodawca jest czynnym podatkiem VAT, natomiast Maszyna nabyta przez Wnioskodawcę jest związana z wykonywaniem przez niego czynności opodatkowanych VAT. Jednocześnie, Wnioskodawca otrzymał od swojego Kontrahenta prawidłowo wystawioną fakturę korygującą, z której wynika kwota podatku naliczonego.

Przepisy ustawy o VAT nie wskazują wprost na przypadek odliczenia VAT naliczonego z faktur korygujących. Wspominają jedynie w art. 86 ust. 19a i 19b ustawy o VAT o obowiązku obniżenia odliczonego wcześniej VAT naliczonego w wyniku otrzymania faktury korygującej obniżającej podstawę opodatkowana i VAT naliczony.


Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, faktury korygujące powinny być postrzegane jako szczególne rodzaje faktur. W związku z tym, w przypadku otrzymania faktury korygującej zwiększającej kwotę VAT naliczonego w stosunku do faktury pierwotnej, odbiorcy faktury powinno przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego na tych samych zasadach, na jakich przysługiwałoby mu w przypadku otrzymania zwykłej faktury.

Jednocześnie, w ocenie Wnioskodawcy, powyższego nie zmienia również fakt, że faktura korygująca została wystawiona przez czeski podmiot w zgodzie z regulacjami czeskimi odnośnie fakturowania, bowiem faktura ta posiada również wszystkie obligatoryjne elementy faktury określone w art. 106e i 106j ustawy o VAT, a Kontrahent dla celów prawidłowego rozliczenia tej transakcji posługuje się numerem VAT (NIP) nadanym mu w Polsce. Dodatkowo dotyczy ona transakcji od której podatek VAT rozliczany jest w Polsce.

Podsumowując powyższe, w ocenie Wnioskodawcy biorąc pod uwagę, iż Wnioskodawca spełnia warunki niezbędne dla posiadania prawa do odliczenia VAT naliczonego, tj. jest czynnym podatnikiem VAT a nabyta Maszyna jest związana z wykonywaniem przez niego czynności opodatkowanych VAT, Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z faktury korygującej wystawionej przez jego Kontrahenta.

Ad 2

Prawo do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z faktury korygującej w rozliczeniu za okres w którym otrzymano fakturę korygującą.

Treść ustawy o VAT nie reguluje wprost kwestii sposobu i terminu ujmowania faktur korygujących zwiększających kwotę VAT naliczonego. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 86 ust. 19a ustawy o VAT, nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę korygującą, o której mowa w art. 29a ust. 13 i 14 ustawy o VAT (tj. fakturę in minus) jest zobowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres w którym fakturę korygującą otrzymał. Przepis ten odnosi się zatem wyłącznie do korekty faktur zmniejszających kwotę podatku (in minus).

W orzecznictwie przyjmuje się, że zasady dokonywania korekty uzależnione są od przyczyny jej powstania. W przypadku, kiedy korekta spowodowana jest przyczynami powstałymi już w momencie wystawienia faktury pierwotnej, powinna zostać rozliczona w deklaracji podatkowej za okres, w którym została wykazana faktura pierwotna. W sytuacji, gdy korekta jest spowodowana przyczynami zaistniałymi po dokonaniu sprzedaży korekta powinna być dokonana w deklaracji podatkowej za miesiąc, w którym wystawiono fakturę korygującą (tak w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 lutego 2011 r. sygn. akt I FSK 213/10; z 10 listopada 2011 r. sygn. akt I FSK 12/11; z 20 lipca 2012 r. sygn. akt I FSK 1680/11; z 3 kwietnia 2012 r. sygn. akt I FSK 850/11 oraz w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 21 lutego 2018 r. sygn. akt I SA/Wr 1262/17).

Należy zauważyć, że przytoczone orzecznictwo odnosi się do momentu rozliczenia faktury korygującej przez sprzedawcę.

Korekta faktury in plus spowoduje u nabywcy zwiększenie kwoty podatku naliczonego do odliczenia.

W przeciwieństwie do zasad wypracowanych dla sprzedawcy w przypadku nabywcy w orzecznictwie brak jest bogatego stanowiska. Brak jest również szczególnych przepisów jednoznacznie regulujących podobną sytuację w konsekwencji czego w ocenie Wnioskodawcy w przedmiotowej sytuacji zastosowanie znajdą przywołane już wcześniej zasady ogólne wyrażone w art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z przedmiotowym przepisem, VAT naliczony wynikający z danej faktury (w tym przypadku faktury korygującej) podlega odliczeniu nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę.

Prawidłowość powyższego stanowiska potwierdzona została m.in. w wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretacji indywidualnej z 19 lutego 2020 r. o sygn. 0112-KDIL1-2.4012.609.2019.2.PG, w której organ wskazał, iż „(...) w przypadku faktur korygujących zwiększających u nabywcy podatek naliczony, przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają szczególnych regulacji, w związku z tym należy stosować przepisy dotyczące odliczania podatku naliczonego na zasadach ogólnych, tj. na podstawie art. 86 ust. 10. ust. 10b i ust 11 ustawy”.

Podobne stanowisko zajął również Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 27 lutego 2017 r. o sygn. 3063-ILPP2-2.4512.192.2016.3.JK.

Ponadto w świetle art. 86 ust. 11 w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2020 r. „Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych”.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, będzie on uprawniony do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z faktury korygującej wystawionej przez Kontrahenta w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę korygującą lub w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Podstawowa zasada dotycząca możliwości odliczenia podatku naliczonego została sformułowana w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą. Zgodnie z tym przepisem – w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).


Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

W myśl art. 88 ust. 3a ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

  1. sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi:
    1. wystawionymi przez podmiot nieistniejący,
    2. (uchylony),
  2. transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;
  3. (uchylony);
  4. wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
    1. stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane – w części dotyczącej tych czynności,
    2. podają kwoty niezgodne z rzeczywistością – w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
    3. potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego – w części dotyczącej tych czynności;
  5. faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;
  6. (uchylony);
  7. wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze – w części dotyczącej tych czynności.

Z powołanych przepisów ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione łącznie określone warunki:

  1. towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług,
  2. podatnik posiada faktury dokumentujące czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług na terytorium Polski, na których została wskazana kwota podatku naliczonego,
  3. odliczenia dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług.

Należy podkreślić, że prawo podatnika do odliczenia podatku zapłaconego w cenie przy nabyciu towarów i usług związanych z działalnością gospodarczą jest jedną z fundamentalnych zasad konstrukcji podatku od towarów i usług. Podstawowa zasada wspólnego systemu VAT, jaką jest zasada neutralności podatku, jest rozumiana jako stosowanie podatku od towarów i usług na wszystkich etapach obrotu gospodarczego z równoczesnym prawem do potrącenia podatku zawartego w poprzedniej fazie obrotu. Wszelkie ograniczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego wpływają na neutralność tego podatku i mogą wynikać jedynie z wyraźnej regulacji ustawowej.

Art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy stanowi, że podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Przez sprzedaż – stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy – rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 2 pkt 31 ustawy, przez fakturę rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

Faktury są dokumentami sformalizowanymi, potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi wówczas, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza fakt nabycia określonych towarów lub usług. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.

Podstawowe elementy, które powinny znajdować się na fakturze wystawionej przez podatnika, zostały określone w art. 106e ustawy.

Zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy, w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

  1. udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1,
  2. udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1,
  3. dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
  4. dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,
  5. podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury

– podatnik wystawia fakturę korygującą.

Stosownie do art. 106j ust. 2 ustawy, faktura korygująca powinna zawierać:

  1. wyrazy „FAKTURA KORYGUJĄCA” albo wyraz „KOREKTA”;
  2. numer kolejny oraz datę jej wystawienia;
  3. dane zawarte na fakturze, której dotyczy faktura korygująca:
    1. określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-6,
    2. nazwę (rodzaj) towaru lub i usługi objętych korektą;
  4. przyczynę korekty;
  5. jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego – odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej;
  6. w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 – prawidłową treść korygowanych pozycji.

Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że faktury korygujące są specyficznym rodzajem faktur. Istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych. Faktury korygujące wystawia się w celu udokumentowania ostatecznej wartości sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym. Celem ich wystawienia jest doprowadzenie faktury pierwotnej do stanu odpowiadającego rzeczywistości. Faktura korygująca w systemie VAT ma zatem taką samą wartość dowodową jak faktura wystawiona pierwotnie.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca, czynny podatnik VAT, w ramach prowadzonej działalności nabył od zagranicznego kontrahenta (dalej: Kontrahent) z siedzibą w Czechach zarejestrowanego na potrzeby VAT w Czechach, maszynę przemysłową do obróbki metalu (dalej: Maszyna). Kontrahent posiada w Polsce oddział i jest zarejestrowany dla celów VAT w Polsce (oddział oraz Kontrahent pod jednym numerem NIP, gdyż jest to jeden podatnik VAT).

Zakupiona Maszyna jest wykorzystywana przez Wnioskodawcę do prowadzenia działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT.

Kontrahent nabył Maszynę od dostawcy zarejestrowanego na potrzeby VAT w Belgii (tam też Maszyna została zaimportowana), a następnie sprzedał ją na rzecz Wnioskodawcy. Maszyna była fizycznie przetransportowana z Belgii do miejsca jej ostatecznego przeznaczenia w Polsce. Dostawy dokonane przez (a) dostawcę zarejestrowanego na potrzeby VAT w Belgii na rzecz Kontrahenta oraz (b) Kontrahenta na rzecz Firmy rozliczone zostały pierwotnie z wykorzystaniem procedury uproszczonej przewidzianej dla wewnątrzwspólnotowych transakcji trójstronnych. Kontrahent dla celów rozliczenia tych transakcji ((a) oraz (b)) posługiwał się swoim czeskim numerem VAT nadanym dla transakcji wewnątrzwspólnotowych. Faktura wystawiona Wnioskodawcy przez Kontrahenta zawierała informacje dotyczące wewnątrzwspólnotowego charakteru przeprowadzanej transakcji oraz wskazywała 0% stawkę VAT.

Ze względu na traktowanie przedmiotowych transakcji jako transakcji trójstronnych, dla których zastosowanie znajdowała procedura uproszczona dostawy te były traktowane przez Kontrahenta jako wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów z Czech. Kontrahent wystawił zatem Firmie fakturę dokumentującą przedmiotową dostawę zgodnie z czeskimi regulacjami o VAT, traktując na niej przedmiotową dostawę jako wewnątrzwspólnotową dostawę towarów z Czech.

Firma rozpoznała przedmiotową transakcję jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów na terytorium Polski rozliczone zarówno po stronie VAT należnego, jak i VAT naliczonego. Kontrahent otrzymał od Firmy płatność z tytułu opisanej transakcji w kwocie netto, tj. bez VAT. Następnie w grudniu 2020 r. Firma otrzymała od swojego Kontrahenta korektę faktury dokumentującej wcześniejszą dostawę Maszyny. Fakturą Kontrahent skorygował numer NIP z czeskiego na polski oraz naliczył polski VAT według stawki właściwej dla dostawy krajowej. Wskazana faktura korygująca zawiera wszystkie niezbędne elementy, wskazane w treści art. 106e i 106j ustawy o VAT, w szczególności polski numer NIP Kontrahenta, numer NIP Wnioskodawcy, stawkę i kwotę VAT przyczynę korekty.

Kontrahent uzasadnił potrzebę wystawienia korekty faktury VAT dokumentującej wcześniejszą dostawę Maszyny otrzymaniem indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 6 listopada 2020 r. Zgodnie z tą interpretacją dostawy dokonywane przez Kontrahenta na rzecz finalnych nabywców w Polsce powinny być zakwalifikowane jako dostawy z montażem lub instalacją i podlegają opodatkowaniu VAT w Polsce jako transakcja lokalna. Natomiast podatnikiem z jej tytułu jest Kontrahent (mechanizm odwrotnego obciążenie nie zadziała) z uwagi na fakt, iż Kontrahent jest podatnikiem VAT zarejestrowanym w Polsce dla potrzeb tego podatku. Dodatkowo, w świetle tej interpretacji, faktury korygujące dokumentujące zmianę sposobu opodatkowania powinny być zgodne z czeskimi regulacjami dot. podatku VAT.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą prawidłowego sposobu rozliczenia otrzymanej faktury korygującej oraz możliwości odliczenia VAT naliczonego wynikającego z faktury korygującej wystawionej przez Kontrahenta Wnioskodawcy.

Odnosząc się do powyższego należy wskazać, że prawo do odliczenia podatku naliczonego wynika z konstrukcji podatku VAT i stanowi fundamentalne prawo podatnika.

Analiza powołanych wyżej przepisów w zakresie prawa do odliczenia (w szczególności art. 86 ust. 1 ustawy) prowadzi do wniosku, że przesłanki pozytywne warunkujące skorzystanie z tego prawa zostały spełnione w tym konkretnym przypadku, bowiem jak Wnioskodawca wskazał, jest czynnym podatnikiem podatku VAT, a Maszyna nabyta przez Wnioskodawcę jest związana z wykonywaniem przez niego czynności opodatkowanych VAT.

Ponadto, w tej konkretnej sytuacji nie zachodzą również negatywne przesłanki odliczenia podatku VAT wynikające z art. 88 ustawy. W szczególności, nie znajdzie zastosowania art. 88 ust. 3a pkt 7 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze. Jak wynika bowiem z opisu sprawy po stronie Dostawcy istniał, na terytorium kraju, obowiązek rozliczenia podatku należnego z tytułu dostaw towarów na rzecz Wnioskodawcy. Wystawiona faktura korygująca zawiera wszystkie niezbędne elementy wskazane w treści art. 106e i 106j ustawy o VAT, w szczególności polski numer NIP Kontrahenta, numer NIP Wnioskodawcy, stawkę i kwotę VAT, przyczynę korekty.

Odnosząc się natomiast do kwestii dotyczącej wystawionej faktury korygującej jako dokumentu uprawniającego do odliczenia podatku naliczonego należy wskazać, że zgodnie z art. 2 pkt 31 ustawy przez fakturę rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie. Należy jednocześnie zaznaczyć, że o tym co jest fakturą, a co nią nie jest decyduje treść dokumentu, a mianowicie to, czy dokument ten zawiera elementy określone w art. 106e ustawy. W przedmiotowej sprawie w związku z uznaniem, iż dostawa Maszyny stanowi transakcję podlegającą opodatkowaniu na terenie kraju (dostawa towaru z montażem) Wnioskodawca otrzymał od swojego Kontrahenta korektę faktury dokumentującej wcześniejszą dostawę Maszyny. Fakturą korygującą Kontrahent skorygował numer NIP z czeskiego na Polski, naliczył podatek VAT według stawki właściwej dla dostawy krajowej a wystawiona faktura korygująca zawiera wszystkie niezbędne elementy wskazane w treści art. 106e i 106j ustawy, w szczególności polski NIP Kontrahenta, nr NIP Wnioskodawcy, stawkę i kwotę VAT, przyczynę korekty. Zatem w związku z wystawieniem przez Kontrahenta faktury korygującej z polskim numerem NIP i stawką właściwą dla dostawy krajowej, Wnioskodawca dysponuje dokumentem, który jak wynika z opisu sprawy zawiera elementy określone art. 106e ustawy, to Wnioskodawcy w myśl art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z przedmiotowych faktur korygujących wystawionych przez Kontrahenta.


Zatem Wnioskodawca z otrzymanej ww. opisanej faktury korygującej ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest prawidłowe.

Odnosząc się do pytania oznaczonego we wniosku nr 2, tj. kwestii terminu odliczenia podatku VAT, wskazać należy, że:

Stosownie do art. 86 ust. 10 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Zaznaczyć jednak należy, że art. 19a ustawy zawiera szereg czynności, dla których obowiązek powstaje na zasadach szczególnych.

Na mocy art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a – powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Ponadto w myśl art. 86 ust. 10c ustawy, przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio do całości lub części zapłaty uiszczanej przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi.

W świetle art. 86 ust. 11 ustawy (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2020 r.), jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

W myśl art. 86 ust. 11 ustawy (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2021 r.), jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11 – w oparciu o art. 86 ust. 13 ustawy – może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 13a.

Powołane wyżej przepisy mówią o prawie do odliczenia podatku oraz terminie jego zrealizowania. Przy czym należy zwrócić uwagę, że przepis art. 86 ust. 11 ustawy wprost wskazuje na sytuację w której podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego to może go obniżyć za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych. Podobnie jak przepis art. 86 ust. 13 ustawy także wskazuje na sytuację, w której podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zatem powołany wyżej przepis art. 86 ust. 13 ustawy ma zastosowanie w sytuacji gdy podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku, ale z jakiś przyczyn z tego prawa nie skorzystał i obecnie chciałby dokonać tego odliczenia.

Podsumowując, z treści cytowanych wyżej przepisów wynika zatem, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto z odliczenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 10 i ust. 10b pkt 1 ustawy można skorzystać dopiero w rozliczeniu za okres, w którym spełnione są łącznie trzy przesłanki:

  • powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabywanych towarów i usług,
  • doszło do faktycznego nabycia tych towarów i usług (jeżeli faktura dokumentuje takie czynności),
  • podatnik jest w posiadaniu faktury bądź dokumentu celnego dokumentujących tę transakcję.

W myśl art. 29a ust. 17 ustawy (obowiązującym od 1 stycznia 2021 r.) w przypadku gdy, podstawa opodatkowania uległa zwiększeniu, korekty tej podstawy dokonuje się w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym zaistniała przyczyna zwiększenia podstawy opodatkowania.

Jak stanowi art. 86 ust. 19a ustawy (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2020 r.), w przypadku gdy nabywca towaru lub usługi otrzymał fakturę korygującą, o której mowa w art. 29a ust. 13 i 14, jest on obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę fakturę korygującą otrzymał. Jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.

Na podstawie art. 86 ust. 19a ustawy (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2021 r.) w przypadku obniżenia podstawy opodatkowania, o którym mowa w art. 29a ust. 13, lub stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze, o którym mowa w art. 29a ust. 14, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług zostały uzgodnione z dostawcą towarów lub usługodawcą, jeżeli przed upływem tego okresu rozliczeniowego warunki te zostały spełnione. W przypadku gdy warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług zostały spełnione po upływie okresu rozliczeniowego, w którym warunki te zostały uzgodnione, nabywca towaru lub usługi jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym warunki te zostały spełnione. Jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.

Odnosząc się zaś do wątpliwości związanych z okresem, w którym Wnioskodawca jest uprawniony do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur korygujących wystawionych przez Kontrahenta należy wskazać, że w przypadku faktur korygujących zwiększających u nabywcy podatek naliczony, przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają szczególnych regulacji, w związku z tym należy stosować przepisy dotyczące odliczania podatku naliczonego na zasadach ogólnych, tj. na podstawie art. 86 ust. 10, ust. 10b i ust. 11 ustawy.

Tym samym Wnioskodawca jest uprawniony do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktury korygującej wystawionej przez Kontrahenta w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę korygującą lub w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych. Przy czym art. 86 ust. 11 ustawy w brzmieniu obowiązującym od 2021 r. umożliwia odliczenie podatku naliczonego w jednym z trzech następnych okresów rozliczeniowych. Jednocześnie, jeżeli Wnioskodawca nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10 i 11 – w oparciu o art. 86 ust. 13 ustawy – obniża kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, tj. za grudzień 2020 r. (nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem art. 86 ust. 13a ustawy).

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 jest prawidłowe.

Wskazać również należy, że na mocy art. 14b § 2 i § 3 Ordynacji podatkowej, wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia takiego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego oraz przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ wydający interpretację indywidualną dokonuje oceny stanowiska wnioskodawcy i przedstawia jej uzasadnienie prawne, a w przypadku oceny negatywnej - wskazuje stanowisko prawidłowe wraz z uzasadnieniem prawnym (art. 14c § 1 i § 2 tej ustawy).

W świetle powołanych przepisów interpretacja indywidualna może być wydana wyłącznie w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego, a Organ wydający interpretację jest tym opisem związany.

Niniejsza interpretacja opiera się na przedstawionym we wniosku opisie stanu faktycznego, dlatego sposób wystawienia faktury korygującej został przyjęty jako element stanu faktycznego.

Ponadto zaznacza się, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie, który został wskazany w pytaniach Wnioskodawcy, tj. w zakresie prawa i terminu do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur korygujących. Interpretacja nie rozstrzyga w kwestii skorygowania uprzednio wykazanego WNT, bowiem kwestia ta nie została objęta pytaniami i nie może być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzona.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 ze zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj