Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT1-3.4012.860.2018.1.BK
z 19 marca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 grudnia 2018 r. (data wpływu 19 grudnia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wskazania, czy w świetle stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2019 r. komornik sądowy jako organ władzy publicznej jest podatnikiem podatku VAT – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 grudnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wskazania, czy w świetle stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2019 r. komornik sądowy jako organ władzy publicznej jest podatnikiem podatku VAT.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Z dniem 1 stycznia 2019 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych, która zmienia status komornika.

Organy egzekucyjne tj. komornik/zastępca komornika nie są/nie mogą być podatnikami VAT po dniu 1 stycznia 2019 r. tj. od definitywnej zmiany przepisów ustrojowych związanych z zawodem. Art. 3 ust. 1 ustawy o komornikach wprowadza definitywnie określenie, że komornik jest organem władzy publicznej w zakresie wykonywania czynności w postepowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym. Zgodnie z art. 33 ww. ustawy komornik nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów regulujących podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 33 ust. 2 ww. ustawy komornik nie może prowadzić działalności gospodarczej. Interpretacja zastosowania art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z wyjątkowo klarowną i definitywną zmianą i podkreśleniem specjalnego statusu organu egzekucyjnego z dniem 1 stycznia 2019 r. nie powinna budzić wątpliwości w ww. zakresie. Definitywny zakaz prowadzenia przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej obliguje komornika jako organ władzy publicznej do wyrejestrowania się z rejestru podatników VAT. Jako organ władzy publicznej Wnioskodawca nie będzie już wykonywał wolnego zawodu. Do tej pory Wnioskodawca nie był i nie miał obowiązku być zarejestrowanym w CEIDG jak został poinformowany przez Urząd Miejski w …. Straci moc art. 3a ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, który stanowi, że komornik na własny rachunek wykonuje czynności, o których mowa w art. 2. W związku z powyższym Wnioskodawca nie będzie wykonywał wolnego zawodu jak wykonywał dotychczas według interpretacji Ministra Finansów.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy komornik/zastępca komornika sądowego powołany z mocy prawa jest zgodnie z art. 15 ust. 1 i 6 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikiem podatku VAT ?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z przedstawionym stanem faktycznym oraz wprowadzeniem przez ustawodawcę dla Wnioskodawcy jako organu władzy publicznej posiadającego wyjątkowy i specjalny status odmiennego systemu opodatkowania polegającego na odprowadzaniu specjalnej daniny publicznej dla Skarbu Państwa ustalonego ustawowo a nie w sposób „broszurowy” i bezustawowy przez dotychczas obowiązującą interpretację ogólną Wnioskodawca uważa, że nie będzie i nie może być podatnikiem VAT od 1 stycznia 2019 r. gdyż łamałby obowiązujące ustawowo ustalone zakazy administracyjne. Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT Wnioskodawca będzie wyłączony z bycia podatnikiem VAT, gdyż tym razem ustawowo i definitywnie nabywa status organu władzy publicznej, który do dnia 1 stycznia 2019 r. mógł być uważany za dyskusyjny.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Jak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak stanowi art. 15 ust. 3 ustawy, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:

1. z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.);
2. (uchylony)
3. z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Użyta na potrzeby podatku od towarów i usług definicja „działalności gospodarczej” jest tożsama z definicją zawartą w art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, z późn. zm.).

W świetle powyższych regulacji w celu ustalenia statusu komorników sądowych jako podatników podatku od towaru i usług w pierwszej kolejności należy ustalić, czy wykonują oni samodzielnie działalność gospodarczą. Mając na uwadze szeroki zakres pojęcia działalności gospodarczej oraz to, że komornikowi przysługuje wynagrodzenie prowizyjne, proporcjonalne do wysokości uzyskanych opłat egzekucyjnych, kluczowe z punktu widzenia określenia statusu komorników jest ustalenie, czy komornicy sądowi wykonują określone w przepisach ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych – dalej: u.k.s. (Dz. U. z 2018 r. poz. 771, z późn. zm.) obowiązki w sposób niezależny (samodzielny).

W tym kontekście należy zauważyć, że stosownie do art. 10 Dyrektywy 2006/112/WE warunek, o którym mowa w art. 9 ust. 1, przewidujący, że działalność gospodarcza jest prowadzona samodzielnie wyklucza opodatkowanie VAT pracowników i innych osób, o ile są one związane z pracodawcą umową o pracę lub jakimikolwiek innymi więzami prawnymi tworzącymi stosunek prawny między pracodawcą a pracownikiem w zakresie warunków pracy, wynagrodzenia, odpowiedzialności pracodawcy. Dokonując oceny statusu prawnopodatkowego komorników na tle art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o podatku od towarów i usług należy mieć na uwadze również brzmienie ww. art. 10 Dyrektywy 2006/112/WE.

Przy ocenie istnienia więzów prawnych między komornikiem a Skarbem Państwa uwzględnić należy, że działa on co do zasady na terenie swojego rewiru (art. 8 ust. 1 u.k.s.) i nie wolno mu odmówić przyjęcia sprawy, do prowadzenia której jest właściwy (art. 9 ust. 1 u.k.s.). Dodatkowo komornik podlega daleko idącym ograniczeniom w zakresie przyjmowania spraw spoza rewiru, albowiem może przyjmować sprawy jedynie w granicach apelacji (art. 10 ust. 1 u.k.s.) i jedynie w razie wykazania się należytą sprawnością i skutecznością prowadzonych postępowań (art. 10 ust. 4-6 u.k.s.).

Dodatkowo należy zaznaczyć, że od dnia złożenia ślubowania komornika łączy stosunek podległości służbowej z prezesem sądu, przy którym działa (art. 17 ust. 6 u.k.s.). Prezes ten stwierdzając nieprawidłowości w działalności komornika może go odsunąć na okres miesiąca od czynności (art. 22 ust. 1 u.k.s). Prezes kontroluje korzystanie przez komornika z prawa do wypoczynku (art. 39 w zw. z art. 41 u.k.s.), którego zakres określa ustawa odsyłając w tym zakresie do stosownych przepisów Kodeksu pracy. Wiąże się to z obowiązkiem usprawiedliwiania przez komornika każdorazowej nieobecności na służbie (art. 41 ust. 3 u.k.s.). To do prezesa sądu rejonowego należy również prawo ustanawiania zastępcy komornika na czas nieobecności komornika (art. 43) oraz prowadzenie wykazu służbowego, w którym te nieobecności są odnotowywane (art. 41 ust. 1 u.k.s.). Dodatkowo komornicy podlegają zarządzeniom prezesa sądu przy którym działają (art. 176 ust. 3 u.k.s.) oraz zaleceniom powizytacyjnym i polustracyjnym pozostałych organów, przy czym nadzór ten ma charakter bieżący i stały. Prezes sądu rejonowego, przy którym działa komornik ma również prawo badania, czy pobierane przez komornika należności są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa (art. 175 ust. 1 pkt 7 u.k.s.) oraz wydawania wiążących zarządzeń pokontrolnych w tym przedmiocie. Również w zakresie, w jakim wytyczne organów nadzoru administracyjnego dotyczą przepisów ustawy o komornikach sądowych, są one wiążące dla komornika (art. 168 ust. 3 i 4 u.k.s., art. 169 ust. 1 oraz art. 170 ust. 1 u.k.s).

Ponadto zgodnie z art. 36 ust. 2 u.k.s. Skarb Państwa jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności solidarnie z komornikiem. Tym samym komornik sądowy nie ponosi wyłącznie samodzielnie odpowiedzialności z tytułu prowadzonej działalności.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz powołanych regulacji, prowadzi do stwierdzenia, że od momentu wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 22 marca 2018 r. (czyli od dnia 1 stycznia 2019 r.), nie będzie Pan podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wykonującym samodzielną działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Regulacje zawarte w ustawie o komornikach sądowych wprowadziły zmiany między innymi w zasadach prowadzenia działalności przez komorników sądowych. Skutkują one tym, że relacje pomiędzy komornikiem sądowym a sądem mają charakter zbliżony do więzów prawnych łączących pracownika z pracodawcą, a w takim przypadku trudno uznać komornika sądowego za podmiot samodzielnie – warunek niezbędny do tego by nadać jakiemukolwiek podmiotowi statut podatnika podatku od towarów i usług – prowadzący działalność gospodarczą.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Ponadto zauważyć należy, że wyłączenie opodatkowania podatkiem VAT czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym wykonywanych przez komorników sądowych ma zastosowanie dopiero od 1 stycznia 2019 r. Oznacza to że czynności wykonywane przez komorników sądowych od 1 października 2015 r. (zgodnie ze stanowiskiem Ministra Finansów zaprezentowanym w interpretacji ogólnej z 9 czerwca 2015 r. PT1.050.1.2015.LJU.19) do końca 2018 r. podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT a komornicy byli zobowiązani w tym okresie do rozliczenia tego podatku.

Zaznaczenia wymaga fakt, że niniejszą interpretację oparto na regulacjach zawartych w ustawie z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 771, z późn. zm.). W przypadku gdy do komornika sądowego będzie miał zastosowanie art. 283 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych, status prawnopodatkowy komornika na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie ulegnie zmianie po dniu 1 stycznia 2019 r., tzn. nadal będzie traktowany jak podatnik podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.