Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.51.2019.2.SR
z 3 kwietnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 8 stycznia 2019 r. (data wpływu 22 stycznia 2019 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 lutego 2019 r. (data wpływu 4 marca 2019 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 stycznia 2019 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 13 lutego 2019 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.51.2019.1.SR, wezwano Wnioskodawczynię na podstawie art. 169 § 1-2 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 14 lutego 2019 r. (skutecznie doręczone w dniu 20 lutego 2019 r.), zaś w dniu 4 marca 2019 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (nadane w dniu 26 lutego 2019 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 12 lutego 2012 r. zmarł T.K., ojciec J.K. (Wnioskodawczyni), pozostawiając spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, które nabył wraz z żoną U.K. do majątku wspólnego objętego małżeńską wspólnością ustawową. Właścicielem budynku jest … Spółdzielnia Mieszkaniowa w …. Na mocy prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w … z dnia 17 marca 2015 r., sygn. akt …, stwierdzono, że spadek po T.K. nabywa żona U.K. i dzieci A.K., J.K. i L.K. ‒ po 1/4 części każde z nich z dobrodziejstwem inwentarza. Postanowienie Sądu uprawomocniło się w dniu 1 kwietnia 2015 r. Spadkobiercy nie dokonali podziału spadku po zmarłym. Odziedziczone prawo zostało sprzedane w dniu 13 marca 2017 r. Sprzedaż nie nastąpiła w wykonaniu działalności gospodarczej. U.K. została zobowiązana postanowieniem Sądu Rejonowego w … z dnia 22 lutego 2017 r., sygn. akt …, które uprawomocniło się w dniu 9 marca 2017 r., do przekazania środków ze sprzedaży udziałów małoletnich dzieci na zakup nowego mieszkania. Przychód uzyskany ze zbycia nieruchomości został wydatkowany w całości na zakup nowego mieszkania w dniu 30 marca 2017 r. Przedsiębiorstwo handlowo-usługowe „…” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w … sprzedało matce Wnioskodawczyni lokal wolny od wszelkich obciążeń wraz z pomieszczeniem przynależnym oraz ze związanym z tym lokalem udziałem wynoszącym 5719/481965 części w nieruchomości wspólnej. Dla lokalu została założona nowa księga wieczysta. Do księgi wieczystej nabytego lokalu została wpisana matka Wnioskodawczyni. Została ona poinformowana przez notariusza, że małoletnie dzieci nie mogą być współwłaścicielami mieszkania. Małoletnia Wnioskodawczyni nie ma prawa własności nabytego lokalu mieszkalnego. Matka Wnioskodawczyni nie uzyskała zgody Sądu na nabycie nieruchomości przez Wnioskodawczynię i dwójkę pozostałych dzieci, nie będąc o takiej sytuacji poinformowana. Źródłem finansowania zakupu lokalu mieszkalnego przy ul. … w … była kwota uzyskana ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do mieszkania na ul. … i oszczędności rodziców Wnioskodawczyni.

Po nagłej śmierci męża U.K. wychowuje dzieci samotnie. Utrzymują się z niskiej renty rodzinnej i dodatków z MOPS. Dotychczas była na urlopie wychowawczym ze względu na najmłodsze dziecko, nie mogąc podjąć pracy ze względu na zły stan psychiczny. Nadal jest pod opieką lekarza.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że na rozprawie w dniu 22 lutego 2017 r. w … przy przewodniczącym SSR … najstarsza z córek U.K. (wówczas siedemnastoletnia) była pytana czy wyraża zgodę na sprzedaż poprzedniego mieszkania i czy zgadza się na zakup nowego. Sędzina pytała czy matka dba o rodzinę, czy polepszy im byt, czy wywiązuje się z obowiązków nad dziećmi i czy środki zostaną przez nią prawidłowo wydatkowane czyli na zakup nowego mieszkania. Dwie pozostałe córki U.K. nie były wzywane przez sąd, gdyż miały wówczas jedna sześć lat, a druga cztery lata. W Sądzie matka Wnioskodawczyni nie usłyszała nawet wzmianki o tym, że powinna nowe mieszkanie nabyć z małoletnimi dziećmi wpisanymi w akt notarialny. Zdaniem matki Wnioskodawczyni, Sąd uznał, że zakupując prawo własności do lokalu mieszkalnego w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych własnych i dzieci wypełni nałożone na nią postanowienia Sądu Rejonowego. Matka Wnioskodawczyni przeznaczyła środki ze sprzedaży udziałów dzieci na zakup nowego mieszkania i złożyła kserokopię tego aktu w Sądzie Rejonowym w ….

Sformułowanie zawarte w opisie stanu faktycznego „Matka J.K. nie uzyskała zgody sądu na nabycie nieruchomości przez J.K. i dwójkę pozostałych dzieci nie będąc o takiej sytuacji poinformowana” oznacza, że matka Wnioskodawczyni nigdy o taką zgodę nie występowała, gdyż była przekonana, że sprawa na pierwszej rozprawie jest zakończona. Nie została poinformowana o nakazie wpisania dzieci do aktu notarialnego, ani przez Sąd ani przez notariusza, przed którym matka Wnioskodawczyni sprzedała spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

Akt notarialny nowego lokalu matka Wnioskodawczyni podpisała przed innym notariuszem, nie znającym jej sprawy. Był to notariusz wyznaczony przez dewelopera. Akty były podpisywane „hurtowo”, gdyż były to mieszkania w nowo oddanym bloku. Notariusz na pytanie matki Wnioskodawczyni czy do aktu własności mogą być dopisane jej niepełnoletnie dzieci oświadczył, że nieletni nie mogą być współwłaścicielami mieszkania. Przy podpisywaniu aktu notarialnego i tej rozmowie z U.K. była jej najstarsza córka. Matka Wnioskodawczyni nie wyjaśniła notariuszowi w jaki sposób sprzedała poprzednie mieszkanie. Wiedział, że jest ona wdową, nie wnikał w żadne szczegóły sprawy. Nie interesowało go dlaczego pyta ona o wpis dzieci do aktu notarialnego. Dla niej najważniejsza była odpowiedź czy po jej śmierci dzieci odziedziczą mieszkanie.

Nabycie prawa własności lokalu mieszkalnego ze środków pieniężnych ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, w tym udziałów małoletnich dzieci, było jak najbardziej uzasadnione, gdyż po śmierci męża U.K. została sama z trójką dzieci w malutkim dwupokojowym mieszkaniu (36 m²) na czwartym piętrze, bez windy. Dla U.K. i jej najmłodszych dzieci (były wtedy w wieku trzech lat i siedmiu miesięcy) czwarte piętro było ogromnym ciężarem. Zakupione mieszkanie mieści się na parterze, posiada dwa pokoje i kuchnię połączoną z salonem. Dzieci U.K. mają własny pokój. Własny pokój posiada najstarsza córka U.K., która nadal się uczy – jest w trzeciej klasie technikum. Mieszkanie ma 50 m², znajduje się na zamkniętym osiedlu z placem zabaw dla dzieci, który mają za oknem.

Dzieci U.K. (A.K., J.K. i L.K.) są zameldowane i zamieszkują w nabytym lokalu mieszkalnym na ul. … w ….

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wydatkowanie przez Wnioskodawczynię przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskanego przez Nią w związku z zawarciem umowy sprzedaży z dnia 13 marca 2017 r. (akt notarialny repertorium A nr …) poprzez przeznaczenie tych środków na sfinansowanie zakupu nieruchomości udokumentowanego umową z dnia 30 marca 2017 r. (akt notarialny Repertorium A nr …) spełnia przesłanki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, to nabycie wg stanu faktycznego opisanego w akcie notarialnym z dnia 30 marca 2017 r. spełnia warunki wydatkowania przychodu za zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a) ustawy w części dotyczącej Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni zamieszkuje i jest zameldowana w nabytym lokalu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy, jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30c, art. 30e, art. 30f oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

‒jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Zatem, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw następuje po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu, jeżeli zbycie to ma miejsce przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 12 lutego 2012 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni, pozostawiając spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, które nabył wraz z żoną do majątku wspólnego objętego małżeńską wspólnością ustawową. Na mocy prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego stwierdzono, że spadek po zmarłym nabywa żona i trójka dzieci ‒ po 1/4 części każde z nich z dobrodziejstwem inwentarza. Spadkobiercy nie dokonali podziału spadku po zmarłym. Odziedziczone prawo zostało sprzedane w dniu 13 marca 2017 r. Sprzedaż nie nastąpiła w wykonaniu działalności gospodarczej. Matka Wnioskodawczyni została zobowiązana postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 22 lutego 2017 r., do przekazania środków ze sprzedaży udziałów małoletnich dzieci na zakup nowego mieszkania. Przychód uzyskany ze zbycia nieruchomości został wydatkowany w całości na zakup nowego mieszkania w dniu 30 marca 2017 r. Przedsiębiorstwo handlowo-usługowe sprzedało matce Wnioskodawczyni lokal wolny od wszelkich obciążeń wraz z pomieszczeniem przynależnym oraz ze związanym z tym lokalem udziałem wynoszącym 5719/481965 części w nieruchomości wspólnej. Dla lokalu została założona nowa księga wieczysta. Do księgi wieczystej nabytego lokalu została wpisana matka Wnioskodawczyni. Została ona poinformowana przez notariusza, że małoletnie dzieci nie mogą być współwłaścicielami mieszkania. Małoletnia Wnioskodawczyni nie ma prawa własności nabytego lokalu mieszkalnego. Matka Wnioskodawczyni nie uzyskała zgody sądu na nabycie nieruchomości przez Wnioskodawczynię i dwójkę pozostałych dzieci, nie będąc o takiej sytuacji poinformowana. Źródłem finansowania zakupu lokalu mieszkalnego była kwota uzyskana ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do mieszkania i oszczędności rodziców Wnioskodawczyni.

W Sądzie matka Wnioskodawczyni nie usłyszała nawet wzmianki o tym, że powinna nowe mieszkanie nabyć z małoletnimi dziećmi wpisanymi w akt notarialny. Zdaniem matki Wnioskodawczyni, Sąd uznał, że zakupując prawo własności do lokalu mieszkalnego w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych własnych i dzieci wypełni nałożone na nią postanowienia Sądu Rejonowego. Matka Wnioskodawczyni przeznaczyła środki ze sprzedaży udziałów dzieci na zakup nowego mieszkania i złożyła kserokopię tego aktu w Sądzie Rejonowym. Nie została poinformowana o nakazie wpisania dzieci do aktu notarialnego, ani przez Sąd ani przez notariusza, przed którym matka Wnioskodawczyni sprzedała spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Notariusz na pytanie matki Wnioskodawczyni czy do aktu własności mogą być dopisane jej niepełnoletnie dzieci oświadczył, że nieletni nie mogą być współwłaścicielami mieszkania.

Nabycie prawa własności lokalu mieszkalnego ze środków pieniężnych ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, w tym udziałów małoletnich dzieci było jak najbardziej uzasadnione, gdyż po śmierci ojca Wnioskodawczyni matka została sama z trójką dzieci w malutkim dwupokojowym mieszkaniu na czwartym piętrze, bez windy. Dla matki Wnioskodawczyni i jej najmłodszych dzieci (były wtedy w wieku trzech lat i siedmiu miesięcy) czwarte piętro było ogromnym ciężarem. Zakupione mieszkanie mieści się na parterze, posiada dwa pokoje i kuchnię połączoną z salonem. Najmłodsze dzieci mają własny pokój. Własny pokój posiada także najstarsze dziecko, które nadal się uczy. Mieszkanie znajduje się na zamkniętym osiedlu z placem zabaw dla dzieci, który mają za oknem. Wnioskodawczyni jest zameldowana i zamieszkuje w nabytym lokalu mieszkalnym.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.), spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że nabycie przez Wnioskodawczynię udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nastąpiło w dniu 12 lutego 2012 r.

Zatem, sprzedaż przez Wnioskodawczynię w dniu 13 marca 2017 r. ww. prawa do lokalu mieszkalnego, stanowi źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ odpłatne zbycie zostało dokonane przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Stosownie natomiast do art. 30e ust. 4 ww. ustawy, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
   
   

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł (art. 30e ust. 5 ww. ustawy).

Zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 19 ust. 1 ww. ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością np. koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości). Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym odpłatnym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy. Koszty te nie są kosztami nabycia, lecz jako koszty odpłatnego zbycia pomniejszają przychód.

Kosztów odpłatnego zbycia nie należy utożsamiać z kosztami uzyskania przychodu. Ustalenie kosztów uzyskania przychodu odbywa się zgodnie z art. 22 ust. 6c lub 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zależności od tego, czy zbywaną nieruchomość lub prawo nabyto odpłatnie, czy nieodpłatnie.

Na podstawie art. 22 ust. 6d ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Stosownie do art. 22 ust. 6e ww. ustawy, wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Należy wyjaśnić, że powyższe zwolnienie obejmuje taką część dochodu uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa, jaka proporcjonalnie odpowiada udziałowi poniesionych wydatków na własne cele mieszkaniowe w osiągniętych przychodach z odpłatnego zbycia.

Dochód zwolniony należy obliczyć według następującego wzoru:

dochód zwolniony = D × W/P

gdzie:

D ‒ dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa,

W ‒ wydatki poniesione na cele mieszkaniowe wymienione w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

P ‒ przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa.

W sytuacji, gdy przychód z odpłatnego zbycia zostanie w całości przeznaczony na cele mieszkaniowe, to wówczas uzyskany z tego tytułu dochód będzie w całości korzystał ze zwolnienia od podatku dochodowego.

W art. 21 ust. 25 pkt 1 ww. ustawy, ustawodawca określił, że za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
4. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
5. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

‒położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Katalog wydatków wymienionych w art. 21 ust. 25 pkt 1 ww. ustawy ma charakter zamknięty. Niezbędnym zatem warunkiem do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest wydatkowanie otrzymanego przychodu na cele mieszkaniowe określone w ww. ustawie. Przepis ww. artykułu wiąże też skutek prawny w postaci zwolnienia dochodu z odpłatnego zbycia od podatku dochodowego od osób fizycznych z terminem wydatkowania przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Organ podatkowy podkreśla, że zgodnie z zasadą przyjętą w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa podatkowego, zwolnienia podatkowe oraz ulgi są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających zwolnienia podatkowe, jak również ulgi, należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów. Stąd też, skorzystanie z przedmiotowego zwolnienia jest możliwe tylko i wyłącznie w sytuacji spełnienia wszystkich przesłanek wskazanych w przepisie prawa.

W tym miejscu wskazać należy, że myśl art. 98 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015, poz. 2082 z późn. zm.), rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka.

Zgodnie z art. 101 § 1 ww. Kodeksu, rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka, ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku (art. 101 § 2 ww. Kodeksu).

Stosownie do art. 101 § 3 ww. Kodeksu, rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.

Zgodnie z art. 156 ww. Kodeksu, opiekun powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.

Mając na uwadze powyższe przepisy wskazać należy, że opieka rodziców nad dzieckiem obejmuje nie tylko jego osobę, ale i majątek. Zarządzanie majątkiem dziecka wymaga podejmowania różnych decyzji. W tej mierze Kodeks rodzinny i opiekuńczy rozróżnia czynności dokonywane w ramach zwykłego zarządu oraz czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu. Na zwykły zarząd składają się działania służące prowadzeniu bieżących spraw związanych ze zwykłym korzystaniem z przedmiotów należących do majątku dziecka.

Działaniem przekraczającym zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka będzie m.in. sprzedaż nieruchomości, nabycie przez dziecko nieruchomości lub innego składnika majątkowego o znacznej wartości, zrzeczenie się własności bardziej wartościowej rzeczy, zawarcie ugody w sprawie o dział spadku.

W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, przychód z dokonanego w dniu 13 marca 2017 r. odpłatnego zbycia udziału Wnioskodawczyni w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, matka Wnioskodawczyni wydatkowała w dniu 30 marca 2017 r. na zakup przez matkę lokalu mieszkalnego.

Podkreślić należy, że dla zwolnienia określonego w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych istotne jest, aby podatnik (Wnioskodawczyni) realizował cel mieszkaniowy ściśle określony w art. 21 ust. 25 ww. ustawy. Przedmiotowe zwolnienie jest regulacją, która nie ma na celu zwalniać każdego wydatkowania środków na zakup np. lokalu mieszkalnego. Ze zwolnienia tego wypływa daleko idąca konsekwencja zawarta w stwierdzeniu „własne cele mieszkaniowe” rozumianym jako bycie właścicielem (współwłaścicielem) nieruchomości. Zamiarem ustawodawcy tworzącego zwolnienie przedmiotowe w art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy było zachęcanie podatników do nabywania własności w miejsce zbywanych praw majątkowych czy nieruchomości, innych nieruchomości lub praw przeznaczonych do zaspokajania ich indywidualnych potrzeb mieszkaniowych.

Przewidując przedmiotowe zwolnienie ustawodawca w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy w sposób niebudzący wątpliwości podkreślił, że zwolnieniu podlegać będzie tylko taki dochód, który wydatkowany zostanie na „własne cele mieszkaniowe” w rozumieniu nabycia praw własności. Uregulowane w art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy zwolnienie od podatku dochodowego dochodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości jest normą celu społecznego, która w zamierzeniach ustawodawcy realizować ma cel, jakim jest zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych podatnika. Przy czym „własne cele mieszkaniowe” w takim przypadku należy rozumieć jednoznacznie, zgodnie z wykładnią literalną. Realizacja własnych celów mieszkaniowych winna polegać na tym, że w przypadku nabycia nowej nieruchomości, to w niej podatnik faktycznie winien takie cele realizować i jednocześnie pozostać właścicielem tej nieruchomości.

Tymczasem w opisanym we wniosku stanie faktycznym Wnioskodawczyni wskazała, że lokal mieszkalny został zakupiony przez Jej matkę i ona została jedynym właścicielem nabytego lokalu mieszkalnego.

Na kwalifikację sposobu wydatkowania środków pieniężnych pochodzących z odpłatnego zbycia udziału Wnioskodawczyni w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nabytego w spadku, w celu skorzystania ze zwolnienia od podatku uzyskanego dochodu, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie wpływa fakt, że w dacie nabycia lokalu mieszkalnego, Wnioskodawczyni była niepełnoletnia, a matka Wnioskodawczyni dokonując nabycia na własną rzecz prawa własności nieruchomości działała jako przedstawiciel ustawowy, w celu zapewnienia potrzeb mieszkaniowych rodziny. Nabycie udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego ze środków pochodzących z odpłatnego zbycia udziału Wnioskodawczyni w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, powinno nastąpić na rzecz Wnioskodawczyni przez reprezentującego Ją przedstawiciela ustawowego, po uprzednim uzyskaniu zezwolenia Sądu opiekuńczego, o którym mowa w powołanym wyżej art. 101 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, że przychód z odpłatnego zbycia udziału Wnioskodawczyni w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nabytego w spadku w dniu 12 lutego 2012 r., wydatkowany na nabycie wyłącznie przez matkę Wnioskodawczyni lokalu mieszkalnego w celu zapewnienia warunków mieszkaniowych sobie i małoletnim dzieciom, nie uprawnia do zastosowania zwolnienia od podatku przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 131 w związku z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ tytuł prawny własności lokalu mieszkalnego w wyniku wydatkowania tych pieniędzy uzyskała matka Wnioskodawczyni a nie Wnioskodawczyni. Dlatego też nie były to wydatki na własne cele mieszkaniowe Wnioskodawczyni, umożliwiające skorzystanie z ulgi, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tutejszy Organ podkreśla, że jednym z celów interpretacji indywidualnych jest zinterpretowanie przepisów budzących wątpliwość wśród podatników, w określonych stanach faktycznych czy zdarzeniach przyszłych. Przepis art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) nakłada na Organ podatkowy obowiązek udzielania interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ww. ustawy jest sam przepis prawa. Wnioskodawczyni ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku.

Końcowo wskazać należy, że Organ dokonuje wykładni przepisów prawa podatkowego w odniesieniu do przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej stanu faktycznego i wykładnia ta nie jest uzależniona od życiowej sytuacji podatnika. Te okoliczności może brać pod uwagę naczelnik właściwego urzędu skarbowego, który na podstawie art. 67a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może m.in. odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty, odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek, a nawet umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę.

Wobec tego, w przypadku pozostawania w trudnej sytuacji materialnej czy życiowej Wnioskodawczyni może zwrócić się z takim wnioskiem do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.