2019.04.16 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP2-1.4010.13.2019.2.MW
z 16 kwietnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 03 stycznia 2019 r. (data wpływu 09 stycznia 2019 r.) uzupełnione pismem z dnia 21 lutego 2019 r. (data nadania ,21 luty 2019 r., data wpływu 27 luty 2019 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie z dnia 13 lutego 2019 r. nr 0114-KDIP2-1.13.2019.1.MW (data nadania 13 luty 2019 r., data doręczenia 14 luty 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie obowiązku pobrania podatku u źródła w związku z wypłatą Stałego Wynagrodzenia wypłacanego Przejmującemu Ryzyko z siedzibą w Unii Europejskiej w ramach transakcji CDS – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 09 stycznia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie obowiązku pobrania podatku u źródła w związku z wypłatą Stałego Wynagrodzenia wypłacanego Przejmującemu Ryzyko z siedzibą w Unii Europejskiej w ramach transakcji CDS.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. jest spółką kapitałową utworzoną zgodnie z przepisami prawa polskiego z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”).

Przedmiotem działalności gospodarczej Spółki jest udzielanie pożyczek krótkoterminowych osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej (konsumentom). Działalność Spółki łączy się z ryzykiem związanym z nieotrzymaniem spłat pożyczek lub też otrzymaniem spłat z poważnym opóźnieniem. Jeżeli klient Spółki opóźnia się ze spłatą, Spółka podejmuje działania, które mają na celu odzyskanie należnych jej wierzytelności. W wielu przypadkach pomimo podjęcia przez Spółkę prób odzyskania należności, dłużnicy nie spłacają pożyczek. W efekcie, Spółka może utracić nie tylko przychody (np. w postaci odsetek lub prowizji), ale także kwoty pożyczek, które wypłaciła wcześniej pożyczkobiorcom w ramach umów pożyczek, co generuje ryzyko utraty płynności finansowej lub uniemożliwienie udzielania dalszych pożyczek i w konsekwencji może oznaczać utratę źródła przychodów poprzez ograniczenie lub uniemożliwienie Spółce udzielania pożyczek kolejnym klientom, którym mogłaby ich udzielić gdyby dysponowała niespłaconymi przez dłużników kwotami pożyczek.

W celu zabezpieczenia się przed ryzykiem niespłacalności pożyczek i utraty płynności finansowej Spółka zawiera transakcje kredytowych instrumentów pochodnych typu swap ryzyka kredytowego (ang. Credit Default Swap, dalej: „CDS”) z podmiotem z siedzibą na Łotwie, który specjalizuje się w przejmowaniu ryzyka niewypłacalności dłużników, który nie ma miejsca siedziby ani zarządu na terytorium Polski, nie prowadzi też działalności poprzez położony w Polsce zakład (dalej: „Przejmujący Ryzyko”). Skutkiem zawarcia przedmiotowych transakcji CDS jest przeniesienie ryzyka niespłacalności pożyczek udzielonych przez Spółkę na Przejmującego Ryzyko, w zamian za ustalone wynagrodzenie (dalej: „Stałe Wynagrodzenie”) płacone przez Spółkę na rzecz Przejmującego Ryzyko.

Transakcje CDS zawierane są każdorazowo na podstawie umowy (w formie pisemnej) - potwierdzenie transakcji kredytowego instrumentu pochodnego (dalej: „Potwierdzenie CDS”), określającym w szczególności: datę zawarcia transakcji, datę rozpoczęcia transakcji, datę zakończenia transakcji, kwotę Stałego Wynagrodzenia, datę płatności Stałego Wynagrodzenia, warunki rozliczenia transakcji CDS pomiędzy stronami w tym: sposób ustalenia Zmiennego Wynagrodzenia oraz termin rozliczenia transakcji CDS.

Zgodnie z brzmieniem Potwierdzenia CDS, Przejmujący Ryzyko, jest zobowiązany w ramach rozliczenia transakcji CDS do nabycia w ramach transakcji CDS, wierzytelności pożyczkowych przysługujących Spółce, spełniających określone warunki opisane w Potwierdzeniu CDS dalej: „Zdarzenie Kredytowe”), prowadzące do zrealizowania się zobowiązania Przejmującego Ryzyko, o którym mowa powyżej, to przykładowo: brak spłaty części albo całości pożyczki w ciągu określonego w Potwierdzeniu CDS czasu.

W ramach rozliczenia transakcji CDS Spółka w zamian za określoną cenę (dalej: „Zmienne Wynagrodzenie”) dokonuje przelewu (cesji) na rzecz Przejmującego Ryzyko wierzytelności pożyczkowych, w stosunku do których wystąpiło Zdarzenie Kredytowe, a które podlegały transakcji CDS. Transakcja CDS może dotyczyć kwoty nominalnej tj. kapitału udzielonych pożyczek lub/oraz pozostałych opłat związanych z pożyczką tj. prowizji, odsetek oraz innych opłat (np. odsetki za opóźnienie).

Spółka jest zobowiązana do zapłaty na rzecz Przejmującego Ryzyko, Stałego Wynagrodzenia. Wysokość Stałego Wynagrodzenia skalkulowana jest m in. w oparciu o poziom ryzyka braku spłaty pożyczek objętych transakcją CDS. Wydatki na Stałe Wynagrodzenie poniesione przez Spółkę nie będą jej zwracane w żadnej formie.

Spółka osiąga korzyści z zawarcia CDS albowiem efektywnie jest ona zabezpieczona przed ryzykiem niespłacalności udzielonych pożyczek poprzez przeniesienie tego ryzyka do zewnętrznego, wyspecjalizowanego podmiotu. Transakcja CDS daje większą pewność i stabilność prowadzenia przez Spółkę działalności w zakresie udzielania pożyczek, a w konsekwencji osiąganie przychodów z tego tytułu przykładowo: prowizji, odsetek oraz innych opłat należnych z tytułu udzielonych pożyczek oraz zabezpieczenie przyszłego źródła przychodów poprzez odzyskanie kapitału umożliwiającego Spółce udzielanie pożyczek kolejnym klientom. Spółka będzie posiadała certyfikat rezydencji podatkowej Przejmującego Ryzyko w momencie wypłaty Stałego Wynagrodzenia Przejmującemu Ryzyko.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Spółka w ramach transakcji CDS będzie zobowiązana pobrać zryczałtowany podatek dochodowy od Stałego Wynagrodzenia wypłacanego Przejmującemu Ryzyko z siedzibą w Unii Europejskiej, który specjalizuje się w przejmowaniu ryzyka niewypłacalności dłużników, który nie ma miejsca siedziby ani zarządu na terytorium Polski, nie prowadzi też działalności poprzez położony w Polsce zakład?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku wypłaty Stałego Wynagrodzenia Przejmującemu Ryzyko z miejscem siedziby na Łotwie w ramach zawieranych transakcji CDS, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany pobrać zryczałtowanego podatku dochodowego.

Stałe Wynagrodzenie w postaci premii za przejęcie ryzyka niewypłacalności pożyczkobiorców w ramach transakcji CDS nie stanowi „odsetek” w myśl art. 11 ust. 4 UPO, tylko „zysk przedsiębiorstwa” w myśl art. 7 UPO, w związku z czym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do poboru zryczałtowanego podatku dochodowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 lub w art. 21 ust. 1 pkt 2a Ustawy CIT w wyniku zastosowania art. 26 ust. 1 w związku z art. 21 ust. 2 ustawy CIT i art. 7 ust. 1 UPO.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 Ustawy CIT podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, przychodów:

z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how),
z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze - ustala się w wysokości 20% przychodów.

Przepisy art. 21 ust. 1 Ustawy CIT stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 26 ust. 1, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 CIT oraz art. 22 ust. 1 CIT, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, 2b i 2d, w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat, z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. 1a-1e CIT.

Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji.

Zdaniem Wnioskodawcy, dla rozstrzygnięcia przedstawionego zagadnienia zasadnicze znaczenie ma ustalenie:

czy dochody łotewskiego rezydenta podatkowego można uznać za osiągnięte na terytorium Polski,
czy przychód kontrahenta łotewskiego stanowi przychód z odsetek,
czy usługi kontrahenta łotewskiego można uznać za gwarancję, poręczenie bądź usługi/świadczenie o podobnym charakterze?

Nie ulega wątpliwości, że dochody uzyskiwane przez łotewskiego rezydenta podatkowego zostaną osiągnięte na terytorium RP z uwagi na to, że ich źródło znajduje się w Polsce.

Wnioskodawca wypłaca Stałe Wynagrodzenie łotewskiemu rezydentowi podatkowemu w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą na terytorium Polski. Termin „odsetki” na gruncie prawa polskiego rozumiany jest podobnie jak termin „odsetki” na gruncie Konwencji Modelowej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania OECD, czyli jako wynagrodzenie za korzystanie z kapitału w czasie. Choć w ustawodawstwie polskim nie ma legalnej definicji „odsetek”, to w oparciu o ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, dalej: „KC”) i ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2016 r., poz. 1988, dalej: „Prawo bankowe”) w zakresie umowy pożyczki i umowy kredytu bankowego można zdefiniować odsetki jako wynagrodzenie za korzystanie z pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Innymi słowy jest to uboczne i okresowe świadczenie, spełniane w takich samych przedmiotach co świadczenie główne (z reguły w formie pieniężnej), w wysokości obliczonej stosownie do stopy procentowej czasu korzystania z przedmiotu głównego (tj. pożyczki, kredytu, obligacji). Natomiast wynagrodzenie wypłacane w ramach transakcji CDS jest premią, którą Wnioskodawca płaci Przejmującemu Ryzyko tytułem wynagrodzenia za przejęcie ryzyka braku spłaty pożyczek lub opóźnienia w spłacie pożyczek i nie stanowi odsetek ani w myśl przepisów KC ani prawa bankowego. Również na gruncie UPO, Stałe Wynagrodzenie nie może być zakwalifikowane jako „odsetki”. Stosownie bowiem do art. 11 ust. 4 UPO użyte określenie „odsetki” oznacza „dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności, zarówno zabezpieczonych, jak i nie zabezpieczonych hipoteką, a w szczególności dochody z pożyczek rządowych oraz dochody z obligacji lub skryptów dłużnych, włącznie z premiami i nagrodami związanymi z takimi pożyczkami, obligacjami lub skryptami dłużnymi. Opłaty karne z tytułu opóźnionej zapłaty nie będą uważane za odsetki w rozumieniu tego artykułu.”

Należy zaznaczyć, iż umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania powinny być interpretowane zgodnie z powszechnym, międzynarodowym sensem słów w nich użytym. Tylko wtedy można bowiem dążyć do zapewnienia jednolitej wykładni pozwalającej na osiągnięcie sytuacji, w której oba umawiające się państwa rozumieją postanowienia zawartej pomiędzy sobą umowy w taki sam sposób. Powyższa wskazówka interpretacyjna da się wyprowadzić wprost z postanowienia zamieszczonego w art. 3 ust. 2 Konwencji Modelowej OECD, zgodnie z którym przy stosowaniu konwencji, jeżeli z kontekstu nie wynika inaczej, każde określenie w niej niezdefiniowane będzie miało takie znaczenie, jakie przyjmuje się w danym czasie, zgodnie z prawem umawiającego się państwa w zakresie podatków, do których zastosowanie ma niniejsza konwencja. Kontekst danej umowy międzynarodowej, nawet w przypadku pojęć w samej umowie wyraźnie niezdefiniowanych, ma zatem zawsze pierwszeństwo przed rozumieniem w kontekście krajowym. Brzmienie art. 3 ust. 2 UPO wprowadza powyższą zasadę Konwencji także do UPO stanowiąc, że przy stosowaniu niniejszej umowy przez Umawiające się Państwo, jeżeli z treści przepisu nie wynika inaczej, każde określenie w niej nie zdefiniowane będzie miało takie znaczenie, jakie przyjmuje się zgodnie z prawem tego Państwa w zakresie podatków, do których ma zastosowanie niniejsza umowa.

Oprócz tego przy analizie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania najważniejszym rodzajem wykładni jest wykładnia celowościowa a nie językowa ze względu chociażby na różne wersje językowe tychże umów. Analiza celu danego postanowienia umowy pozwala na ustalenie jednolitego rozumienia w stopniu większym, niż czyni to samo wnioskowanie na podstawie warstwy językowej tego postanowienia. Dodatkowo, należy wspomnieć o nieocenionej i niekwestionowanej roli Komentarza do Modelowej Konwencji OECD przy wykładni postanowień bilateralnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania opartych na Modelowej Konwencji OECD. Komentarz daje konkretne wskazówki interpretacyjne, wyjaśniając sens i cel poszczególnych postanowień umownych [źródło: Dr Janusz Fiszer, Marcin Panek, Odsetki płacone na międzynarodowym rynku międzybankowym a polski podatek dochodowy pobierany u źródła, artykuł opublikowany w Monitorze Podatkowym Nr 3/2008], Definicja terminu „odsetki” Kwalifikacja dochodu jako dochodu odsetkowego wynika z art. 11 UPO. W ustępie 4 tego artykułu zawarto definicję odsetek, stwierdzającą, że użyte w tym artykule określenie „odsetki” oznacza dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności, zarówno zabezpieczonych, jak i nie zabezpieczonych hipoteką, a w szczególności dochody z pożyczek rządowych oraz dochody z obligacji lub skryptów dłużnych, włącznie z premiami i nagrodami związanymi z takimi pożyczkami, obligacjami lub skryptami dłużnymi. Opłaty karne z tytułu opóźnionej zapłaty nie będą uważane za odsetki w rozumieniu tego artykułu. Sformułowanie „dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności” jest wyraźnym wskazaniem, że definicja odsetek w umowach podatkowych powinna być - w sensie przedmiotowym -traktowana maksymalnie szeroko. Potwierdzeniem tej dyspozycji jest wyjaśnienie w Komentarzu do Modelowej Konwencji OECD, który stwierdza, że określenie to obejmuje depozyty pieniężne i wartości w formie pieniężnej, jak również państwowe papiery wartościowe, obligacje i skrypty dłużne.

Biorąc pod uwagę treść art. 11 UPO oraz Komentarza do tego przepisu jest więc oczywiste, że regulacje umowne dotyczące odsetek stosuje się np. do odsetek od wszelkiego rodzaju instrumentów dłużnych, w tym bonów, obligacji, listów zastawnych - generujących dochody odsetkowe, a także lokat i depozytów.

W komentarzu stwierdzono, że definicja odsetek jest w zasadzie wyczerpująca i obejmuje praktycznie wszystkie rodzaje dochodów uważanych za odsetki w różnych ustawodawstwach krajowych. O ile nie ma więc odmiennego wyraźnego postanowienia umownego - tak długo jak istnieje wierzytelność w sensie cywilnoprawnym, tak długo odsetki od niej pozostają odsetkami w rozumieniu umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Zgodnie z Komentarzem do Modelowej Konwencji OECD definicja odsetek nie ma zazwyczaj zastosowania do płatności dokonywanych z tytułu pewnych rodzajów nietradycyjnych instrumentów finansowych, w których nie występuje pojęcie wierzytelności (na przykład odsetki od transakcji swapowych). Wynagrodzenie wypłacane w ramach transakcji CDS jest premią, którą Wnioskodawca płaci Przejmującemu Ryzyko tytułem wynagrodzenia za przejęcie ryzyka braku spłaty pożyczek lub opóźnienia w spłacie pożyczek i nie stanowi odsetek w myśl przepisów UPO. Wynagrodzenie od transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS nie powinno być traktowane jako wynagrodzenie za korzystanie z kapitału w czasie. Stałe Wynagrodzenie jest wynagrodzeniem za przejęcie ryzyka niewypłacalności pożyczkobiorców. Stałe Wynagrodzenie nie jest wypłacane w oparciu o jakikolwiek dług (wierzytelność), który wiązałaby Wnioskodawcę i Przejmującego Ryzyko. Transakcja CDS co prawda dotyczy wierzytelności pożyczkowych Spółki, jednakże są to wierzytelności przysługujące Wnioskodawcy wobec swoich klientów (pożyczkobiorców), a nie wierzytelności przysługujących Przejmującemu Ryzyko wobec Spółki. Transakcja CDS nie będzie zawierać w swojej treści konsekwencji w postaci zmiany po stronie dłużnika wierzytelności pożyczkowej (dłużnikami pozostaną pożyczkobiorcy). Stałe Wynagrodzenie w ramach transakcji CDS nie jest więc także wynagrodzeniem odsetkowym od środków pieniężnych udostępnionych Spółce.

Mając na uwadze powyższe, nie można zatem uznać, że Wynagrodzenie Stałe stanowi dla Przejmującego Ryzyko przychód z odsetek.

W konsekwencji, w celu odpowiedzi na pytanie postawione we wniosku, należy ocenić, czy usługi Przejmującego Ryzyko można uznać za gwarancję, poręczenie bądź usługi o podobnym charakterze. Analizując stosunek umowny łączący Wnioskodawcę z Przejmującym Ryzyko można uznać, że pod względem ekonomicznym oraz w kwestii istoty świadczenia zbliżony jest do gwarancji kredytowej (Przejmujący Ryzyko w określonych przypadkach przejmuje na siebie ryzyko i zapewnia spłatę wierzytelności niespłaconych przez dłużników). Pojęcie „gwarancja” oznacza odpowiedzialność osoby trzeciej za zobowiązania dłużnika wobec wierzyciela (Słownik Języka Polskiego PWN). W opinii Wnioskodawcy, świadczenie polegające na przejęciu ryzyka w ramach transakcji CDS można uznać za świadczenie o podobnym charakterze do gwarancji wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 2a Ustawy CIT. Uwzględniając jednak, że przepis ten powinien być stosowany z uwzględnieniem UPO, należy wskazać, że na gruncie UPO Stałe Wynagrodzenie wypłacane przez Wnioskodawcę łotewskiemu rezydentowi podatkowemu należy zakwalifikować do „zysków przedsiębiorstw” wymienionych w art. 7 UPO.

Stosowanie do treści art. 7 ust. 1 UPO zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność w drugim Umawiającym się Państwie poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim Państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane:

takiemu zakładowi lub
sprzedaży w tym drugim Państwie dóbr lub towarów takiego samego lub podobnego rodzaju za pośrednictwem takiego zakładu, lub
innej działalności gospodarczej prowadzonej w tym drugim Państwie, takiego samego lub podobnego rodzaju, jak prowadzona za pośrednictwem takiego zakładu.

Z uwagi na to, że Przejmujący Ryzyko - łotewski rezydent podatkowy nie prowadzi w Polsce działalności poprzez położony w Polsce zakład, na podstawie art. 7 ust. 1 UPO dochody Przejmującego Ryzyko z tytułu wynagrodzenia za przejęcie niewypłacalności pożyczkobiorców w ramach transakcji CDS będą podlegały opodatkowaniu wyłącznie na Łotwie. Jednocześnie mając na uwadze, że Wnioskodawca będzie posiadał certyfikat rezydencji podatkowej Przejmującego Ryzyko z siedzibą na Łotwie, to z uwagi na treść art. 26 ust. 1 Ustawy CIT, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany pobrać zryczałtowanego podatku dochodowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 ustawy CIT.

Brak obowiązku poboru zryczałtowanego podatku dochodowego w przypadku transakcji instrumentu finansowego typu swap został potwierdzony przez organy podatkowe w następujących interpretacjach:

interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 listopada 2017 r., sygn. 0115-KDIT2-3.4010.219.2017.2.AWO,

interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 27 października 2017 r., sygn. 0112-KDIL2- 2.4012.358.2017.2. EW,

interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 18 sierpnia 2017 r„ sygn. 0114-KDIP2-1.4010.201.2017.1. JS,

interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 maja 2017 r., sygn. 0114-KDIP2-1.4010.81.2017.1. AJ,

interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 4 listopada 2015 r., sygn. ITPB3/4510-432/15/MKo,

interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 lutego 2014 r., sygn. IPPB5/423-943/13-2/IŚ.

Pełnomocnik Wnioskodawcy pismem z dnia 21 lutego 2019 r. (data nadania 21 luty 2019 r., data wpływu 27 luty 2019 r.) wyjaśnia, iż intencją Spółki jest rozpatrzenie wniosku zarówno w stanie faktycznym jak i zdarzeniu przyszłym. Mając powyższe na względzie uzupełnił własne stanowisko w sprawie o następujące informacje:

w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego, przed dniem 1 stycznia 2019 r., w przypadku wypłaty Stałego Wynagrodzenia Przejmującemu Ryzyko z miejscem siedziby na Łotwie w ramach zawieranych transakcji CDS, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany pobrać zryczałtowanego podatku dochodowego,
w odniesieniu do przedstawionego zdarzenia przyszłego, po dniu 31 grudnia 2018 r., Wnioskodawca:
- przed dniem 1 lipca 2019 r. w przypadku wypłaty Stałego Wynagrodzenia Przejmującemu Ryzyko z miejscem siedziby na Łotwie w ramach zawieranych transakcji CDS, nie będzie zobowiązany pobrać zryczałtowanego podatku dochodowego, dochowując przy tym należytej staranności przy weryfikacji warunków zachowania zwolnienia od podatku,
- po dniu 30 czerwca 2019 r. w przypadku wypłaty Stałego Wynagrodzenia Przejmującemu Ryzyko z miejscem siedziby na Łotwie w ramach zawieranych transakcji CDS:
  - będzie zobowiązany pobrać zryczałtowany podatek dochodowy w przypadku wypłaty należności w kwocie przekraczającej w roku podatkowym obowiązującym u Wnioskodawcy łącznie kwoty 2 000 000 zł na rzecz Przejmującego Ryzyko,
  - nie będzie zobowiązany pobrać zryczałtowanego podatku dochodowego w przypadku wypłaty należności w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym obowiązującym u Wnioskodawcy łącznie kwoty 2 000 000 zł na rzecz Przejmującego Ryzyko, dochowując przy tym należytej staranności przy weryfikacji warunków zachowania zwolnienia od podatku.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 Ustawy CIT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2019 r. osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym obowiązującym u wypłacającego te należności łącznie kwoty 2 000 000 zł na rzecz tego samego podatnika, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, 2b i 2d, w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat, z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. la-le Ustawy o CIT. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji. Przy weryfikacji warunków zastosowania stawki podatku innej niż określona w art. 21 ust. 1 lub art. 22 ust. 1, zwolnienia lub warunków niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, płatnik jest obowiązany do dochowania należytej staranności. Przy ocenie dochowania należytej staranności uwzględnia się charakter oraz skalę działalności prowadzonej przez płatnika.

Stosownie do treści art. 26 ust. 2e Ustawy o CIT jeżeli łączna kwota należności wypłacanych z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1 Ustawy o CIT przekracza kwotę, o której mowa w ust. 1, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami są obowiązane jako płatnicy pobrać, z zastrzeżeniem ust. 2g, w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat według stawki podatku określonej w art. 21 ust. 1 lub art. 22 ust. 1 Ustawy o CIT od nadwyżki ponad kwotę, o której mowa w ust. 1:

z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. la-le Ustawy o CIT;
bez możliwości niepobrania podatku na podstawie właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, a także bez uwzględniania zwolnień lub stawek wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Niemniej jednak w świetle przepisu § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 2018 r. w sprawie wyłączenia lub ograniczenia stosowania art. 26 ust. 2e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2545), zastosowanie przepisu art. 26 ust. 2e Ustawy o CIT zostało wyłączone w przypadku dokonywanych do dnia 30 czerwca 2019 r. wypłat m.in. należności o charakterze Stałego Wynagrodzenia.

Powyższe oznacza, że po dniu 30 czerwca 2019 r. przekroczenie wskazanego progu 2.000.000 zł wypłat na rzecz tego samego podatnika powoduje, co do zasady, obowiązek obliczenia, poboru i wpłacenia podatku przez płatnika z zastosowaniem stawek określonych w prawie krajowym, tj. bez uwzględniania stawek podatku, zwolnień ani warunków niepobrania podatku wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Pobieranie podatku u źródła według stawek krajowych oznacza pobieranie tego podatku z zastosowaniem stawki 20% - w przypadku przychodów z tytułu świadczeń: gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze (tak art. 21 ust. 1 pkt 2a Ustawy o CIT).

Przed dniem 1 lipca 2019 r. w przypadku wypłaty Stałego Wynagrodzenia Przejmującemu Ryzyko z miejscem siedziby na Łotwie w ramach zawieranych transakcji CDS, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany pobrać zryczałtowanego podatku dochodowego, dochowując przy tym należytej staranności przy weryfikacji warunków zachowania zwolnienia od podatku zgodnie z art. 26 ust. 1 Ustawy o CIT.

Każdorazowo po dniu 31 grudnia 2018 r. Wnioskodawca będzie miał obowiązek dochowania należytej staranności przy weryfikacji warunków zachowania zwolnienia od podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w zakresie obowiązku pobrania podatku u źródła w związku z wypłatą Stałego Wynagrodzenia wypłacanego Przejmującemu Ryzyko z siedzibą w Unii Europejskiej w ramach transakcji CDS – jest prawidłowe.

W myśl art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1036, z późn. zm.; dalej: „updop”) podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 3 ust. 3 updop, za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2, uważa się w szczególności dochody (przychody) z:

wszelkiego rodzaju działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład;
położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym ze zbycia jej w całości albo w części lub zbycia jakichkolwiek praw do takiej nieruchomości;
papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskane ze zbycia tych papierów albo instrumentów oraz z realizacji praw z nich wynikających;
tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, instytucji wspólnego inwestowania lub innej osobie prawnej lub z tytułu należności będących następstwem posiadania tych udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków lub tytułów uczestnictwa - jeżeli co najmniej 50% wartości aktywów takiej spółki, spółki niebędącej osobą prawną, funduszu inwestycyjnego, instytucji wspólnego inwestowania lub osoby prawnej, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości;
tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych, przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia;
niezrealizowanych zysków, o których mowa w rozdziale 5a (w stanie prawnym obowiązującym od 01 stycznia 2019 r.).

W myśl art. 3 ust. 5 updop, za dochody (przychody), o których mowa w ust. 3 pkt 5, uważa się przychody wymienione w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1, jeżeli nie stanowią dochodów (przychodów), o których mowa w ust. 3 pkt 1-4.

W przepisie tym, wyrażona jest zasada ograniczonego obowiązku podatkowego, w myśl której państwo, na terytorium którego znajduje się źródło uzyskiwania przychodów, ma suwerenne prawo do opodatkowania podmiotów niebędących jej rezydentami podatkowymi w zakresie dochodów uzyskiwanych z takiego źródła.

W stosunku do niektórych przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podmioty zagraniczne, obowiązek potrącenia podatku spoczywa na podmiocie polskim dokonującym wypłaty należności będącej źródłem tego przychodu. Takie rodzaje przychodów zostały określone w art. 21 ust. 1 updop.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 1 i 2a updop, podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, przychodów:

z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how),

z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze

- ustala się w wysokości 20% przychodów;

Regulacja art. 21 ust. 2 updop stanowi, że przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

W myśl art. 26 ust. 1 updop w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2018 r., osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, 2b i 2d, w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat, z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. 1a-1e. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji.

Ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193, dalej: „Ustawa zmieniająca”) dokonano istotnych zmian w odniesieniu do zasad poboru podatku u źródła określonych w tym przepisie. Zgodnie z art. 26 ust. 1 updop w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2019 r., osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym obowiązującym u wypłacającego te należności łącznie kwoty 2 000 000 zł na rzecz tego samego podatnika, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, 2b i 2d, w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat, z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. 1a-1e. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji. Przy weryfikacji warunków zastosowania stawki podatku innej niż określona w art. 21 ust. 1 lub art. 22 ust. 1, zwolnienia lub warunków niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, płatnik jest obowiązany do dochowania należytej staranności. Przy ocenie dochowania należytej staranności uwzględnia się charakter oraz skalę działalności prowadzonej przez płatnika.

Należy mieć także na uwadze postanowienia art. 26 ust. 2e updop, który stanowi: jeżeli łączna kwota należności wypłacanych z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1 przekracza kwotę, o której mowa w ust. 1, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami są obowiązane jako płatnicy pobrać, z zastrzeżeniem ust. 2g, w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat według stawki podatku określonej w art. 21 ust. 1 lub art. 22 ust. 1 od nadwyżki ponad kwotę, o której mowa w ust. 1:

z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. 1a-le;
bez możliwości niepobrania podatku na podstawie właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, a także bez uwzględniania zwolnień lub stawek wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Z kolei art. 26 ust. 7a updop stanowi, że przepisu ust. 2e nie stosuje się, jeżeli płatnik złożył oświadczenie, że:

posiada dokumenty wymagane przez przepisy prawa podatkowego dla zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania;
po przeprowadzeniu weryfikacji, o której mowa w ust. 1, nie posiada wiedzy uzasadniającej przypuszczenie, że istnieją okoliczności wykluczające możliwość zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, w szczególności nie posiada wiedzy o istnieniu okoliczności uniemożliwiających spełnienie przesłanek, o których mowa w art. 28b ust. 4 pkt 4-6.

Jednocześnie szczegółowe reguły składnia tego rodzaju oświadczenia określają przepisy art. 26 ust. 7b-7j updop.

Na mocy art. 26 ust. 9 updop Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, grupy podatników, grupy płatników lub czynności, w przypadku których zostanie wyłączone lub ograniczone stosowanie ust. 2e, jeżeli spełnione zostały warunki do niepobrania podatku, zastosowania stawki podatku lub zwolnienia, wynikające z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, uwzględniając istnienie określonych uwarunkowań obrotu gospodarczego, specyficzny status niektórych grup podatników i płatników oraz specyfikę dokonywania niektórych czynności.

Wskazać należy, że Minister Finansów 31 grudnia 2018 r. wydał rozporządzenie w sprawie wyłączenia lub ograniczenia stosowania art. 26 ust. 2e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2545, dalej: „Rozporządzenie”).

W myśl § 2 ust. 1 powołanego wyżej Rozporządzenia wyłącza się stosowanie art. 26 ust. 2e ustawy w wypłat należności:

z tytułu odsetek lub dyskonta od obligacji emitowanych przez:
1. Skarb Państwa i oferowanych na rynkach zagranicznych,
2. Bank Gospodarstwa Krajowego i oferowanych na rynkach zagranicznych, przeznaczonych na finansowanie ustawowych celów działalności Banku Gospodarstwa Krajowego, dotyczących wspierania polityki gospodarczej Rady Ministrów, realizacji rządowych programów społeczno - gospodarczych, programów samorządności lokalnej i rozwoju regionalnego
– uzyskanych przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy;
na rzecz banków centralnych niemających siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uzyskanych z tytułu odsetek lub dyskonta od obligacji skarbowych wyemitowanych przez Skarb Państwa na rynku krajowym i nabytych od dnia 7 listopada 2015 r.;
na rzecz jednostek gospodarczych utworzonych przez organ administracji państwowej wspólnie z innymi państwami na podstawie porozumienia lub umowy, chyba że porozumienia te lub umowy stanowią inaczej;
na rzecz organizacji międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest członkiem;
na rzecz podmiotów, z którymi Rzeczpospolita Polska zawarła umowy o współpracy, jeżeli zostały zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych od tych należności;
na rzecz podmiotów zwolnionych z podatku dochodowego od osób prawnych, pod warunkiem wskazania ich nazwy w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska;
z tytułu użytkowania lub prawa do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego;
z tytułu należnych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi handlowej, z wyjątkiem ładunków i pasażerów tranzytowych;
uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej, z wyłączeniem przychodów uzyskanych z lotniczego rozkładowego przewozu pasażerskiego, skorzystanie z którego wymaga posiadania biletu lotniczego przez pasażera.

Zauważyć także należy, że zgodnie z § 4 ww. Rozporządzenia, wyłącza się stosowanie art. 26 ust. 2e ustawy w przypadku dokonywanych do dnia 30 czerwca 2019 r. wypłat należności:

innych niż określone w § 2 ust. 1 pkt 7 - 9 na rzecz podatników, o których mowa w § 2 ust. 2, jeżeli istnieje podstawa prawna do wymiany informacji podatkowych z państwem siedziby lub zarządu tych podatników;
z tytułu dywidend i innych przychodów (dochodów) z udziału w zyskach osób prawnych na rzecz podatników, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy.

W § 5 Rozporządzenia wskazano, że warunkiem wyłączenia lub ograniczenia stosowania art. 26 ust. 2e updop, w sytuacjach określonych w § 2-4 Rozporządzenia, jest spełnienie warunków do niepobrania podatku, zastosowania stawki podatku lub zwolnienia, wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Analizując opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, do którego odnosi się stanowisko Wnioskodawcy, w opinii tut. Organu podatkowego podstawowe znaczenie dla rozstrzygnięcia przedstawionego przez niego zagadnienia (odnoszącego się wprost do zadanego pytania) ma ustalenie:

czy usługi kontrahenta łotewskiego stanowią przychód z odsetek,
czy usługi kontrahenta łotewskiego można uznać za gwarancję, poręczenie bądź usługi/świadczenie o podobnym charakterze,
czy dochody łotewskiego rezydenta podatkowego można uznać za osiągnięte na terytorium Polski.

W związku z powyższym ustalenia wymaga, znaczenie jakie w ww. przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przypisać należy do pojęcia „odsetki”.

W ustawach o podatkach dochodowych nie zdefiniowano tego pojęcia, jak również nie wskazano przykładowego katalogu sytuacji, których zaistnienie rodzić może ich powstanie. Nie powinno w związku z tym budzić wątpliwości, że należy je rozumieć szeroko, zgodnie z jego językowym i ekonomicznym znaczeniem. Uwzględniając powyższe w piśmiennictwie podjęto próby zdefiniowania tego terminu przy wykorzystaniu przede wszystkim dorobku doktryny prawa cywilnego (K. Winiarski [w:] S. Babiarz, L. Błystak, B. Dauter, A. Gomułowicz, R. Pęk, K. Winiarski, Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz 2009, str. 1076). I tak, odsetki w rozumieniu przepisów podatkowych traktowane są jako wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału. Przez odsetki rozumie się wynagrodzenie za korzystanie z pieniędzy i innych rzeczy oznaczonych rodzajowo, jeżeli zostaje ono ustalone według pewnej stopy procentowej, i w stosunku do czasu użycia tej sumy (tak P. Małecki, M. Mazurkiewicz, CIT. Podatki i Rachunkowość, wydanie 3, str. 901). Najczęstszym źródłem tego rodzaju dochodu są wierzytelności pieniężne, państwowe papiery dłużne, obligacje i inne papiery wartościowe o charakterze dłużnym.

Podsumowując należy wskazać, że ustawodawca w art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych posłużył się ogólnym terminem „odsetki”. Zatem, opodatkowaniu w sposób zryczałtowany podlegają wszelkie świadczenia o przedstawionym wyżej charakterze, wypłacone na podstawie dowolnego tytułu prawnego.

Jak wskazano powyżej regulacja art. 21 ust. 2 updop stanowi, że przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

W przedmiotowej sprawie zastosowanie będą miały zatem postanowienia Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Łotewską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzona w Warszawie dnia 17 listopada 1993 r. (Dz. U. z 1995 r. nr 53, poz. 285, dalej: „UPO”).

Zgodnie z art. 11 ust. 4 „UPO” użyte w tym artykule określenie "odsetki" oznacza dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności, zarówno zabezpieczonych, jak i nie zabezpieczonych hipoteką, a w szczególności dochody z pożyczek rządowych oraz dochody z obligacji lub skryptów dłużnych, włącznie z premiami i nagrodami związanymi z takimi pożyczkami, obligacjami lub skryptami dłużnymi. Opłaty karne z tytułu opóźnionej zapłaty nie będą uważane za odsetki w rozumieniu tego artykułu.

Wykładni ww. postanowień należy dokonywać uwzględniając treść Komentarza do Konwencji Modelowej OECD. Podkreślić należy, że zgodnie ze stanowiskiem doktryny, pomimo że Konwencja Modelowa nie stanowi polskiego źródła prawa powszechnie obowiązującego, Polska jako członek OECD ma obowiązek stosowania Konwencji jak i Komentarza. Co więcej, polskie organy podatkowe, aby zapewnić jednolitość stosowania prawa, powinny odwoływać się do Komentarza tak przy stosowaniu, jak i interpretacji umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (J. Tkaczyk, M. Zdyb. Międzynarodowe Prawo Podatkowe, Opodatkowanie i ubezpieczenia społeczne osób pracujących w Unii Europejskiej, Difin, Warszawa 2006, str. 21).

Zgodnie z ww. definicją (art. 11 ust. 4 „UPO”) oraz Komentarzem do art. 11 Konwencji Modelowej OECD za odsetki należy uznać każde (w związku z wykładnią literalną pojęcia „wszelkie”) wynagrodzenie za korzystanie z „wypożyczonego” kapitału.

Z powyższego wynika, że również według Komentarz do Modelowej Konwencji termin „odsetki” należy rozumieć szeroko tzn. jako wszelkiego rodzaju wynagrodzenie za korzystanie z kapitału.

Za prawidłowością dokonanej wykładni, opartej na dorobku doktryny prawa podatkowego, przemawia również art. 2 lit. „a” implementowanej do polskiego porządku prawnego dyrektywy Rady 2003/49/WE z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego do odsetek oraz należności licencyjnych między powiązanymi spółkami różnych państw członkowskich (Dz. Urz. UE L 157 z 26.06.2003 z późn. zm.), dla których wspólnym mianownikiem jest szerokie rozumienie terminu „odsetki” jako przychodu z wszelkiego rodzaju roszczeń (wierzytelności).

Powyższe potwierdza zatem, że termin „odsetki” należy rozumieć szeroko.

W przedmiotowym wniosku Wynagrodzenie wypłacane w ramach transakcji CDS jest premią, którą Wnioskodawca płaci Przejmującemu Ryzyko tytułem wynagrodzenia za przejęcie ryzyka braku spłaty pożyczek lub opóźnienia w spłacie pożyczek i nie stanowi odsetek w myśl przepisów UPO. Wynagrodzenie od transakcji swapu ryzyka kredytowego CDS nie powinno być traktowane jako wynagrodzenie za korzystanie z kapitału w czasie. Stałe Wynagrodzenie jest wynagrodzeniem za przejęcie przez Sprzedawcę Zabezpieczenia ryzyka niewypłacalności pożyczkobiorców. Stałe Wynagrodzenie nie jest wypłacane oparciu o jakikolwiek dług (wierzytelność), który wiązałaby Wnioskodawcę i Sprzedawcę Zabezpieczenia. Transakcja CDS co prawda dotyczy wierzytelności pożyczkowych Spółki, jednakże są to wierzytelności przysługujące Wnioskodawcy wobec swoich klientów (pożyczkobiorców), a nie wierzytelności przysługujących Przejmującemu Ryzyko wobec Spółki. Transakcja CDS nie będzie zawierać w swojej treści konsekwencji w postaci zmiany po stronie dłużnika wierzytelności pożyczkowej (dłużnikami pozostaną pożyczkobiorcy). Stałe Wynagrodzenie w ramach transakcji CDS nie jest więc także wynagrodzeniem odsetkowym od środków pieniężnych udostępnionych Spółce.

Należy zatem zgodzić się z Wnioskodawcą, że Stałe Wynagrodzenie w postaci wynagrodzenia za przejęcie ryzyka niewypłacalności pożyczkobiorców w ramach transakcji CDS nie stanowi „odsetek” w myśl art. 11 ust. 4 Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Łotewską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzonej w warszawie dnia 17 listopada 1993 r. (Dz. U. z 1995 r. nr 53, poz. 285, dalej: „UPO”).

Nie mniej jednak, przedmiotową wypłatę wynagrodzenia należy uznać za spełniającą warunek uznania jej jako przychód uzyskany przez nierezydenta na terytorium RP w rozumieniu art. 3 ust. 3 pkt 5 ustawy, z tytułu świadczenia usług o podobnym charakterze do gwarancji i poręczeń, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy.

Zgodnie z definicją słownikową PWN (wersja internetowa), gwarancją to „odpowiedzialność osoby trzeciej za zobowiązania dłużnika wobec wierzyciela”, z kolei poręczenie to „pisemne zobowiązanie wobec wierzyciela do wykonania zobowiązania dłużnika, w razie gdyby ten go nie wykonał”.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego, zdarzenia przyszłego wynika, że zawierane przez Wnioskodawcę instrumenty pochodne CDS typu swap ryzyka kredytowego, wypełniają ww. funkcje gwarancji lub poręczenia, gdyż w razie braku spłaty całości lub części pożyczki udzielonej przez Wnioskodawcę, objętej przedmiotowym instrumentem, Wnioskodawcy zostanie wypłacona określona umownie kwota, a wierzytelność pożyczkowa w drodze cesji zostanie przeniesiona na Przejmującego ryzyko.

Zawierany przez Wnioskodawcę instrument pochodny CDS jest więc w tym przypadku narzędziem za pomocą, którego Wnioskodawca uzyskuje „gwarancję” (poręczenie) spłaty przysługujących mu od ewentualnych dłużników wierzytelności.

Nie ulega również wątpliwości, że przedmiotowe dochody uzyskiwane przez łotewskiego rezydenta podatkowego zostaną osiągnięte na terytorium RP z uwagi na to, że ich źródło znajduje się w Polsce. Wnioskodawca wypłaca Stałe Wynagrodzenie łotewskiemu rezydentowi podatkowemu w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą na terytorium Polski.

Prowadzi to do wniosku, że w takim przypadku spełnione są wszystkie przesłanki powstania po stronie nierezydenta obowiązku podatkowego w polskim podatku dochodowym od osób prawnych, ponieważ nierezydent ten osiągnął dochód ze źródła położonego na terytorium Polski, a więc osiągnął dochód na terytorium Polski.

Na mocy art. 7 ust. 2 updop, dochodem ze źródła przychodów z zastrzeżeniem 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24d i art. 24f jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym Z zestawienia norm zawartych w tym przepisie oraz w art. 3 ust. 2 updop wynika, że wskazaną nadwyżkę sumy przychodów nierezydent musi uzyskać na terytorium Polski.

Koniecznym jest jednakże zwrócenie uwagi i podkreślenie, że w takim przypadku wyczerpana zostaje także przesłanka wystąpienia łącznika terytorialnego, rezultat usługi świadczonej przez kontrahenta zagranicznego odnosi się bowiem do rezydenta polskiego, który usługę zlecił, zapłacił za nią z własnego majątku i jej efekty wykorzystał w prowadzonej działalności gospodarczej na terenie Polski.

Z kolei świadczenie opisanych usług niematerialnych przez kontrahenta łotewskiego przyniosło efekt w postaci wynagrodzenia wypłaconego mu w Polsce (ze źródła położonego w Polsce), a więc w postaci osiągnięcia dochodu na terenie Polski.

W świetle powyższego nie ulega wątpliwości, że przedmiotowe dochody podlegają co do zasady opodatkowaniu u źródła na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 2a updop.

Jednakże na mocy art. 21 ust. 2 updop ww. przepis stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Jak już wyżej wskazano Stałe Wynagrodzenie nie stanowi „odsetek” w myśl art. 11 ust. 4 „UPO”.

W konsekwencji przedmiotowy dochód należy zakwalifikować do „zysków przedsiębiorstw” wymienionych z art. 7 UPO.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 UPO zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność w drugim Umawiającym się Państwie poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim Państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane:

takiemu zakładowi lub
sprzedaży w tym drugim Państwie dóbr lub towarów takiego samego lub podobnego rodzaju za pośrednictwem takiego zakładu, lub
innej działalności gospodarczej prowadzonej w tym drugim Państwie, takiego samego lub podobnego rodzaju, jak prowadzona za pośrednictwem takiego zakładu.

Stąd, na podstawie art. 7 ust. 1 UPO analizowane dochody z tytułu wynagrodzenia za przejęcie ryzyka niewypłacalności pożyczkobiorców w ramach transakcji CDS będą podlegały opodatkowaniu na terytorium Łotwy.

Reasumując, mając na uwadze powyższe, należy wskazać, że w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2018 r. Wnioskodawca nie będzie zobowiązany w związku z wypłatą Stałego Wynagrodzenia wypłacanego Przejmującemu Ryzyko z miejscem siedziby na Łotwie w ramach transakcji CDS na podstawie art. 26 ust. 1 updop w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2018 r. do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego („podatku u źródła”) w związku z faktem posiadania certyfikatu rezydencji podatkowej.

W stanie prawnym obowiązującym od 01 stycznia 2019 r. w przypadku wypłaty należności w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym obowiązującym u Wnioskodawcy łącznie kwoty 2 000 000 zł na rzecz Przejmującego Ryzyko, Wnioskodawca także w świetle art. 26 ust. 1 obowiązującego od 01 stycznia 2019 r. nie będzie zobowiązany do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego („podatku u źródła”) przy dochowaniu należytej staranności przy weryfikacji warunków zachowania zwolnienia od podatku oraz posiadając aktualne certyfikaty rezydencji podatkowej, potwierdzające miejsce siedziby dla celów podatkowych na Łotwie.

Ponadto należy zauważyć, iż w stanie prawnym obowiązującym od 01 stycznia 2019 r. w przypadku wypłaty należności w kwocie przekraczającej w roku podatkowym obowiązującym u Wnioskodawcy łącznie kwoty 2 000 000 zł na rzecz Przejmującego Ryzyko Wnioskodawca co do zasady będzie zobowiązany do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego („podatku u źródła”).

Po przekroczeniu kwoty 2 000 000 zł wypłacanych należności, podatek powinien być pobierany wg zasad wynikających z art. 26 ust. 2e ustawy tj. przy zastosowaniu stawki wynikającej z art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy tj. 20%, bez możliwości niepobrania podatku na podstawie właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (...), z możliwością ewentualnego zastosowania treści art. 26 ust. 7a-7j odnoszącego się do niestosowania art. 26 ust 2e ustawy w przypadku złożenia stosownego oświadczenia przez płatnika do właściwego organu podatkowego.

Jednocześnie w przedmiotowym przypadku zastosowanie będzie miał § 4 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów wydanego w związku z art. 26 ust. 9 updop, zgodnie z którym wyłącza się stosowanie art. 26 ust. 2e ustawy w przypadku dokonywanych do dnia 30 czerwca 2019 r. wypłat należności innych niż określone w § 2 ust. 1 pkt 7 - 9 na rzecz podatników, o których mowa w § 2 ust. 2, jeżeli istnieje podstawa prawna do wymiany informacji podatkowych z państwem siedziby lub zarządu tych podatników. Tym samym do dnia 30.06.2019 r. w przypadku wypłaty Stałego Wynagrodzenia Przejmującemu Ryzyko z miejscem siedziby na Łotwie w ramach zawieranych transakcji CDS, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego, gdyż Wnioskodawca posiada/będzie posiadał aktualne certyfikaty rezydencji podatkowej, potwierdzające miejsce siedziby dla celów podatkowych na Łotwie.

Zaś od 01 lipca 2019 r. przekroczenie wskazanego limitu 2 000 000 zł wypłat na rzecz tego samego podatnika powoduje, co do zasady, obowiązek obliczenia, poboru i wpłacenia podatku przez płatnika z zastosowaniem stawek określonych w prawie krajowym, tj. bez uwzględniania stawek podatku, zwolnień ani warunków niepobrania podatku wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Wyjątek będzie stanowiła sytuacja do której zastosowanie będą miały postanowienia art. 26 ust. 7a w zw. z art. 26 ust. 7b-7j updop.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do przywołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Odnosząc się natomiast do przywołanych przez Wnioskodawcę wyroków należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły. Natomiast Organ, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów, to nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin