Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4015.58.2019.1.MZA
z 25 kwietnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 800 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 6 marca 2019 r. (data wpływu 25 marca 2019 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania środków pieniężnych tytułem darowizny – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 marca 2019 r. wpłynął do tutejszego Organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania środków pieniężnych tytułem darowizny.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 10 grudnia 2018 r. została sporządzona umowa darowizny środków pieniężnych, zgodnie z którą Wnioskodawczyni została obdarowana przez swojego syna środkami pieniężnymi z przeznaczeniem na zakup mieszkania od Urzędu Miasta. W tym też dniu darczyńca – syn dokonał zapłaty darowanej kwoty na rachunek sprzedawcy mieszkania. W dniu 12 grudnia 2018 r. w formie aktu notarialnego została sporządzona umowa zakupu mieszkania pomiędzy Wnioskodawczynią jako jedynym nabywcą nieruchomości a Urzędem Miasta, występującym w charakterze sprzedawcy. Wnioskodawczyni wskazała, że dopełniła również obowiązku zgłoszenia nabycia tychże środków składając we właściwym urzędzie skarbowym formularz SD-Z2.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy pomimo braku wpłaty darowanych środków pieniężnych na rachunek bankowy Wnioskodawczyni rzeczona darowizna korzysta ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zamiarem ustawodawcy przy wprowadzeniu przepisu o konieczności udokumentowania wpłaty środków pieniężnych na rachunek obdarowanego było zapobieżenie ewentualnym nadużyciom polegającym na tworzeniu fikcyjnych umów darowizny. Zdaniem Wnioskodawczyni, dowód zapłaty na rachunek bankowy sprzedawcy nieruchomości jest dostatecznym dowodem, że darowizna rzeczywiście miała miejsca, a jej beneficjentką jest Wnioskodawczyni, ponieważ zgodnie z aktem notarialnym to ona jest nabywcą tejże nieruchomości. W takim duchu utrzymane jest też orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego w podobnych sprawach a także niedawno wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretacja indywidualna z 26 października 2018 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4015.82.2018.2.MZA. W związku z powyższym – zważywszy na dopełnienie warunku zgłoszenia otrzymanej darowizny w ustawowym terminie oraz właściwe udokumentowanie jej otrzymania – Wnioskodawczyni uważa, że ma prawo do skorzystania ze zwolnienia z podatku od darowizny.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 644 ze zm.) – podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn – obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy – obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego w tym zakresie należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1025 ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego – przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Z kolei zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy – do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Zgodnie natomiast z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku do spadków i darowizn – zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych z dnia 20 listopada 2015 r. (Dz.U. z 2015 r., poz. 2060).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy – obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
   
   

Zgodnie z art. 4 ust. 4 ustawy o podatku do spadków i darowizn – zwolnienia określone w ust. 1 oraz art. 4a i art. 4b stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa.

Z zacytowanego powyżej art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, poza zgłoszeniem (za wyjątkiem sytuacji określonych w art. 4a ust. 4 cyt. ustawy) nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego, jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Wskazać jednak należy, że warunek określony w tym przepisie jest spełniony także wtedy, gdy nabywca udokumentuje ich otrzymanie dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek osoby trzeciej, w wykonaniu zawartej z nim umowy lub tytułem zobowiązania ciążącego na obdarowanym wobec tej osoby trzeciej.

Z treści wniosku wynika, że 10 grudnia 2018 r. sporządzono umowę darowizny, na podstawie której Wnioskodawczyni została przez swojego syna obdarowana środkami pieniężnymi z przeznaczeniem ich na zakup mieszkania od Urzędu Miasta. W tym też dniu syn Wnioskodawczyni dokonał zapłaty darowanej kwoty na rachunek sprzedawcy mieszkania. Z kolei 12 grudnia 2018 r. została sporządzona w formie aktu notarialnego umowa zakupu mieszkania pomiędzy Wnioskodawczynią a Urzędem Miasta. Wnioskodawczyni wskazała, że dopełniła również obowiązku zgłoszenia nabycia tychże środków składając we właściwym urzędzie skarbowym formularz SD-Z2.

W świetle powyższego, rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy warunek określony w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn dotyczący udokumentowania otrzymania środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy jest spełniony także w przypadku, gdy środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostały przekazane na rzecz Wnioskodawczyni, zgodnie z zawartą umową, lecz na rachunek bankowy osoby trzeciej – sprzedawcy.

W sytuacji, gdy środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostały przekazane bezpośrednio na rachunek bankowy osoby trzeciej (np. sprzedawcy lokalu mieszkalnego), lecz na rzecz obdarowanego, należy uwzględnić linię orzeczniczą w takich sprawach wyznaczoną przez Naczelny Sąd Administracyjny. Zgodnie z poglądem tego Sądu, podlega zwolnieniu od podatku nabycie tytułem darowizny środków pieniężnych, jeżeli nabycie to zostało zgłoszone organowi podatkowemu we właściwym czasie i udokumentowane dowodem przekazania na rachunek bankowy prowadzony dla innego, niż obdarowany, podmiotu, ale na rzecz osoby obdarowanej. W konsekwencji przyjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny interpretacji przepisu art. 4a pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, należy stwierdzić, że w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, warunek określony w tym przepisie jest spełniony także wtedy, gdy nabywca udokumentuje ich otrzymanie dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek osoby trzeciej, w wykonaniu zawartej z nim umowy lub tytułem zobowiązania ciążącego na obdarowanym wobec tej osoby trzeciej.

Biorąc pod uwagę przywołane powyżej przepisy oraz przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego stwierdzić należy, że otrzymanie przez Wnioskodawczynię tytułem darowizny środków pieniężnych od syna, co do zasady, podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jednakże w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie zwolnienie zawarte w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wobec powyższego, jeżeli opisana darowizna w odpowiednim terminie została zgłoszona właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego – to spełniony został warunek określony w art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Odnośnie warunku określonego w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn należy wskazać, że warunek przekazania na rachunek bankowy spełniony jest także wtedy, gdy nabywca (obdarowany) udokumentuje otrzymanie środków pieniężnych dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek osoby trzeciej, w wykonaniu zawartej z nim umowy lub tytułem zobowiązania ciążącego na obdarowanym wobec tej osoby trzeciej. Skoro zatem – jak wynika z opisu stanu faktycznego – środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostały przekazane na rzecz Wnioskodawczyni lecz bezpośrednio na rachunek sprzedawcy, to należy stwierdzić, iż również warunek udokumentowania nabycia określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ww. ustawy został spełniony.

Stwierdzić zatem należy, że w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie zwolnienie zawarte w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.