2019.07.09 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-3.4011.213.2019.2.AK
z 9 lipca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 7 maja 2019 r. (data wpływu 7 maja 2019 r.) uzupełnione pismem z dnia 7 czerwca 2019 r. (data nadania 7 czerwca 2019 r., data wpływu 7 czerwca 2019 r.) na wezwanie Nr 0114-KDIP3-3.4011.213.2019.1.AK z dnia 5 czerwca 2019 r. (data nadania 5 czerwca 2019 r., data doręczenia 6 czerwca 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości preferencyjnego rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 maja 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości preferencyjnego rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 5 czerwca 2019 r. Nr 0114-KDIP3-3.4011.213.2019.1.AK (data nadania 5 czerwca 2019 r., data doręczenia 6 czerwca 2019 r.), wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia braków formalnych wniosku.

Pismem z dnia 7 czerwca 2019 r. (data nadania 7 czerwca 2019 r., data wpływu 7 czerwca 2019 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni wnioskuje o rozpatrzenie jej indywidualnej sytuacji życiowej, w kontekście możliwości skorzystania z ulgi dla osób samotnie wychowujących dzieci. Stan faktyczny jest taki, że Wnioskodawczyni jest zatrudniona w oparciu o umowę o pracę i jest to jedyne jej źródło dochodu, a od 2015 roku mieszka z dziećmi sama. Mąż Wnioskodawczyni wyprowadził się do innej kobiety, porzucając Wnioskodawczynię i ich dwie córki (A. urodzoną w 2007 r. i K. urodzoną w 2012 r.). W wyniku tej sytuacji w 2015 roku został przez męża złożony do Sądu pozew o rozwód, który został orzeczony w marcu 2019 roku nieprawomocnym wyrokiem z wyłącznej winy męża, a miejsce zamieszkania małoletnich orzekł w każdorazowym miejscu zamieszkania matki.

Od wiosny 2015 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem pozostawała w separacji faktycznej, a mąż przestał prowadzić z Nią wspólne gospodarstwo domowe wyprowadzając się z domu i porzucając Wnioskodawczynię i córki, następnie jesienią 2015 r. złożył pozew o rozwód, jednocześnie zostawiając ciężar związany wychowywaniem, sprawowaniem opieki, jak i dbałości o stan emocjonalny i fizyczny dzieci w całości na Wnioskodawczyni. Dodatkowo w grudniu 2015 roku Sąd oddalił wniosek Wnioskodawczyni o alimenty, zostawiając całkowicie ciężar utrzymania dzieci na Wnioskodawczyni. Od 2016 roku mąż Wnioskodawczyni ma związek z inną kobietą, z tego związku urodziło się dziecko pozamałżeńskie. Mąż na stałe mieszka z tą kobietą, a Wnioskodawczyni z córkami. Przez cały ten okres trwa postępowanie rozwodowe w czasie, którego Wnioskodawczyni nie korzystała z ulgi dla samotnych rodziców. Od kwietnia 2016 roku po zawarciu przez Wnioskodawczynię i męża ugody dotyczącej kontaktów ojca z dziećmi, Sąd ustalił, że mąż ma odbierać dzieci z miejsca zamieszkania matki, ojciec w pismach procesowych wniósł o ustalenie każdorazowo miejsca zamieszkania dzieci przy Wnioskodawczyni, ponadto ojciec dzieci realizuje kontakty zgodnie z postanowieniem Sądu, tj. co drugi weekend od piątku po zajęciach szkolnych do niedzieli do 18.00, i w każdy czwartek od zakończenia zajęć szkolonych do 19.00 do odwiezienia ich do miejsca zamieszkania matki. Sąd Apelacyjny w marcu 2016 r. wydał zabezpieczenie alimentacyjne, początkowo na Wnioskodawczynię i dzieci, a później jedynie na dzieci. Mąż realizuje to zabezpieczenie zgodnie z postanowieniem Sądu.

W uzupełnieniu Wnioskodawczyni doprecyzowała stan faktyczny o następujące informacje:

W latach podatkowych 2015-2018 Wnioskodawczyni nie była w separacji orzeczonej przez Sąd prawomocnym wyrokiem.

W ww. okresie mąż Wnioskodawczyni nie został pozbawiony praw rodzicielskich, nie odbywał kary pozbawienia wolności.

W stosunku do Wnioskodawczyni i dzieci nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Nie mniej jednak, jak Wnioskodawczyni wskazała we wniosku właściwym, poprzez wnoszoną argumentację, od wiosny 2015 r. pozostaje z mężem w separacji faktycznej, a mąż przestał prowadzić z Wnioskodawczynią wspólne gospodarstwo domowe wyprowadzając się z domu i porzucając Wnioskodawczynię i ich córki, następnie jesienią 2015 r. złożył pozew o rozwód, jednocześnie zostawiając ciężar związany wychowywaniem, sprawowaniem opieki, jak i dbałości o stan emocjonalny i fizyczny dzieci w całości na Wnioskodawczyni. Od tego czasu Wnioskodawczyni z dziećmi i mąż mieszkają osobno. Mąż odszedł zostawiając całkowicie dzieci pod opieką Wnioskodawczyni, od 2016 roku ma związek a inną kobietą i z nią mieszka. Dodatkowo w grudniu 2015 roku Sąd oddalił wniosek Wnioskodawczyni o alimenty, zostawiając całkowicie ciężar utrzymania dzieci na Wnioskodawczyni. Od 2016 roku mąż ma związek z inną kobietą, z tego związku urodziło się dziecko pozamałżeńskie. Od kwietnia 2016 roku po zawarciu między Wnioskodawczynią i mężem ugody dotyczącej kontaktów ojca z dziećmi, Sąd ustalił, że mąż ma odbierać dzieci z miejsca zamieszkania matki, ojciec w pismach procesowych wniósł o ustalenie każdorazowo miejsca zamieszkania dzieci przy Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni samodzielnie dba o zaspokajanie takich potrzeb jak te związane z wyżywieniem, odzieżą, wyjazdami. Wychowanie dzieci można określić jako kształtowanie ich osobowości poprzez kształtowanie ich samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych. W przypadku Wnioskodawczyni, to Ona jest rodzicem pierwszoplanowym i wiodącym, jest jedyną w całości zaangażowaną osobą w proces wychowawczy dzieci, co oznacza, że dzieci wychowywane są wyłącznie przez Wnioskodawczynię. W tym zakresie Wnioskodawczyni jest też faktycznie jedyną osobą wykonującą władzę rodzicielską w stosunku do małoletnich dzieci. To Ona jest odpowiedzialna za realizowanie ich obowiązku szkolnego, zapisanie i opłacenie ich zajęć jak np. przedszkole młodszej córki i jej zajęć dodatkowych takich jak: hiszpański, tkanie, akrobatyka, jazda konna, pływanie czy angielski. Starszej córki zajęć dodatkowych takich jak: nauka języka angielskiego, jazda konna, pływanie. Wnioskodawczyni ponosi koszty opieki medycznej córek. Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby. Z całą pewnością Wnioskodawczyni może stwierdzić, że w rezultacie, w przedmiotowej sprawie można przyjąć, że Wnioskodawczyni jest matką samotnie wychowującą dzieci w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji, że powinno przysługiwać Jej prawo preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Preferencja ta uzależniona jest bowiem nie tylko od stanu cywilnego, ale przede wszystkim od faktycznego samotnego wychowywania dzieci. Wnioskodawczyni przypomina, że Sąd Rodzinny ustalił stałe miejsce pobytu dzieci wyłącznie z Wnioskodawczynią. Oznacza to, że faktycznie Wnioskodawczyni była jedyną osobą wykonującą władzę rodzicielską nad córkami. Dla nabycia praw do przedmiotowej ulgi nie wystarczy więc posiadanie władzy rodzicielskiej. Prawo takie daje dopiero wykonywanie takiej władzy. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem (małoletnimi dziećmi) w sposób zapewniający jego (ich) prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka (dzieci). Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka (dzieci). Co istotne, samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (dzieci), czy też spotkania z dzieckiem (dziećmi) nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy. Wskazane zostało, że jest to uprawnienie odrębne od władzy rodzicielskiej, wynikające z najbliższego pokrewieństwa, ale ściśle z tą władzą związane i służy dobru dziecka. W związku z tym, że od 2015 roku dzieci mieszkają wyłącznie z Wnioskodawczynią i to Ona sprawuje faktyczną władzę rodzicielską nad dziećmi, tzn. podejmuje wszelkie decyzje dotyczące dzieci, wykonuje nad nimi samodzielną pieczę, w całości dba o ich rozwój fizyczny i emocjonalny, ponosi koszty ich utrzymania, koszty związane z organizowaniem wyjazdów wakacyjnych, dotyczących uroczystości rodzinnych, leczenia, szkoły spoczywają na Wnioskodawczyni. Dlatego Wnioskodawczyni uważa, że powinna mieć możliwość rozliczyć się z podatku jako osoba samotnie wychowująca dzieci i skorzystać z preferencyjnej formy rozliczenia podatku i skorzystać z ulgi dla osób samotnie wychowujących dzieci, poprzez złożenie korekt do zeznań podatkowych za lata 2015, 2016, 2017, 2018. Na potwierdzenie Wnioskodawczyni załącza postanowienie Sądu o ugodzie w zakresie kontaktów ojca z dziećmi, która sankcjonuje samodzielne zamieszkiwanie Wnioskodawczyni z dziećmi, jak i popierający to wyrok Sądu Apelacyjnego, ściśle określającego udział czasowy jaki ma ojciec w widzeniach z córkami. Pokazuje to, że w każdym z lat, o jakie wnosi Wnioskodawczyni w tym piśmie, była rodzicem samotnie wychowującym córki.

Wnioskodawczyni doprecyzowała, że wniosek dotyczy preferencyjnego rozliczenia podatku dla osób samotnie wychowujących dzieci.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni przysługuje prawo do skorzystania z preferencyjnej formy rozliczenia podatku i możliwość skorzystania z ulgi dla osób samotnie wychowujących dzieci oraz złożenia korekt do zeznań podatkowych za lata, w których faktycznie była samotnym rodzicem, tj. za 2015 r., 2016 r., 2017 r., 2018 r.?

Zdaniem Wnioskodawczyni, od dnia wyprowadzki męża Wnioskodawczyni dzieci pozostają pod wyłączną opieką Wnioskodawczyni w zakresie codziennego funkcjonowania, w takich sprawach jak: dojazdy do szkoły/przedszkola i koszty z tym związane, dbanie o ich plan i finansowanie zajęć dodatkowych, plan i koszty ich leczenia. Wnioskodawczyni sama też dba o zaspokajanie takich potrzeb jak te związane z wyżywieniem, odzieżą, wyjazdami. Wychowanie dzieci można określić jako kształtowanie ich osobowości poprzez kształtowanie ich samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych. W tym konkretnym przypadku, to Wnioskodawczyni jest rodzicem pierwszoplanowym i wiodącym, jest jedyną w całości zaangażowaną osobą w proces wychowawczy dzieci, co oznacza, że dzieci wychowywane są wyłącznie przez Wnioskodawczynię. W tym zakresie Wnioskodawczyni jest też faktycznie jedyną osobą wykonującą władzę rodzicielską w stosunku do małoletnich dzieci. To Wnioskodawczyni jest odpowiedzialna za realizowanie ich obowiązku szkolnego, zapisanie i opłacenie ich zajęć jak np. przedszkole młodszej córki i jej zajęć dodatkowych takich jak: hiszpański, tkanie, akrobatyka, jazda konna, pływanie czy angielski. Starszej córki zajęć dodatkowych takich jak: nauka języka angielskiego, jazda konna, pływanie. Wnioskodawczyni ponosi koszty opieki medycznej córek. Młodsza znajduje się pod opieką Instytutu Matki i Dziecka, cierpi na zaburzenia odporności i wymaga stosowania leczenia zalecanego przez lekarza immunologa oraz przebywania na kosztownej, stałej, diecie bezglutenowej. Starsza córka ze względu na kłopoty ze zgryzem, oddychaniem i wymową wymagała leczenia ortodontycznego, które w całości opłaca Wnioskodawczyni, musiała zaciągnąć na jego poczet pożyczkę zakładową, mąż odmówił partycypowania w kosztach, a nawet pojechania z córką na wizytę kontrolną z obawy przed ponoszeniem za nią kosztów. Gdy starsza córka złamała dwukrotnie rękę, koszt jej leczenia również pokrywała wyłącznie Wnioskodawczyni. Dodatkowe koszty związane z organizowaniem wyjazdów wakacyjnych, dotyczących uroczystości rodzinnych, leczenia, szkoły spoczywają na Wnioskodawczyni. Ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków: 1. posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko, 2. wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka), 3. nie uzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych, 4. nie uzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1 b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej. Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby. Z całą pewnością Wnioskodawczyni może stwierdzić, że w rezultacie, w Jej sprawie można przyjąć, że jest matką samotnie wychowującą dzieci w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji, że powinno przysługiwać Jej prawo preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Preferencja ta uzależniona jest bowiem nie tylko od stanu cywilnego, ale przede wszystkim od faktycznego samotnego wychowywania dzieci. Wnioskodawczyni chciałaby przypomnieć, że Sąd Rodzinny ustalił stałe miejsce pobytu dzieci wyłącznie z Wnioskodawczynią. Oznacza to, że faktycznie Wnioskodawczyni była jedyną osobą wykonującą władzę rodzicielską nad córkami. W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym: 1. wykonywał władzę rodzicielską; 2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało; 3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą. Podkreślić należy, że – jak już wyżej wskazano – zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, prawo do ulgi przysługuje rodzicowi, który w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską w stosunku do małoletnich dzieci. Dla nabycia praw do przedmiotowej ulgi nie wystarczy więc posiadanie władzy rodzicielskiej. Prawo takie daje dopiero wykonywanie takiej władzy. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem (małoletnimi dziećmi) w sposób zapewniający jego (ich) prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka (dzieci). Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka (dzieci). Co istotne, samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (dzieci), czy też spotkania z dzieckiem (dziećmi) nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy. Powyższy pogląd znalazł odzwierciedlenie w orzecznictwie sądowym, np. w wyroku NSA z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2360/15 Sąd wskazał, że: Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz niepełnoletniego dziecka (nierzadko wymuszonych orzeczeniem sądowym) czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej. Wykonywać pieczę (zgodnie z definicją Wielkiego Słownika Języka Polskiego oraz słownika synonimów) – to m.in. sprawować nad kimś lub czymś bezpośrednią, osobistą opiekę, troszczyć się, baczyć, czuwać, nadzorować. Jednocześnie jak wynika z uchwały Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 5 czerwca 2012 r. sygn. akt III CZP 72/11: W orzecznictwie Sądu Najwyższego ukształtowało się jednolite stanowisko, wywodzone z wykładni językowej art. 113 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, że prawo do utrzymywania przez rodziców kontaktów z dzieckiem nie należy do sfery sprawowania władzy rodzicielskiej. Wskazane zostało, że jest to uprawnienie odrębne od władzy rodzicielskiej, wynikające z najbliższego pokrewieństwa, ale ściśle z tą władzą związane i służy dobru dziecka. W związku z zaistniałym stanem faktycznym, że od 2015 roku dzieci mieszkają wyłącznie z Wnioskodawczynią i to Ona sprawuje faktyczną władzę rodzicielską nad dziećmi, tzn. podejmuje wszelkie decyzje dotyczące dzieci, wykonuje nad nimi samodzielną pieczę, w całości dba o ich rozwój fizyczny i emocjonalny, ponosi koszty ich utrzymania, koszty związane z organizowaniem wyjazdów wakacyjnych, dotyczących uroczystości rodzinnych, leczenia, szkoły spoczywają na Wnioskodawczyni. Dlatego Wnioskodawczyni uważa, że powinna mieć możliwość rozliczyć się z podatku jako osoba samotnie wychowująca dzieci i skorzystać z preferencyjnej formy rozliczenia podatku i skorzystać z ulgi dla osób samotnie wychowujących dzieci, poprzez złożenie korekt do zeznań podatkowych za lata 2015, 2016, 2017, 2018.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych reguluje ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2016 r., od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

małoletnie,
bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia 30 września 2018 r., od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

małoletnie,
bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej;

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października 2018 r., od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

małoletnie,
bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej;

Stosownie do treści art. 6 ust. 8 powołanej ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2016 r., sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Powyższa zasada nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym (art. 6 ust. 9 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2016 r.).

Natomiast stosownie do treści art. 6 ust. 8 powołanej ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2017 r., sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Powyższa zasada nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych (art. 6 ust. 9 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2017 r.).

Ponadto art. 6 ust. 10 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2018 r., który ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych przed dniem 1 stycznia 2018 r. stanowi, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Art. 6 ust. 10 został uchylony przez art. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 31 października 2018 r. (Dz. U. z 2018 r., poz. 2159) o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. W związku z powyższym, do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2018 r., art. 6 ust. 8 ww. ustawy nie ma zastosowania.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,
wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),
nie uzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustaw o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,
nie uzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów powyżej 3.089 zł (z wyjątkiem przewidzianych ustawą),
wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania – w odniesieniu do dochodów (przychodów) uzyskanych przed dniem 1 stycznia 2018 r.

Należy zauważyć, że zgodnie z definicją słownikową „wychowywać” to „zapewnić osobie niedorosłej osiągnięcie rozwoju fizycznego i psychicznego, zapewnić opiekę istocie niedorosłej i doprowadzić ją do samodzielności” (Słownik Języka Polskiego PWN 1992 r.). Natomiast z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama zajmuje się wychowywaniem dziecka.

Powołany powyżej art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do stanu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jednocześnie, w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim, o samotnym wychowywaniu dziecka przesądza orzeczenie sądowe o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jedno z rodziców, orzeczenie o separacji lub odbywanie kary pozbawienia wolności.

Rozpatrując wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe należy jednoznacznie podkreślić, że nie stanowią one standardu prawnego, lecz są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483 z późn. zm.), stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do ulgi winny być interpretowane ściśle, niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Z powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi odstępstwo od generalnej zasady indywidualnego opodatkowania. Możliwość jego zastosowania obwarowana jest szeregiem warunków wyraźnie wskazanych w tej ustawie, które należy interpretować ściśle, co oznacza, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej ani też zawężającej.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że od wiosny 2015 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem pozostawała w separacji faktycznej, a mąż przestał prowadzić z Nią wspólne gospodarstwo domowe wyprowadzając się z domu i porzucając Wnioskodawczynię i córki. W wyniku tej sytuacji w 2015 roku został przez męża złożony do Sądu pozew o rozwód, który został orzeczony dnia 11 marca 2019 roku nieprawomocnym wyrokiem z wyłącznej winy męża, a miejsce zamieszkania małoletnich orzekł w każdorazowym miejscu zamieszkania matki. Dodatkowo w grudniu 2015 roku Sąd oddalił wniosek Wnioskodawczyni o alimenty, zostawiając całkowicie ciężar utrzymania dzieci na Wnioskodawczyni. Od 2016 roku mąż Wnioskodawczyni ma związek z inną kobietą, z tego związku urodziło się dziecko pozamałżeńskie. Mąż na stałe mieszka z tą kobietą, a Wnioskodawczyni z córkami. Przez cały ten okres trwa postępowanie rozwodowe w czasie, którego Wnioskodawczyni nie korzystała z ulgi dla samotnych rodziców. Od kwietnia 2016 roku po zawarciu przez Wnioskodawczynię i męża ugody dotyczącej kontaktów ojca z dziećmi, Sąd ustalił, że mąż ma odbierać dzieci z miejsca zamieszkania matki, ojciec w pismach procesowych wniósł o ustalenie każdorazowo miejsca zamieszkania dzieci przy Wnioskodawczyni, ponadto ojciec dzieci realizuje kontakty zgodnie z postanowieniem Sądu. Sąd Apelacyjny w marcu 2016 r. wydał zabezpieczenie alimentacyjne, początkowo na Wnioskodawczynię i dzieci, a później jedynie na dzieci. Mąż realizuje to zabezpieczenie zgodnie z postanowieniem Sądu. W latach podatkowych 2015-2018 Wnioskodawczyni nie była w separacji orzeczonej przez Sąd prawomocnym wyrokiem. W ww. okresie mąż Wnioskodawczyni nie został pozbawiony praw rodzicielskich, nie odbywał kary pozbawienia wolności. W stosunku do Wnioskodawczyni i dzieci nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

W świetle powyższego, mając na uwadze opis stanu faktycznego oraz przytoczone przepisy prawa, stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni nie przysługuje prawo do preferencyjnego rozliczenia się w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazać bowiem należy, że na gruncie przedmiotowej sprawy nie została spełniona przesłanka pozwalająca na uznanie Wnioskodawczyni za osobę samotnie wychowującą dziecko, tj. Wnioskodawczyni nie należy do jednej z kategorii osób wymienionych w powołanym powyżej przepisie (nie jest panną, wdową, rozwódką albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności), stanowiącym zamknięty katalog osób uznanych przez ustawodawcę za osobę samotnie wychowującą dziecko.

W latach 2015-2018 r. nie można uznać Wnioskodawczyni za osobę samotnie wychowującą dzieci w świetle art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zatem nie przysługuje Jej prawo do skorzystania z preferencyjnego sposobu rozliczenia, o którym mowa w tym przepisie. Omawiany przepis jednoznacznie wskazuje, w jakiej sytuacji osoba, która samotnie wychowuje dziecko, może z preferencji podatkowej skorzystać.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni jest nieprawidłowe.

Końcowo należy wskazać, że tutejszy organ nie dokonał oceny stanowiska Wnioskodawczyni w kontekście art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej, gdyż jak wyjaśniła Wnioskodawczyni przedmiotem jej zapytania jest możliwość preferencyjnego rozliczenia podatku przez osoby samotnie wychowujące dzieci.

Jednocześnie tutejszy Organ informuje, że analiza treści załączników nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym, tutejszy Organ nie jest uprawniony do oceny prawnej załączników, a niniejszej interpretacji udzielono w oparciu o zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Ponadto wyjaśnić należy, że w toku postępowania w sprawie wydania interpretacji upoważniony organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin