2019.08.29 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-1.4012.335.2019.2.IK
z 29 sierpnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 18 maja 2019 r. (data wpływu 30 maja 2019 r.), uzupełnionym pismem z 22 lipca 2019 r. (data wpływu 24 lipca 2019 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania świadczonych przez Wnioskodawcę usług pośrednictwa – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 maja 2019 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług m.in. w zakresie zwolnienia z opodatkowania świadczonych przez Wnioskodawcę usług pośrednictwa.

Ww. wniosek został uzupełnionym pismem z 22 lipca 2019 r. (data wpływu 24 lipca 2019 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z 12 lipca 2019 r. znak 0111-KDIB3-1.4012.335.2019.1.IK.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Działalność Wnioskodawcy w głównej mierze prowadzona jest w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego i pośrednictwa finansowego (kredytowego). W tym celu Wnioskodawca zawiera umowy współpracy w zakresie pośrednictwa w sprzedaży produktów finansowych (kredytowych) z pośrednikami, którzy mają zawarte umowy z bankami i innymi instytucjami finansowymi.

W ramach współpracy z pośrednikami kredytowymi Wnioskodawca wykonuje usługi pośrednictwa w zakresie dystrybucji produktów finansowych (kredytowych) zmierzających do zawarcia umowy pomiędzy ostatecznym klientem a instytucją finansową.

W szczególności w ramach współpracy z pośrednikami finansowymi (kredytowymi) do zadań Wnioskodawcy między innymi należeć będzie wykonywanie poniższych czynności:

aktywne poszukiwanie potencjalnych klientów oraz nawiązywanie z nimi kontaktu bezpośrednio lub za pomocą środków komunikacji (np. telefon, poczta elektroniczna itp.);
przedstawianie lub oferowanie klientom produktów finansowych;
wypełnianie obowiązków informacyjnych określonych przepisami prawa, a w szczególności przepisami Ustawy o kredycie hipotecznym, Ustawy o kredycie konsumenckim oraz innych powszechnie obowiązujących przepisów prawa;
udzielanie klientom pomocy, podejmując prace przygotowawcze lub inne przedumowne działania administracyjne polegające na obsłudze dokumentów dotyczących umów o produkty finansowe;
rzetelne i niezwłoczne wprowadzanie do systemu udostępnionego przez pośrednika informacji o produkcie, kliencie oraz oświadczeniach dotyczących klientów pozyskanych związku z realizacją umowy;
przekazywanie klientom formularzy zawierających informacje, o których mowa a art. 10, 11 i 17 Ustawy o kredycie hipoteczny i nadzorze, zgodnie z wytycznymi przekazanymi przez pośrednika kredytowego;
przestrzeganie polityki i instrukcji przekazanych przez pośrednika finansowego.

Wśród produktów finansowych oferowanych (dystrybuowanych) przez Wnioskodawcę należy wyróżnić między innymi - kredyty hipoteczne, kredyty konsumenckie, pożyczki, itp.

Za realizację usługi pośrednictwa w zakresie dystrybucji produktów finansowych i kredytowych Wnioskodawca otrzymywać będzie wynagrodzenie prowizyjne.

Ponadto w celu wykonywania ww. działalności Wnioskodawca podejmować będzie współpracę z osobami fizycznymi prowadzącymi jednoosobowe działalności gospodarcze oraz zatrudnić będzie pracowników. Wnioskodawca, za świadczone usługi pośrednictwa finansowego współpracującym z nim osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą wypłacać będzie prowizję.

Wśród osób fizycznych współpracujących z Wnioskodawcą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej znajdować się będą takie osoby, które będą czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług, jak i takie, które korzystać będą ze zwolnienia podmiotowego, zatem nie będą czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.

Usługi objęte niniejszym wnioskiem wykonywane przez Wnioskodawcę i współpracujące z nim osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą nie wykonują czynności określonych w art. 43 ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług tj.: czynności ściągania długów, w tym factoringu; usług doradztwa; usług w zakresie leasingu.

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że:

Czy czynności wykonywane przez Wnioskodawcę zmieniają sytuację prawną i finansową klienta, tzn. prowadzą np. do przeniesienia środków i zmieniają sytuację prawną i finansową zainteresowanego podmiotu?
Tak, czynności wykonywane przez Wnioskodawcę zmieniają sytuację prawną i finansową klienta. Wszystkie czynności wykonywane przez Wnioskodawcę mają doprowadzić do zawarcia umowy kredytowej pomiędzy instytucją finansową a klientem, co jednoznacznie prowadzi do przeniesienia środków finansowych pomiędzy tymi podmiotami i tym samym następuje zmiana sytuacji prawnej i finansowej tych podmiotów.
Czy celem Wnioskodawcy jest uczynienie wszystkiego co możliwe, aby dwie strony zawarły umowę (a Wnioskodawca nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy) i w czym się to przejawia?
Tak, celem Wnioskodawcy jest uczynienie wszystkiego co możliwe, aby dwie strony transakcji zawarły umowę, przy czym wskazać należy że Wnioskodawca nie ma żadnego interesu w zakresie treści tej umowy. Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę sprowadzają się do zawarcia umowy między dwoma podmiotami, w tym dotarcie do klienta zainteresowanego oferowanymi produktami kredytowymi i pożyczkowymi.
Czy działalność Wnioskodawcy ma na celu doprowadzenie do zawarcia umowy dotyczącej kupna/sprzedaży produktów finansowych?
Tak, działalność Wnioskodawcy ma na celu doprowadzenie do zawarcia umowy dotyczącej kupna/sprzedaży produktów finansowych. W głównej mierze są do produkty kredytowe i pożyczkowe.
Od czego uzależnione jest wynagrodzenie Wnioskodawcy, czy jest zależne od podpisania umowy kredytowej?
Wynagrodzenie Wnioskodawcy jest uzależnione od podpisania umowy kredytowej pomiędzy instytucją finansową (bankiem) a klientem. Wynagrodzenie będzie wypłacane w formie prowizji.
Czy Wnioskodawca wykonuje usługi we własnym imieniu i na własny rachunek, czy też w imieniu i na rzecz wymienionych we wniosku podmiotów, jeśli tak proszę wskazać ten podmiot?
Wnioskodawca działa jako pośrednik usług finansowych (tzw. subagent), zatem swe usługi wykonuje w imieniu i na rzecz pośredników finansowych z którymi współpracuje. Wnioskodawca świadczonymi przez siebie usługami dąży do zawarcia umowy kredytowej pomiędzy instytucją finansową a klientem.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie (oznaczone we wniosku nr 1):

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym usługi pośrednictwa finansowego (kredytowego) świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz pośredników, działając na podstawie umowy współpracy w zakresie pośrednictwa w dystrybucji produktów finansowych (kredytowych) z pośrednikami korzystać będą ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. w przypadku gdy świadczy te usługi korzystając z usług podwykonawcy będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy usługi pośrednictwa finansowego (kredytowego) świadczone:

(w przypadku pytania 1) przez Wnioskodawcę na rzecz pośredników, działając na podstawie umowy współpracy w zakresie pośrednictwa w dystrybucji produktów finansowych (kredytowych) z pośrednikami w przypadku, gdy świadczy te usługi korzystając z usług podwykonawcy będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą
(…)

spełniają przesłanki kwalifikujące je jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług w świadczeniu usług udzielania kredytów, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem korzystać będą w obu przypadkach ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Uzasadnienie:

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 - zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, świadczeniem usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Stawka podatku, na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże w myśl art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

W świetle przedstawionego w niniejszym Wniosku zdarzeniu przyszłym, zasadnicze znaczenie ma regulacja art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którą - zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Na wstępie należy zauważyć, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „pośrednictwa” w świadczeniu usług finansowych. Natomiast zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., strona internetowa - www.sjp.pwn.pl), przez pośrednictwo rozumie się „działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron; kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy”. Pośrednictwo obejmuje zatem czynności dokonywane w imieniu oraz na rzecz innego podmiotu gospodarczego, w wyniku których dochodzi do zawarcia transakcji między tym przedsiębiorcą a podmiotem trzecim. Działanie „w imieniu” oznacza działanie z czyjegoś upoważnienia, w zastępstwie kogoś, natomiast działanie na czyjąś korzyść oznacza działanie dla kogoś, dla czyjegoś dobra.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa” uzupełniając wykładnię językową, należy odnieść się do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 (Volker Ludwig), w której TSUE stwierdził, że pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy tym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy.

Ponadto, TSUE wskazał, że zastosowanie zwolnienia nie może zależeć od istnienia stosunku umownego między podmiotem świadczącym usługi pośrednictwa kredytowego a jedną ze stron umowy kredytowej, lecz powinno być badane w świetle samego charakteru wykonanego świadczenia i jego celu. Nie ma przeszkód, aby na usługę pośrednictwa kredytowego składały się dwa świadczenia, jedno wykonywane przez agenta głównego, w ramach negocjacji z instytucjami kredytowymi oraz drugie wykonywane przez subagenta. Pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową (pkt 38 wyroku).

Z wyroku tego wypływa wniosek, że okoliczność, iż podatnik nie jest związany umownie z żadną ze stron umowy kredytowej, do której zawarcia się przyczynił, oraz że nie kontaktuje się bezpośrednio z jedną z tych stron, nie stanowi przeszkody do tego, aby świadczył on usługę pośrednictwa kredytowego, zwolnioną z VAT.

W licznych orzeczeniach TSUE wskazał przykładowe elementy wchodzące w skład usługi „pośrednictwa”, zgodnie z orzecznictwem Trybunału, usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,
z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,
celem jest dążenie do zawarcia umowy, przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy,
usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

Wnioskodawca w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego wskazał, że usługi pośrednictwa finansowego świadczone przez niego sprowadzać się będą do pozyskania klientów zainteresowanych usługami finansowymi (w szczególności usługami kredytowymi. Wnioskodawca będzie przekazywał dokumenty przygotowane przez instytucje finansowe oraz instytucje zajmujące się pośrednictwem finansowym dostarczone mu przez pośrednika finansowego. Wnioskodawca z tytułu pozyskiwania klientów na kredyty udzielane przez instytucje finansowe otrzymywać będzie wynagrodzenie w formie prowizji od instytucji zajmujące się pośrednictwem finansowym. Ponadto w celu wykonywania świadczonych przez siebie usług będzie korzystał ze współpracy osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Osoby te będą miały bezpośredni kontakt z klientami chcącymi pozyskać produkty finansowe będące w ofercie.

Wnioskodawca uważa, iż zarówno czynności wykonywane przez Wnioskodawcę, jak i czynności wykonywane przez osoby fizyczne prowadzące działalności gospodarczą współpracujące z Wnioskodawcą spełniają przesłanki wynikające z orzeczeń TSUE i przepisów prawa podatkowego do uznania ich za usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, tj.:

są świadczone za wynagrodzeniem na rzecz instytucji finansowych, a więc strony transakcji finansowej oraz instytucji zajmujących się pośrednictwem finansowym;
z punktu widzenia nabywcy usług finansowych (Klientów), usługi pośrednictwa finansowego stanowią element usługi finansowej;
celem świadczenia usług jest dążenie do zawarcia umowy kredytu przez strony transakcji finansowej (instytucję finansową i Klienta), przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy kredytu, rentowności tej umowy ani innych aspektów z nią związanych;
usługi pośrednictwa finansowego nie mają wyłącznie charakteru wykonywania czynności faktycznych związanych z umową, tj. nie polegają jedynie na udostępnianiu informacji stronom transakcji finansowej, lecz na aktywnych działaniach pośrednika zmierzających do zawarcia umów kredytowych.

Z uwagi na powyższe, jak wskazano na wstępie zdaniem Wnioskodawcy usługi pośrednictwa finansowego (kredytowego) świadczone:

(w przypadku pytania 1) przez Wnioskodawcę na rzecz pośredników, działając na podstawie umowy współpracy w zakresie pośrednictwa w dystrybucji produktów finansowych (kredytowych) z pośrednikami w przypadku, gdy świadczy te usługi korzystając z usług podwykonawcy będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą
(…)

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie objętym pytaniem nr 1 jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W świetle art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W świetle art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż - 6% stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki podatku albo zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Jak wynika z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady. Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady, Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Z treści powołanego wyżej art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, stanowiącego implementację regulacji unijnych w tym zakresie, wyraźnie wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Należy stwierdzić, że wymienione zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi – cechy, które ją wyróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

Pogląd taki potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawie C-2/95 pomiędzy Sparekassernes Datacenter (SDC) a Skatteministeriet (Dania), w którym Trybunał stwierdził, że: „zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem”. Można zatem stwierdzić, że wg TSUE usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci nie traci przymiotu takiej usługi.

Podkreślenia wymaga, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Należy zauważyć, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „pośrednictwa” w świadczeniu usług finansowych. Natomiast zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., strona internetowa – www.sjp.pwn.pl), przez pośrednictwo rozumie się „działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron; kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy”.

Pośrednictwo obejmuje zatem czynności dokonywane w imieniu oraz na rzecz innego podmiotu gospodarczego, w wyniku których dochodzi do zawarcia transakcji między tym przedsiębiorcą a podmiotem trzecim. Działanie „w imieniu” oznacza działanie z czyjegoś upoważnienia, w zastępstwie kogoś, natomiast działanie na czyjąś korzyść oznacza działanie dla kogoś, dla czyjegoś dobra.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa”, warto odnieść się do wyroku w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, w której TSUE stwierdził, że: „(…) pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”.

Natomiast w wyroku z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs & Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd. Trybunał orzekł, że pojęcie pośrednictwa obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa. Działalność ta może obejmować m.in. wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych. Celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. TSUE w orzeczeniu tym uznał, że znaczenie słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy odnosi się „do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

Zatem zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,
z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,
celem jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym, pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy),
usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

W konsekwencji, żeby uznać daną działalność za pośrednictwo konieczne jest aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z czynności:

wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia umowy,
uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę,
prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji,
nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron.

Nie oznacza to, że pośrednik nie może wykonywać dodatkowych czynności, jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośredniczących konieczne jest, aby wywoływały skutek lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji, innymi słowy konieczne jest, aby skutek tych czynności znalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) - czynny podatnik podatku od towarów i usług, zawiera umowy współpracy w zakresie pośrednictwa w sprzedaży produktów finansowych (kredytowych) z pośrednikami, którzy mają zawarte umowy z bankami i innymi instytucjami finansowymi.

W ramach współpracy z pośrednikami kredytowymi Wnioskodawca wykonuje usługi pośrednictwa w zakresie dystrybucji produktów finansowych (kredytowych) zmierzających do zwarcia umowy pomiędzy ostatecznym klientem a instytucją finansową. W szczególności w ramach współpracy z pośrednikami finansowymi (kredytowymi) do zadań Wnioskodawcy między innymi należeć będzie wykonywanie poniższych czynności:

aktywne poszukiwanie potencjalnych klientów oraz nawiązywanie z nimi kontaktu bezpośrednio lub za pomocą środków komunikacji (np. telefon, poczta elektroniczna itp.);
przedstawianie lub oferowanie klientom produktów finansowych;
wypełnianie obowiązków informacyjnych określonych przepisami prawa, a w szczególności przepisami Ustawy o kredycie hipotecznym, Ustawy o kredycie konsumenckim oraz innych powszechnie obowiązujących przepisów prawa;
udzielanie klientom pomocy, podejmując prace przygotowawcze lub inne przedumowne działania administracyjne polegające na obsłudze dokumentów dotyczących umów o produkty finansowe;
rzetelne i niezwłoczne wprowadzanie do systemu udostępnionego przez pośrednika informacji o produkcie, kliencie oraz oświadczeniach dotyczących klientów pozyskanych związku z realizacją umowy;
przekazywanie klientom formularzy zawierających informacje, o których mowa a art. 10, 11 i 17 Ustawy o kredycie hipoteczny i nadzorze, zgodnie z wytycznymi przekazanymi przez pośrednika kredytowego;
przestrzeganie polityki i instrukcji przekazanych przez pośrednika finansowego.

Wśród produktów finansowych oferowanych (dystrybuowanych) przez Wnioskodawcę należy wyróżnić między innymi - kredyty hipoteczne, kredyty konsumenckie, pożyczki, itp.

Za realizację usługi pośrednictwa w zakresie dystrybucji produktów finansowych i kredytowych Wnioskodawca otrzymywać będzie wynagrodzenie prowizyjne.

Ponadto w celu wykonywania ww. działalności Wnioskodawca podejmować będzie współpracę z osobami fizycznymi prowadzącymi jednoosobowe działalności gospodarcze oraz zatrudnić będzie pracowników. Wnioskodawca, za świadczone usługi pośrednictwa finansowego współpracującym z nim osobami fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą wypłacać będzie prowizję.

Wśród osób fizycznych współpracujących z Wnioskodawcą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej znajdywać się będą takie osoby, które będą czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług, jak i takie, które korzystać będą ze zwolnienia podmiotowego, zatem nie będą czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.

Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę zmieniają sytuację prawną i finansową klienta. Wszystkie czynności wykonywane przez Wnioskodawcę mają doprowadzić do zawarcia umowy kredytowej pomiędzy instytucją finansową a klientem, co jednoznacznie prowadzi do przeniesienia środków finansowych pomiędzy tymi podmiotami i tym samym następuje zmiana sytuacji prawnej i finansowej tych podmiotów.

Celem Wnioskodawcy jest uczynienie wszystkiego co możliwe, aby dwie strony transakcji zawarły umowę, przy czym wskazać należy że Wnioskodawca nie ma żadnego interesu w zakresie treści tej umowy. Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę sprowadzają się do zawarcia umowy między dwoma podmiotami, w tym dotarcie do klienta zainteresowanego oferowanymi produktami kredytowymi i pożyczkowymi.

Działalność Wnioskodawcy ma na celu doprowadzenie do zawarcia umowy dotyczącej kupna/sprzedaży produktów finansowych. W głównej mierze są do produkty kredytowe i pożyczkowe.

Wynagrodzenie Wnioskodawcy jest uzależnione od podpisania umowy kredytowej pomiędzy instytucją finansową (bankiem) a klientem. Wynagrodzenie będzie wypłacane w formie prowizji.

Wnioskodawca działa jako pośrednik usług finansowych (tzw. subagent), zatem swe usługi wykonuje w imieniu i na rzecz pośredników finansowych z którymi współpracuje. Wnioskodawca świadczonymi przez siebie usługami dąży do zawarcia umowy kredytowej pomiędzy instytucją finansową a klientem.

Z uwagi na powołane przepisy prawa oraz orzecznictwo TSUE w kontekście przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że Wnioskodawca świadcząc usługi mające na celu doprowadzenie do sprzedaży/zawarcia umów kredytowych i pożyczkowych, korzystając z usług podwykonawcy będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, świadczy usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek pieniężnych (kredytów), określonych w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym usługi te będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest prawidłowe.

Tut. Organ podkreśla, że wydana interpretacja rozstrzyga wyłącznie w kwestii zadanego pytania, oznaczonego we wniosku nr 1. Ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 zostanie wydana w odrębnym rozstrzygnięciu.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki podatkowoprawne tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanego przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin