Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL1-2.4012.280.2019.2.MR
z 12 września 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku sygnowanym datą 25 marca 2019 r. (data wpływu 23 maja 2019 r.) uzupełnionym pismem sygnowanym datą 18 lipca 2019 r. (data wpływu 6 sierpnia 2019 r.) oraz pismem z dnia 9 września 2019 r. (data wpływu 10 września 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie podlegania opodatkowaniu przekazania gminie za odszkodowaniem działek gruntu pod budowę drogi – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 maja 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie podlegania opodatkowaniu przekazania gminie za odszkodowaniem działek gruntu pod budowę drogi. Wniosek uzupełniono w dniu 6 sierpnia 2019 r. oraz w dniu 10 września 2019 r. o doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, która została zawiązana dnia 30 stycznia 2014 r. Pierwotnie Wnioskodawca posiadał w spółce 100/300 udziałów w zyskach i pokryciu strat. W wyniku zmiany umowy spółki obecnie Wnioskodawca posiada 299/300 udziałów w zyskach i pokryciu strat.

Przedmiotem działalności spółki jest prowadzenie upraw warzyw i owoców, w ogrzewanych tunelach pod kodem PKD 01.13.Z – uprawa warzyw, włączając melony oraz uprawa roślin korzeniowych i roślin bulwiastych. Spółka jest zarejestrowanym podatnikiem VAT.

Wnioskodawca osobiście nigdy nie był zarejestrowanym podatnikiem VAT.

Działalność była prowadzona na gruncie rolnym zabudowanym położonym w (…). wydzierżawionym zgodnie z umową z dnia 30 stycznia 2014 r. od ojca Wnioskodawcy (część działki 965/1). Na przedmiotowej działce znajdowały się zabudowania gospodarcze (tunele foliowe) wzniesione przez właściciela gruntu. Łączna powierzchnia wynajmowanego gruntu to 25 arów natomiast powierzchnia uprawy to 12 arów. Zabudowania nigdy nie stanowiły środków trwałych spółki.

W wyniku śmierci dnia (…) lipca 2014 r. ojca, Wnioskodawca na mocy Działu Spadku i zniesienia współwłasności dnia 14 kwietnia 2015 r. nabył własność działki o nr 965/1. Na gruncie w dalszym ciągu prowadzona była ww. działalność gospodarcza w formie spółki cywilnej.

Działka nr 965/1 położona jest na terenie objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego zatwierdzonym uchwałą Rady Miejskiej w (…). z dnia 15 czerwca 1998 r.

W wyniku decyzji administracyjnej wydanej przez Burmistrza (…) dnia 2 lutego 2018 r. działka 965/1 została podzielona na działki 965/5, 965/6, 965/7, 965/8. Jednocześnie zgodnie z decyzją działki 965/5 o powierzchni 0,0119 ha oraz 965/7 o powierzchni 0,4700 ha przeszły z mocy prawa na własność Gminy (…) z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna (tj. dnia 7 lutego 2018 r.).

Teren działki 965/5 zabudowany jest fragmentem ogrodzenia oraz częściowo utwardzony wjazdem z kostki granitowej. Teren działki 965/7 jest wjazdem z kostki granitowej, częściowo utwardzony. Zabudowany jest garażem, budynkiem kotłowni, kominem oraz urządzeniami ogrodniczymi, częściowo porośnięty jest roślinnością ozdobną. Działki te zostały wydzielone pod drogi gminne.

Za ww. działki, które przeszły na własność Gminy (…) przysługuje Wnioskodawcy odszkodowanie.

Następnie zgodnie z decyzją Starostwa Powiatowego w (…). z dnia 7 listopada 2018 r. wysokość odszkodowania ustalono na kwotę 1.063.349,00 zł. Na podstawie operatu szacunkowego określającego wartość odtworzeniową prawa własności przejętych przez Gminę (…) działek wartość odszkodowania nie zawiera podatku VAT ani innych opłat stosowanych przy zawieraniu transakcji sprzedaży nieruchomości (pkt 14 klauzule i zastrzeżenia, ppkt 7). W decyzji określono również, że do części odszkodowania obejmującego kwotę (…) zł nadany został rygor natychmiastowej wykonalności. Kwota ta została zapłacona przez Urząd Gminy (…) dnia 9 listopada 2018 r.

W piśmie z dnia 18 lipca 2019 r. (data wpływu 6 sierpnia 2019 r.), stanowiącym uzupełnienie do wniosku, Wnioskodawca udzielił następujących odpowiedzi na zadane w wezwaniu pytania, tj.:

Ad 1

Umowę dzierżawy z ojcem Wnioskodawcy części działki nr 965/1 od dnia 30 stycznia 2014 r. zawarła spółka cywilna.

Ad 2

W związku z wprowadzonym Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego ustalono na działce 965/1 drogę, która uniemożliwiła dalszy rozwój gospodarstwa, dlatego też Wnioskodawca zawnioskował o wydzielenie tego obszaru. Burmistrz Miasta (…) decyzją z dnia 2 lutego 2018 r. zatwierdził podział działki 965/1 na działki 965/5, 965/6, 965/7 i 965/8 oraz na mocy art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami przejął na własność Gminy (…) działki przeznaczone pod drogę.

Ad 3

Wnioskodawca od momentu nabycia w 2015 r. nie zmienił nic w celu wykorzystania działki 965/l (podzielone na działki 965/5 i 965/7), tj. na części nieruchomości były prowadzone działy specjalne produkcji rolnej, a pozostała część to dom oraz zabudowania gospodarstwa rolnego (stodoła, stajnia, garaż). Umowa dzierżawy nie została wznowiona ani zmieniona.

Ad 4

Od dnia wydania decyzji burmistrza (…) o podziale działki 965/1 Wnioskodawca nie miał prawa do dysponowania działkami 965/5 i 965/7 przejętymi przez gminę na mocy art. 98 Ustawy o Gospodarce Nieruchomościami, gdyż po zatwierdzeniu podziału stały się własnością Gminy (…).

Ad 5

Na działce 965/1 ojciec Wnioskodawcy dokonał następujących czynności, aby prowadzić działy specjalne produkcji rolnej:

• budowa tuneli foliowych 30 m x 8,2 m i 30 m x 5,8 m w 1980 r.,
• budowa budynku kotłowni w 1980 r.,
• budowa mnażarek w 1985 r.,
• budowa tunelu foliowego 32 m x 32 m w 1997 r.,
• montaż kotła zębiec 1120 w 1997 r.,
• montaż miksera do pożywki w 2002 r.

Spółka dokonała następujących czynności, aby prowadzić działy specjalne produkcji rolnej:

• przyłącze prądu na spółkę cywilną, wniosek w 2014 r., fizyczne przyłącze w 2015 r.,
• termoizolacja kotła w 2014 r.,
• wymiana folii na tunelu 32 m x 32 m,
• oraz pozostałe drobne czynności remontowe prowadzone na bieżąco (wymiany pękniętych węży, wymiana uszkodzonego stycznika, czujnika, itp.).
  
  

Ponadto, w piśmie z dnia 9 września 2019 r. (data wpływu 10 września 2019 r.), stanowiącym uzupełnienie do wniosku, Wnioskodawca udzielił następującej odpowiedzi na zadane przez tut. Organ pytanie o treści:

Czy Wnioskodawca jako spadkobierca kontynuował umowę dzierżawy działki nr 965/1 na rzecz spółki cywilnej? Jeśli tak, to czy z tego tytułu otrzymywał wynagrodzenie? Jeśli nie, to należy wskazać na podstawie jakiego tytułu prawnego Spółka prowadziła na działce nr 965/1, od dnia 14 kwietnia 2015 r. do momentu przekazania wydzielonych działek gminie pod budowę drogi, działalność gospodarczą i czy czynność ta była odpłatna, czy też nieodpłatna?

Odpowiedź:

Umowa dzierżawy działki 965/1 nie została wypowiedziana przez żadną ze stron umowy dlatego też umowa dzierżawy była kontynuowana przez Wnioskodawcę jednak Wnioskodawca nie pobierał wynagrodzenia z tego tytułu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przekazanie (wywłaszczenie) gminie za odszkodowaniem działek gruntu pod budowę drogi, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, dostawa towarów, w tym przypadku gruntów, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy czynność podlegającą opodatkowaniu wykona podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Jednocześnie okoliczności dokonania tej czynności powinny nosić znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie, tzn. powinny polegać na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Jeżeli dana czynność została wykonana poza zakresem działań producenta, handlowca, usługodawcy, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika, czy wykonującego wolny zawód i jednocześnie okoliczności dokonania tej czynności nie noszą znamion działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie, to w świetle art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, podmiotu dokonującego tych czynności nie można uznać za podatnika VAT.

Dlatego też, w opinii Wnioskodawcy, w zaistniałym stanie faktycznym transakcja wywłaszczenia za odszkodowaniem na rzecz gminy nie powinna zostać opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez sprzedaż należy rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów – art. 2 pkt 22 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
   
   

Przez towary, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z przedstawionymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, natomiast odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Natomiast, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy lub świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W myśl dyspozycji art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006 r., str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 112, „podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel, czy też rezultaty takiej działalności.

„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, aportu, darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź nie był wykorzystywany w celu wykonywania działalności gospodarczej.

Zatem jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego (np. nieruchomości), a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego, profesjonalnego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W kontekście powyższego nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 112 (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Działalność gospodarcza powinna bowiem cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, gdyż związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W kwestii związanej z opodatkowaniem sprzedaży nieruchomości stanowiącej majątek prywatny wypowiedział się także Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który w orzeczeniu z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wskazał m.in., że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. W przypadku zbywania nieruchomości ocenie podlegać muszą przede wszystkim okoliczności związane z nabyciem, wykorzystaniem nieruchomości, czy działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r., poz. 2204, z późn.zm.), wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Stosownie do treści art. 128 ust. 1 cyt. ustawy, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Z powołanych przepisów wynika zatem, że istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa własności nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Zgodnie z przywołanym wyżej art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, wywłaszczenie nieruchomości, czyli przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, stanowi dostawę towarów i – co do zasady – w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu VAT.

Należy jednak zaznaczyć, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów – przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, w której posiada 299/300 udziałów w zyskach i pokryciu strat. Przedmiotem działalności spółki jest prowadzenie upraw warzyw owocowych, w ogrzewanych tunelach. Spółka jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Wnioskodawca osobiście nigdy nie był zarejestrowanym podatnikiem VAT. Działalność spółki była prowadzona na gruncie rolnym zabudowanym wydzierżawionym od ojca Wnioskodawcy (część działki 965/1), umowę dzierżawy z ojcem Wnioskodawcy części działki nr 965/1 zawarła spółka cywilna. Na przedmiotowej działce znajdowały się zabudowania gospodarcze wzniesione przez właściciela gruntu. W wyniku śmierci ojca, Wnioskodawca na mocy Działu Spadku i zniesienia współwłasności nabył własność działki o nr 965/1. Na gruncie w dalszym ciągu prowadzona była ww. działalność gospodarcza w formie spółki cywilnej. W wyniku decyzji administracyjnej działka 965/1 została podzielona na działki 965/5, 965/6, 965/7, 965/8. Zgodnie z decyzją działki 965/5 oraz 965/7 przeszły z mocy prawa na własność Gminy (…), z dniem w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna (tj. dnia 7 lutego 2018 r.). Działki te zostały wydzielone pod drogi gminne. Za ww. działki, które przeszły na własność Gminy (…) przysługuje Wnioskodawcy odszkodowanie. W związku z wprowadzonym Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego ustalono na działce 965/1 drogę, która uniemożliwiła dalszy rozwój gospodarstwa dlatego też Wnioskodawca zawnioskował o wydzielenie tego obszaru. Burmistrz Miasta (…) decyzją z dnia 2 lutego 2018 r. zatwierdził podział działki 965/1 na działki 965/5, 965/6, 965/7 i 965/8 oraz na mocy art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami przejął na własność Gminy (…) działki przeznaczone pod drogę. Wnioskodawca od momentu nabycia w 2015 r. nie zmienił nic w celu wykorzystania działki 965/l (podzielonej na działki 965/5 i 965/7), tj. na części nieruchomości były prowadzone działy specjalne produkcji rolnej, a pozostała część to dom oraz zabudowania gospodarstwa rolnego (stodoła, stajnia, garaż). Umowa dzierżawy nie została wznowiona ani zmieniona. Od dnia wydania decyzji burmistrza (…) o podziale działki 965/1 Wnioskodawca nie miał prawa do dysponowania działkami 965/5 i 965/7 przejętymi przez gminę na mocy art. 98 Ustawy o Gospodarce Nieruchomościami, gdyż po zatwierdzeniu podziału stały się własnością Gminy (…). Na działce 965/1 najpierw ojciec Wnioskodawcy wykonał czynności niezbędne do prowadzenia działów produkcji rolnej, a później ponosiła je spółka cywilna. Ponadto, z uzupełnienia do wniosku wynika, że umowa dzierżawy działki 965/1 nie została wypowiedziana przez żadną ze stron umowy dlatego też umowa dzierżawy była kontynuowana przez Wnioskodawcę jednak nie pobierał z tego tytułu wynagrodzenia.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia, czy przekazanie (wywłaszczenie) gminie za odszkodowaniem działek gruntu pod budowę drogi, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. nieruchomości) podlega zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle powyższego, aby wyjaśnić wątpliwości Wnioskodawcy należy ustalić, czy w okolicznościach niniejszej sprawy, tj. w związku z przeniesieniem własności działek gruntu nr 965/5 i 965/7 na gminę w zamian za odszkodowanie, Zainteresowany działał w charakterze podatnika VAT zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują zbycia towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

Uwzględniając powyższe przepisy oraz orzecznictwo należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie brak jest podstaw do uznania Wnioskodawcy – w związku z opisaną czynnością, tj. zbyciem działek gruntu pod budowę drogi w ramach wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie – za podatnika podatku od towarów i usług. Z informacji przedstawionych we wniosku nie wynika bowiem taka aktywność Wnioskodawcy, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Wnioskodawca nie podejmował żadnych czynności w celu wpłynięcia na przebieg inwestycji drogowej przez jego działki w celu ich wywłaszczenia. Zainteresowany nigdy nie był zarejestrowanym podatnikiem VAT. Ponadto, z treści wniosku nie wynika, aby Wnioskodawca podejmował jakiekolwiek aktywne działania w zakresie obrotu przedmiotowymi gruntami. Wnioskodawca kontynuował jedynie umowę dzierżawy działek na rzecz spółki cywilnej, jednak nie pobierał wynagrodzenia z tego tytułu.

W związku z dzierżawą przez Wnioskodawcę powyższych działek, mającą jednak charakter nieodpłatny, należy powołać się na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 1 kwietnia 1982 r. w sprawie C-89/81 Staatssecretaris van Financiën v. Hong-Kong Trade Development Council, w którym wskazano, że podmiot prowadzący stale i wyłącznie działalność nieodpłatną nie może być uznany za podatnika. Tym samym, w przedmiotowej sprawie, nieopłatna dzierżawa gruntu (nieskutkująca korzyścią majątkową) nie nosi znamion prowadzenia działalności gospodarczej, gdyż nie została dokonana do celów zarobkowych.

Wobec powyższego należy uznać, że zbycie przez Wnioskodawcę wskazanych we wniosku działek gruntu, nie stanowi działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż brak jest przesłanek świadczących o takiej aktywności Wnioskodawcy w przedmiocie zbycia przedmiotowych działek, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (brak przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności). Nie wystąpił bowiem ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że zbycie działek gruntu wypełnia przesłanki działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie podjął aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców.

Z opisu sprawy wynika, że działki nr 965/5 i 965/7 przeszły z mocy prawa na własność gminy pod budowę drogi. Wnioskodawca dobrowolnie wydał gminie działki gruntu. Wywłaszczenie nie nastąpiło zatem z inicjatywy Wnioskodawcy, tylko na skutek działań niezależnych od niego.

Konsekwentnie, w przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując zbycia ww. działek gruntu Wnioskodawca wystąpił w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, polegającą na handlu nieruchomościami. Działania podejmowane przez Wnioskodawcę należą zatem do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Zainteresowany dostarczając na rzecz innego podmiotu przedmiotowe działki gruntu korzysta z przysługującego jemu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że Wnioskodawca dokonując przeniesienia własności wskazanych we wniosku działek gruntu w zamian za odszkodowanie, nie działał w charakterze podatnika VAT, a w konsekwencji dostawa wywłaszczonych działek nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, przekazanie (wywłaszczenie) gminie za odszkodowaniem działek gruntu pod budowę drogi stanowi czynność niepodlegającą regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym transakcja wywłaszczenia za odszkodowaniem na rzecz gminy nie powinna zostać opodatkowana podatkiem od towarów i usług – należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki podatkowoprawne tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.