Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT3.4011.313.2019.2.MG
z 16 września 2019 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 4 lipca 2019 r. (data wpływu 9 lipca 2019 r.), uzupełnionym pismem z dnia 20 sierpnia 2019 r. (data wpływu 23 sierpnia 2019 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z możliwością zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 lipca 2019 r. do tutejszego Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa m.in. w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 13 sierpnia 2019 r., nr 0113-KDIPT3.4011.313.2019.1.MG, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 13 sierpnia 2019 r. (data doręczenia 20 sierpnia 2019 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem z dnia 20 sierpnia 2019 r. (data wpływu 23 sierpnia 2019 r.) nadanym za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 21 sierpnia 2019 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny/zdarzenie przyszłe:

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w … (dalej również: „Uczelnia”, „Wnioskodawca”) została utworzona na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia … w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w … (…). Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w … jest publiczną uczelnią zawodową działającą na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (dalej: „PSWN”). Nadzór nad zgodnością działań Uczelni z przepisami prawa i statutem, a także nad prawidłowością wydatkowania środków publicznych sprawuje minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki. Uczelnia, w ramach posiadanych środków, prowadzi samodzielną gospodarkę finansową na podstawie planu rzeczowo-finansowego, zgodnie z przepisami o finansach publicznych i rachunkowości. Zgodnie z art. 11 ust. 1 PSWN, do ustawowych zadań uczelni zawodowej należy m.in. „prowadzenie kształcenia na studiach” (pkt 1), „prowadzenie kształcenia na studiach podyplomowych lub innych form kształcenia” (pkt 2), „kształcenie i promowanie kadr uczelni” (pkt 5). Kształcenie studentów odbywa się na studiach wyższych - studiach pierwszego stopnia i studiach drugiego stopnia. Kształcenie we wszystkich jego formach realizowane jest przez prowadzone w ramach danego systemu kształcenia zajęcia dydaktyczne organizowane przez Uczelnię. Zajęcia dydaktyczne prowadzone są przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje naukowe lub zawodowe i zatrudnione w uczelni na podstawie umów o pracę lub umów cywilnoprawnych.

Na podstawie umów o pracę Uczelnia zatrudnia 289 nauczycieli akademickich w grupach pracowników:

  1. dydaktycznych,
  2. badawczo-dydaktycznych.

Do podstawowych obowiązków nauczyciela akademickiego będącego pracownikiem:

  1. dydaktycznym - należy kształcenie i wychowywanie studentów,
  2. badawczo-dydaktycznym - należy prowadzenie działalności naukowej, kształcenie i wychowywanie studentów.

Ponadto, nauczyciel akademicki jest obowiązany do uczestniczenia w pracach organizacyjnych na rzecz Uczelni oraz stałego podnoszenia kompetencji zawodowych (art. 115 ust. 25 PSWN).

Zgodnie z treścią art. 136 PSWN, do składników wynagrodzenia nauczyciela akademickiego należy zaliczyć:

  • wynagrodzenie zasadnicze,
  • dodatek za straż pracy,
  • dodatek funkcyjny,
  • dodatek zadaniowy,
  • wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe,
  • dodatek za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych,
  • inne dodatki, jeżeli zostały określone w zakładowym układzie zbiorowym pracy albo regulaminie wynagradzania.

Zgodnie z brzmieniem art. 116 ust. 7 PSWN, nauczyciele akademiccy, w ramach stosunku pracy wykonują obowiązki (tzw. obowiązki nauczyciela akademickiego), które stanowią działalność twórczą o indywidualnym charakterze, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1191, ze zm.).

W związku z powyższym przepisem, na mocy uchwały Senatu i pisma okólnego Rektora, począwszy od dnia 1 stycznia 2019 r. w Uczelni przyjęto, że całość wynagrodzenia za pracę nauczyciela akademickiego zatrudnionego na podstawie umowy o pracę stanowi podstawę do zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodu z uwzględnieniem art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, ze zm.).

Stawki 50% kosztów uzyskania przychodu od wynagrodzeń (lub zasiłków) wypłacanych za okres nieobecności w pracy, nie stosuje się w szczególności za okres:

  1. urlopu wypoczynkowego,
  2. urlopu dla poratowania zdrowia,
  3. urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu ojcowskiego,
  4. zwolnienia lekarskiego,
  5. opieki nad zdrowym dzieckiem - 2 dni,
  6. innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy przewidzianej przepisami prawa pracy, za którą pracownik otrzymuje wynagrodzenie, zasiłek lub inne świadczenie.

Skoro na zasadzie art. 116 ust. 7 PSWN, wykonywanie całości obowiązków nauczyciela określonych w art. 115 PSWN stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze, to pracownik i pracodawca (Uczelnia) nie prowadzą już także ewidencji przejawów (efektów) działalności twórczej.

Działanie powyższe uzasadnione jest również stanowiskiem prezentowanym przez Organ nadzoru nad działalnością Uczelni zgodnie z przepisami prawa (art. 426 ust. 1 pkt 1 PSWN) – wyrażonym przez Wiceprezesa Rady Ministrów - Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w piśmie z dnia 18 stycznia 2019 r., skierowanym do Ministra Finansów. W piśmie MNiSW stoi na stanowisku, że do całości wynagrodzenia nauczyciela ze wszystkimi jego składnikami należy stosować 50% koszty uzyskania przychodu oraz że nie jest konieczne także prowadzenie ewidencji efektów pracy twórczej (utworów), ani deklarowanie ich wartości z uwagi na fakt, że całość wynagrodzenia nauczycieli akademickich objęta jest 50% kosztami uzyskania przychodu.

W związku z powyższym, a przede wszystkim w związku z interpretacjami indywidualnymi Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: z dnia 13 czerwca 2019 r. nr 0113-KDIPT3.4011.243.2019.1.JR, z dnia 7 czerwca 2019 r., nr KDIPT3.4011.224.2019.1.JR i z dnia 3 czerwca 2019 r., nr 0114-KDIPT3-2.4011.188.2019.2.MZ, Uczelnia:

  1. stosuje od dnia 1 stycznia 2019 r. do wypłacanych wynagrodzeń 50% koszty uzyskania przychodu do całości wynagrodzenia nauczyciela akademickiego zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, a więc wszystkich jego składników wymienionych w art. 136 PSWN, w tym dodatku za staż pracy i dodatku funkcyjnego - bez konieczności prowadzenia ewidencji utworów ani określenia, jaka część wynagrodzenia jest wypłacana za korzystanie z praw autorskich;
  2. zamierza stosować 50% koszty uzyskania przychodu także do całości wynagrodzenia nauczyciela akademickiego zatrudnionego na podstawie umowy o pracę za okresy usprawiedliwionej nieobecności w pracy, w tym urlop wypoczynkowy, urlop na podratowanie zdrowia, urlop naukowy i orzeczone okresy niezdolności do pracy.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 20 sierpnia 2019 r. wnioskodawca wskazał, że wniosek dotyczy rozliczenia podatkowego za 2019 r. oraz odnosi się jedynie do nauczycieli akademickich zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania (pytania nr 1 i 2 zostały ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

  1. Czy biorąc pod uwagę opis zaistniałego stanu faktycznego, można przyjąć, że prawidłowym jest stosowanie przez Wnioskodawcę 50% kosztów uzyskania przychodów w stosunku do całości wynagrodzenia nauczyciela akademickiego niezależnie od składnika wynagrodzenia – bez konieczności prowadzenia ewidencji utworów ani określenia, jaka część wynagrodzenia jest wypłacana za korzystanie z praw autorskich?
  2. Czy Wnioskodawca będzie miał prawo do zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów w stosunku do wynagrodzenia nauczycieli akademickich zatrudnionych na podstawie umowy o pracę za okres, kiedy nie świadczą pracy, tj. wynagrodzenie za okres niezdolności do pracy z powodu choroby (wynagrodzenie chorobowe), wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy, wynagrodzenie za okres przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia lub urlopie naukowym?
  3. Czy w przypadku uznania za prawidłowe stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania pierwszego i drugiego, koszty uzyskania przychodu będą mogły zostać zastosowane do wynagrodzenia nauczycieli akademickich wypłaconego za okres od dnia 1 października 2018 r. do dnia 31 grudnia 2018 r. i będzie możliwe dokonanie korekty zeznania podatkowego za 2018 r.?

Przedmiotowe rozstrzygnięcie dotyczy pytania nr 1 i 2. Natomiast wniosek w zakresie pytania nr 3 zostanie rozpatrzony odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawcy, ostatecznie sprecyzowanym w uzupełnieniu wniosku:

Ad. 1)

Nauczyciel akademicki otrzymuje całość swojego wynagrodzenia za wykonywanie pracy o charakterze twórczym, co wynika wprost z przepisu art. 116 ust. 7 PSWN. Jak wynika bowiem z tego przepisu efekty (przejawy) wykonywania wszystkich ustawowych obowiązków nauczyciela określonych w art. 115 PSWN, korzystać będą z domniemania spełniania przesłanek utworu w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Ze specyfiki zawodu nauczyciela akademickiego wynika, że również prace organizacyjne na rzecz uczelni oraz wykonywanie obowiązku podnoszenia kwalifikacji zawodowych służą realizacji podstawowych zadań uczelni określonych w art. 11 ust. 1 pkt 1-5 PSWN, a więc uzyskiwaniu efektów działalności naukowej i dydaktycznej prowadzonej w uczelni, a ta objęta jest dyspozycją art. 22 ust. 9b pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 136 PSWN wynagrodzenie nauczyciela akademickiego składa się z:

  1. wynagrodzenia zasadniczego,
  2. dodatku za staż pracy - które stanowią stałe składniki wynagrodzenia oraz
  3. dodatku funkcyjnego,
  4. dodatku zadaniowego,
  5. wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe ,
  6. dodatku za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych,
  7. innych dodatków, jeżeli zostały określone w zakładowym układzie zbiorowym pracy albo regulaminie wynagradzania - które stanowią zmienne składniki wynagrodzenia.

Z uregulowania tego jasno wynika, że pod pojęciem wynagrodzenia ze stosunku pracy nie kryje się tylko jeden jego składnik (np. wynagrodzenie zasadnicze), a na wynagrodzenie ze stosunku pracy składają się wszystkie ww. składniki tego wynagrodzenia i wszystkie one stanowią wynagrodzenie za wykonywanie obowiązków ze stosunku pracy, o których mowa w art. 115 PSWN, a więc wykonywanie działalności twórczej o indywidualnym charakterze (art. 116 ust. 7 PSWN w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).

Również dodatek za staż pracy przysługujący na podstawie art. 138 ust. 1 PSWN stanowi w istocie mechanizm zwiększania wynagrodzenia wraz z wzrostem doświadczenia zawodowego pracownika, a więc i wzrostem wartości świadczonej przez niego pracy. Dodatek za staż pracy nie jest przecież „wynagrodzeniem za staż”, a dodatkiem zwiększającym przysługujące wynagrodzenie wraz ze wzrostem doświadczenia zawodowego (można to porównać z okresowym podnoszeniem wynagrodzenia zasadniczego po upływie kolejnych lat pracy, dodatek przyznawany jest przecież w relacji do wynagrodzenia zasadniczego).

Przyjmując założenie poczynione przez ustawodawcę w art. 116 ust. 7 PSWN uznać należy, że także dodatek funkcyjny przyznawany jest za pracę twórczą związaną z wykonywaniem obowiązków organizacyjnych, które jak już wspomniano w ad. 1) służą osiąganiu efektów dydaktycznych – innych aktywności w zakresie swojej podstawowej działalności uczelnia zawodowa bowiem nie prowadzi.

Powyższe oznacza, że całość wynagrodzenia nauczyciela akademickiego (100%) po pierwsze stanowi wynagrodzenie za pracę twórczą o indywidualnym charakterze, co spełnia dyspozycję art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po drugie zaś - pomimo tego, że część jest związana z działalnością organizacyjną i podnoszeniem kwalifikacji zawodowych - całość wynagrodzenia otrzymywana jest za efekty pracy twórczej (utwory), które służą osiągnięciu efektów działalności dydaktycznej i naukowej, bo nawet działalność organizacyjna i podnoszenie kwalifikacji temu służą.

Na takim stanowisku stoi także Wiceprezes Rady Ministrów - Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, czemu dał wyraz w piśmie z dnia 18 stycznia 2019 r., skierowanym do Ministra Finansów. MNiSW uważa, że nie jest konieczne prowadzenie ewidencji efektów pracy twórczej (utworów), ani deklarowanie ich wartości, bo całość wynagrodzenia nauczyciela wraz ze wszystkimi jego składnikami stanowi wynagrodzenie za pracę twórczą i objęte jest 50% kosztami uzyskania przychodu.

Powyższe wynika również wprost z pisma z dnia 15 lutego 2019 r., nr DD3.8223.31.2019 podpisanego z upoważnienia Ministra Finansów: „Mając zatem na względzie wyżej wymienione zasady przygotowania interpretacji, przepisy ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, w szczególności art. 115 (obowiązki nauczyciela akademickiego), art. 116 ust. 7 (twórczy, indywidualny charakter całości pracy nauczyciela akademickiego w obszarze prawa autorskiego) są wystarczające do zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów, zgodnie z treścią art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy PIT, do całości wynagrodzenia nauczyciela akademickiego”. Wnioskodawca nadmienia, że prawidłowość Jego stanowiska w zakresie przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego znajduje odzwierciedlenie także w ww. interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

W ocenie Wnioskodawcy, powyższe implikuje brak konieczności składania dodatkowych oświadczeń przez pracowników, czy też prowadzenia ewidencji dotyczących ilości i wartości utworów zrealizowanych w ramach stosunku pracy. Skoro ustawodawca wykonanie obowiązków nauczyciela akademickiego kwalifikuje jako działalność twórczą o indywidualnym charakterze, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych to wydaje się zasadnym, że brak jest podstaw do stwierdzenia, że Wnioskodawca nie będzie mógł zastosować 50% kosztów uzyskania przychodów bez konieczności składania dodatkowych oświadczeń przez pracowników, czy też prowadzenia ewidencji dotyczących ilości i wartości utworów zrealizowanych w ramach stosunku pracy.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy należy przyjąć, że w myśl powołanych wyżej przepisów, prawidłowym jest stosowanie przez Niego 50% kosztów uzyskania przychodów w stosunku do całości wynagrodzenia nauczyciela akademickiego zatrudnionego na podstawie umowy o pracę niezależnie od składnika wynagrodzenia - bez konieczności prowadzenia ewidencji utworów ani określenia, jaka część wynagrodzenia jest wypłacana za korzystanie z praw autorskich.

Ad. 2)

Zgodnie z zapisem z art. 116 ust. 7 Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, stanowiącym że wszystkie czynności, które wykonuje nauczyciel akademicki w ramach swoich obowiązków ze stosunku pracy stanowią działalność twórczą o indywidualnym charakterze, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zdaniem Wnioskodawcy wynagrodzenie za okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy również stanowi element wynagrodzenia ze stosunku pracy, a co za tym idzie wynagrodzenie za indywidualną pracę o charakterze twórczym. Należy zatem do wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z powodu choroby, urlopu wypoczynkowego, urlopu naukowego i urlopu na poratowanie zdrowia, zastosować zryczałtowane koszty autorskie 50% wynikające z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższy pogląd znajduje odzwierciedlenie także w interpretacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego: „Zryczałtowane 50% koszty uzyskania przychodów dla nauczycieli akademickich stosuje się również do wynagrodzeń w okresach urlopu lub usprawiedliwionej nieobecności nauczycieli akademickich”, ale również w wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretacji indywidualnej z dnia 13 marca 2019 r., nr 0112-KDIL3-3.4011.14.2019.1.MM.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, w myśl powołanych wyżej przepisów, będzie miał On prawo do zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów w stosunku do wynagrodzenia nauczycieli akademickich zatrudnionych na podstawie umowy o pracę za okres, kiedy nie świadczą oni pracy, tj. wynagrodzenie za okres niezdolności do pracy z powodu choroby (wynagrodzenie chorobowe), wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy, wynagrodzenie za okres przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia lub urlopie naukowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi, w pkt 1 wymienia się: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Za pracownika w rozumieniu ww. ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy (art. 12 ust. 4 ww. ustawy).

W myśl art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Przechodząc do kwestii kosztów uzyskania przychodów, są one uregulowane w przepisach rozdziału 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Osobom posiadającym status pracownika uzyskującym przychody m.in. ze stosunku pracy przysługuje co do zasady, zgodnie z przepisami art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie jednej pełnej miesięcznej normy kosztów uzyskania przychodów niezależnie od wymiaru czasu pracy.

W odniesieniu do niektórych przychodów ustawodawca dopuścił możliwość ustalania kosztów zryczałtowanych. W przypadku korzystania przez twórców z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami, mają zastosowanie 50% koszty uzyskanego przychodu.

W takim przypadku, koszty uzyskania przychodów ustala się zgodnie z przepisem art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że koszty uzyskania niektórych przychodów określa się z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami – w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a i 9b, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

W roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, nie mogą przekroczyć kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 (art. 22 ust. 9a ww. ustawy).

Zgodnie z art. 22 ust. 9b, ww. ustawy, przepis ust. 9 pkt 3 stosuje się do przychodów uzyskiwanych z tytułu:

  1. działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego, muzyki, fotografiki, twórczości audialnej i audiowizualnej, programów komputerowych, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;
  2. działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki;
  3. produkcji audialnej i audiowizualnej;
  4. działalności publicystycznej;
  5. działalności muzealniczej w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej;
  6. działalności konserwatorskiej;
  7. prawa zależnego, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1191 i 1293), do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia;
  8. działalności badawczo-rozwojowej, naukowej, naukowo-dydaktycznej, badawczej, badawczo-dydaktycznej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej.

Powyższa regulacja tworzy zamknięty katalog działalności twórczych, do których można stosować 50% koszty uzyskania przychodów.

Na podstawie art. 22 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w ust. 9 pkt 1-4 i pkt 6, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych. Przepisy ust. 5 i ust. 5a pkt 2 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 22 ust. 10a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepis ust. 10 stosuje się również, jeżeli podatnik udowodni, że w roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, były wyższe niż kwota określona w ust. 9a.

O zastosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich decyduje wyłącznie fakt uzyskania przychodu jako wynagrodzenia za wykonanie czynności (utworu), będącej przedmiotem prawa autorskiego w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1231, z późn. zm).

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęć użytych w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy, takich jak „twórca”, „korzystanie przez twórców z praw autorskich” lub pojęć z nimi związanych, jak np. „utwór”, natomiast ustawodawca odsyła w tym względzie do odrębnych przepisów, przez które należy rozumieć ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

W szczególności – jak stanowi ust. 2 tego przepisu – przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

  1. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
  2. plastyczne;
  3. fotograficzne;
  4. lutnicze;
  5. wzornictwa przemysłowego;
  6. architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
  7. muzyczne i słowno-muzyczne;
  8. sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
  9. audiowizualne (w tym filmowe).

Ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia; nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne (art. 1 ust. 21 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną, a ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności (art. 1 ust. 3 i ust. 4 cytowanej ustawy).

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Natomiast, z przepisu art. 8 ust. 2 tej ustawy, wynika, że domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.

W rozumieniu prawa autorskiego jako twórczy traktowany jest taki rezultat działalności, który na tyle związany jest z osobą twórcy, by było mało prawdopodobne, aby inna osoba podejmująca identycznie skierowany wysiłek twórczy uzyskała analogiczny lub zasadniczo zbliżony rezultat.

Stosownie do treści art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy. Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej „licencją”, obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione (art. 41 ust. 2 ww. ustawy).

Należy zatem podkreślić, że mimo zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w części dotyczącej podniesienia o 100% limitu stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów (do 85 528 zł rocznie) oraz wskazania dziedzin o charakterze twórczym objętych 50% kosztami, zmianie nie uległa jednak generalna zasada, że 50% koszty mogą być stosowane wyłącznie do przychodów autorów uzyskanych z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami.

Tym samym, aby możliwe było zastosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodów do wynagrodzenia związanego z rozporządzeniem prawami autorskimi, muszą zostać spełnione następujące przesłanki:

  • praca wykonywana przez pracownika jest przedmiotem prawa autorskiego, a więc spełnia przesłanki utworu określone w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych,
  • pracownik jest twórcą w rozumieniu tej ustawy i uzyskiwanie przychodu przez pracownika wynika z korzystania przez twórcę z tychże praw lub rozporządzania tymi prawami,
  • przychody muszą być uzyskiwane z tych rodzajów działalności, o których mowa w art. 22 ust. 9b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym prowadzonej działalności naukowo-dydaktycznej, a także prowadzonej na uczelni działalności dydaktycznej.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa jest publiczną uczelnią zawodową działającą na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce dalej „PSWN”. Nadzór nad zgodnością działań Uczelni z przepisami prawa i statutem, a także nad prawidłowością wydatkowania środków publicznych sprawuje minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki. Kształcenie we wszystkich jego formach realizowane jest przez prowadzone w ramach danego systemu kształcenia zajęcia dydaktyczne organizowane przez uczelnię. Zajęcia dydaktyczne prowadzone są przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje naukowe lub zawodowe i zatrudnione w Uczelni na podstawie umów o pracę lub umów cywilnoprawnych. Na podstawie umów o pracę Uczelnia zatrudnia 289 nauczycieli akademickich w grupach pracowników dydaktycznych oraz badawczo-dydaktycznych. Do podstawowych obowiązków nauczyciela akademickiego będącego pracownikiem dydaktycznym należy kształcenie i wychowywanie studentów, natomiast do obowiązków nauczyciela akademickiego będącego pracownikiem badawczo-dydaktycznym należy prowadzenie działalności naukowej, kształcenie i wychowywanie studentów. W związku z przepisem art. 116 ust. 7 PSWN, na mocy uchwały Senatu i pisma okólnego Rektora, począwszy od dnia 1 stycznia 2019 r. w uczelni przyjęto, że całość wynagrodzenia za pracę nauczyciela akademickiego zatrudnionego na podstawie umowy o pracę stanowi podstawę do zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodu z uwzględnieniem art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stawki 50% kosztów uzyskania przychodu od wynagrodzeń (lub zasiłków) wypłacanych za okres nieobecności w pracy, nie stosuje się w szczególności za okres: urlopu wypoczynkowego, urlopu dla poratowania zdrowia, urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu ojcowskiego, zwolnienia lekarskiego, opieki nad zdrowym dzieckiem - 2 dni, innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy przewidzianej przepisami prawa pracy, za którą pracownik otrzymuje wynagrodzenie, zasiłek lub inne świadczenie. Skoro na zasadzie art. 116 ust. 7 PSWN, wykonywanie całości obowiązków nauczyciela określonych w art. 115 PSWN stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze, dlatego pracownik i pracodawca (Uczelnia) nie prowadzą już także ewidencji przejawów (efektów) działalności twórczej.

W związku z powyższym, Uczelnia stosuje od dnia 1 stycznia 2019 r. do wypłacanych wynagrodzeń 50% koszty uzyskania przychodu do całości wynagrodzenia nauczyciela akademickiego zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, a więc wszystkich jego składników wymienionych w art. 136 PSWN, w tym dodatku za staż pracy i dodatku funkcyjnego - bez konieczności prowadzenia ewidencji utworów ani określenia, jaka część wynagrodzenia jest wypłacana za korzystanie z praw autorskich. Uczelnia zamierza stosować 50% koszty uzyskania przychodu także do całości wynagrodzenia nauczyciela akademickiego zatrudnionego na podstawie umowy o pracę za okresy usprawiedliwionej nieobecności w pracy, w tym urlop wypoczynkowy, urlop na podratowanie zdrowia, urlop naukowy i orzeczone okresy niezdolności do pracy. Powyższe dotyczy rozliczenia podatkowego za 2019 r. oraz odnosi się jedynie do nauczycieli akademickich zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 115 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r., poz. 1668, z późn. zm.), do podstawowych obowiązków nauczyciela akademickiego będącego pracownikiem:

  1. dydaktycznym - należy kształcenie i wychowywanie studentów lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów;
  2. badawczym - należy prowadzenie działalności naukowej lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów;
  3. badawczo-dydaktycznym - należy prowadzenie działalności naukowej, kształcenie i wychowywanie studentów lub uczestniczenie w kształceniu doktorantów.

Ponadto, nauczyciel akademicki jest obowiązany do uczestniczenia w pracach organizacyjnych na rzecz uczelni oraz stałego podnoszenia kompetencji zawodowych (art. 115 ust. 2 ww. ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce).

W myśl, art. 116 ust. 7 ww. ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1191 i 1293).

Z postanowień ww. regulacji wynika, że wykonywanie obowiązków nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim.

W myśl art. 128 ust. 1 ww. ustawy, nauczyciel akademicki, z wyjątkiem rektora, podlega ocenie okresowej, w szczególności w zakresie wykonywania obowiązków, o których mowa w art. 115, oraz przestrzegania przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a także o własności przemysłowej. Ocena okresowa może być pozytywna albo negatywna.

Zgodnie z treścią art. 136 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, do składników wynagrodzenia nauczyciela akademickiego należy zaliczyć:

  • wynagrodzenie zasadnicze,
  • dodatek za straż pracy,
  • dodatek funkcyjny,
  • dodatek zadaniowy,
  • wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe albo godziny nadliczbowe,
  • dodatek za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych,
  • inne dodatki, jeżeli zostały określone w zakładowym układzie zbiorowym pracy albo regulaminie wynagradzania.

W myśl art. 138 § 1 ww. ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, dodatek za staż pracy przysługuje w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok zatrudnienia. Dodatek jest wypłacany w okresach miesięcznych, poczynając od czwartego roku zatrudnienia, z tym że wysokość tego dodatku nie może przekroczyć 20% wynagrodzenia zasadniczego.

Dodatek funkcyjny przysługuje z tytułu kierowania zespołem, w skład którego wchodzi nie mniej niż 5 osób, w tym osoba kierująca. Wysokość dodatku funkcyjnego nie może przekroczyć 67% wynagrodzenia profesora i jest uzależniona od liczby członków zespołu oraz stopnia złożoności zadań (art. 138 § 2 ww. ustawy).

Natomiast, w myśl art. 138 § 3 ww. ustawy, dodatek zadaniowy może być przyznany z tytułu czasowego zwiększenia obowiązków służbowych lub czasowego powierzenia dodatkowych zadań albo ze względu na charakter pracy lub warunki jej wykonywania. Wysokość dodatku zadaniowego nie może przekroczyć 80% sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego pracownika.

Z kolei, art. 138 § 4 ww. ustawy stanowi, ze dodatek funkcyjny i dodatek zadaniowy przysługuje w czasie usprawiedliwionej nieobecności w pracy, nie dłużej jednak niż przez okres 3 miesięcy.

Podkreślić należy, że wynagrodzenie, o którym mowa w art. 136 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1 i 2, jest wypłacane nauczycielowi akademickiemu miesięcznie z góry. Prawo to wygasa z ostatnim dniem miesiąca, w którym ustał stosunek pracy, z tym że pracownik zachowuje wypłacone za ten miesiąc wynagrodzenie (art. 139 ww. ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce).

Nauczycielom akademickim przysługują lub mogą przysługiwać na podstawie przepisów Prawa o szkolnictwie wyższym, płatne urlopy wypoczynkowe, naukowe, dla poratowania zdrowia.

Mając na uwadze powyższe, należy uznać, że wszystkie składniki wynagrodzenia nauczyciela akademickiego stanowią podstawę do uznania ich jako element wynagrodzenia za pracę twórczą w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Tym samym, na gruncie art. 116 ust. 7 ww. ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, całość obowiązków wykonywanych przez nauczyciela akademickiego stanowi działalność twórczą o indywidualnym charakterze.

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego oraz przepisy prawa, należy uznać, że całość obowiązków wykonywanych przez nauczyciela akademickiego w ramach stosunku pracy będzie stanowić pracę o charakterze twórczym, a z uwagi na ten charakter - całość jego wynagrodzenia (tj. wszystkie jego składniki) uzyskiwanego z tytułu realizacji ww. obowiązków będzie wynagrodzeniem za pracę o charakterze twórczym, bez konieczności dokumentowania faktu powstania utworów realizowanych w ramach stosunku pracy.

Zatem, w przedmiotowej sprawie, Wnioskodawca obliczając i odprowadzając podatek dochodowy od osób fizycznych do całości wynagrodzenia, w tym wszystkich jego składników wymienionych we wniosku będzie mógł stosować w 2019 r. i w latach następnych podwyższone koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z zastrzeżeniem art. 22 ust. 9a ustawy, bez konieczności prowadzenia ewidencji lub innej formy dokumentacji, czy też wyceny efektów działalności twórczej o indywidualnym charakterze (utworów).

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Końcowo, mając na uwadze treść przepisu art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.), zauważyć należy, że w przedmiotowej sprawie Organ podatkowy wydając interpretację indywidualną przepisów prawa opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę. Do postępowania w sprawie wydania interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego.

Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj