Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB1/415-1268/14/MR
z 30 marca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 23 grudnia 2014 r. (data wpływu 29 grudnia 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zagranicznych spółek kontrolowanych – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 grudnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zagranicznych spółek kontrolowanych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną posiadającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski, podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Wnioskodawca planuje przystąpienie do zamkniętego funduszu inwestycyjnego (dalej: FIZ) działającego na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 ze zm., dalej: UoFI) poprzez objęcie (bezpośrednio lub pośrednio) certyfikatów inwestycyjnych wyemitowanych przez FIZ.

W ramach swojej działalności FIZ może inwestować (bezpośrednio lub za pośrednictwem spółek kapitałowych lub osobowych) we wszystkie rodzaje inwestycji dozwolone na gruncie UoFI w tym m.in. w udziały / akcje spółek mających siedzibę lub zarząd na terytorium kraju innego niż Polska (dalej: Spółki zagraniczne).

Spółki zagraniczne mogą spełniać następujące warunki wskazane w art. 30f ust. 3 Ustawy o PIT w brzmieniu nadanym Nowelizacją, tj. mogą to być:

1. spółki, które mają siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju wymienionym w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 25a ust. 6 albo
   
2. spółki, które mają siedzibę lub zarząd na terytorium państwa innego niż wskazane w pkt 1 powyżej, z którym:
   
   
   
   1. Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy międzynarodowej, w szczególności umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, albo
      
   2. Unia Europejska nie zawarła umowy międzynarodowej
      - stanowiącej podstawę do uzyskania od organów podatkowych tego państwa informacji podatkowych, albo
      
      
      
3. spółki spełniające łącznie następujące warunki:
   
   
   
   1. co najmniej 50% przychodów tych spółek osiągniętych w roku podatkowym, pochodzi z dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych, przychodów ze zbycia udziałów (akcji), wierzytelności, odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, poręczeń i gwarancji, a także przychodów z praw autorskich, praw własności przemysłowej – w tym z tytułu zbycia tych praw, a także zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych,
      
   2. co najmniej jeden rodzaj przychodów, o których mowa powyżej, uzyskiwanych przez te spółki, podlega w państwie ich siedziby lub zarządu opodatkowaniu według stawki podatku dochodowego obowiązującej w tym państwie niższej o co najmniej 25% od stawki, o której mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, lub zwolnieniu lub wyłączeniu z opodatkowania podatkiem dochodowym w tym państwie, chyba że przychody te podlegają zwolnieniu od opodatkowania w państwie siedziby lub zarządu spółki je otrzymującej na podstawie przepisów dyrektywy Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich (Dz. Urz. UE L 345 z 29.12.2011, str. 8, z późn. zm.).
      

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym Spółki zagraniczne, w których udziały (bezpośrednio lub pośrednio) będzie posiadać FIZ będą stanowić dla Wnioskodawcy zagraniczne spółki kontrolowane w rozumieniu art. 30f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu nadanym Nowelizacją, w szczególności w rozumieniu art. 30f ust. 3 punkt 3 ustawy o PIT?

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółki zagraniczne, w których udziały będzie posiadać (bezpośrednio lub pośrednio) FIZ, nie będą stanowić dla Wnioskodawcy zagranicznych spółek kontrolowanych w rozumieniu art. 30f Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu nadanym Nowelizacją, a w szczególności w rozumieniu art. 30f ust. 3 pkt 3 ustawy.

Świadczą za tym następujące argumenty:

1. W wyniku posiadania certyfikatów inwestycyjnych FIZ Wnioskodawca nie będzie posiadać pośrednio lub bezpośrednio udziałów w kapitale Spółek zagranicznych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 UoFI, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

W myśl art. 8 ust. 1 UoFI fundusz inwestycyjny dokonuje wyceny aktywów funduszu, ustalenia wartości aktywów netto oraz wartości aktywów netto przypadających na jednostkę uczestnictwa lub certyfikat inwestycyjny. Natomiast zgodnie z ust. 2 tego artykułu wartość aktywów netto funduszu ustala się pomniejszając wartość aktywów funduszu o jego zobowiązania.

UoFI wskazuje również w jakie aktywa może inwestować fundusz inwestycyjny zamknięty:

1. W myśl art. 145 ust. 1 tej ustawy, są to:
   
   
   
   1. papiery wartościowe,
      
   2. wierzytelności, z wyjątkiem wierzytelności wobec osób fizycznych,
      
   3. udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością,
      
   4. waluty,
      
   5. instrumenty pochodne, w tym niewystandaryzowane instrumenty pochodne,
      
   6. prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od oznaczonych co do gatunku rzeczy, określonych rodzajów energii, mierników i limitów wielkości produkcji lub emisji zanieczyszczeń, dopuszczone do obrotu na giełdach towarowych,
      
   7. instrumenty rynku pieniężnego
      
      
      - pod warunkiem że są zbywalne.
      
      
      
2. Zgodnie art. 147 ust. 1 przedmiotem lokat funduszu inwestycyjnego zamkniętego mogą być:
   
   
   
   1. własność lub współwłasność:
      
      
      
      1. nieruchomości gruntowych w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami,
         
      2. budynków i lokali stanowiących odrębne nieruchomości,
         
      3. statków morskich;
         
         
         
   2. użytkowanie wieczyste.
      

Zgodnie z art. 117 ust. 1 UoFI fundusz inwestycyjny zamknięty emituje certyfikaty inwestycyjne.

W świetle powyższych regulacji należy stwierdzić, że fundusz inwestycyjny w zamian za otrzymane od inwestorów aktywa emituje certyfikaty inwestycyjne. Wyemitowane przez fundusz certyfikaty inwestycyjne są odzwierciedleniem wartości netto majątku zarządzanego przez ten fundusz. Z kolei, majątek funduszu może, w świetle UoFI, składać się z aktywów obejmujących zarówno udziały w spółkach, lecz także inne papiery wartościowe, wierzytelności, waluty i inne prawa majątkowe. Co więcej, w myśl UoFI fundusz inwestycyjny dokonuje wyceny swoich aktywów, ustalenia wartości aktywów netto oraz wartości aktywów netto przypadających na certyfikat inwestycyjny.

Mając powyższe na uwadze, a w szczególności fakt, że majątek funduszu inwestycyjnego może składać się nie tylko z udziałów w spółkach, lecz także z innych aktywów, należy zauważyć, że certyfikat inwestycyjny jest rodzajem papieru wartościowego, jedynie odzwierciedlającego wartość majątku zarządzanego przez fundusz inwestycyjny, przypadającą na jego posiadacza.

Tym samym nie sposób uznać, że w konsekwencji objęcia certyfikatów inwestycyjnych w FIZ Wnioskodawca będzie posiadał jakikolwiek, tj. bezpośredni lub pośredni, udział w kapitale Spółek zagranicznych, gdyż – jako inwestorowi pasywnemu – będą mu przysługiwały uprawnienia jedynie wobec majątku funduszu.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w praktyce organów podatkowych.

Przykładowo w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 16 stycznia 2012 r. o sygn. ILPB1/415-1205/11-2/AP wskazano, że: „że między Wnioskodawcą a Z/FIZAN nie dochodzi do bezpośredniego lub pośredniego zarządzania lub kontroli. Co więcej, z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca nie posiada udziału w kapitale Z/FIZAN, a jedynie certyfikaty inwestycyjne”.

Analogicznie do powyższego, w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 29 października 2014 r. o nr IPTPB2/415-473/14-2/MP wskazano, że „między Wnioskodawczynią a FIZAN, nie dochodzi do bezpośredniego lub pośredniego zarządzania lub kontroli. Co więcej, z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni posiadać będzie jedynie certyfikaty inwestycyjne. W związku z tym należy wskazać, że Wnioskodawczyni oraz FIZAN, nie mogą zostać uznani za podmioty powiązane”.

Podobnie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji podatkowej z dnia 14 sierpnia 2014 r. sygn. IBPBII/2/415-503/14/ŁCz, w której uznał, że „Wnioskodawca jako inwestor, posiadać będzie bezpośrednio jedynie certyfikaty inwestycyjne F., a nie udział w kapitale”.

Natomiast Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 5 sierpnia 2014 r. o nr ILPB1/415-472/14-2/TW jednoznacznie stwierdził że: „Jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne reprezentują prawa majątkowe uczestników funduszu, określone ustawą i statutem funduszu inwestycyjnego. Uczestnicy funduszu nie odpowiadają za zobowiązania funduszu (art. 6 ust. 2 i 3 cyt. ustawy). (...) Co więcej, z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca posiadać będzie jedynie certyfikaty inwestycyjne. W związku z tym należy wskazać, że Wnioskodawca oraz FIZ nie mogą zostać uznani za podmioty powiązane”.

2. W wyniku posiadania certyfikatów inwestycyjnych Wnioskodawca nie będzie posiadać pośrednio lub bezpośrednio praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących Spółek zagranicznych.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 UoFI towarzystwo tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi. Zgodnie natomiast z art. 9 tej ustawy depozytariusz wykonuje obowiązki określone w ustawie, w szczególności polegające na prowadzeniu rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego. Z kolei, w myśl art. 10 UoFI towarzystwo i depozytariusz działają niezależnie i w interesie uczestników funduszu inwestycyjnego.

Mając powyższe na względzie należy zauważyć, ze inwestor obejmujący certyfikaty inwestycyjne nie sprawuje czynności zarządczych ani kontrolnych w odniesieniu do funduszu. Czynności te wykonuje towarzystwo funduszy inwestycyjnych oraz depozytariusz. Wnioskodawca – jako uczestnik funduszu inwestycyjnego – będzie jedynie inwestorem pasywnym, który powierzy funduszowi określone wartości majątkowe celem sprawowania przez fundusz zarządu nad tymi wartościami.

W konsekwencji Wnioskodawca w wyniku objęcia certyfikatów inwestycyjnych nie może zostać uznany za podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio prawa głosu w organach kontrolnych lub stanowiących Spółek zagranicznych, gdyż – jako inwestorowi pasywnemu – będą mu przysługiwały uprawnienia jedynie wobec majątku funduszu.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje całkowite potwierdzenie w praktyce organów podatkowych. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 24 kwietnia 2014 r. sygn. ILPB1/415-104/14-3/AP wskazał, że: „Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, towarzystwo tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi. Fundusz nie jest podmiotem zależnym od towarzystwa, spółki zarządzającej ani od osoby posiadającej bezpośrednio lub pośrednio większość głosów w radzie inwestorów, zgromadzeniu inwestorów lub zgromadzeniu uczestników (art. 4 ust. 4 ww. ustawy). Mając na uwadze przytoczone regulacje prawne oraz przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego, należy wskazać, że między Wnioskodawcą a FIZ nie dochodzi do bezpośredniego lub pośredniego zarządzania lub kontroli”.

Co więcej, w interpretacji indywidualnej z dnia 14 sierpnia 2014 r. sygn. IBPBII/2/415-503/14/ŁCz Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał za w pełni prawidłowe stanowisko podatnika, zgodnie z którym „Wnioskodawca, będąc bezpośrednim uczestnikiem funduszu nie zarządza funduszem. Zgodnie z regulacjami ustawy o funduszach inwestycyjnych, kompetencje te zastrzeżone są wyłącznie dla towarzystwa funduszy inwestycyjnych, działającego w formie spółki akcyjnej. W świetle art. 4 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych - fundusz inwestycyjny jest tworzony, zarządzany oraz reprezentowany w stosunkach z osobami trzecimi przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Wnioskodawca, jako bezpośredni uczestnik funduszu, nie będzie sprawować kontroli nad działalnością funduszu. W świetle regulacji ustawy o funduszach inwestycyjnych - stalą kontrolę czynności faktycznych i prawnych dokonywanych przez fundusz oraz nadzorowanie doprowadzania do zgodności tych czynności z prawem i statutem funduszu zapewniać będzie depozytariusz (art. 72 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych)”.

Ponadto Dyrektor Izby Skarbowej w Poznania w interpretacji podatkowej z dnia 5 sierpnia 2014 r., sygn. ILPB1/415-472/14-2/TW stwierdził, że: „należy wskazać, że między Wnioskodawcą a FIZ nie dochodzi do bezpośredniego lub pośredniego zarządzania lub kontroli”.

Wreszcie Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidulanej z 11 września 2013 r., sygn. ILPB1/415-898/13-3/AG uznał, że: „W myśl art. 4 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, towarzystwo tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi. Fundusz nie jest podmiotem zależnym od towarzystwa, spółki zarządzającej ani od osoby posiadającej bezpośrednio lub pośrednio większość głosów w radzie inwestorów, zgromadzeniu inwestorów lub zgromadzeniu uczestników (art. 4 ust. 4 ww. ustawy). Ponadto, stosownie do treści art. 10 ww. ustawy, towarzystwo i depozytariusz działają niezależnie i w interesie uczestników funduszu inwestycyjnego. Z powyższych regulacji wynika, że między Wnioskodawcą a „A”/„Ax” nie dochodzi do bezpośredniego lub pośredniego zarządzania lub kontroli".

3. W wyniku posiadania certyfikatów inwestycyjnych FIZ Wnioskodawca nie będzie posiadać pośrednio lub bezpośrednio udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach Spółek zagranicznych.

Zgodnie z art. 131 UoFI fundusz inwestycyjny zamknięty dokonuje wyceny aktywów funduszu i ustala wartość aktywów netto oraz wartość aktywów netto przypadającą na certyfikat inwestycyjny z częstotliwością określoną w statucie, nie rzadziej jednak niż raz na 3 miesiące oraz na 7 dni przed rozpoczęciem przyjmowania zapisów na certyfikaty kolejnej emisji, a także w dniu wykupywania certyfikatów. Z kolei, art. 139 UoFI określa zasady, na których fundusz inwestycyjny zamknięty dokonuje wykupu certyfikatów inwestycyjnych.

Wobec powyższego należy zauważyć, że fundusz inwestycyjny zamknięty nie dokonuje wypłat wypracowanego przez siebie zysku, ani też posiadanie certyfikatów inwestycyjnych nie uprawnia ich okaziciela do udziału w zyskach podmiotów, w których udziały posiada fundusz. Inwestor może natomiast dokonać zbycia posiadanych przez siebie certyfikatów inwestycyjnych za cenę odpowiadającą wartości netto aktywów funduszu ustalonej odpowiednio przed dniem wykupu.

Mając to na uwadze należy stwierdzić, że w wyniku objęcia certyfikatów inwestycyjnych FIZ Wnioskodawca nie będzie również posiadał pośrednio lub bezpośrednio udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach Spółek zagranicznych.

Podsumowując, w stosunku do Wnioskodawcy Spółki zagraniczne nie spełniają żadnego z warunków wskazanych w art. 30f Ustawy o PIT nadanym Nowelizacją. Tym samym niemożliwe jest uznanie, że Spółki zagraniczne, w których udziały pośrednio lub bezpośrednio posiada FIZ, stanowią dla Wnioskodawcy zagraniczne spółki kontrolowane w rozumieniu Ustawy o PIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r„ poz. 1328) wprowadzono na mocy art. 2 pkt 24 do ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r„ poz. 361 z późn. zm.) regulacje m.in. w zakresie zagranicznych spółek kontrolowanych (art. 30f ustawy).

Powyższe zmiany mają na celu zwalczanie szkodliwej konkurencji ze strony części państw, przede wszystkim tzw. rajów podatkowych, oraz przeciwdziałanie odraczaniu lub unikaniu opodatkowania przy wykorzystywaniu mechanizmu przesuwania dochodów do spółek zależnych zlokalizowanych w krajach o preferencyjnych systemach podatkowych.

W celu ustalenia konieczności stosowania omawianej regulacji w pierwszej kolejności należy rozważyć, czy dany podmiot (jednostka organizacyjna) powiązany z polskim podatnikiem jest „zagraniczną spółką”. Określenie to obejmuje wszystkie jednostki, którym - zgodnie z prawem państwa, w którym posiadają siedzibę lub zarząd - przyznana jest osobowość prawna (spółki kapitałowe, stowarzyszenia, fundacje, fundusze, przedsiębiorstwa itd.) oraz te jednostki niemające osobowości prawnej, których dochody podlegać mogą opodatkowaniu w państwie ich siedziby lub zarządu. Nie każda „zagraniczna spółka” będzie stanowić „kontrolowaną zagraniczną spółkę”, a jedynie taka, która spełniać będzie warunki określone w art. 30f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do tego przepisu użyte w niniejszym artykule określenie zagraniczna spółka - oznacza:

1. osobę prawną,
2. spółkę kapitałową w organizacji,
3. jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej inną niż spółka niemająca osobowości prawnej,
4. spółkę niemającą osobowości prawnej, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

• nieposiadającą siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w której podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, posiada udział w kapitale, prawo głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub prawo do uczestnictwa w zysku.

Warunki uznania danego podmiotu za zagraniczną spółkę kontrolowaną wskazuje art. 30f ust. 3 ustawy.

Zgodnie z powyższym zagraniczną spółką kontrolowaną jest:

1. zagraniczna spółka mająca siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju wymienionym w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 25a ust. 6 albo
   
2. zagraniczna spółka mająca siedzibę lub zarząd na terytorium państwa innego niż wskazane w pkt 1, z którym:
   
   
   
   1. Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy międzynarodowej, w szczególności umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, albo
      
   2. Unia Europejska nie zawarła umowy międzynarodowej
      
      
      
      - stanowiącej podstawę do uzyskania od organów podatkowych tego państwa informacji podatkowych, albo
      
      
      
3. zagraniczna spółka spełniająca łącznie następujące warunki:
   
   
   
   1. w spółce tej podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, posiada nieprzerwanie przez okres nie krótszy niż 30 dni, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 25% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub 25% udziałów związanych z prawem uczestnictwa w zyskach,
      
   2. co najmniej 50% przychodów tej spółki osiągniętych w roku podatkowym, o którym mowa w ust. 7, pochodzi z dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych, przychodów ze zbycia udziałów (akcji), wierzytelności, odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, poręczeń i gwarancji, a także przychodów z praw autorskich, praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw, a także zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych,
      
   3. co najmniej jeden rodzaj przychodów, o których mowa w lit. b, uzyskiwanych przez tę spółkę, podlega w państwie jej siedziby lub zarządu opodatkowaniu według stawki podatku dochodowego obowiązującej w tym państwie niższej o co najmniej 25% od stawki, o której mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, lub zwolnieniu lub wyłączeniu z opodatkowania podatkiem dochodowym w tym państwie, chyba że przychody te podlegają zwolnieniu od opodatkowania w państwie siedziby lub zarządu spółki je otrzymującej na podstawie przepisów dyrektywy Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich (Dz. Urz. UE L 345 z 29.122011, str. 8, z późn. zm.).
      

Przepis ust. 3 pkt 3 lit. a stosuje się również w przypadku, gdy 25% udziałów w kapitale lub 25% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach zagranicznej spółki pozostaje w posiadaniu ustalonym łącznie z małżonkiem podatnika, a także jego krewnymi do drugiego stopnia (ust. 4 art. 30f ustawy).

Jak wynika z art. 30f ust. 17 ustawy w celu obliczenia udziału pośredniego, o którym mowa w ust. 3 pkt 3 lit. a i ust. 12 pkt 1, przepis art. 25 ust. 5b stosuje się odpowiednio.

Zatem o uznaniu zagranicznej spółki za zagraniczną spółkę kontrolowaną decydują następujące kryteria:

• kraj (terytorium) siedziby lub miejsca zarządu zagranicznej spółki,
• stopień powiązania takiej spółki z polskim rezydentem, wynikający z udziału w jej kapitale, w prawach głosu w jej organach kontrolnych lub stanowiących lub w prawie do udziału w zysku zagranicznej jednostki,
• stawka podatku dochodowego obowiązująca w państwie jej rezydencji podatkowej, rodzaj uzyskiwanych przez zagraniczną spółkę przychodów.

Samodzielną podstawę uznania takiej spółki za zagraniczną spółkę kontrolowaną stanowi sytuacja, w której zagraniczna spółka:

• posiada siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. Listę tych krajów i terytoriów zawiera rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz. U. poz. 494) oraz rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. Poz. 493);
• posiada siedzibę lub zarząd w państwie niewymienionym w ww. rozporządzeniach, z którym ani Polska, ani Unia Europejska nie zawarła umowy międzynarodowej stanowiącej podstawę do uzyskania od organów podatkowych tego państwa informacji podatkowych (umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, umowy o wymianie informacji w sprawach podatkowych).

W opisanym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca przystąpi do zamkniętego funduszu inwestycyjnego (FIZ) poprzez objęcie w nim certyfikatów inwestycyjnych wyemitowanych przez ten fundusz. W ramach swojej działalności FIZ może inwestować (bezpośrednio lub za pośrednictwem spółek kapitałowych lub osobowych) we wszystkie rodzaje inwestycji dozwolone na gruncie UoFI w tym m.in. w udziały / akcje spółek mających siedzibę lub zarząd na terytorium kraju innego niż Polska (Spółki zagraniczne).

Spółki zagraniczne mogą spełniać następujące warunki wskazane w art. 30f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu nadanym Nowelizacją.

Zgodnie z art. 117 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 157 z późn. zm.) fundusz inwestycyjny zamknięty emituje certyfikaty inwestycyjne. Certyfikaty inwestycyjne mogą być przedmiotem oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu na rynku regulowanym, lub wprowadzenia do alternatywnego systemu obrotu, jeżeli statut funduszu inwestycyjnego tak stanowi.

Osoby fizyczne mogą nabyć certyfikaty inwestycyjne funduszu, o którym mowa w art. 15 ust. 1a, jeżeli dokonają jednorazowo zapisu na certyfikaty o wartości nie mniejszej niż równowartość w złotych 40.000 euro. Równowartość w złotych kwoty wyrażonej w euro ustala się przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu dokonywania zapisu.

Według art. 121 ust. 6 ustawy o funduszach inwestycyjnych ww. certyfikat inwestycyjny daje na zgromadzeniu inwestorów prawo do jednego głosu, z zastrzeżeniem ust. 7.

Na mocy art. 140 ust. 1 tej ustawy w funduszu inwestycyjnym zamkniętym działa rada inwestorów, jako organ kontrolny, lub zgromadzenie inwestorów.

Komentatorzy zagadnienia – por. komentarz do art. 117 ustawy o funduszach inwestycyjnych –akcentują, że certyfikat inwestycyjny jest papierem wartościowym emitowanym przez fundusz inwestycyjny zamknięty. Certyfikaty inwestycyjne są expressis verbis klasyfikowane jako papiery wartościowe przez przepis art. 3 pkt 1 lit. a u.o.i.f.

Papier wartościowy jest rozumiany jako szczególny dokument stwierdzający istnienie określonego prawa majątkowego (np. wierzytelności) w taki sposób, że posiadanie tego dokumentu staje się niezbędną przesłanką realizacji prawa (tzw. legitymacja formalna).

Certyfikaty inwestycyjne należą do tzw. lokacyjnych papierów wartościowych, czyli takich, które mają zapewnić ich posiadaczowi osiągnięcie określonego dochodu. W tym znaczeniu traktowane są jako forma oszczędności i traktowane jako swego rodzaju alternatywa wobec lokat bankowych. Certyfikaty inwestycyjne w praktyce wiążą się jednak z większym ryzykiem poniesienia strat w porównaniu do lokat bankowych.

Certyfikatom inwestycyjnym przypisywana jest funkcja partycypacyjna (por. M. Michalski (w:) M. Bączyk [i in.], Papiery..., s. 609.). Nabycie certyfikatu inwestycyjnego jest jednocześnie nabyciem uprawnienia do uczestniczenia w majątku funduszu inwestycyjnego, powstałego w związku z lokowaniem środków funduszu w zakresie, co do wartości, przypadającym na dany certyfikat (M. Michalski, Certyfikaty inwestycyjne (w:) A. Chłopecki [i in.], System Prawa Prywatnego, t. 19, red. A. Szumański, s. 656). Nie oznacza to, iż wszystkie certyfikaty wyemitowane przez określony fundusz inwestycyjny przyznają taki sam zakres partycypacji w aktywach netto funduszu, gdyż statut funduszu może różnicować przedmiotowe wartości w zależności od serii (art. 121 ust. 4 u.f.i.; M. Michalski, Certyfikaty inwestycyjne (w:) A. Chłopecki [i in.], System Prawa Prywatnego, t. 19, red. A. Szumański, s. 656).

Certyfikaty są papierami o charakterze dłużnym inkorporującymi wierzytelności pieniężne. Zobowiązanie funduszu inwestycyjnego względem uczestnika ma bowiem zawsze charakter pieniężny i polega na wypłacie osobie uprawnionej oznaczonej kwoty pieniężnej, przy czym obowiązek dokonania wypłaty przez fundusz inwestycyjny może konkretyzować się w związku ze świadczeniem głównym lub świadczeniem ubocznym(tak por. M. Michalski (w:) A. Chłopecki [i in.], Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Komentarz, red. L. Sobolewski, Warszawa 1999, s. 144; tenże (w:) M. Bączyk [i in.], Papiery..., s. 607 i n.). Na tle podziału papierów wartościowych na wierzycielskie, udziałowe i towarowe certyfikaty inwestycyjne nie poddają się jednoznacznej kwalifikacji, zbliżając się swoją naturą i funkcją lokacyjną bardziej do papierów wartościowych udziałowych niż do papierów wartościowych wierzycielskich (M. Romanowski (w:) M.H. Koziński [i in.], System Prawa Prywatnego, t. 18, red. A. Szumański, 2005, s. 118).

Prawa inkorporowane w certyfikacie to: prawo do udziału w wartości aktywów netto pozostałych do podziału po przeprowadzeniu likwidacji funduszu; prawo do części dochodów funduszu, w przypadku gdy statut przewiduje wypłatę tych dochodów; w przypadku gdy statut przewiduje ich wypłacenie, prawo do przychodów funduszu; prawo pierwszeństwa do objęcia nowych certyfikatów inwestycyjnych nowej emisji. Dodatkowe uprawnienia wynikające z certyfikatów inwestycyjnych mogą być np. związane z umową gwarancji odkupienia certyfikatów inwestycyjnych od uczestników przez podmiot wskazany w czasie i po cenie określonej w statucie. Uczestnikowi przysługuje także prawo do złożenia wniosku o wykupienie przez fundusz certyfikatów w celu umorzenia.

Ponadto z tytułu posiadania ustawowo wskazanej liczby certyfikatów uczestnikowi przysługuje prawo do udziału i głosowania w radzie inwestorów lub zgromadzeniu inwestorów. Należy jednak podkreślić, iż prawo do udziału w radzie inwestorów nie jest inkorporowane w certyfikacie inwestycyjnym.

Udział pośredni to pojęcie zdefiniowane w przepisach ustaw podatkowych, a nie w ustawie o funduszach inwestycyjnych czy innych. Jego istota sprowadza się do sytuacji, w której jeden podmiot posiada udziały w drugim podmiocie, który z kolei posiada udziały w trzecim podmiocie.

Obliczając wysokość posiadanego przez polskiego podatnika udziału pośredniego w zagranicznej spółce stosuje się – wynikającą z art. 25 ust. 5b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – zasadę, zgodnie z którą, jeżeli jeden podmiot posiada w kapitale (prawach głosu, prawa do uczestnictwa w zyskach) drugiego podmiotu określony udział, a ten drugi posiada taki sam udział w kapitale (prawach głosu, prawa do uczestnictwa w zyskach) innego podmiotu, to pierwszy podmiot posiada udział pośredni w kapitale (prawach głosu, prawa do uczestnictwa w zyskach) tego innego podmiotu w tej samej wysokości. Jeżeli z kolei wartości te są różne, to za wysokość udziału pośredniego przyjmuje się niższą z tych wartości.

Należy zauważyć, że już sama konstrukcja „posiadania pośredniego” nie przystaje do cywilnoprawnej konstrukcji „posiadania” (władztwo nad rzeczą etc.). „Posiadanie pośrednie” jest ze swej natury fikcją prawną stosowaną na gruncie (m.in.) prawa podatkowego, ukierunkowaną na wskazanie powiązań o charakterze właścicielsko-kapitałowym pomiędzy dwoma odrębnymi podmiotami prawnymi. Próba dokonania analizy tego pojęcia przez pryzmat innych aktów prawnych (dziedzin prawa) jest z gruntu działaniem błędnym, prowadzącym do rezultatów sprzecznych z istotą ratio legis przepisów, w których posłużono się instytucją „posiadania pośredniego”. Poszukiwanie znaczenia pośredniego posiadania udziałów, akcji związanych z prawem do udziału w zysku etc. nie może abstrahować od ekonomicznego charakteru tej instytucji, tj. opierać się wyłącznie na analizie prawnej statusu podmiotu, w którym podatnik bezpośrednio posiada określone prawa, jak i charakteru tych praw.

Szeroki charakter pojęcia „udziału związanego z prawem do uczestnictwa w zyskach” wynika z dążenia do objęcia nim jakichkolwiek praw mogących świadczyć o powiazaniu gospodarczym podmiotów.

Biorąc pod uwagę powyżej zanalizowane przepisy w odniesieniu do przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że Wnioskodawca posiada udział w funduszu inwestycyjnym zamkniętym (FIZ). Jeżeli zatem FIZ posiada udziały w innym (trzecim) podmiocie, w tym przypadku w spółkach zagranicznych spełniających warunki wskazane w art. 30f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to znaczy, że Wnioskodawca posiada w tych podmiotach udziały pośrednie. Przedstawione we wniosku spółki zagraniczne należy więc uznać za zagraniczne spółki kontrolowane, w których Wnioskodawca posiada udział pośredni (poprzez udział w FIZ).

Jak wynika z art. 30f ust. 15 ww. ustawy podatnicy są obowiązani do prowadzenia rejestru zagranicznych spółek, o których mowa w ust. 3 pkt 1 i 2 oraz pkt 3 lit. a, a po zakończeniu roku podatkowego, o którym mowa w ust. 7, nie później niż przed upływem terminu do złożenia zeznania o wysokości dochodu zagranicznej spółki kontrolowanej osiągniętego w roku podatkowym, są obowiązani do zaewidencjonowania zdarzeń zaistniałych w zagranicznej spółce kontrolowanej w ewidencji odrębnej od ewidencji rachunkowych wskazanych w art. 24a albo w art. 15 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu, podstawy obliczenia podatku i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do określenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych tutejszy organ informuje, że wydane zostały one w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Poza tym, nie dotyczą zagadnień dotyczących opodatkowania zagranicznych spółek kontrolowanych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87 – 100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.