2018.12.05 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-3.4012.618.2018.2.JG
z 5 grudnia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 października 2018 r. (data wpływu 19 października 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy sprzedaży przedsiębiorstwa – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 października 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy sprzedaży przedsiębiorstwa.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej prowadzi hurtownię zajmującą się sprzedażą owoców, warzyw oraz artykułów spożywczych. Wnioskodawca planuje sprzedać przedsiębiorstwo w dniu 31 grudnia 2018 roku, w skład którego wchodzą:

wszelkie sprzęty i wyposażenie zamontowane na stałe w miejscu prowadzenia działalności (np. systemy klimatyzacyjne, chłodnicze), wyposażenie meblowe (regały sklepowe, regały przemysłowe wysokiego składowania) oraz inne urządzenia techniczne takie jak wagi do 300 kg, waga szalkowa, waga elektroniczna,
wszelkie ruchomości w tym sprzęt komputerowy i środki trwałe (samochody dostawcze, wózki widłowe i paletowe) w tym narzędzia i inne materialne składniki majątkowe związane z działalnością, a także wszelkie wartości niematerialne oraz prawne wykorzystywane do prowadzenia działalności, takie jak oprogramowanie do obsługi magazynu,
wszelkie towary wykorzystywane do prowadzenia działalności wg stanu magazynowego na dzień 31 grudnia 2018 r.;
prawa do otwartych dostaw towarów (tj. zamówionych, a niezrealizowanych przed dniem zawarcia umowy) wynikających z umów na dostawę towarów;
wszelkie koncesje, licencje oraz zezwolenia związane z działalnością;
wszelkie prawa i obowiązki wynikające z umów związanych z działalnością, w tym:
- prawa i obowiązki wynikające z zawartych umów z kontrahentami, pod warunkiem uzyskania (tam, gdzie jest to wymagane umową i w takim zakresie jak jest to wymagane) zgody kontrahenta na przejście praw i obowiązków na inny podmiot);
- prawa i obowiązki wynikające z zawartych umów dostaw energii, wody, odprowadzenia ścieków i innych mediów dotyczących działalności pod warunkiem uzyskania (tam, gdzie jest to wymagane umową i w takim zakresie jak jest wymagane) zgody dostawcy usług na przejście praw i obowiązków na inny podmiot;
- prawa i obowiązki wynikające z zawartych umów telekomunikacyjnych (w tym w zakresie obsługi połączeń internetowych), pod warunkiem uzyskania (tam, gdzie jest to wymagane umową i w takim zakresie jak jest wymagany) zgody dostawcy usług na przejście praw i obowiązków na inny podmiot;
- prawa i obowiązki wynikające z umów cywilnoprawnych zawartych z osobami wykonującymi określone usługi, pod warunkiem uzyskania (tam, gdzie jest to wymagane umową) zgody zleceniobiorcy na przejście praw i obowiązków na inny podmiot;
prawa do baz danych osobowych, w szczególności baz danych klientów, kontrahentów, danych pracowników, pod warunkiem uzyskania (tam, gdzie jest to wymagane) zgody poszczególnych osób fizycznych na przejście praw i obowiązków na inny podmiot;
prawa do dokumentacji, umów, dokumentów kadrowych, instrukcji i innej dokumentacji,
dokumentację księgową, utrwaloną w dowolnej formie (papierowej lub elektronicznej), w tym w szczególności informacje i dokumenty dotyczące dostawców, odbiorców i innych kontrahentów, korespondencję, oryginały umów wraz z wszelkimi załącznikami i aneksami, dokumentację związaną z certyfikacją, protokoły kontroli oraz decyzje organów i urzędów, etc.

Poza tym Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości, w której prowadzona jest działalność. Nieruchomość ta nie będzie przedmiotem sprzedaży, jednocześnie Wnioskodawca planuje wynajmować ją od 1 stycznia 2019 roku nabywcom przedsiębiorstwa. Umowa najmu będzie zawarta na okres 3 lat, a po upływie tego okresu stanie się umową najmu na czas nieokreślony. W umowie najmu znajdą się zapisy dotyczące prawa pierwokupu nieruchomości przez najemcę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania (pytania nr 1 i nr 2 wniosku):

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym sprzedaż opisanego w stanie faktycznym przedsiębiorstwa wyłączona jest z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT?
W przypadku negatywnej odpowiedzi na pierwsze pytanie, czy zespół składników majątkowych i niemajątkowych opisanych w stanie faktycznym stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, którego zbycie wyłączone jest z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad 1

Zgodnie z art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy z dnie 11 marca 2004 r o podatku od towarów usług (Dz. U. 2017 r., poz. 1221 ze zm.) zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzana towarami jak właściciel (…).

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle art. 6 pkt 1 ustawy przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług. Z kolei „zbycie” obejmuje te czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego czy aportu.

Za względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany zgodnie, co oznacza że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia, a zatem wszystkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Ustawy podatkowe nie zawierają definicji przedsiębiorstwa, dlatego należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego. Zgodnie z treścią art. 5a pkt 3 ustawy updof przedsiębiorstwo będzie oznaczać przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmuje ono w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
własność nieruchomości lub ruchomości w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości i ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,
koncesje, licencje i zezwolenia,
patenty i inne prawa własności przemysłowej,
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,
tajemnice przedsiębiorstwa,
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Jest to tylko przykładowy katalog możliwych składników przedsiębiorstwa. Warto wskazać, iż katalog ten nie zawiera zobowiązań związanych z przedsiębiorstwem, co oznacza, że dla zbycia przedsiębiorstwa wraz z jego pasywami konieczne jest dokonanie czynności prawnej przenoszącej zobowiązania prawne (zgodnie z art. 519 KC).

Zgodnie zaś z art. 55² KC czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Oznacza to, że w skład przedsiębiorstwa stanowiącego przedmiot np. sprzedaży wchodzą wszystkie elementy, chyba że strony tej czynności wyłączą niektóre z nich. Jednak nie mogą być wyłączone te elementy, które są niezbędne do prowadzenia działalności, bez której jej prowadzenie byłoby niemożliwe. Należy pamiętać aby przenoszone składniki stanowiły pod względem funkcjonalnym i organizacyjnym całość będącą w stanie zapewnić kontynuowanie działalności gospodarczej.

Sądy administracyjne wielokrotnie podejmowały rozważania dotyczące definicji przedsiębiorstwa. Bardzo trafnie Naczelny Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 18 września 2002 r. (I SA/Wr 2713/00) wskazał, iż dla uznania że transakcja miała za przedmiot przedsiębiorstwo miarodajne jest ustalenie, czy nabyto minimum środków, bez których kontynuowanie przez nabywcę działalności gospodarczej realizowanej przed zbyciem nie jest możliwe. Natomiast w wyroku NSA z dnia 28 kwietnia 2011 r. (III SA/Wa 1757/10) wskazuje, że przedsiębiorstwo obejmuje każdy zespół składników materialnych i niematerialnych służących do realizacji określonych zadań gospodarczych, bez względu na to, czy obejmuje on całość, czy jedynie część majątku określonego podmiotu.

W przedmiotowej sprawie co prawda wyłączona została nieruchomość ale w przenoszonym zespole składników materialnych i niematerialnych pozostanie tytuł prawny do korzystania z tej nieruchomości co nie pozbawi przedsiębiorstwa możliwości kontynuowania działalności gospodarczej. Pogląd ten potwierdził NSA w wyroku z dnia 10 marca 2011 r. (I FSK 1062/10), w którym uznał, że zagwarantowanie korzystania z nieruchomości na podstawie umowy najmu sprawia, że wyłączenie ze składników przedsiębiorstwa nieruchomości nie niweczy możliwości kontynuowania działalności gospodarczej w dotychczasowym zakresie.

Podobne stanowisko zaprezentował Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 11 września 2018 r. sygn. 0112-KDIL1-2.4012.475.2018.1.JO.

Wobec powyższego zdaniem Wnioskodawcy w związku z faktem zbycia przedsiębiorstwa transakcja ta będzie wyłączona z opodatkowania VAT.

Ad 2

Natomiast definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa znajdziemy w art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, który stanowi, iż pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem, jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie, które winno zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej, przeznaczonego do realizacji określonych zadań gospodarczych.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoja miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział. Przy czym w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonywane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące część przedsiębiorstwa powinny posiadać cechę zorganizowaną Cecha ta powinna występować w istniejącym przedsiębiorstwie, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej ale sytuację, w której przez odpowiedną ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować momenty niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.

Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Zatem aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa nie jest wystarczające jakakolwiek zorganizowana masa majątkowa, musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące w takich wzajemnych relacjach, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych materiałów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa, na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość.

Zatem na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych w tym zobowiązań,
zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy nie jest definicją samoistną lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, w zakresie sprzedaży owoców warzyw i innych art. spożywczych. Na podstawie zawartej umowy, na nabywcę przeniesiony zostanie zespół składników materialnych i niematerialnych tj.:

wszelkie sprzęty i wyposażenie zamontowane na stałe w miejscu prowadzenia działalności (np. systemy klimatyzacyjne, chłodnicze), wyposażenie meblowe (regały sklepowe, regały przemysłowe wysokiego składowania) oraz inne urządzenia techniczne takie jak wagi do 300 kg, waga szalkowa, waga elektroniczna,
wszelkie ruchomości w tym sprzęt komputerowy i środki trwałe (samochody dostawcze wózki widłowe i paletowe) w tym narzędzia i inne materialne składniki majątkowe związane z działalnością, a także wszelkie wartości niematerialne oraz prawne wykorzystywane do prowadzenia działalności, takie jak oprogramowanie do obsługi magazynu,
wszelkie towary wykorzystywane do prowadzenia działalności wg stanu magazynowego na dzień 31 grudnia 2018 r.,
prawa do otwartych dostaw towarów (tj. zamówionych, a niezrealizowanych przed dniem zawarcia umowy) wynikających z umów na dostawę towarów,
wszelkie koncesje, licencje oraz zezwolenia związane z działalnością,
wszelkie prawa i obowiązki wynikające z umów związanych z działalnością w tym:
1. prawa i obowiązki wynikające z zawartych umów z kontrahentami, pod warunkiem uzyskania (tam, gdzie jest to wymagane umową i w takim zakresie jak jest to wymagane) zgody kontrahenta na przejście praw i obowiązków na inny podmiot);
2. prawa i obowiązki wynikające z zawartych umów dostaw energii, wody, odprowadzenia ścieków i innych mediów dotyczących działalności pod warunkiem uzyskania (tam, gdzie jest to wymagane umową i w takim zakresie jak jest wymagane) zgody dostawcy usług na przejście praw i obowiązków na inny podmiot;
3. prawa i obowiązki wynikające z zawartych umów telekomunikacyjnych (w tym w zakresie obsługi połączeń internetowych) pod warunkiem uzyskania (tam, gdzie jest to wymagane umową i w takim zakresie jak jest wymagany) zgody dostawcy usług na przejście praw i obowiązków na inny podmiot;
4. prawa i obowiązki wynikające z umów cywilnoprawnych zawartych z osobami wykonującymi określone usługi pod warunkiem uzyskania (tam, gdzie jest to wymagane umową) zgody zleceniobiorcy na przejście praw i obowiązków na inny podmiot.
prawa do baz danych osobowych, w szczególności baz danych klientów, kontrahentów, danych pracowników, pod warunkiem uzyskania (tam gdzie jest to wymagane) zgody poszczególnych osób fizycznych na przejście praw i obowiązków na inny podmiot,
prawa do dokumentacji, umów, dokumentów kadrowych, instrukcji i innej dokumentacji,
dokumentację księgową utrwaloną w dowolnej formie (papierowej lub elektronicznej), w tym w szczególności informacje i dokumenty dotyczące dostawców, odbiorców i innych kontrahentów, korespondencję, oryginały umów wraz z wszelkimi załącznikami i aneksami, dokumentację związaną z certyfikacją, protokoły kontroli oraz decyzje organów i urzędów, etc.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii czy zespół składników majątkowych i niemajątkowych, za pomocą którego Wnioskodawca prowadził dotychczasową działalność, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT oraz czy jego zbycie jest wyłączone spod opodatkowania podatkiem VAT zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy.

Jak już wyjaśniono, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach takich, aby można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie przekazania określonych składników majątkowych (na ile stanowią w nim w tym momencie wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

W analizowanej sprawie o wyodrębnieniu organizacyjnym świadczy fakt, że działalność prowadzona jest w określonym miejscu, posiada własny personel oraz zawarte umowy pomocnicze (sprzątanie, dostawy mediów, itp.). Oprócz wyodrębnienia organizacyjnego, działalność jest wyodrębniona finansowo. Natomiast o wyodrębnieniu funkcjonalnym świadczy to, że działalność stanowi zorganizowany zespół składników majątkowych, samodzielny organizacyjnie i finansowo w stopniu pozwalającym na autonomiczne działanie w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej z zakresu sprzedaży warzyw i owoców. Działalność ta nie jest więc jedynie sumą składników lecz zorganizowaną jednostką przeznaczoną do realizacji określonych zadań.

Zatem mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że opisany przez Wnioskodawcę majątek posiada cechy wymienione w art. 2 pkt 27e ustawy, tj. stanowi funkcjonalnie, organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych które zarazem mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwa samodzielnie realizujące te zadania.

W konsekwencji, sprzedaż zespołu składników majątkowych i niemajątkowych, w tym zobowiązań, służących do prowadzenia Działalności 1 podlega wyłączeniu z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy i tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa – art. 6 pkt 1 ustawy.

Pojęcie „transakcji zbycia”, należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, darowizna, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm.).

Według art. 55¹ Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo stanowi zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, który obejmuje w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
koncesje, licencje i zezwolenia;
patenty i inne prawa własności przemysłowej;
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
tajemnice przedsiębiorstwa;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zatem składniki materialne i niematerialne, wchodzące w skład przedsiębiorstwa, powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej. Jeżeli warunki, o których mowa w art. 55¹ Kodeksu cywilnego, zostaną spełnione, to zbycie takiego przedsiębiorstwa do innego podmiotu, nie będzie podlegało przepisom ustawy.

Należy tu wskazać również art. 55² Kodeksu cywilnego, w którym ustawodawca wprowadza zasadę, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

W związku z tym, przedsiębiorstwem w rozumieniu Kodeksu cywilnego jest takie przedsiębiorstwo, które jest zorganizowane i wyposażone w składniki zapewniające realizowanie celów gospodarczych, jest samodzielnym podmiotem prawa funkcjonującym w obrocie gospodarczym.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Fakt, że nieruchomości związane z działalnością gospodarczą zostaną wyłączone z transakcji sprzedaży nie pozbawia przedmiotu transakcji charakteru przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 k.c. Wniosek taki płynie bezpośrednio z art. 55² k.c., gdyż zgodnie z jego treścią istnieje prawna możliwość wyłączenia w ramach konkretnej czynności prawnej określonych składników wchodzących w skład przedsiębiorstwa, bez naruszana statusu przedsiębiorstwa.

Należy zauważyć, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku o sygn. akt I FSK 1062/10 podtrzymał wyrok WSA w Poznaniu (sygn. akt I SA/Po 132/10) w zakresie uznania za czynność opodatkowaną wniesienia wkładu niepieniężnego w postaci przedsiębiorstwa z wyłączeniem nieruchomości. Sąd I instancji wskazał na składniki wymienione przez Spółkę składające się na jej przedsiębiorstwo i uznał, że charakter prowadzonej działalności gospodarczej (handel), zagwarantowanie korzystania z nieruchomości na podstawie umowy najmu, sprawiają, że wyłączenie ze składników przedsiębiorstwa nieruchomości nie niweczy możliwości kontynuowania działalności gospodarczej w dotychczasowym zakresie.

Ponadto w wyroku z 27 kwietnia 2012 r., o sygn. akt I FSK 1039/11 Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że słusznie zatem Sąd pierwszej instancji odniósł się do definicji przedsiębiorstwa, zawartej w art. 55² k.c., zgodnie z którą przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. (...) Nie wszystkie elementy wskazane w przepisie muszą wystąpić łącznie, aby można było uznać je za przedsiębiorstwo. Musi być to jednak pewne minimum, bez którego przedsiębiorstwo w zależności od konkretnych okoliczności faktycznych nie mogłoby realizować swoich działań gospodarczych.

W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita-Modes (C-497/01) TSUE stwierdził, że „(...) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów”. Z orzeczenia tego wynika ponadto, że – w świetle tej normy dyrektywy – nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.

Wskazać należy, że zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność jednego nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. O tym, czy doszło do wyodrębnienia przedsiębiorstwa decyduje pełen zakres przekazanego majątku, praw i zobowiązań, wyodrębnienie to musi dotyczyć przedsiębiorstwa jako całości. Nie może ono obejmować dowolnej części danego przedsiębiorstwa, żeby można było uznać, że doszło do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca planuje sprzedać przedsiębiorstwo w dniu 31 grudnia 2018 roku, w skład którego wchodzą:

wszelkie sprzęty i wyposażenie zamontowane na stałe w miejscu prowadzenia działalności (np. systemy klimatyzacyjne, chłodnicze), wyposażenie meblowe (regały sklepowe, regały przemysłowe wysokiego składowania) oraz inne urządzenia techniczne takie jak wagi do 300 kg, waga szalkowa, waga elektroniczna,
wszelkie ruchomości w tym sprzęt komputerowy i środki trwałe (samochody dostawcze, wózki widłowe i paletowe) w tym narzędzia i inne materialne składniki majątkowe związane z działalnością, a także wszelkie wartości niematerialne oraz prawne wykorzystywane do prowadzenia działalności, takie jak oprogramowanie do obsługi magazynu,
wszelkie towary wykorzystywane do prowadzenia działalności wg stanu magazynowego na dzień 31 grudnia 2018 r.;
prawa do otwartych dostaw towarów (tj. zamówionych, a niezrealizowanych przed dniem zawarcia umowy) wynikających z umów na dostawę towarów;
wszelkie koncesje, licencje oraz zezwolenia związane z działalnością;
wszelkie prawa i obowiązki wynikające z umów związanych z działalnością, w tym:
- prawa i obowiązki wynikające z zawartych umów z kontrahentami, pod warunkiem uzyskania (tam, gdzie jest to wymagane umową i w takim zakresie jak jest to wymagane) zgody kontrahenta na przejście praw i obowiązków na inny podmiot);
- prawa i obowiązki wynikające z zawartych umów dostaw energii, wody, odprowadzenia ścieków i innych mediów dotyczących działalności pod warunkiem uzyskania (tam, gdzie jest to wymagane umową i w takim zakresie jak jest wymagane) zgody dostawcy usług na przejście praw i obowiązków na inny podmiot;
- prawa i obowiązki wynikające z zawartych umów telekomunikacyjnych (w tym w zakresie obsługi połączeń internetowych), pod warunkiem uzyskania (tam, gdzie jest to wymagane umową i w takim zakresie jak jest wymagany) zgody dostawcy usług na przejście praw i obowiązków na inny podmiot;
- prawa i obowiązki wynikające z umów cywilnoprawnych zawartych z osobami wykonującymi określone usługi, pod warunkiem uzyskania (tam, gdzie jest to wymagane umową) zgody zleceniobiorcy na przejście praw i obowiązków na inny podmiot;
prawa do baz danych osobowych, w szczególności baz danych klientów, kontrahentów, danych pracowników, pod warunkiem uzyskania (tam, gdzie jest to wymagane) zgody poszczególnych osób fizycznych na przejście praw i obowiązków na inny podmiot;
prawa do dokumentacji, umów, dokumentów kadrowych, instrukcji i innej dokumentacji,
dokumentację księgową, utrwaloną w dowolnej formie (papierowej lub elektronicznej), w tym w szczególności informacje i dokumenty dotyczące dostawców, odbiorców i innych kontrahentów, korespondencję, oryginały umów wraz z wszelkimi załącznikami i aneksami, dokumentację związaną z certyfikacją, protokoły kontroli oraz decyzje organów i urzędów, etc.

Nieruchomość, w której prowadzona jest działalność nie będzie przedmiotem sprzedaży, jednocześnie Wnioskodawca planuje wynajmować ją od 1 stycznia 2019 roku nabywcom przedsiębiorstwa.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, transakcji sprzedaży przedsiębiorstwa.

Mając zatem na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że przedmiotem transakcji opisanej we wniosku będzie sprzedaż przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

Wnioskodawca wskazał, że w skład przedsiębiorstwa, które podlega sprzedaży wchodzą m.in.: sprzęty i wyposażenie, wszelkie ruchomości w tym sprzęt komputerowy i środki trwałe, a także wszelkie wartości niematerialne oraz prawne, wszelkie towary wykorzystywane do prowadzania działalności, prawa do otwartych dostaw towarów, wszelkie koncesje, licencje oraz zezwolenia związane z działalności, wszelkie prawa i obowiązki wynikające z umów związanych z działalnością, prawa do baz danych osobowych, w szczególności baz danych klientów, kontrahentów, danych pracowników, prawa do dokumentacji, umów, dokumentów kadrowych, dokumentację księgową. Są to więc kluczowe elementy, które umożliwią kontynuowanie działalności gospodarczej. Jak z wniosku wynika w majątku Wnioskodawcy z dotychczasowego przedsiębiorstwa pozostanie tylko własność nieruchomości, która zostanie oddana w najem nabywcy przedsiębiorstwa.

Wyłączenie z przedmiotu sprzedaży nieruchomości pozostanie bez wpływu na możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o nabyte składniki przez ich nabywcę, gdyż - jak wskazał Wnioskodawca - zapewni On kontrahentowi korzystanie z nieruchomości w drodze umowy najmu.

Zatem skoro przedmiotem sprzedaży będzie przedsiębiorstwo stanowiące całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym zdolne samodzielnie do kontynuowania działalności gospodarczej, to powyższa transakcja nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Ponieważ spełnione zostały przesłanki, warunkujące uznanie transakcji za sprzedaż przedsiębiorstwa i wyłączenie jej z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, odpowiedź na pytanie nr 2 wniosku jest bezzasadna.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany z przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, że w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin