Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4015.219.2017.1.BB
z 16 lutego 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 18 grudnia 2017 r. (data wpływu – 28 grudnia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny udziału w nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 grudnia 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny udziału w nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczymi wraz z mężem oraz ich córka z mężem są współwłaścicielami nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem, stanowiącym dom jednorodzinny (dalej jako: Nieruchomość). Córka Wnioskodawczyni wraz z mężem mają małżeńską wspólność majątkową, a udział w wyżej wymienionej nieruchomości należy do ich majątku wspólnego. Wnioskodawczyni wraz z mężem mają małżeńską wspólność majątkową, a udział w wyżej wymienionej nieruchomości należy do ich majątku wspólnego.

Córka zamierza przekazać całość posiadanego przez nią i jej męża udziału we własności Nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni, w drodze umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego. Mąż córki Wnioskodawczyni akceptuje darowiznę i wyrazi na nią zgodę w treści umowy. Umowa darowizny sporządzona będzie pomiędzy darczyńcą (córką), a obdarowaną (Wnioskodawczynią), przy udziale męża darczyńcy, przy czym nie będzie on oznaczony jako strona tej umowy, a jedynie w treści umowy wyrazi zgodę na jej zawarcie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w opisanym stanie faktycznym Wnioskodawczyni będzie uprawniona do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn przy zachowaniu wymogów opisanych w tym przepisie?

Zdaniem Wnioskodawczyni, należy uznać, że darowizna, której przedmiotem jest udział w nieruchomości, należący do majątku wspólnego córki Wnioskodawczyni i jej męża, dokonana przez córkę Wnioskodawczyni na jej rzecz, będzie podlegała, po spełnieniu warunków, o których mowa w art. art. 4a ust. 1 ustawy zwolnieniu podatkowemu, w związku z czym po stronie Wnioskodawczyni nie powstanie zobowiązanie podatkowe do zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Przywołując art. 5, art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 9 ust. 1 pkt 1, art. 14 ust. 2 i ust. 3 pkt 1 oraz art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn Wnioskodawczyni wskazała, że w opisanym stanie faktycznym darowizna udziału w nieruchomości na jej rzecz, tj. osoby wymienionej w zamkniętym katalogu określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, będzie w całości korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a ww. ustawy, jeżeli zostaną spełnione łącznie warunki wymienione w powołanych wyżej przepisach art. 4 ust. 4 i art. 4a tejże ustawy. Jeżeli umowa darowizny nieruchomości zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego, na Wnioskodawcy nie będzie ciążyć obowiązek zgłoszenia jej do urzędu skarbowego.

Spornym może wydawać się fakt, iż Mąż Córki nie należy do uprzywilejowanej grupy podatkowej, a jest przecież współwłaścicielem przedmiotu darowizny. Nie budzi jednak wątpliwości to, że każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać rzeczą wspólną, a zgodnie z treścią art. 199 Kodeksu cywilnego, jest mu do tego potrzebna jedynie zgoda pozostałych współwłaścicieli. W związku z tym, w przedstawionej sytuacji, to córka Wnioskodawczyni rozporządzi nieruchomością (dokonując darowizny na rzecz Wnioskodawczyni). Małżonek natomiast udzieli jedynie zgody na rozporządzenie rzeczą wspólną. Stroną czynności w takiej sytuacji będzie tylko Córka Wnioskodawczyni, a nie jej Mąż. Tym samym Wnioskodawczyni, otrzymując darowiznę od córki będzie korzystać ze zwolnienia podatkowego.

Dla rozstrzygnięcia bez znaczenia pozostaje fakt, że darowane udziały w nieruchomości będą pochodzić z majątku wspólnego Córki Wnioskodawczyni i jej Męża. Okoliczność ta wywiera bowiem skutki jedynie w sferze prawa rodzinnego. Zgodnie z treścią art. 36 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym. Należą do nich przykładowo czynności prawne prowadzące do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego lub prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek albo lokal czy też dokonanie darowizny z majątku wspólnego.

Stosownie do art. 37 § 1 pkt 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego do dokonania darowizny z majątku wspólnego potrzebna jest jedynie zgoda drugiego małżonka (z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych). W art. 37 § 2 ww. ustawy ustawodawca postanowił, że umowa zawarta przez jednego z małżonków bez zgody drugiego (w przypadku gdy zgoda ta była wymagana) jest obarczona bezskutecznością zawieszoną, stanowi tzw. czynność prawną kulejącą, co oznacza, że zostaje bezskuteczna do momentu potwierdzenia jej przez drugiego małżonka. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawczyni powołała się na wyroki Sądów Administracyjnych oraz interpretacje indywidualne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2017 r., poz. 833, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r., poz. 459) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe (art. 14 ust. 2 ww. ustawy).

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 pkt 1 cytowanej ustawy do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Wskazać jednakże należy, że zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Wskazane powyżej zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ww. ustawy).

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 2060). Przy czym, obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron (art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że córka Wnioskodawczyni z mężem jak również z Wnioskodawczynią i jej mężem są współwłaścicielami nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem, stanowiącym dom jednorodzinny. Córka Wnioskodawczyni zamierza przekazać całość posiadanego przez nią i jej męża udziału we własności opisanej nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni, w drodze umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego. Mąż córki Wnioskodawczyni akceptuje darowiznę i wyrazi na nią zgodę w treści umowy. Umowa darowizny sporządzona będzie pomiędzy darczyńcą (córką), a obdarowaną (Wnioskodawczynią), przy udziale męża darczyńcy, przy czym nie będzie on oznaczony jako strona tej umowy, a jedynie w treści umowy wyrazi zgodę na jej zawarcie.

Z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, iż jedynym z warunków skorzystania ze zwolnienia, jest zgłoszenie przez osoby objęte zwolnieniem właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego nabycia rzeczy lub praw majątkowych w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Obowiązek nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron (art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że darowizna udziału w nieruchomości dokonana przez córkę, tj. osobę wymienioną w zamkniętym katalogu określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, będzie korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a powołanej ustawy, jeżeli zostanie spełniony warunek wymieniony w powołanym wyżej przepisie.

Bez wpływu na niniejsze rozstrzygnięcie pozostaje fakt, że darowizna pochodzić będzie z majątku wspólnego córki i jej męża. Okoliczność ta – zgodnie ze stanowiskiem Wnioskodawczyni – wywiera bowiem skutki jedynie w sferze prawa rodzinnego, gdyż stosownie do art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2017 r., poz. 682), zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.

W art. 37 § 4 ww. Kodeksu ustawodawca postanowił, że jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna. Jednakże, co wynika z § 2 omawianego przepisu ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny.

W przedmiotowej sprawie nie wystąpi więc obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn, gdyż nabycie udziału w nieruchomości nastąpi na podstawie darowizny zawartej z córką. Nabycie to skorzysta więc ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2017 r., poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.