INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 16 września 2011 r. (data wpływu do tut. Biura – 22 września 2011 r.), uzupełnionym w dniu 06 i 07 grudnia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny przedsiębiorstwa pomiędzy małżonkami pozostającymi we wspólności majątkowej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 września 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny przedsiębiorstwa pomiędzy małżonkami pozostającymi we wspólności majątkowej.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne wniosku pismem z dnia 29 listopada 2011 r. znak: IBPB II/1/436-417/11/MCZ, znak: IBPBI/1/415-1014/11/AP, znak: IBPP3/443-1068/11/IK wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Wniosek uzupełniono w dniu 06 grudnia 2011 r. (wniesienie brakującej opłaty) i 07 grudnia 2011 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni od 1996 r. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą; jest czynnym podatnikiem w zakresie podatku od towarów i usług. Podatek dochodowy od osób fizycznych rozlicza w oparciu o podatkową księgę przychodów i rozchodów w formie podatku liniowego - 19%. Cała sprzedaż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jest sprzedażą opodatkowaną. Wnioskodawczyni prowadzi działalność w zakresie sprzedaży kwiatów, roślin, nasion, sprzętu ogrodniczego, itp.

Na chwilę obecną Wnioskodawczyni i jej mąż objęci są wspólnością majątkową małżeńską. Przedsiębiorstwo prowadzone przez Wnioskodawczynię należy do majątku wspólnego małżonków. Małżonkowie postanowili przekazać na początku przyszłego roku całe przedsiębiorstwo stanowiące część majątku wspólnego do majątku osobistego męża Wnioskodawczyni na podstawie aktu notarialnego (umowa darowizny). W skład przedsiębiorstwa wchodzą: maszyny, urządzenia, wyposażenie, środki trwałe, towar, oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo (logo), pracownicy. W akcie notarialnym darowizny będzie wzmianka, że przedmiotem darowizny jest przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

Po przekazaniu (darowiźnie) przedsiębiorstwa Wnioskodawczyni zakończy działalność a rozpocznie ją jej mąż w dotychczasowej formie (bez przerw w działalności, łącznie z zatrudnionymi pracownikami).

Mąż Wnioskodawczyni zamierza prowadzić jednoosobową działalność gospodarczą. Zamierza zgłosić się jako czynny podatnik w zakresie podatku od towarów i usług. Podatek dochodowy od osób fizycznych rozliczał będzie w oparciu o podatkową księgę przychodów i rozchodów w formie podatku liniowego - 19%. Cała sprzedaż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej będzie sprzedażą opodatkowaną.

Mąż Wnioskodawczyni otrzymane środki trwałe wprowadzi do ewidencji środków trwałych, wyposażenie do ewidencji wyposażenia, materiały do podatkowej księgi przychodów i rozchodów z adnotacją, że pochodzą z darowizny.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że opisana we wniosku czynność stanowić będzie darowiznę w rozumieniu art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy dokonane przez małżonków przeniesienie części majątku wspólnego (przedsiębiorstwa prowadzonego przez żonę, które wchodzi w skład majątku wspólnego) do majątku osobistego męża traktowane będzie jako darowizna całości przedsiębiorstwa, przy jednoczesnej likwidacji działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawczynię i jakie będą tego konsekwencję w podatku od spadków i darowizn...

Wnioskodawczyni uważa, że z chwilą zawarcia małżeństwa pomiędzy małżonkami powstaje z mocy ustawy wspólność majątkowa. Przedmioty majątkowe nie objęte wspólnością majątkową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. W takiej sytuacji mamy do czynienia z trzema majątkami (wspólnym i dwoma osobistymi), tym samym mamy trzy różne podmioty uprawnione do rozporządzania ww. majątkami: małżonków (objętych wspólnością ustawową łączną) Wnioskodawczynię i jej męża.

Z uwagi na okoliczność, iż zarówno przed jak i po zawarciu umowy darowizny części majątku wspólnego (przedsiębiorstwa prowadzonego przez Wnioskodawczynię), między Wnioskodawczynią a jej mężem istnieje ustrój ustawowej wspólności majątkowej - fakt nieodpłatnego przekazania przez małżonków (podmiot objęty wspólnością łączną) części majątku wspólnego do majątku osobistego męża spowoduje przysporzenie w majątku osobistym męża kosztem uszczuplenia majątku wspólnego małżonków.

W polskim orzecznictwie dominuje pogląd o dopuszczalności darowizn między poszczególnymi majątkami małżonków (uchwała Sądu Najwyższego sygn. akt: III CZO 76/90, III CZO 133/91). Z uwagi na powyższe przesunięcie przez małżonków (podmiot objęty wspólnością majątkową łączną) w drodze darowizny części majątku wspólnego (przedsiębiorstwa) do majątku osobistego męża Wnioskodawczyni (podmiotu odrębnego od małżonków) jest możliwe. W takiej sytuacji będziemy mieli do czynienia z darowizną całości przedsiębiorstwa do majątku osobistego męża. Darowizna taka na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn po dokonaniu terminowego zgłoszenia nabycia zwolniona będzie z podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawczyni dotycząca podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych dokonania nieodpłatnego przekazania majątku (przedsiębiorstwa) pomiędzy małżonkami pozostającymi we wspólności majątkowej (pytanie nr 1).

W pozostałym zakresie, tj. w zakresie podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowym od osób fizycznych wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych - w wysokości tych wkładów – art. 8 ust. 1 ww. ustawy. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego – art. 8 ust. 3 powołanej ustawy.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. udokumentują – w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 (t. j. 9.637 zł) – ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo -kredytową lub przekazem pocztowym.
   
   

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 ze zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
   
   

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

Natomiast kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.).

Na podstawie art. 31 § 1 tej ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zgodnie z art. 31 § 2 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w przypadku gdy między małżonkami istnieje ustrój ustawowej wspólności majątkowej, dochody z działalności zarobkowej małżonków należą do majątku wspólnego. Przy czym - zgodnie z art. 43 § 1 ww. Kodeksu - oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Z kolei z art. 33 ww. Kodeksu wynika, co stanowi przedmiot majątku osobistego każdego z małżonków.

Przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie stanowią jednakże przepisów prawa podatkowego zdefiniowanych w art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej. Stąd też w trybie wydawania interpretacji, określonym w art. 14b Ordynacji podatkowej, Minister właściwy do spraw finansów publicznych nie ma uprawnienia do interpretowania tych przepisów. Tutejszy organ nie ocenia zatem prawidłowości oraz skuteczności dokonanych czynności - przesunięć środków finansowych w ramach majątku wspólnego małżonków.

W związku z powyższym ocena stanowiska Wnioskodawcy została dokonana jedynie na podstawie przepisów prawa podatkowego.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni zamierza przekazać, na początku przyszłego roku, całe przedsiębiorstwo (w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego) stanowiące cześć majątku wspólnego małżonków do majątku osobistego męża na podstawie aktu notarialnego (umowa darowizny). Ww. czynność stanowić będzie – jak wskazuje Wnioskodawczyni - darowiznę w rozumieniu art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego.

Zatem należy stwierdzić, że dokonanie darowizny ww. przedsiębiorstwa na rzecz męża Wnioskodawczyni, tj. pomiędzy osobami wymienionymi w zamkniętym katalogu określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podlega, co do zasady opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, jednakże będzie korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a powołanej ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli zostaną spełnione łącznie warunki wymienione w powołanych wyżej przepisach art. 4 ust. 4 i art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Przy czym jeżeli umowa darowizny przedsiębiorstwa zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego nie będzie obowiązku zgłoszenia jej do urzędu skarbowego.

Jednoczenie należy wskazać, iż w cytowanych wyżej przepisach art. 4a powyższej ustawy nie zostało wyszczególnione co i w jakiej części ma być przedmiotem darowizny objętej zwolnieniem. Dla skorzystania ze zwolnienia podatkowego wymienionego w art. 4a ww. ustawy nie ma bowiem znaczenia jaki majątek będzie przedmiotem darowizny, tj. czy będzie to np. całe przedsiębiorstwo czy też jego część. Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie czynią w tym zakresie żadnych obwarowań wskazując jedynie, że zwolnieniu podlega nabycie własności rzeczy i praw majątkowych. Powyższe oznacza, że tylko od woli darczyńcy zależy co jest przedmiotem darowizny. Tym samym dla oceny zajętego przez Wnioskodawczynię stanowiska bez znaczenia pozostaje czy opisana darowizna będzie stanowiła darowiznę całości przedsiębiorstwa.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni, należało uznać za prawidłowe.

Końcowo wskazać należy, iż przedmiotowa interpretacja - zgodnie ze złożonym wnioskiem została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni. Zgodnie bowiem z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.