Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-3.4011.49.2018.1.AK
z 27 marca 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1, art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 27 listopada 2017 r. (data wpływu 29 stycznia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania zadośćuczynienia za rezygnację z ubiegania się o zwrot wywłaszczonego gruntu - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 stycznia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania zadośćuczynienia za rezygnację z ubiegania się o zwrot wywłaszczonego gruntu.

We wniosku złożonym przez:

• Zainteresowanego będącą stroną postępowania:
  Panią Jadwigę S.;
  
• Zainteresowanych niebędących stronami postępowania:
  Panią Bogusławę P.,
  Panią Katarzynę P.,
  Pana Michała P.,
  Panią Martę B.,
  Pana Henryka M.,
  Pana Zygmunta M.,
  Panią Lidiię M.;
  
  

Przedstawiono następujący stan faktyczny.

Zainteresowana będąca stroną postępowania (Wnioskodawczyni) jest emerytką, ma 74 lata, urodziła się dnia 6 września 1943 roku. Jej rodzina była właścicielem gruntu rolnego (obecnie znajdującego się przy ul. O...). W dniu 28 lutego 1976 roku decyzją wydaną z upoważnienia Naczelnika Dzielnicy wywłaszczono część pola (nieruchomość) na rzecz Skarbu Państwa będącego własnością Jana P. – na podstawie aktu własności ziemi z dnia 18 kwietnia 1974 r. – z przeznaczeniem pod budowę wytwórni mas bitumicznych oraz dla Przedsiębiorstwa E., zgodnie z decyzjami lokalizacyjnymi: Nr 204/73 z dnia 10 sierpnia 1973 r., Nr 191/72 z dnia 7 sierpnia 1972 r. i Nr 89/74 z dnia 9 marca 1974 r. Wywłaszczenia dokonano na wniosek Dyrekcji Rozbudowy jako inwestora zastępczego dzielnicy przemysłowo składowej S...

W dniu 4 grudnia 1997 r. Eugeniusz P., jeden ze spadkobierców po Janie P., wystąpił z wnioskiem o zwrot części wywłaszczonej nieruchomości niewykorzystanej na cel wywłaszczenia, a w dniu 29 kwietnia 1999 r. o zwrot wywłaszczonej nieruchomości wystąpili pozostali spadkobiercy Jana P., w tym Wnioskodawczyni.

Postępowanie o zwrot wywłaszczonej nieruchomości toczyło się w urzędzie Starosty, jako organie właściwym do załatwienia sprawy, wyznaczonym przez Wojewodę.

W dniu 3 lutego 2011 r., po ponad 13 latach, Starosta decyzją orzekł zwrot części gruntu o powierzchni 8095 m² (działki Nr 20/11 i 20/13 wydzielone z działki Nr 20/8) oraz orzekł o odmowie zwrotu działki Nr 20/12 (wydzielonej z działki Nr 20/8 pod drogę publiczną - ul. O...). Niestety od decyzji zwrotowej złożyła odwołanie do Wojewody Prezydent Miasta. Decyzją z dnia 14 czerwca 2011 r. Wojewoda uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji, Starostę.

W dniu 22 grudnia 2011 roku Starosta decyzją ponownie orzekł o zwrocie działek Nr 20/11 i 20/13. I znów odwołanie złożył Prezydent miasta i ponownie Wojewoda uchylił zaskarżoną decyzję. Skargę na powyższą decyzję Wojewody Zainteresowani złożyli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który wyrokiem z dnia 28 listopada 2012 roku uchylił decyzję Wojewody. Po ponownym rozpatrzeniu odwołania, Wojewoda decyzją z dnia 21 marca 2014 roku ponownie uchylił zaskarżoną decyzję Starosty z dnia 22 grudnia 2011 roku w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji (Starosta) z uwagi m.in. na dezaktualizację operatu szacunkowego.

Od marca 2014 r. postępowanie w sprawie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości ponownie prowadził Starosta.

W czasie trwającej procedury zwrotu nieruchomości tereny przylegające do gruntów, o których zwrot wnioskowali Zainteresowani, kupił inwestor (P. spółka z o.o.). Deweloper budując budynki biurowe potrzebował zbudować drogę dojazdową do swojej inwestycji. Droga dojazdowa miała łączyć jego teren z drogą publiczną (ul. O...) a przebiegała przez grunt, co do którego toczyło się postępowanie zwrotowe. I choć to postępowanie zwrotowe nie zakończyło się, uzyskał zgodę od Miasta na trzyletnią dzierżawę części działki Nr 20/8.

Jednocześnie firma P., chyba mając świadomość, że dzierżawiony teren pod ich drogę dojazdową może, z dużą dozą prawdopodobieństwa, zostać zwrócony spadkobiercom (już co prawda uchylone, ale zostały wydane przez Starostę dwie decyzje zwrotowe) skontaktował się z Zainteresowanymi (spadkobiercami). Na spotkaniu przedstawiciel firmy P. oraz firm powiązanych kapitałowo (A. sp. z o.o., B. Sp. z o.o., O. Sp. zo.o., W. Sp. z o.o.), w związku z zaistniałą sytuacją, zaproponował aby Zainteresowani zrezygnowali ze starania się o zwrot gruntu (działka Nr 20/8) w zamian za zadośćuczynienie, które zapłaci wszystkim spadkobiercom firma P. sp. z o.o. Rezygnacja Zainteresowanych z gruntu skutkowała tym, że miasto stawało się pełnoprawnym właścicielem, a to umożliwiało deweloperowi podpisanie z Miastem długoterminowej umowy dzierżawy do terenu pod drogę dojazdową. Po rozmowach z P. i ustaleniu warunków finansowych porozumienia, w dniu 27 czerwca 2017 roku, syn Wnioskodawczyni Robert S., będący pełnomocnikiem wszystkich spadkobierców złożył do Starosty pismo cofające wniosek o zwrot działki Nr 20/8 gruntu przy ul. O... uregulowanej w księdze wieczystej.

W dniu 10 sierpnia 2017 roku firma P. i pozostałe firmy wywiązały się z porozumienia dokonując przelewów na konta spadkobierców zgodnie z zawartym porozumieniem.

Tak więc w zamian za rekompensatę finansową Wnioskodawczyni wraz z rodziną zrezygnowali ze starania się o grunt, zabrany im przez Skarb Państwa w roku 1976.

Spadkobiercy wywłaszczonego gruntu po Janie P.:

1. Jadwiga S., spadkobierca, stwierdzone nabycie spadku postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny z dnia 19 kwietnia 2007 roku.
   
2. Bogusława P., spadkobierca, stwierdzone nabycie spadku postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny z dnia 7 maja 2010 roku.
3. Katarzyna P., spadkobierca, stwierdzone nabycie spadku postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny z dnia 7 maja 2010 roku.
4. Michał P., spadkobierca, stwierdzone nabycie spadku postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny z dnia 7 maja 2010 roku.
   
5. Marta B., spadkobierca, stwierdzone nabycie spadku postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny z dnia 19 maja 2008 roku i postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny z dnia 18 sierpnia 2010 roku.
6. Henryk M., spadkobierca, stwierdzone nabycie spadku postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny z dnia 19 maja 2008 roku i postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny z dnia 18 sierpnia 2010 roku.
   
7. Zygmunt M., spadkobierca, stwierdzone nabycie spadku postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny z dnia 19 maja 2008 roku i postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny z dnia 18 sierpnia 2010 roku.
8. Lidiia M., spadkobierca, stwierdzone nabycie spadku postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział Cywilny z dnia 18 sierpnia 2010 roku.
   
   

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z przelaną na konto rekompensatą za rezygnację z ubiegania się o zwrot wywłaszczonego przez Skarb Państwa w 1976 roku gruntu należny jest podatek dochodowy od przelanej kwoty?

Zdaniem Zainteresowanych, o zwrot gruntu Zainteresowani walczą od 1997 roku, od momentu kiedy można było się o to starać. Wnioskodawczyni miała wtedy 54 lata, teraz ma 74 i do czerwca 2017 roku nadal nie wiedziała, czy uda się odzyskać zabraną ziemię i jak długo jeszcze będzie czekała na sprawiedliwość. Dlatego w zaistniałej sytuacji i nie mając już sił zgodziła się na zrzeczenie się prawa do gruntu w zamian za rekompensatę.

Grunt należał przed 1976 rokiem do rodziny Wnioskodawczyni. Gdyby nie został wywłaszczony, to w spadku zostałby przekazany spadkobiercom i nie byłoby obowiązku podatkowego. A jeśli grunt ten byłby we własności spadkobierców i nie zostałby sprzedany przed upływem 5 lat od sądowego postanowienia spadkowego, to również nie byłby należny podatek spadkowy. W przypadku spadkobierców ostatnie postanowienie spadkowe było stwierdzone dnia 18 sierpnia 2010 roku.

Zainteresowana uważa, że taki podatek dochodowy nie jest należny, czyli nie powinna go płacić.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Zainteresowanych w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów są inne źródła, o których mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Przepis art. 20 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i tym samym powyższa ustawa w swoich założeniach daje podstawy prawne, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wywłaszczono część pola (nieruchomość) na rzecz Skarbu Państwa będącego własnością Jana P.. Wywłaszczenia dokonano na wniosek Dyrekcji Rozbudowy Miasta jako inwestora zastępczego dzielnicy przemysłowo składowej S.... Spadkobiercy po Janie P., wystąpili z wnioskiem o zwrot części wywłaszczonej nieruchomości niewykorzystanej na cel wywłaszczenia. W czasie trwającej procedury zwrotu nieruchomości tereny przylegające do gruntów, o których zwrot wnioskowali Zainteresowani, kupił inwestor (P. spółka z o.o.). Deweloper budując budynki biurowe potrzebował zbudować drogę dojazdową do swojej inwestycji. Droga dojazdowa miała łączyć jego teren z drogą publiczną (ul. O...) a przebiegała przez grunt, co do którego toczyło się postępowanie zwrotowe. I choć to postępowanie zwrotowe nie zakończyło się, uzyskał zgodę od Miasta na trzyletnią dzierżawę części działki Nr 20/8. Jednocześnie firma P. skontaktowała się z Zainteresowanymi (spadkobiercami). Na spotkaniu przedstawiciel firmy P. oraz firm powiązanych kapitałowo, w związku z zaistniałą sytuacją, zaproponował aby Zainteresowani zrezygnowali ze starania się o zwrot gruntu (działka Nr 20/8) w zamian za zadośćuczynienie, które zapłaci wszystkim spadkobiercom firma P. sp. z o.o. Rezygnacja Zainteresowanych z gruntu skutkowała tym, że Miasto stawało się pełnoprawnym właścicielem, a to umożliwiało deweloperowi podpisanie z Miastem długoterminowej umowy dzierżawy do terenu pod drogę dojazdową. Po rozmowach z P. i ustaleniu warunków finansowych porozumienia, w dniu 27 czerwca 2017 roku, syn Wnioskodawczyni Robert S., będący pełnomocnikiem wszystkich spadkobierców złożył do Starosty pismo cofające wniosek o zwrot działki Nr 20/8 gruntu przy ul. O... W dniu 10 sierpnia 2017 roku firma P. i pozostałe firmy wywiązały się z porozumienia dokonując przelewów na konta spadkobierców zgodnie z zawartym porozumieniem. Tak więc w zamian za rekompensatę finansową Wnioskodawczyni wraz z rodziną zrezygnowali ze starania się o grunt, zabrany im przez Skarb Państwa w roku 1976.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydawanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666, z późn. zm.) z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
   
2. odpraw pieniężnych wypłaconych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
   
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Ustawodawca konsekwentnie wyłączył z katalogu zwolnień przepisem art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) zadośćuczynienia/odszkodowania, które zostały otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy lub ugody pozasądowej, nawet w sytuacji, gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Zatem aby wypłacone zadośćuczynienie/odszkodowanie korzystało ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki:

• jego wysokość lub zasady ustalania muszą wynikać z przepisów odrębnych ustaw,
  

• podstawą jego przyznania nie może być zawarta umowa lub ugoda pozasądowa.
  
  
  

Wysokość zadośćuczynienia, które otrzymali Zainteresowani, nie wynika z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Ustalenie warunków finansowych porozumienia nastąpiło w wyniku rozmów między stronami, tj. firmą P. spółka z o.o. a Zainteresowanymi. Ponadto, zadośćuczynienie zostało przyznane na podstawie porozumienia zawartego między stronami, czyli podstawą przyznania zadośćuczynienia była zawarta umowa pozasądowa. Powyższe wyklucza zatem zastosowanie zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto w przedmiotowej sprawie nie będzie miało również zastosowanie zwolnienie wynikające z treści art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Warunkiem niezbędnym do skorzystania z ww. zwolnienia jest zatem otrzymanie m.in. odszkodowania, które przyznane zostało stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami. Zatem, w przedmiotowej sprawie te warunki nie zostały spełnione, gdyż Zainteresowani otrzymali zadośćuczynienie wypłacone na podstawie zawartego porozumienia.

Zatem przychód w postaci otrzymanej kwoty za rezygnację ze starania się o zwrot gruntu, nie korzysta z żadnego ze zwolnień określonych w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że otrzymując zadośćuczynienie (rekompensatę finansową) od firmy P. spółka z o.o. za zrezygnowanie ze starania się o zwrot gruntu, niewątpliwie wystąpiło u Zainteresowanych przysporzenie majątkowe, skutkujące powstaniem przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponieważ przychód ten nie korzysta z żadnego ze zwolnień określonych w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc pod uwagę powyższe stanowisko Zainteresowanych jest nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
   
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.