2018.04.17 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL3-2.4011.27.2018.1.MK
z 17 kwietnia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 12 stycznia 2018 r. (data wpływu 17 stycznia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 stycznia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest matką samotnie wychowującą dwójkę dzieci: 11-letnią córkę oraz 6-letniego syna. W maju 2017 roku Wnioskodawczyni uzyskała rozwód. Sąd Cywilny wyrokiem rozwiązał formalnie małżeństwo i powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, natomiast miejsce zamieszkania ustalił każdorazowo przy Wnioskodawczyni. Sąd orzekł również o kontaktach małżonka z dziećmi w ten sposób, że małżonek będzie miał możliwość spotykania się z małoletnimi dziećmi w każdy I i III weekend miesiąca oraz przyznał alimenty w łącznej kwocie 900 zł.

Wnioskodawczyni podaje, że orzeczenie sądu o rozwodzie było tylko potwierdzeniem stanu faktycznego bowiem małżonek nie mieszkał z nią oraz małoletnimi dziećmi od ponad 18 miesięcy licząc od orzeczenia o rozwodzie. Na czas rozwodowego postępowania sądowego Wnioskodawczyni miała zapewnione alimenty w wysokości 600 zł na dwójkę dzieci.

Jak już wskazano zarówno w trakcie 2017 roku, jak i wcześniej małżonek nie mieszkał z Wnioskodawczynią i ich dziećmi. Małżonek nie zajmował się dziećmi w tym czasie, nie pomagał w ich wychowaniu. Zdarzało się, że nie widywał dzieci miesiącami. Z uwagi na dobro dzieci w tym czasie Wnioskodawczyni kontaktowała się wielokrotnie z małżonkiem, aby małżonek skontaktował się z dziećmi, lub je odwiedził. Niestety nie przynosiło to spodziewanego efektu. W praktyce zatem na co dzień Wnioskodawczyni sprawowała opiekę nad dziećmi, odprowadzała do szkoły/przedszkola oraz zajęcia dodatkowe. To Wnioskodawczyni samodzielnie dbała o dzieci oraz zapewniała im byt oraz spełniała codzienne potrzeby. Dzieci mieszkały przez cały ten okres z Wnioskodawczynią. Jak wskazano powyżej małżonek widywał dzieci sporadycznie. W tym okresie Wnioskodawczyni pracowała na podstawie umowy o pracę, na niej spoczywał również ciężar ekonomiczny wychowywania dzieci.

W stosunku do Wnioskodawczyni nie mają zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym ani ustawy o podatku tonażowym. W stosunku do małoletnich dzieci Wnioskodawczyni nie mają zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym ani ustawy o podatku tonażowym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni ma prawo do skorzystania z preferencyjnego sposobu opodatkowania, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w rozliczeniu podatkowym za 2017 rok?

Zdaniem Wnioskodawcy, za 2017 r. może skorzystać z rozliczenia, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z tzw. wspólnego rozliczenia z dzieckiem może skorzystać osoba rozwiedziona, która samotnie wychowuje dziecko/dzieci. Wnioskodawczyni uważa, że w 2017 r. może być uznana za osobę samotnie wychowującą dziecko w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem Wnioskodawczyni, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wymaga, aby fakt samodzielnego wychowywania dziecka miał miejsce przez cały rok podatkowy. W ustawie, przy tej formie preferencyjnego opodatkowania użyto sformułowania w roku podatkowym, a nie jak w przypadku preferencyjnego opodatkowania małżonków: przez cały rok podatkowy.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

małoletnie,
bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

‒ podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006r. o podatku tonażowym.

Zgodnie z art. 6 ust. 9 powołanej ustawy zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Wskazane powyżej regulacje wprowadzają wyjątek od zasady dokonywania indywidualnego rozliczenia zobowiązania podatkowego podatników poprzez ustalenie preferencyjnego sposobu rozliczenia. Aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać warunki określone w stosownych przepisach.

Ustawodawca uzależnił zatem prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków: posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko, wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka), nie uzyskiwania przez dzieci (dziecko) dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą), wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.

Należy jednak wskazać, iż przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Z istoty pojęcia osoby samotnie wychowującej dziecko wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie sama, czyli bez udziału drugiej osoby zajmuje się wychowywaniem dziecka i dzieci, samodzielnie troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny.

Wskazany przepis wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta – w roku podatkowym – musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia wychowywać, w celu definicji tego pojęcia należy odwołać się do jego definicji słownikowych Wychowywać w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego prezentowany jest pogląd, iż aby uznać rodzica lub opiekuna prawnego za osobę samotnie wychowującą dziecko nie wystarczy, by była stanu wolnego (lub w stosunku do której orzeczono separację, albo osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności), musi również faktycznie samotnie wychowywać dziecko. W ocenie NSA samotnie oznacza bez udziału innej osoby. Ponadto co podkreśla się w orzecznictwie, uzasadnienie wprowadzenia ulgi (wykładnia celowościowa) świadczy wyraźnie o tym, że ustawodawca kierował ją wyłącznie do tych osób, które samotnie troszczą się o zaspokajanie codziennych potrzeb dziecka, nie zaś do każdego rodzica, który ma władzę rodzicielską i jednocześnie jest stanu wolnego, ale nie pełni codziennej (samotnej) pieczy nad dzieckiem. Innymi słowy, nie każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w komentowanym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko – wyroki NSA: z dnia 20 października 2006 r., sygn. akt II FSK 1266/05, z dnia 24 listopada 2006 r., sygn. akt II FSK 1452/05, II FSK 644/06, II FSK 1549/05, II FSK 1534/05, II FSK 1548/05, z dnia 6 maja 2008 r., sygn. akt II FSK 617/07 i II FSK 371/07, z dnia 30 czerwca 2009 r., sygn. akt II FSK 279/08, z dnia 27 stycznia 2011 r., sygn. akt II FSK 2474/10.

Pewne problemy przy ocenie, czy dana osoba jest osobą samotnie wychowującą dziecko, może sprawiać fakt, że w niektórych przypadkach samotnie wychowywane dziecko ma nadal dwoje rodziców czy też opiekunów. Żadne z nich bowiem nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej. W niektórych przypadkach powstawać mogą wątpliwości, która z tych osób jest osobą samotnie wychowującą dziecko. Zaznaczyć przy tym należy, że tylko jedna osoba (spośród obydwu rodziców lub opiekunów) może być uznana za samotnie wychowującą to samo dziecko w danym czasie (wyrok WSA w Warszawie z dnia 6 lutego 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 2693/06, LEX nr 220525). W takim wypadku osobą samotnie wychowującą dziecko jest osoba, która faktycznie, w pojedynkę – w pełni albo w przeważającej mierze wychowuje dziecko bez udziału drugiego z rodziców, stale, na co dzień troszcząc się nie tylko o byt materialny, ale także rozwój emocjonalny dziecka. Przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Pojęcie to uszczegółowił NSA w wyroku z dnia 31 maja 2011 r., sygn. akt I FSK 30/10, który w uzasadnieniu stwierdził, iż wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

W analizowanej sprawie odpowiedź na pytanie, czy Wnioskodawczyni może być opodatkowana jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy zatem wywieść z ustalenia, który z rodziców w rzeczywistości ponosi trud wychowania dziecka. W praktyce zatem należy wskazać, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do jego utrzymania czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim bądź zapewniania dziecku rozlicznych atrakcji, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju. Użycie określenia osoba samotnie wychowująca dzieci oznacza zatem, że intencją ustawodawcy było przyznanie prawa do wspólnego rozliczenia dochodów z małoletnim dzieckiem temu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko, a nie zajmuje się jedynie dzieckiem w czasie określonym mu sądownie do dyspozycji.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt sprawy przedstawionej w opisie stanu faktycznego należy wskazać, że skoro samotnie wychowującą dziecko jest osoba, która w oznaczonym czasie zupełnie sama zajmuje się dzieckiem i faktycznie wychowuje dziecko bez udziału drugiego z rodziców, to sytuacja taka zachodzi w okolicznościach przedstawionych przez Wnioskodawczynię.

Wnioskodawczyni jest rozwódką, która samodzielnie wychowuje dwójkę małoletnich dzieci. Były małżonek jeszcze przed orzeczeniem o rozwodzie nie zamieszkiwał z Wnioskodawczynią i małoletnimi dziećmi, jego kontakt z dziećmi był i nadal jest bardzo sporadyczny. W praktyce zatem Wnioskodawczyni od tego czasu (w tym również w trakcie 2017 roku) sprawuje samodzielną opiekę nad dziećmi, dba o zabezpieczenie ich codziennych potrzeb, zapewnia im byt oraz ponosi ciężar ich utrzymania. Wskazać należy, iż wysokość otrzymywanych alimentów na dzieci jest bardzo skromna i w praktyce wystarczałaby na pokrycie najbardziej elementarnych potrzeb dzieci. Zatem de facto również ciężar ekonomiczny wychowania dzieci spoczywa na Wnioskodawczyni jako matce dzieci. Przede wszystkim należy podkreślić, iż to Wnioskodawczyni jako matka dzieci poza sprawowaniem codziennej pieczy nad dziećmi otacza je ciepłem, przekazuje określone wartości, uczy odpowiednich zachowań, czyli niejako kształtuje ich jako ludzi oraz przygotowuje do startu w dorosłe życie. Można zatem powiedzieć, że tylko Wnioskodawczyni kształtuje dzieci w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnia im codzienne podstawy rozwoju (byt).

Biorąc pod uwagę powyższe należy uznać, iż Wnioskodawczyni faktycznie w roku podatkowym 2017 samotnie bez wsparcia drugiego z małżonków wychowywała małoletnie dzieci, sprawowała nad nim stałą opiekę, zamieszkując z nimi – w związku z czym po zgłoszeniu swojej woli we wniosku wyrażonym w zeznaniu rocznym, złożonym w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, będzie miała prawo do opodatkowania w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Wnioskodawczyni spełnia zatem wszystkie przesłanki wymagane do zastosowania preferencji podatkowej, przewidzianej w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podkreślić przy tym należy, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dzieci. Wystarczające jest, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok. Zatem okoliczność, iż orzeczenie o rozwodzie miało miejsce w maju 2017 roku pozostaje bez wpływu na możliwość skorzystania Wnioskodawczyni z preferencyjnego sposobu opodatkowania.

Należy więc stwierdzić, że w związku z opisanymi okolicznościami sprawy w zeznaniu podatkowym składanym za 2017 rok Wnioskodawczyni przysługuje prawo do korzystania z omawianej preferencji bowiem w opisanej powyżej sytuacji Wnioskodawczyni może być uznana za osobę samotnie wychowującą dziecko.

Zatem w ocenie Wnioskodawczyni, odpowiedź na pytanie wskazane w stanie faktycznym powinna brzmieć następująco: Wnioskodawczyni, w rozliczeniu podatkowym za 2017 r. może skorzystać ze sposobu opodatkowania, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 200, ze zm.), od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

małoletnie,
bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
do ukończenia 25. roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej;

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Warunkiem obliczenia podatku, na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych, jest zatem posiadanie określonego stanu cywilnego oraz samotne wychowywanie dziecka. Te dwa warunki muszą być spełnione łącznie, co potwierdza orzecznictwo sądów administracyjnych, w którym – w odniesieniu do stanu prawnego do 2010 r. – wykształcił się jednolity pogląd, że aby uznać rodzica lub opiekuna prawnego za osobę samotnie wychowującą dziecko nie wystarczy, by była stanu wolnego (lub w stosunku do której orzeczono separację, albo osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności), ale musi faktycznie samotnie wychowywać dziecko.

Ustawa o podatku dochodowym od fizycznych nie definiuje dla potrzeb jej wykładni i stosowania samotnego wychowywania, ani nie odsyła w tym zakresie do odrębnych regulacji.

Dla ustalenia znaczenia samotnie oraz wychowywać należy zatem odwołać się w pierwszej kolejności do językowych reguł interpretacyjnych.

Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego PWN, samotny to: (1) «żyjący sam, bez rodziny, przyjaciół» (2) «znajdujący się w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sam» (3) «spędzany, odbywany w pojedynkę, bez towarzystwa» (4) «znajdujący się na odludziu». Z kolei, wychować – wychowywać to: (1) «zapewnić dziecku opiekę i doprowadzić je do samodzielności» (2) «przygotować kogoś do pracy w jakiejś dziedzinie».

W świetle powyższego przez samotne wychowywanie, o mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych, należy rozumieć wychowywanie w pojedynkę, tj. bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym dziecka.

Takie znaczenie jest zgodne z potocznym rozumieniem tego pojęcia oraz z orzecznictwem sądów administracyjnych, zgodnie z którym samotnie oznacza bez udziału innej osoby (wyroki NSA z dnia 20 października 2006 r. sygn. akt II FSK 1266/05, z dnia 24 listopada 2006 r. sygn. akt II FSK 1474/05, z dnia 20 października 2006 r. sygn. akt II FSK 1267/05, z dnia 30 listopada 2006 r. sygn. akt II FSK 1452/05, II FSK 644/06, II FSK 1549/05, II FSK 1534/05, II FSK 1548/05, z dnia 6 maja 2008 r. sygn. akt II FSK 617/07 i II FSK 371/07, z dnia 30 czerwca 2009 r. sygn. akt II FSK 279/08, z dnia 27 stycznia 2011 r. sygn. akt II FSK).

Potwierdza je również wyliczenie osób, które mogą skorzystać z preferencyjnego sposobu opodatkowania, a które to osoby powinny być traktowane (zgodnie z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP) jednakowo. Osobą samotnie wychowującą dzieci są osoby stanu wolnego: wdowa, wdowiec, które – z oczywistych względów – nie mogą korzystać z pomocy drugiego z rodziców w wychowaniu dziecka, ale także osoby pozostające w związku małżeńskim, które jednakże z uwagi na pozbawienie drugiego rodzica praw rodzicielskich czy też pozbawienie go wolności, także sprawują pieczę na dzieckiem bez udziału współmałżonka – wyrok WSA w Warszawie z dnia 17 września 2015 r. sygn. akt III SA/Wa 3874/14.

Do tych samych wniosków prowadzi wykładnia celowościowa i historyczna.

Celem art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych jest bowiem wspieranie rodzin niepełnych, w których rodzic lub opiekun dziecka sprawuje nad nim ciągłą opiekę, samotnie. W ten sposób ustawodawca zrównał opodatkowanie dochodów małżonków z opodatkowaniem dochodów rodziców, którzy posiadając dzieci wychowują je w pojedynkę.

Pogląd ten potwierdza również wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2011 r. sygn. akt SK 62/08, w którym Trybunał zauważył, że wprowadzając omawianą preferencję, ustawodawca nie kierował jej do każdego rodzica, który ma władzę rodzicielską i jednocześnie jest stanu wolnego, ale tylko do tych osób spełniających powyższe kryteria, które samotnie i osobiście troszczą się o zaspokajanie codziennych potrzeb dziecka (wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 9 października 2014 r. sygn. akt. I SA/Wr 1917/14).

Co istotne, powyższe zapatrywanie sądów administracyjnych i Trybunału Konstytucyjnego, pozostaje aktualne w odniesieniu do brzmienia art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych nadanego ustawą z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od fizycznych, ustawy o podatku dochodowym osób od prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. poz. 1478). Zmiana ta nie miała bowiem charakteru nowości normatywnej, ale jedynie doprecyzowała obowiązujący dotychczas przepis (wyrok WSA w Warszawie z dnia 15 stycznia 2014 r. sygn. akt III SA/Wa 1445/13), co jednoznacznie wynika z uzasadnienia tej nowelizacji (druk Sejmu VI Kadencji nr 3366), w którym wskazano, że zmiana ta, wobec rozbieżności interpretacji przepisów dotychczasowych, zmierza do doprecyzowania pojęcia «osoby samotnie wychowującej dzieci» w taki aby nie budziło wątpliwości, że prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, o których mowa w art. 6 ust. 4, a wyłącznie tym, które samotnie wychowują te dzieci.

Zważywszy zatem, że słowo samotnie nie nasuwa żadnych wątpliwości interpretacyjnych, a dokonana z dniem 1 stycznia 2011 r. zmiana w zakresie art. 6 ust. 4 i 5 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych miała na celu jedynie wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych przy jednoczesnym zachowaniu intencji ustawodawcy, uznać należy, że zarówno do końca 2010 r., jak i aktualnie, status osoby samotnie wychowującej dziecko może przysługiwać tylko jednemu z rodziców.

Odmienne stosowanie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych byłoby niesprawiedliwe, nieracjonalne lub niweczące ratio legis tego przepisu.

Jednocześnie należy zauważyć, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do jego utrzymania czy czasowego (doraźnego) z nim przebywania bądź zapewniania dziecku rozlicznych atrakcji, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Przez wychowywanie należy rozumieć zapewnienie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Pojęcie to uszczegółowił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 31 maja 2011 r. sygn. akt I FSK 30/10, w uzasadnieniu którego znalazło się następujące stwierdzenie: Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

W sytuacji, zatem gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany jedynie do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (np. raz w tygodniu odbiera dziecko ze szkoły i spędza z nim co drugi weekend), status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

W związku z tym rodzic, który jest stanu cywilnego, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia alimentów.

W konsekwencji, wykonywanie władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie również wychowywanie dziecka, należy zawsze odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych dotyczących zachowań rodziców wobec dzieci.

Biorąc pod uwagę powyższe (w szczególności przedstawiony opis sprawy) Wnioskodawczyni ma prawo do skorzystania z preferencyjnego sposobu opodatkowania, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w rozliczeniu podatkowym za 2017 rok.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin