Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4.4012.161.2018.1.MP
z 25 kwietnia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 marca 2018 r. (data wpływu 19 marca 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania czynności udzielania pożyczek – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 marca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania czynności udzielania pożyczek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny :

Spółka (dalej: „Spółka”, „Wnioskodawca”) działa na rynku elektroniczno-informatycznym, zaś do głównego obszaru jej działalności należy obrót towarami wykorzystywanymi do identyfikacji osób. Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”). Wnioskodawca udzielił w przeszłości (w 2017 r.) członkowi zarządu (dalej: „Pożyczkobiorca”) dwóch pożyczek pieniężnych poza systemem bankowym (kod PKD: 64.92.Z „Pozostałe formy udzielania kredytów”). Pierwsza z pożyczek udzielona została w funtach brytyjskich, na kwotę 45.000 GBP, zaś druga z pożyczek udzielona została w złotówkach, na kwotę 1,57 mln PLN (dalej z osobna jako „Pożyczka” i łącznie jako: „Pożyczki”). Waluta oraz kwota udzielonej Pożyczki były każdorazowo warunkowane zarówno zapotrzebowaniem Pożyczkobiorcy, jak i środkami będącymi w dyspozycji Spółki. Działalność w zakresie udzielania pożyczek nie jest i nie była ujawniona we wpisie Spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), tym niemniej niewykluczone jest późniejsze dopasowanie treści wpisu. Udzielenie ww. Pożyczek miało charakter sporadyczny i dodatkowy wobec głównego przedmiotu działalności gospodarczej Wnioskodawcy, stanowiąc sposób lokowania jego nadwyżek finansowych. Pożyczki udzielone zostały z własnych środków obrotowych, zaangażowanych w działalność gospodarczą Spółki. Za udzielenie Pożyczek Wnioskodawca uprawniony jest otrzymać od Pożyczkobiorcy odsetki, których wysokość uzależniona jest w szczególności od waluty i kwoty Pożyczki, czasu trwania umowy, czy też terminu spłaty odsetek. Ustalony poziom oprocentowania Pożyczek stanowił kompromis między ówczesnym oprocentowaniem lokat/depozytów oraz oprocentowaniem pożyczek/kredytów, tj. każda ze stron zyskała więcej, niż gdyby zdecydowała się współpracować np. z bankiem. Celem udzielania Pożyczek było czerpanie zysku z takiej działalności, jako że Pożyczkobiorca jest każdorazowo zobowiązywany zwrócić Spółce kwotę (kapitał) Pożyczki wraz z należnymi odsetkami. W związku z tym, czynność udzielenia Pożyczek była dla Spółki działaniem ukierunkowanym na osiąganie dodatkowych przychodów/zysków. Spółka osiągnie zatem korzyść dzięki wykorzystaniu własnego majątku (pieniędzy) do bezpiecznego inwestowania środków finansowych, w zamian za zyski w postaci odsetek. Wnioskodawca pragnie wskazać, że udzielone Pożyczki spełniają warunki wskazane w art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: „PCC”), a więc mogą one potencjalnie podlegać temu podatkowi. Istnieje prawdopodobieństwo udzielania przez Spółkę pożyczek także w przyszłości, na analogicznych zasadach jak w przypadku Pożyczek. Byłyby to również pożyczki udzielane sporadycznie, tj. nie częściej niż kilka razy w danym roku. Spółka planuje dokumentować należne/otrzymane odsetki za pomocą faktur. Tym niemniej, stosowanie takiej procedury uzależnia od odpowiedzi tut. Organu na poniższe pytanie:

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy udzielone przez Wnioskodawcę Pożyczki (począwszy od pierwszej) stanowią czynności podlegające VAT, jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, opodatkowane na zasadzie zwolnienia, na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy ?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Spółki, udzielone przez nią Pożyczki (począwszy od pierwszej) stanowią czynności podlegające VAT, jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, opodatkowane na zasadzie zwolnienia, na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei art. 8 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tejże ustawy. Jednak aby dana czynność w ogóle podlegała VAT, konieczne jest, aby podmiot działający w zakresie tej czynności występował w charakterze podatnika VAT. Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców, usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W ocenie Spółki, udzielanie pożyczek przez podatnika VAT spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem (inwestowanie wolnych środków obrotowych), można bowiem identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w VAT. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres (czas). Udzielenie pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usługi podlegające opodatkowaniu VAT.

W świetle powyższego, mając na uwadze również status Spółki jako czynnego podatnika VAT oraz przedmiot prowadzonej działalności gospodarczej, Spółka stoi na stanowisku, że już w przypadku udzielenia pierwszej Pożyczki wystąpiła ona w charakterze podatnika VAT, świadcząc usługi podlegające temu podatkowi. Ponadto, zdaniem Wnioskodawcy, udzielone przez nią Pożyczki stanowiły świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres (czas).

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. W świetle brzmienia ww. przepisu, świadczone przez Spółkę usługi (pożyczki) powinny być zatem opodatkowane w VAT na zasadzie zwolnienia. Taki sposób rozliczeń będzie miał wpływ zarówno na sytuację podatkową Spółki (rozliczenie VAT w deklaracji), jak również na sytuację podatkową Pożyczkobiorcy (głównie w zakresie PCC, z uwagi na art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o PCC). W związku z powyższym, Spółka wnosi o potwierdzenie, że udzielone przez nią Pożyczki (począwszy od pierwszej) stanowiły czynności podlegające VAT, jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, opodatkowane na zasadzie zwolnienia, na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Jednakże muszą być przy tym spełnione dwa warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  

• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
  
  
  

Trzeba podkreślić, że oba ww. warunki muszą być spełnione, aby świadczenie jako usługa podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (ust. 2 tego artykułu).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca czynny podatnik podatku od towarów i usług udzielił w przeszłości (w 2017 r.) członkowi zarządu (dalej: „Pożyczkobiorca”) dwóch pożyczek pieniężnych poza systemem bankowym (kod PKD: 64.92.Z „Pozostałe formy udzielania kredytów”). Pierwsza z pożyczek udzielona została w funtach brytyjskich, na kwotę 45.000 GBP, zaś druga z pożyczek udzielona została w złotówkach, na kwotę 1,57 mln PLN (dalej z osobna jako „Pożyczka” i łącznie jako: „Pożyczki”). Waluta oraz kwota udzielonej Pożyczki były każdorazowo warunkowane zarówno zapotrzebowaniem Pożyczkobiorcy, jak i środkami będącymi w dyspozycji Spółki. Działalność w zakresie udzielania pożyczek nie jest i nie była ujawniona we wpisie Spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), tym niemniej niewykluczone jest późniejsze dopasowanie treści wpisu. Udzielenie ww. Pożyczek miało charakter sporadyczny i dodatkowy wobec głównego przedmiotu działalności gospodarczej Wnioskodawcy, stanowiąc sposób lokowania jego nadwyżek finansowych. Pożyczki udzielone zostały z własnych środków obrotowych, zaangażowanych w działalność gospodarczą Spółki. Za udzielenie Pożyczek Wnioskodawca uprawniony jest otrzymać od Pożyczkobiorcy odsetki, których wysokość uzależniona jest w szczególności od waluty i kwoty Pożyczki, czasu trwania umowy, czy też terminu spłaty odsetek. Ustalony poziom oprocentowania Pożyczek stanowił kompromis między ówczesnym oprocentowaniem lokat/depozytów oraz oprocentowaniem pożyczek/kredytów, tj. każda ze stron zyskała więcej, niż gdyby zdecydowała się współpracować np. z bankiem. Celem udzielania Pożyczek było czerpanie zysku z takiej działalności, jako że Pożyczkobiorca jest każdorazowo zobowiązywany zwrócić Spółce kwotę (kapitał) Pożyczki wraz z należnymi odsetkami. W związku z tym, czynność udzielenia Pożyczek była dla Spółki działaniem ukierunkowanym na osiąganie dodatkowych przychodów/zysków.

Istnieje prawdopodobieństwo udzielania przez Spółkę pożyczek także w przyszłości, na analogicznych zasadach jak w przypadku Pożyczek. Byłyby to również pożyczki udzielane sporadycznie, tj. nie częściej niż kilka razy w danym roku. Spółka planuje dokumentować należne/otrzymane odsetki za pomocą faktur.

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy jest kwestia zwolnienia z opodatkowania czynności udzielania pożyczek.

W tym miejscu należy wskazać, że istota pożyczki zawarta została w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym. Zatem pożyczkodawca działa w charakterze podatnika VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, a czynność udzielenia przez pożyczkodawcę pożyczki stanowi czynność wykonywaną w ramach działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek lub prowizji z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług.

Z uwagi na przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że czynność udzielenia przez Wnioskodawcę oprocentowanych pożyczek stanowi realizację istniejących pomiędzy stronami stosunków cywilnoprawnych. Stosunek ten składa się z dwustronnego zobowiązania stron transakcji do wykonania skonkretyzowanego świadczenia - z jednej strony świadczenia Wnioskodawcy polegającego na udzieleniu pożyczki, a z drugiej strony świadczenia usługobiorcy w zamian za udostępnienie kapitału, tj. zapłaty wynagrodzenia w formie odsetek od udzielonej pożyczki, stanowiących wynagrodzenie za wyświadczoną przez Wnioskodawcę usługę. W konsekwencji, czynność udzielania przez Wnioskodawcę pożyczek będzie stanowiła odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zgodnie z przepisem art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2 12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednocześnie należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Jak wskazano wyżej, czynność udzielania przez Wnioskodawcę pożyczek będzie stanowić czynność wykonaną w ramach działalności gospodarczej jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 ustawy. Jednakże z uwagi na fakt, że powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy – będzie ona korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego.

Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4 , 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach – (art. 47 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.