Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT1-1.4012.202.2018.1.RH
z 23 maja 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy - przedstawione we wniosku z dnia 26 marca 2018 r. (data wpływu 28 marca 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania czynności odpłatnego udostępniania przystanków komunikacyjnych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 marca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania czynności odpłatnego udostępniania przystanków komunikacyjnych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Gmina K. (dalej: „Gmina”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”).

Gmina jest/będzie właścicielem oraz zarządcą przystanków komunikacyjnych zlokalizowanych w pasie dróg gminnych na jej terenie (dalej: „Przystanki”). Przystanki są/będą udostępniane przez Gminę na rzecz operatorów i przewoźników (dalej łącznie: „Przewoźnicy”), w celu wykonywania przez te podmioty działalności w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Zadania Gminy w zakresie zarządzania Przystankami i utrzymywania tych obiektów wynikają m.in. z ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446, ze zm.; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”). W myśl bowiem art. 7 ust. 1 pkt 4 przedmiotowej ustawy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, a w szczególności zadania własne obejmują sprawy lokalnego transportu zbiorowego. Jednocześnie, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2016 r. poz. 1867, ze zm.; dalej: „ustawa o publicznym transporcie zbiorowym”), określenie przystanków komunikacyjnych oraz warunków i zasad korzystania z nich następuje w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego.

Zgodnie z obowiązkiem wynikającym z ustawy o publicznym transporcie zbiorowym Rada Miejska Gminy podjęła w dniu ………… r. uchwałę nr ………… w sprawie określenia przystanków komunikacyjnych, warunków i zasad korzystania oraz stawki opłaty za korzystanie z przystanków komunikacyjnych, których właścicielem albo zarządzającym jest Gmina (dalej: „Uchwała”).

Zgodnie z postanowieniami załącznika nr 2 do Uchwały udostępnianie Przystanków na rzecz Przewoźników do korzystania odbywa się/będzie odbywało się na podstawie uzyskanego przez Przewoźnika potwierdzenia uzgodnienia zasad korzystania z Przystanków. Gmina nie zawiera/ nie będzie zawierała z Przewoźnikami umów cywilnoprawnych w celu ustalenia zasad korzystania z Przystanków.

Z tytułu udostępniania Przystanków na rzecz Przewoźników Gminie przysługuje/będzie przysługiwało możliwość pobierania opłaty według stawki określonej w Uchwale, kalkulowanej jako opłata za jedno zatrzymanie środka transportu na Przystankach. Możliwość pobierania przez Gminę opłat za korzystanie przez Przewoźników z Przystanków wynika z art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, zgodnie z którym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty, których stawki są ustalane w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego. Jednocześnie, w myśl ust. 7 wskazanego przepisu, opłaty za korzystanie z przystanków komunikacyjnych stanowią dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego, z przeznaczeniem w szczególności na utrzymanie przystanków komunikacyjnych oraz budowę, przebudowę, remont przystanków komunikacyjnych, wiat lub innych budynków służących pasażerom.

Na gruncie powyższego Gmina powzięła wątpliwości, jak powinna traktować czynności udostępniania Przystanków komunikacyjnych na rzecz Przewoźników na gruncie podatku VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wskazane w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego opłaty należne Gminie z tytułu udostępniania Przystanków na rzecz Przewoźników stanowią/będą stanowiły wynagrodzenie za czynności podlegające ustawie o VAT po stronie Gminy?

Zdaniem Wnioskodawcy, wskazane w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego opłaty należne Gminie z tytułu udostępniania Przystanków na rzecz Przewoźników nie stanowią/nie będą stanowiły wynagrodzenia za czynności podlegające ustawie o VAT po stronie Gminy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei art. 7 ust. 1 tej ustawy stanowi, że przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Nie każda jednak czynność stanowiąca świadczenie usług lub dostawę towarów w rozumieniu art. 7 oraz art. 8 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Warunkiem opodatkowania danej czynności VAT jest bowiem wykonywanie jej przez podatnika tego podatku.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, zgodnie ze wskazanym przepisem, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane. z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Wskazany wyżej art. 15 ust. 6 ustawy o VAT stanowi implementację do krajowego porządku prawnego art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L Nr 347, str. 1, ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W konsekwencji, kryterium uznania jednostki samorządu terytorialnego za podatnika VAT jest charakter wykonywanych przez nią czynności, tj. dokonywanie czynności o charakterze publicznoprawnym wyłącza, co do zasady, te podmioty z kategorii podatników VAT, natomiast dokonywanie czynności cywilnoprawnych skutkuje zasadniczo uznaniem tych podmiotów za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu VAT.

Jak zostało wskazane w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, zarządzanie Przystankami przez Gminę należy do zadań własnych gminy w myśl przepisów ustawy o samorządzie gminnym. Jednocześnie, zgodnie z regulacjami ustawy o publicznym transporcie zbiorowym Gmina jest/będzie zobowiązana do określenia w drodze stosownej uchwały organu Gminy warunków oraz zasad korzystania z Przystanków, w tym opłat za korzystanie z Przystanków, których właścicielem lub zarządzającym jest/będzie Gmina.

Opłaty uzyskiwane przez Gminę z tytułu udostępniania Przystanków na rzecz Przewoźników, zgodnie z przepisami ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, stanowią/będą stanowiły dochód Gminy z przeznaczeniem na cele wskazane w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym, a w szczególności na utrzymanie przystanków komunikacyjnych. Gmina nie ma/nie będzie miała zatem swobody w zakresie wydatkowania dochodów uzyskanych z opłat za korzystanie z Przystanków.

Ponadto, jak Gmina wskazała w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Gmina nie zawiera/nie będzie zawierała z Przewoźnikami umów cywilnoprawnych w celu ustalenia zasad korzystania przez Przewoźników z Przystanków. Gmina udostępnia/będzie udostępniała Przystanki na rzecz Przewoźników na podstawie przepisów aktu prawa miejscowego, tj. Uchwały.

Celem wyłączenia podmiotów publicznych z reżimu podatku VAT było w szczególności obniżenie kosztów korzystania ze świadczeń oferowanych przez te podmioty, które realizują niektóre swoje zadania dla społeczeństwa, a nie w celu maksymalizacji zysków. Przesłanką wskazującą na konieczność opodatkowania VAT czynności realizowanych przez podmioty prawa publicznego jest natomiast znaczące naruszenie konkurencji. Nie można uznać jednak, iż Gmina działałaby w sposób istotnie naruszający konkurencję, w przypadku wyłączenia z opodatkowania VAT czynności udostępniania Przystanków na rzecz Przewoźników. Gmina w takim przypadku wykonuje/będzie wykonywała bowiem przypisane jej na wyłączność przepisami prawa zadania z zakresu utrzymania i obsługi Przystanków (Gmina jest/będzie jedynym adresatem odpowiednich przepisów prawa miejscowego uprawnionym do pobierania opłat za korzystanie z Przystanków).

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Gminy, opłaty pobierane od Przewoźników za korzystanie z Przystanków mają/będą miały charakter należności publicznoprawnych, których wysokość i zasady pobierania są/będą ustalane w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym, a dochód uzyskany z poboru takich opłat w całości służy celom publicznym. Z tytułu pobierania przez Gminę opłat o charakterze daniny publicznoprawnej za korzystanie z Przystanków Gmina wykonuje/będzie wykonywała czynności administracyjne, działając w interesie publicznym, a w konsekwencji Gmina występuje / będzie występowała w tym przypadku jako organ władzy publicznej w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Powyższe potwierdza w szczególności wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: „NSA") z dnia 26 marca 2015 r., sygn. I FSK 472/14, w którym sąd (na gruncie analogicznego stanu faktycznego) orzekł, iż: „(...) regulowanie zasad korzystania z przystanków komunikacyjnych lub dworców należy do sfery władztwa publicznego (imperium), w które wyposażono gminę w celu zaspokajania potrzeb wspólnoty. Stronami tego stosunku są bowiem: gmina, która działa w charakterze organu władzy publicznej oraz podmiot, któremu przepisy prawa umożliwiają korzystanie z mienia komunalnego w ramach zasad określonych w przepisach regulujących organizację publicznego transportu zbiorowego. Ponadto tryb ustalania wysokości opłaty wskazuje, że mamy tu do czynienia z opłatą zbliżoną do daniny publicznej, a nie z ceną ustalaną w realiach rynkowych. Reasumując, stosunek prawny łączący skarżącą oraz podmioty korzystające z jej mienia komunalnego powstaje w dominującym stopniu w oparciu o administracyjnoprawną metodę regulacji, która na plan dalszy spycha cywilnoprawny charakter zawieranych umów. Strony tego stosunku nie mają bowiem pełnej swobody co do ustalania jego treści, albowiem ograniczają je przepisy powszechnie obowiązującego prawa administracyjnego”.

Podobne stanowisko zajął NSA w wyroku z dnia 20 marca 2013 r., sygn. I FSK 687/12, w którym uznał, iż: „pobieranie przez samorząd opłat (daniny publicznej) za korzystanie z przystanków komunikacyjnych i dworców jest bez wątpienia przejawem wykonywania władztwa publicznego. Podmiot sprawujący zarząd i organizowanie lokalnego transportu zbiorowego oraz transportu aglomeracyjnego, przy wykonywaniu tych czynności, działa na ustawowo uregulowanych zasadach, a zatem nie jest w stanie dokonywać modyfikacji, dopuszczalnych w stosunkach cywilnoprawnych w ramach swobody zawierania umów. Organ taki, co istotne, pobiera należność o charakterze daniny publicznej, zaś dochód uzyskany z jej poboru służy celom publicznym”.

Analogiczne rozstrzygnięcie zaprezentował NSA w wyrokach: z dnia 19 września 2017 r., sygn. I FSK 2152/15, z dnia 2 lipca 2015 r., sygn. I FSK 821/14, z dnia 27 listopada 2013 r., sygn. I FSK 1781/12 oraz z dnia 6 listopada 2014 r., sygn. I FSK 1644/13.

Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „DKIS”) z dnia 31 maja 2017 r., sygn. 0115-KDIT1-1.4012.155.2017.l.BS, w której organ uznał, że: „(…)Wnioskodawca jako jednostka samorządu terytorialnego, w przedstawionym we wniosku zakresie, spełnia obie przesłanki wskazane w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Pobieranie przez Gminę opłat (daniny publicznej) za korzystanie z przystanków komunikacyjnych jest bez wątpienia przejawem wykonywania władztwa publicznego. Podmiot sprawujący zarząd i organizowanie lokalnego transportu zbiorowego przy wykonywaniu tych czynności działa na ustawowo uregulowanych zasadach, a zatem nie jest w stanie dokonywać modyfikacji, dopuszczalnych w stosunkach cywilnoprawnych w ramach swobody zawierania umów. Organ taki, co istotne, pobiera należność o charakterze daniny publicznej, zaś dochód uzyskany z jej poboru służy celom publicznym. Tak więc w świetle art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Gmina, nie jest w tym przypadku podatnikiem podatku od towarów i usług. A zatem opłaty pobierane od przewoźników za korzystanie z przystanków autobusowych, w okolicznościach opisanych we wniosku, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT”.

Powyższe stanowisko Gminy potwierdzają przykładowo również interpretacje indywidualne:

• DKIS z dnia 26 maja 2017 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.73.2017.1.MW,
• DKIS z dnia 17 maja 2017 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.12.2017.1.MJ,
• DKIS z dnia 9 maja 2017 r., sygn. 2461-IBPP3.4512.65.2017.2.AW,
• DKIS z dnia 4 maja 2017 r., sygn. 2461-IBPP3.4512.115.2017.l.ASZ,
• Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 9 lutego 2017 r., sygn. 2461-IBPP2.4512.993.2016.l.JJ.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowe, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.