Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4015.82.2018.2.BB
z 16 lipca 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa ((Dz.U. z 2018 r., poz. 800, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 26 maja 2018 r. (data wpływu – 29 maja 2018 r.), uzupełnionym 20 i 22 czerwca 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty rat kredytu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 maja 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty rat kredytu.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym, w piśmie z 11 czerwca 2018 r. znak: 0111-KDIB4.4015.82.2018.1.BB wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 20 czerwca 2018 r. (wniesienie brakującej opłaty) oraz 22 czerwca 2018 r. (wpływ pisma uzupełniającego).

We wniosku oraz jego uzupełnieniu złożonym przez:

• Zainteresowanego będącego stroną postępowania: E.B.;
• Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania: M.B.

przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 28 sierpnia 2015 roku Zainteresowani i ich córka zawarli umowę kredytu hipotecznego w banku na zakup lokalu mieszkalnego, z uwagi na brak zdolności kredytowej córki jako jednego kredytobiorcy. Zgodnie z zapisami umowy kredytowej zobowiązani do spłaty zaciągniętego kredytu zastali wszyscy trzej kredytobiorcy. Na nieruchomości ustanowiona została hipoteka, a bank wystawił weksle „in blanco”. Jednak już przed podpisaniem umowy kredytowej córka Zainteresowanych była świadoma, że Zainteresowani nie będą w stanie spłacać rat zaciągniętego kredytu hipotecznego, który stanowi zobowiązanie solidarne.

W związku z powyższym właścicielem mieszkania na mocy aktu notarialnego jest jedynie córka Zainteresowanych, która od listopada 2015 roku raty kredytu (kapitał i odsetki) spłaca sama zgodnie z harmonogramem aby zwolnić siebie z długu i nie dopuścić do powstania zaległości w ich spłacie.

Spłata zobowiązania wobec banku przez córkę zwalnia z długu Zainteresowanych, ale nie czyni przysporzenia w ich majątku, gdyż do momentu spłaty całego zobowiązania wszyscy pozostają solidarnie zobowiązani i odpowiadają za całość długu, a nie tylko za część jaką można by przypisać każdemu z nich poprzez podział kwoty długu pomiędzy trzy osoby.

W kwietniu 2018 roku spłata kredytu osiągnęła 29 190,61 zł, tj. 9 730,20zł na osobę. W związku z powyższym kwota ta przekroczyła już kwotę wolną od podatku od spadków i darowizn (9 637zł).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy fakt spłaty kredytu hipotecznego przez jednego współkredytobiorcę (córkę Zainteresowanych) wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego po stronie Zainteresowanych (rodziców), określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn i w związku z powyższym podlegamy obowiązkowi zgłoszenia nabycia majątku w drodze darowizny na formularzu SD-Z2?

Zdaniem Zainteresowanych, fakt solidarnej spłaty kredytu hipotecznego przez jednego współkredytobiorcę (córkę Zainteresowanych) nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn u pozostałych współkredytobiorców (Zainteresowanych).

Art. 1 ww. ustawy definiuje przedmiot opodatkowanie podatkiem od spadków i darowizn. Zgodnie z brzmieniem ust. 1 powyższego artykułu, opodatkowaniu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu; nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Należy zauważyć, że art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn definiuje w sposób precyzyjny przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Przedmiotowy kredyt hipoteczny stanowi zobowiązanie solidarne, które zgodnie z zapisem art. 366 § 1 Kodeksu cywilnego oznacza sytuację, w której kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników).

Art. 366 § 2 Kodeksu cywilnego natomiast stanowi, iż aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy pozostają solidarnie zobowiązani. Spłata długu przez jednego współkredytobiorcę (córkę Zainteresowanych) stanowi zatem spłatę jej własnego długu, do którego zdecydowała się przystąpić. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko za część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, kiedy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez spłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego, nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, nie cudzy.

Wobec powyższego zdanie Zainteresowanych, fakt solidarnej spłaty kredytu hipotecznego przez jednego współkredytobiorcę (córkę Zainteresowanych) nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn u pozostałych współkredytobiorców.

W konsekwencji, w przypadku braku wystąpienia obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn zgłoszenie nabycia majątku w drodze darowizny na formularzu SD-Z2 jest bezprzedmiotowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Zainteresowanych w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2018 r., poz. 644) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, że jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 4 przedmiotowej ustawy, obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego w tym zakresie należy stosować prawną definicję tego pojęcia unormowaną w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r., poz. 1025).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Treść tego świadczenia określa umowa darowizny. W związku z tym, że darowizna ma charakter umowny, istotnym jej elementem jest także przyjęcie darowizny przez obdarowaną osobę.

Darowizna jest świadczeniem na rzecz obdarowanego pod tytułem darmym i dobrowolnym; nie wynika ani z żadnego stosunku zobowiązaniowego, ani też z ustawy. Przy czym, nie stanowią darowizny bezpłatne przysporzenia, m.in. w przypadku, gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami Kodeksu cywilnego. Jeżeli świadczenie dokonane jest na podstawie innego tytułu niż umowa darowizny – nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Decydujące znaczenie dla dokonania tej oceny prawnopodatkowej ma zatem treść umowy wiążącej strony.

Z kolei w myśl postanowień art. 366 § 1 Kodeksu cywilnego, kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu, aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela, wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika więc, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

Zatem w sytuacji, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca zadłużenie bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Z treści wniosku oraz jego uzupełnienia wynika, iż Zainteresowani i ich córka zawarli umowę kredytu hipotecznego w banku na zakup lokalu mieszkalnego. Zgodnie z zapisami umowy kredytowej zobowiązani do spłaty zaciągniętego kredytu zastali wszyscy trzej kredytobiorcy.

Właścicielem mieszkania na mocy aktu notarialnego jest jedynie córka Zainteresowanych, która od listopada 2015 roku raty kredytu (kapitał i odsetki) spłaca sama zgodnie z harmonogramem aby zwolnić siebie z długu i nie dopuścić do powstania zaległości w ich spłacie.

Spłata zobowiązania wobec banku przez córkę zwalnia z długu Zainteresowanych, ale nie czyni przysporzenia w ich majątku, gdyż do momentu spłaty całego zobowiązania wszyscy pozostają solidarnie zobowiązani i odpowiadają za całość długu.

Jak wskazano wcześniej przedmiotem opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn jest nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem wymienionym w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Katalog tytułów nabycia wymieniony w tym przepisie ma charakter zamknięty, co oznacza, że nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych wyłącznie w drodze tych czynności prawnych może podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

W opisanym zdarzeniu przyszłym, źródłem spłaty rat kredytu przez córkę Zainteresowanych jest umowa kredytu hipotecznego. Taka umowa stanowi odrębny od umowy darowizny stosunek zobowiązaniowy. Spłacając kredyt córka Zainteresowanych wywiązuje się z własnego zobowiązania i tym samym nie czyni przysporzenia w majątku Zainteresowanych.

W związku z tym, w opisanym stanie faktycznym, spłata rat kredytu (zaciągniętego solidarnie przez Zainteresowanych i ich córkę) przez córkę Zainteresowanych nie rodzi po stronie Zainteresowanych skutków podatkowych na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż czynność ta nie przesądza o darowiźnie. Tym samym po stronie Zainteresowanych nie powstanie obowiązek w podatku od spadków i darowizn z tego tytułu, co oznacza, że nie są także zobowiązany do składania zgłoszenia SD-Z2.

Wobec powyższego stanowisko Zainteresowanych należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Zainteresowanych i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia podanym przez Zainteresowanych w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.