INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 9 września 2011 r. (data wpływu 15 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT dostawy nieruchomości dłużnika w drodze licytacji –jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT dostawy nieruchomości dłużnika w drodze licytacji.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W sprawie przeciwko dłużnikom prowadzone jest postępowanie egzekucyjne skierowane do nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym wolnostojącym o pow. użytkowej 266,70 m², położonej na działce gruntu oznaczonej numerem geodezyjnym 178 o pow. 885 m², w L., dla której Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą. Dom jednorodzinny został wybudowany w roku 1985 i według PKOB jest w klasie 1110. Zgodnie z uchwałą Rady Miejskiej z dnia 10 lipca 2006 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nr 13 w L, przedmiotowa nieruchomość oznaczona jest symbolem 2MN/4 – zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (wolnostojąca, bliźniacza, szeregowa, nieuciążliwe usługi: finansowe, gastronomiczne, handel detaliczny, obsługa ludności, firm, kultura, służba zdrowia i turystyka. Ulice wewnętrzne, ciągi piesze i pieszo-jezdne, parkingi, niezbędne sieci i urządzenia infrastruktury technicznej, produkcja ogrodnicza wraz z niezbędnymi obiektami i urządzeniami). Dłużnicy nabyli nieruchomość na podstawie umowy sprzedaży z dnia 5 kwietnia 2006 r., akt notarialny z kredytu otrzymanego w banku. Dłużnik, nie prowadzi działalności gospodarczej i jest płatnikiem podatku dochodowego. Dłużniczka prowadzi działalność gospodarczą, w zakresie - działalność agentów i brokerów ubezpieczeniowych od 3 listopada 2008 r. i nie jest płatnikiem podatku VAT. Dłużniczka prowadzi działalność gospodarczą pod adresem zamieszkania, czyli wykorzystuje budynek mieszkalny, w części na biuro-suteryna. Dłużnicy przy kupnie nieruchomości nie obniżali podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Dłużnicy nie ulepszali budynku, a więc nie ponieśli nakładów ponad 30% wartości początkowej nieruchomości. Dostawa budynku mieszkalnego nie została dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia jak również nie została dokonana przed tym zasiedleniem po wybudowaniu, ponieważ budynek został wybudowany w roku 1985. Również dostawa budynku nie została dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia jak również nie została dokonana przed tym zasiedleniem po jego ulepszeniu ponieważ dłużnicy nie ponieśli na ulepszenie budynku wydatków, co najmniej 30% jego wartości początkowej. Dłużnicy mieszkają w budynku ponad 5 lat. Dłużnicy nie dzierżawili i nie dzierżawią osobom trzecim nieruchomości. Dłużnicy wcześniej nie sprzedawali żadnych nieruchomości. Nieruchomość została oszacowana przez biegłego sądowego na kwotę 583.571,00 zł i będzie sprzedawana na drodze licytacji sądowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy na drodze licytacji nieruchomości należy odprowadzić podatek VAT, czy jest ona zwolniona od podatku VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, po dokonaniu analizy stanu faktycznego i prawnego, zbycie przedmiotowej nieruchomości jest zwolnione od opodatkowania podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Pod pojęciem towaru – w myśl art. 2 pkt 6 ustawy – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 powołanej wyżej ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Podatnikami – stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy – są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – mocą ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie natomiast do art. 18 ustawy, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, ze zm.), oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

W myśl art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego, do obliczenia i pobierania od podatnika podatku i wpłacania go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Jak wynika zatem z przytoczonego przepisu komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od towarów i usług od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji. Charakter płatnika komornik sądowy będzie posiadał zarówno gdy przedmiotem ww. egzekucji będą rzeczy ruchome jak i nieruchomości. Przytoczony przepis wskazuje na fakt, iż komornicy sądowi są płatnikami podatku VAT od dostawy dokonanej w trybie egzekucji, w sytuacji gdy wykonywane są czynności egzekucyjne. Za czynności te, uważa się każde formalne, oparte na przepisach procesowych działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 do art. 18 ustawy, wskazać należy, iż w przypadku gdy właściciel nieruchomości z tytułu dostawy nieruchomości jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT.

Z przedstawionych w opisie stanu faktycznego informacji wynika, że dłużnikami są osoby, którzy nie są zarejestrowanymi, czynnymi podatnikiem podatku od towarów i usług.

Egzekucja z nieruchomości, zgodnie z art. 921 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.), należy do komornika sądowego, w którego okręgu nieruchomość jest położona.

Stosownie do zapisu art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1, a wg art. 41 ust. 2 - dla towarów i usług, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 i pkt 2 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f:

1. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%;
2. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%.

Jednak zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, przewidziane zostały zwolnienia od podatku oraz obniżone stawki.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Przez pierwsze zasiedlenie – art. 2 pkt 14 ustawy – rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

1. wybudowaniu lub
2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do oddania budynku (budowli) do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Jeżeli zatem podatnik wybuduje obiekt lub go zmodernizuje, przy czym nakłady na ulepszenie przekraczają 30% jego wartości początkowej, a następnie obiekt ten (lub ulepszenie) zostanie oddany do użytkowania (wprowadzony do ewidencji środków trwałych), nie oznacza to, że został on zasiedlony. Oddanie do użytkowania nie nastąpiło bowiem w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Pierwsze zasiedlenie będzie miało miejsce wówczas, gdy wybudowany lub zmodernizowany budynek (obiekt) zostanie sprzedany lub np. oddany w dzierżawę, bowiem zarówno sprzedaż, jak i dzierżawa są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu.

Należy jednakże zauważyć, iż w przypadku sprzedaży nieruchomości przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności nie dochodzi do pierwszego zasiedlenia, gdyż czynność ta nie podlega opodatkowaniu.

Zatem z powyższych przepisów wynika, iż dostawa nieruchomości, spełniających określone w przepisach warunki, może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej dwa lata.

Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat (art. 43 ust. 7a ustawy).

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do konkluzji, iż w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z dwóch podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie ww. obiektów. Zauważyć bowiem należy, iż stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter świadczonych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że w sprawie przeciwko dłużnikom prowadzone jest postępowanie egzekucyjne skierowane do nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym wolnostojącym o pow. użytkowej 266,70 m², położonej na działce gruntu o pow. 885 m². Dom jednorodzinny został wybudowany w roku 1985. Zgodnie z uchwałą Rady Miejskiej w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przedmiotowa nieruchomość oznaczona jest symbolem 2MN/4 – zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (wolnostojąca, bliźniacza, szeregowa, nieuciążliwe usługi: finansowe, gastronomiczne, handel detaliczny, obsługa ludności, firm, kultura, służba zdrowia i turystyka. Ulice wewnętrzne, ciągi piesze i pieszo -jezdne, parkingi, niezbędne sieci i urządzenia infrastruktury technicznej, produkcja ogrodnicza wraz z niezbędnymi obiektami i urządzeniami). Dłużnicy nabyli nieruchomość na podstawie umowy sprzedaży z dnia 5 kwietnia 2006 r. z kredytu otrzymanego w banku. Dłużnik, nie prowadzi działalności gospodarczej i jest płatnikiem podatku dochodowego. Dłużniczka prowadzi działalność gospodarczą, w zakresie działalności agentów i brokerów ubezpieczeniowych od dnia 3 listopada 2008 r. i nie jest płatnikiem podatku VAT. Dłużniczka prowadzi działalność gospodarczą pod adresem zamieszkania, czyli wykorzystuje budynek mieszkalny, w części na biuro-suteryna. Dłużnicy przy kupnie nieruchomości nie obniżali kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Dłużnicy nie ulepszali budynku, a więc nie ponieśli nakładów ponad 30% wartości początkowej nieruchomości. Dostawa budynku mieszkalnego nie została dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia jak również nie została dokonana przed tym zasiedleniem po wybudowaniu, ponieważ budynek został wybudowany w 1985 r. Dłużnicy nie dzierżawili i nie dzierżawią nieruchomości osobom trzecim.

Tak więc mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż sprzedaż przedmiotowej nieruchomości będzie następować w ramach pierwszego zasiedlenia, w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy, gdyż nie doszło jeszcze do wydania tej nieruchomości do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Wnioskodawca sam bowiem wskazał, że do tej pory nie dokonano dostawy budynku mieszkalnego w ramach pierwszego zasiedlenia. W związku z powyższym dostawa tej nieruchomości nie może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Należy jednak wskazać, że w stosunku do tej nieruchomości – jak wskazał Zainteresowany – dłużnikom nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Dodatkowo, dłużnicy nie ulepszali budynku, czyli nie ponieśli nakładów ponad 30% wartości początkowej nieruchomości. W związku z powyższym, przedmiotowa dostawa spełnia przesłanki do skorzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.

Z kolei, treść art. 29 ust. 5 ustawy stanowi, iż w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W świetle tego przepisu przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że sprzedaż przedmiotowej nieruchomości zabudowanej spełnia przesłanki do korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a w związku z art. 29 ust. 5 ustawy.

Reasumując, Komornik Sądowy z tytułu przedmiotowej dostawy nie jest zobowiązany do naliczenia i odprowadzenia podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.