2018.08.17 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4.4012.272.2018.2.IT
z 17 sierpnia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 24 kwietnia 2018 r. (data wpływu 2 maja 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 11 czerwca 2018 r. (data wpływu 15 czerwca 2018 r.) na wezwanie tut. Organu z dnia 29 maja 2018 r. (skutecznie doręczone w dniu 4 czerwca 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika podatku VAT z tytułu pobieranych w imieniu Skarbu Państwa opłat za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych oraz prawa do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego VAT jak i prawa do ubiegania się o zwrot podatku VAT od zakupionych towarów i usług na potrzeby realizacji projektów finansowanych ze środków UE – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 maja 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika podatku VAT z tytułu pobieranych w imieniu Skarbu Państwa opłat za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych oraz prawa do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego VAT jak i prawa do ubiegania się o zwrot podatku VAT od zakupionych towarów i usług na potrzeby realizacji projektów finansowanych ze środków UE. Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 11 czerwca 2018 r., złożonym w dniu 11 czerwca 2018 r. (data wpływu 15 czerwca 2018 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 29 maja 2018 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W. (zwane dalej „W.” lub „Wnioskodawca”) rozpoczęło działalność 1 stycznia 2018 r., na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2017 r. poz. 1566 i 2180) (dalej „Prawo wodne”), i zgodnie z art. 239 ust. 1 tejże ustawy są państwową osobą prawną w rozumieniu art. 9 pkt 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2077, z późn. zm.).

Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Zgodnie z ustawą Prawo wodne, działające do końca 2017 roku, na podstawie uprzednio obowiązującej ustawy Prawo wodne …. (... - centralny urząd administracji rządowej) i regionalne zarządy gospodarki wodnej (... - państwowe jednostki budżetowe) znalazły się w strukturze W. . W. przejęły również zadania związane z gospodarką wodną tj. utrzymaniem wód oraz pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną a także inwestycjami w gospodarce wodnej realizowane wcześniej przez wojewódzkie zarządy melioracji i urządzeń wodnych (... - samorządowe jednostki organizacyjne). Jednostkami organizacyjnymi W. są: ..., ..., zarządy zlewni i nadzory wodne.

Od dnia 1 stycznia 2018 r. W. zgodnie z art. ... Prawa wodnego reprezentują Skarb Państwa oraz wykonują prawa właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do śródlądowych wód płynących oraz wód podziemnych, z wyłączeniem śródlądowych dróg wodnych o szczególnym znaczeniu transportowym (art. 212 ust. 1 pkt 1 Prawa wodnego) oraz reprezentują Skarb Państwa oraz wykonują prawa właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do stanowiących własność Skarbu Państwa urządzeń wodnych posadowionych na gruntach pokrytych śródlądowymi wodami płynącymi oraz na gruntach, o których mowa w art. 218 ust. 3.

Ustawodawca w art. 267 Prawa wodnego zdefiniował instrumenty ekonomiczne służące gospodarowaniu wodami. Należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, usytuowanych na śródlądowych wodach powierzchniowych ponoszonych zgodnie z art. 306 ww. ustawy ponosi się za:

przewóz osób statkami pasażerskimi oraz wycieczkowymi;
przewóz towarów statkami towarowymi;
żeglugę pustych statków towarowych;
holowanie lub spław drewna;
korzystanie ze śluz lub pochylni.

W kolejnych artykułach ustawy Prawo Wodne (art. 307 do 314) uregulowano obowiązek ponoszenia opłat za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i urządzeń wodnych, sposób ich wyliczania, adresatów tego obowiązku, a także wskazano, że do należności tych zastosowanie mają przepisy działu III ustawy Ordynacja podatkowa (z tym, że uprawnienia organów podatkowych przysługują W. - art. 314 ust. 1 ustawy Prawo wodne).

Ponadto na podstawie dyspozycji art. 312 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo Wodne, Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej kierując się:

infrastrukturą oraz kosztami utrzymania śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków;
rodzajem i wielkością statków, masą przewożonych towarów, liczbą miejsc pasażerskich oraz nośnością wymierzoną oraz porą korzystania ze śluz lub pochylni, uwzględniając, komu zostało powierzone utrzymanie poszczególnych odcinków śródlądowych dróg wodnych oraz urządzeń wodnych wydał Rozporządzenie z dnia 22 marca 2018 r. w sprawie należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz śluz i pochylni (Dz. U. z 30 marca 2018 r. poz. 654) określając m.in. jednostkowe stawki należności.

Pobierane opłaty nie są odzwierciedleniem i nie pokrywają rzeczywistych kosztów funkcjonowania infrastruktury, za korzystanie z której są pobierane.

W. realizują zadania określone w art. 240 ustawy Prawo Wodne. W. prowadzą samodzielną gospodarkę finansową, pokrywając z posiadanych środków i uzyskiwanych przychodów, koszty finansowania zadań określonych w przepisach ustawy oraz koszty pozostałej działalności.

Przychody W. zdefiniowane zostały w art. 255 ustawy Prawo wodne w tym:

w pkt 1-10 lit. a - przychody nie zaliczane do przychodów z działalności gospodarczej w tym w pkt 2: wpływy z tytułu należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, usytuowanych na śródlądowych wodach płynących;
w pkt 10 lit. b - przychody z tytułu działalności gospodarczej wymienione w art. 240 ust. 6 ustawy Prawo Wodne tj.

projektowanie, wykonywanie, utrzymywanie i eksploatację urządzeń wodnych;
wytwarzanie energii w elektrowniach wodnych;
prowadzenie działalności edukacyjnej i turystycznej związanej z gospodarką wodną;
świadczenie usług w zakresie towarowego i pasażerskiego transportu wodnego;
inną działalność związaną z gospodarką wodną.

Regionalne zarządy gospodarki wodnej, jako jednostki organizacyjne W., realizują projekty finansowane ze środków UE, w ramach m.in. Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa, Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 oraz ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), z dedykowanego programu priorytetowego.

W ramach ww. projektów zmodernizowane, przebudowane lub wybudowane zostaną śluzy, tj. urządzenia wodne za pomocą, których jednostki pływające pokonują różnicę piętrzeń oraz jazy - urządzenia wodne przegradzające rzekę, których podstawową funkcją jest zapewnienie piętrzenia wody na potrzeby szeroko rozumianej gospodarki wodnej (cele żeglugowe, zaopatrzenia w wodę, cele rolnicze itd.). Dodatkowo przy niektórych obiektach wybudowane lub zmodernizowane zostaną przepławki dla ryb, pozwalające na ich migrację.

Celem realizowanych przedsięwzięć jest rozwój i usprawnienie śródlądowej drogi wodnej oraz usprawnienie niskoemisyjnych systemów transportu przyjaznych środowisku. Rezultatem realizacji Projektu będzie większe wykorzystanie przyjaznego środowisku transportu i podniesienie parametrów śródlądowych dróg wodnych. Inwestycje mają strategiczne znaczenie społeczno-gospodarcze dla regionu, w szczególności w kwestii poprawy warunków żeglugowych na rzece. Przedsięwzięcia są ujęte w Dokumencie Implementacyjnym do Strategii Rozwoju Transportu do 2020 r. (z perspektywą do 2030 r.) - na liście projektów wodnych śródlądowych.

Przedsięwzięcia dotyczące modernizacji śluz na Kanale oraz budowa śluzy służyć mają usprawnieniu ruchu żeglugowego (w tym turystycznego) oraz w przypadku śluzy Przegalina również przystosowaniu śluzy do przepuszczania wód powodziowych i zapewnieniu bazy postojowej dla lodołamaczy.

W celu realizacji Projektu ... zawarł ze Skarbem Państwa - Centrum Unijnych Projektów Transportowych lub NFOŚiGW (dalej jako „Instytucja Pośrednicząca”) umowy lub pre-umowy. Dofinansowanie przeznaczane jest na pokrycie 100% wydatków kwalifikowalnych. ... złożył oświadczenie, że nie będzie uprawnione do odliczenia kwoty podatku od towarów i usług (dalej jako „VAT”) zapłaconego w fakturach dotyczących zakupów związanych z realizacją Projektu. Podatek VAT w Projekcie ma być wydatkiem kwalifikowalnym. Warunkiem uznania wydatków za kwalifikowalne jest ich poniesienie przez beneficjenta (uprzednio przez ..., a obecnie przez Wnioskodawcę) lub inny podmiot upoważniony do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych oraz mieszczący się w zakresie wskazanym we wniosku o dofinansowanie i zaakceptowany przez Instytucję Pośredniczącą w związku z realizacją Projektu, zgodnie z postanowieniami Umowy o dofinansowanie oraz Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 (dalej jako „Wytyczne”).

Zgodnie z Wytycznymi - podatki i inne opłaty, a w szczególności podatek VAT, mogą być uznane za wydatki kwalifikowalne wyłącznie wtedy, gdy brak jest prawnej możliwości ich odzyskania zgodnie z ustawodawstwem krajowym. Oznacza to, że zapłacony VAT może być uznany na wydatek kwalifikowalny, gdy Beneficjentowi dofinansowania tj. ... a w konsekwencji Wnioskodawcy ani żadnemu innemu podmiotowi zaangażowanemu w Projekt oraz wykorzystującemu do działalności opodatkowanej produkty, będące efektem realizacji Projektu, zarówno w fazie realizacyjnej jak i operacyjnej, zgodnie z obowiązującym prawodawstwem krajowym nie przysługuje prawo (brak jest prawnej możliwości) do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub ubiegania się o zwrot VAT. Posiadanie chociażby prawnej możliwości obniżenia kwoty VAT należnego lub zwrotu VAT wyklucza uznanie wydatku za kwalifikowalny, nawet jeżeli faktyczny zwrot mógł nastąpić lecz nie nastąpił z uwagi na niepodjęcie działań przez uprawniony podmiot czynności, zmierzających do realizacji tego prawa.

W związku z realizacją Projektu ... otrzymywał a Wnioskodawca będzie otrzymywał od dostawców, usługodawców i wykonawców faktury VAT z wykazanymi kwotami podatku VAT naliczonego. Zarówno ... jak i Wnioskodawca nie odliczał i nie będzie odliczał VAT od wydatków poniesionych na realizację Projektu.

W piśmie uzupełniającym Wnioskodawca podaje następujące informacje (odnosząc się do punktów zawartych w wezwaniu do usunięcia braków formalnych wniosku):

Wniosek dotyczy należności za korzystanie ze śluz i pochylni, w tym również przez statki przeznaczone do uprawiania sportu lub rekreacji lub inne małe statki (statki do 15 ton nośności lub służące do przewozu nie więcej niż 12 pasażerów).
Pomimo, iż do należności za powyższe, nie ma zastosowania III dział Ordynacji podatkowej, to należy wskazać, iż natura prawna tejże należności jest taka sama. Maksymalna wysokość stawek za korzystanie ze śluz lub pochylni dla poszczególnych podmiotów z nich korzystających jest określana zgodnie z art. 312 ust. 2 Prawa wodnego, przez ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw żeglugi śródlądowej w drodze rozporządzenia (maksymalna stawka należności została określona w art. 312 ust. 1 Prawa wodnego). Jedyną różnicą jest sposób poboru należności. Zgodnie z art. 310 ust. 1 pkt 10 Prawa wodnego, należności za korzystanie ze śluz lub pochylni przez statki przeznaczone do uprawiania sportu lub rekreacji i inne małe statki (do 15 ton nośności lub służące do przewozu nie więcej niż 12 pasażerów) pobiera się bezpośrednio w miejscu przejścia przez śluzę lub przejścia przez pochylnię, a nie jak w przypadku pozostałych podmiotów, które są obowiązane składać deklaracje, na podstawie której W. ustalają wysokość należności i przekazują podmiotom obowiązanym do ponoszenia należności, w formie informacji.
Wniosek dotyczy grupy projektów realizowanych na tych samych zasadach i przeznaczonych do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu.

Przedmiot interpretacji zawarty w pytaniu nr 2 odnosi się do grupy projektów składającej się z 16 projektów.

Projekty dofinansowane ze środków POIŚ 2014-2020, z działania 3.2 - Rozwój transportu morskiego, śródlądowych dróg wodnych i połączeń multimodalnych:..

Projekt dofinansowany ze środków POIŚ 2014-2020, z działania 2.1...

Projekty dofinansowane ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa:...

Projekty dofinansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, z dedykowanego dla gospodarki wodnej priorytetu - Budowa, przebudowa i odbudowa obiektów hydrotechnicznych:...

Wskazane projekty Wnioskodawca traktuje jako grupę projektów, gdyż łączy je przypisanie do śródlądowych dróg wodnych, a ich efekt będzie wykorzystywany do wykonywania tych samych czynności nie podlegających opodatkowaniu.

W związku z powyższym wspólna dla wskazanych projektów jest wątpliwość wyartykułowana w pytaniu nr 1 (Czy w przedstawionym stanie faktycznym W. w zakresie pobieranych w imieniu Skarbu Państwa opłat za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, usytuowanych na śródlądowych wodach powierzchniowych występują w charakterze podatnika VAT?) - tj. jedno zdarzenie przyszłe wskazane we wniosku.

Grupa projektów będzie wykorzystywana wyłącznie do czynności nieopodatkowanych.
Poniżej wskazanie czy inwestycje będą wykorzystywane do pobierania należności, zgodnie ze wskazaniem organu:
1. zmodernizowanie, przebudowane lub wybudowanie śluz, tj. urządzeń wodnych za pomocą, których jednostki pływające pokonują różnicę piętrzeń - będą pobierane należności za śluzowanie, w tym również przez statki przeznaczone do uprawiania sportu lub rekreacji lub inne małe statki (statki do 15 ton nośności lub służące do przewozu nie więcej niż 12 pasażerów), na podstawie art. 306 ust. 1 pkt 5 Prawa wodnego wg. stawek określonych w Rozporządzeniu z dnia 22 marca 2018 r. w sprawie należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz śluz i pochylni (Dz. U. z 30 marca 2018 r. poz. 654);
2. zmodernizowanie, przebudowanie lub wybudowanie jazów - urządzeń wodnych przegradzających rzekę, których podstawową funkcją jest zapewnienie piętrzenia wody na potrzeby szeroko rozumianej gospodarki wodnej (cele żeglugowe, zaopatrzenia w wodę, cele rolnicze itd.) - będą pobierane należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków, na podstawie art. 306 ust. 1 pkt 1-4 Prawa wodnego wg. stawek określonych w Rozporządzeniu z dnia 22 marca 2018 r. w sprawie należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz śluz i pochylni (Dz. U. z 30 marca 2018 r. poz. 654);
3. dodatkowo przy niektórych obiektach wybudowane lub zmodernizowane zostaną przepławki dla ryb, pozwalające na ich migrację - nie będą pobierane należności;
4. modernizacja śluz na Kanale oraz budowa śluzy G., które mają służyć usprawnieniu ruchu żeglugowego (w tym turystycznego) - pobierane są i będą (nowa śluza G. ) należności za śluzowanie, w tym również przez statki przeznaczone do uprawiania sportu lub rekreacji lub inne małe statki (statki do 15 ton nośności lub służące do przewozu nie więcej niż 12 pasażerów), na podstawie art. 306 ust. 1 pkt 5 Prawa wodnego wg stawek określonych w Rozporządzeniu z dnia 22 marca 2018 r. w sprawie należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz śluz i pochylni (Dz. U. z 30 marca 2018 r. poz. 654). Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, iż Wnioskodawca nie będzie w żadnym zakresie w związku z tą inwestycją prowadzić zarobkowej działalności tj. turystycznej, transportowej;
5. modernizacja śluzy Przegalina Południowa, która ma służyć usprawnieniu ruchu żeglugowego (w tym turystycznego) oraz ochronie przeciwpowodziowej, poprzez modernizację wrót śluzy, będących jednocześnie wrotami przeciwpowodziowymi i zapewnieniu bazy postojowej dla lodołamaczy - będą pobierane należności za śluzowanie, w tym również przez statki przeznaczone do uprawiania sportu lub rekreacji lub inne małe statki (statki do 15 ton nośności lub służące do przewozu nie więcej niż 12 pasażerów), na podstawie art. 306 ust. 1 pkt 5 Prawa wodnego wg stawek określonych w Rozporządzeniu z dnia 22 marca 2018 r. w sprawie należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz śluz i pochylni (Dz. U. z 30 marca 2018 r. poz. 654). Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, iż Wnioskodawca nie będzie w żadnym zakresie w związku z tą inwestycją prowadzić zarobkowej działalności tj. turystycznej, transportowej.

Jednocześnie Wnioskodawca wprowadza autokorektę w stosunku do treści zgłoszonej we Wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, złożonej w kwietniu br. Autokorekta dotyczy opisu podzadania projektu pn.: „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław - etap II”, w zakresie modernizacji stopnia wodnego Przegalina. Poprawny opis przedsięwzięcia, w zakresie modernizacji śluzy Przegalina Południowa, brzmi: „modernizacja śluzy Przegalina Południowa, która ma służyć usprawnieniu ruchu żeglugowego (w tym turystycznego) oraz ochronie przeciwpowodziowej, poprzez modernizację wrót śluzy, będących jednocześnie wrotami przeciwpowodziowymi i zapewnieniu bazy postojowej dla lodołamaczy”. Ponadto Wnioskodawca informuje, że na pozostałym obszarze prac na stopniu Przegalina, który dotyczyć będzie śluzy Przegalina Północna, nie będą pobierane należności z tytułu śluzowań, z uwagi na fakt wyłączenia śluzy z ruchu żeglugowego oraz przekształcenie jej w bazę postojową dla lodołamaczy, będących własnością ... w G.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy w przedstawionym stanie faktycznym W. w zakresie pobieranych w imieniu Skarbu Państwa opłat za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, usytuowanych na śródlądowych wodach powierzchniowych występują w charakterze podatnika VAT?
Czy w przedstawionym stanie faktycznym W. zgodnie z ustawą o VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego VAT w całości lub w części, lub prawo do ubiegania się o zwrot podatku VAT od zakupionych towarów i usług na potrzeby realizacji projektów finansowanych ze środków UE?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

W. na mocy obowiązujących przepisów prawa materialnego tj. ustawy Prawo Wodne, jako podmiot wykonujący prawa właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do określonych wód publicznych nie występują jako podatnik podatku od towarów i usług.

Zdaniem W. bowiem, w przedmiotowym stanie faktycznym zastosowanie ma wyłączenie określone w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, zgodnie z którym nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Przy wykładni powyższego przepisu warto wskazać na orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lutego 2009 r., sygn. akt I FSK 1906/07, w którym wskazano iż „kryterium decydującym o uznaniu organu (urzędu) władzy publicznej za podatnika VAT jest zachowywanie się nie jak organ władzy, lecz jak podmiot gospodarczy (przedsiębiorca) w stosunku do określonych transakcji lub czynności, co jest szczególnie uzasadnione w tych przypadkach, gdzie identyczne lub bardzo zbliżone czynności bądź transakcje mogą być dokonywane przez podmioty prywatne”. Jak słusznie dalej wywodził ten Sąd, podmiot działa w roli organu administracji publicznej „wtedy, gdy przy realizacji danego zdania wyposażony jest we władztwo publiczne, tj. występuje w pozycji nadrzędnej w stosunku do innych podmiotów uczestniczących w danej czynności”.

W świetle przedstawionego stanu faktycznego, nie ulega wątpliwości, iż w zakresie pobieranych opłat za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, usytuowanych na śródlądowych wodach powierzchniowych Wnioskodawca działa w roli organu władzy publicznej w rozumieniu przedmiotowego przepisu, albowiem przy pobieraniu należności od podmiotów korzystających ze śródlądowych dróg wodnych i urządzeń wodnych:

jest wyposażony we władztwo publiczne a pobierane opłaty mają charakter administracyjnoprawny (m.in. do opłat tych stosuje się przepisy Ordynacji Podatkowej, zaś W. posiadają uprawnienia organów podatkowych w tym zakresie);
realizuje zadania nałożone odrębnymi przepisami prawa (ustawy Prawo wodne);
nie będzie zawierać umów cywilnoprawnych;
jednostkowe stawki pobieranych opłat zostały określone w rozporządzeniu w sprawie należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz śluz i pochylni, tj. nie ma tutaj żadnej swobody po stronie W. przy ustalaniu ich wysokości.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy, nie będzie on w żaden sposób uprawniony do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwoty podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach VAT dokumentujących zakupione towary i usługi związane z realizacją Projektu. Nie będzie on również uprawniony do żądania zwrotu VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Z regulacji tej wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek VAT, są następnie wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Zatem, w celu dokonania oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku należy rozstrzygnąć, czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:

zostały nabyte przez podatnika tego podatku oraz

pozostają w związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje tylko wówczas, gdy powyższe warunki są spełnione łącznie, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych VAT. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tj. z czynnościami, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Odnosząc się do pierwszego ze wskazanych powyżej warunków, tj. nabywania towarów i usług przez podatnika, jak wskazane w stanie faktycznym, wydatki inwestycyjne ponoszone są przez Wnioskodawcę, będącym zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy nie spełnia on pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego jakim jest związek zakupów towarów i usług z czynnościami, których następstwem jest określenie podatku VAT należnego.

Jak wskazano w stanie faktycznym przedmiotowa infrastruktura w żadnym wypadku nie będzie wykorzystywana przez Wnioskodawcę do czynności opodatkowanych, ponieważ w tym zakresie działa on jako organ władzy publicznej, wykonujący swoje ustawowe obowiązki, (jak wskazano w Ad. 1). Celem realizacji projektów jest poprawienie warunków uprawiania żeglugi.

Wytworzona/zmodernizowana infrastruktura będzie generowała przychody o charakterze administracyjnoprawnym z dwóch źródeł: opłat za śluzowanie oraz pośrednio z opłat za żeglugę na wymienianych powyżej odcinkach dróg wodnych.

W świetle powyższego, nie ulega wątpliwości, iż w zakresie pobieranych opłat Wnioskodawca działa w roli organu władzy publicznej w rozumieniu przedmiotowego przepisu, albowiem przy pobieraniu należności od podmiotów korzystających ze śródlądowych dróg wodnych i urządzeń wodnych:

jest wyposażony we władztwo publiczne (m.in. do opłat tych stosuje się przepisy Ordynacji Podatkowej, zaś W. posiadają uprawnienia organów podatkowych w tym zakresie);
realizuje zadania nałożone odrębnymi przepisami prawa (ustawy Prawo wodne);
nie zawiera umów cywilnoprawnych.

Jednocześnie na koniec wskazać należy, iż przedmiotowa infrastruktura w żadnym wypadku nie będzie wykorzystywana przez Wnioskodawcę do czynności opodatkowanych, zaś poza wyżej wskazanymi ustawowymi obowiązkowymi opłatami, Wnioskodawca nie będzie uzyskiwał żadnych innych opłat od podmiotów trzecich za korzystanie z tejże infrastruktury.

Zaś poza wyżej wskazanymi ustawowymi obowiązkowymi opłatami Wnioskodawca nie będzie uzyskiwał żadnych innych opłat od podmiotów trzecich za korzystanie z tejże infrastruktury.

Powyższe oznacza, iż w opisanym stanie faktycznym towary i usługi nabywane przez Wnioskodawcę w celu realizacji opisanych powyżej projektów, nie wykazują żadnego związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi albowiem jest on w tym zakresie objęty wyłączeniem zawartym w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

W tym miejscu Wnioskodawca kolejny raz podkreśla, także iż niezależnie od źródeł finansowania, realizacja powyższych projektów stanowi wypełnienie zadań określonych w art. 240 (ust. 3 pkt 6, 8, 15 oraz ust. 4 pkt 2, 6, 7) ustawy Prawo wodne, zatem dotyczy ustawowych obowiązków Wnioskodawcy.

Konkludując, Wnioskodawca nie ma możliwości odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z ponoszeniem wydatków związanych z realizacją projektów z uwagi na fakt, iż w analizowanym przypadku nie zostały spełnione przesłanki wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji Wnioskodawcy również nie będzie przysługiwało prawo żądania zwrotu VAT zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przez sprzedaż – zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 22 ustawy – należy rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do „grona” usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy jej wykonaniem a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną czynność w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

W konsekwencji powyższego stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem działa jako podatnik VAT.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – zgodnie z ust. 2 powyższego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak stanowi ust. 6 ww. artykułu, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Unormowanie to stanowi odzwierciedlenie art. 13 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, który stwierdza, że krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo – przedmiotowego.

Aby to wyłączenie miało miejsce, muszą zostać spełnione dwa warunki:

dotyczy wyłącznie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy,

odnosi się tylko do tych czynności, które związane są z realizacją zadań nałożonych na te podmioty przepisami prawa i do realizacji których zostały one powołane.

Konieczność spełniania dwóch warunków wyłączających organy publiczne z opodatkowania VAT (wykonywanie czynności przez organ podlegający prawu publicznemu oraz wykonywanie danej czynności przez podmiot działający w charakterze organu publicznego w odniesieniu do tej czynności) była wielokrotnie podkreślana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak stwierdził TSUE w orzeczeniu w sprawie C-4/89 – Comune di Carpaneto Piascentino i inni a Ufficio provinciale imposta sul valore aggiunto di Piacenza – art. 4(5) VI Dyrektywy należy interpretować w taki sposób, aby czynności wykonywane przez organy publiczne w rozumieniu tego przepisu stanowiły czynności wykonywane przez organy prawa publicznego podlegające szczególnym zasadom prawnym mającym do nich zastosowanie. Drugi akapit tej regulacji należy natomiast interpretować w taki sposób, aby Państwa Członkowskie zobowiązane były zapewnić, by organy prawa publicznego traktowane były jak podatnicy w związku z czynnościami wykonywanymi w charakterze organów publicznych w przypadku, gdy czynności te mogą być również podejmowane w ramach działalności konkurencyjnych przez przedsiębiorców prywatnych, jeśli traktowanie tych organów jako podmiotów nieposiadających statusu podatnika mogłoby prowadzić do istotnego naruszenia zasad konkurencji.

Wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy stanowi odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania i jako takie musi być ściśle interpretowane.

Innymi słowy organ (urząd obsługujący ten organ) będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach – gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań (co wynika z pierwszej części art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług) oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych. Stąd też aby uznać, że organ działa w zakresie swoich funkcji ustawowych i jednocześnie nie korzysta z formy cywilistycznej musi zaistnieć sytuacja tego rodzaju, że przy realizacji danego zadania – określonej prawem czynności wykonywanej w interesie publicznym, organ ten wyposażony jest we władztwo publiczne, tj. występuje w pozycji nadrzędnej w stosunku do innych podmiotów uczestniczących w danej czynności.

W zakresie statusu podmiotu publicznego wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 29 października 2015 r. w sprawie C-174/14 Saudaco, w którym stwierdził „Jeżeli chodzi w szczególności o pierwszy z dwóch warunków ustanowionych w art. 13 ust. 1 wspomnianej dyrektywy, to znaczy o warunek dotyczący statusu podmiotu publicznego, to Trybunał orzekł już, że osoba, która wykonuje czynności należące do prerogatyw władztwa publicznego w sposób niezależny, nie pozostając częścią administracji publicznej, nie może zostać zaklasyfikowana jako podmiot prawa publicznego w rozumieniu tego przepisu (zob. podobnie w szczególności postanowienie Mihal, C-456/07, EU:C:2008:293, pkt 18 i przytoczone tam orzecznictwo). (…) status „podmiotu prawa publicznego” nie może wynikać jedynie z tego, że dana działalność polega na wykonywaniu czynności należących do prerogatyw władztwa publicznego (zob. podobnie w szczególności postanowienie Mihal, C-456/07, EU:C:2008:293, pkt 17 i przytoczone tam orzecznictwo)”.

Ponadto, wskazać również należy, że dla uzyskania statusu podatnika VAT nie ma znaczenia rezultat prowadzonej działalności. Podatnikiem będzie podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na to, czy przynosi ona zyski. Podatnikami VAT są również podmioty, których cel działalności nie jest związany z prowadzeniem działalności komercyjnej nastawionej na osiąganie zysków lub też przeznaczające uzyskane zyski na cele społecznie użyteczne (charytatywne, kulturalne, naukowe itd.).

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że gdyby nawet podatnik nie osiągnął z tytułu prowadzonej działalności dochodu, to nie zmienia faktu, że wykonując czynności będące przedmiotem działalności wystąpi w charakterze podatnika podatku VAT – bowiem będzie świadczył w tym zakresie usługi, które podlegają VAT. Oznacza to w konsekwencji, że jeżeli podmiot uzyska jakąkolwiek zapłatę za te usługi w sensie ekonomicznym (nawet bilansując tylko poniesione wydatki), to owe wynagrodzenie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT według właściwych reguł.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest państwową osobą prawną w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, która rozpoczęła działalność 1 stycznia 2018 roku na podstawie ustawy prawo wodne oraz zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Wnioskodawca przejął zadania związane z gospodarką wodną tj. utrzymaniem wód oraz pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną a także inwestycjami w gospodarce wodnej realizowane wcześniej przez wojewódzkie zarządy melioracji i urządzeń wodnych (... - samorządowe jednostki organizacyjne).

Od dnia 1 stycznia 2018 r. Wnioskodawca reprezentuje Skarb Państwa oraz wykonuje prawa właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do śródlądowych wód płynących oraz wód podziemnych, z wyłączeniem śródlądowych dróg wodnych o szczególnym znaczeniu transportowym oraz reprezentuje Skarb Państwa oraz wykonuje prawa właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do stanowiących własność Skarbu Państwa urządzeń wodnych posadowionych na gruntach pokrytych śródlądowymi wodami płynącymi oraz na gruntach, o których mowa w ustawie.

przewóz osób statkami pasażerskimi oraz wycieczkowymi;
przewóz towarów statkami towarowymi;
żeglugę pustych statków towarowych;
holowanie lub spław drewna;
korzystanie ze śluz lub pochylni.

Ponadto, Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej kierując się:

infrastrukturą oraz kosztami utrzymania śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków;
rodzajem i wielkością statków, masą przewożonych towarów, liczbą miejsc pasażerskich oraz nośnością wymierzoną oraz porą korzystania ze śluz lub pochylni, uwzględniając, komu zostało powierzone utrzymanie poszczególnych odcinków śródlądowych dróg wodnych oraz urządzeń wodnych wydał Rozporządzenie z dnia 22 marca 2018 r. w sprawie należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz śluz i pochylni (Dz. U. z 30 marca 2018 r. poz. 654) określając m.in. jednostkowe stawki należności.

Pobierane opłaty nie są odzwierciedleniem i nie pokrywają rzeczywistych kosztów funkcjonowania infrastruktury, za korzystanie z której są pobierane.

W. prowadzą samodzielną gospodarkę finansową, pokrywając z posiadanych środków i uzyskiwanych przychodów, koszty finansowania zadań określonych w przepisach ustawy oraz koszty pozostałej działalności.

Wnioskodawca wyjaśnia także, że wniosek dotyczy należności za korzystanie ze śluz i pochylni, w tym również przez statki przeznaczone do uprawiania sportu lub rekreacji lub inne małe statki (statki do 15 ton nośności lub służące do przewozu nie więcej niż 12 pasażerów), do których nie ma zastosowania III dział Ordynacji podatkowej. Wnioskodawca podaje, że natura prawna tejże należności jest taka sama jak pozostałych. Maksymalna wysokość stawek za korzystanie ze śluz lub pochylni dla poszczególnych podmiotów z nich korzystających jest określana zgodnie z art. 312 ust. 2 Prawa wodnego, przez ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw żeglugi śródlądowej w drodze rozporządzenia (maksymalna stawka należności została określona w art. 312 ust. 1 Prawa wodnego). Jedyną różnicą jest sposób poboru należności. Zgodnie z art. 310 ust. 1 pkt 10 Prawa wodnego, należności za korzystanie ze śluz lub pochylni przez statki przeznaczone do uprawiania sportu lub rekreacji i inne małe statki (do 15 ton nośności lub służące do przewozu nie więcej niż 12 pasażerów) pobiera się bezpośrednio w miejscu przejścia przez śluzę lub przejścia przez pochylnię, a nie jak w przypadku pozostałych podmiotów, które są obowiązane składać deklaracje, na podstawie której W. ustalają wysokość należności i przekazują podmiotom obowiązanym do ponoszenia należności, w formie informacji.

Wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do określenia czy w zakresie pobieranych w imieniu Skarbu Państwa opłat za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, usytuowanych na śródlądowych wodach powierzchniowych Wnioskodawca występuje w charakterze podatnika VAT.

Dokonując analizy przedmiotowej sprawy należy rozpatrzyć czy czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w imieniu Skarbu Państwa mogą być klasyfikowane jako odpłatne świadczenie usług, a w konsekwencji czy występuje on w tym zakresie jako podatnik VAT.

Wnioskodawcy powierzono ustawą z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2017 r. poz. 1566 z późn. zm.) zadania związane z gospodarką wodną tj. utrzymaniem wód oraz pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną a także inwestycjami w gospodarce wodnej.

Stosownie do art. 239 ust. 1 ww. ustawy Prawo wodne, W. są państwową osobą prawną w rozumieniu art. 9 pkt 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1870, z późn. zm.).

Na podstawie art. 212 ust. 1 pkt 1 ustawy prawo wodne, Wnioskodawca wykonuje prawa właścicielskie w stosunku do wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa w stosunku do śródlądowych wód płynących oraz wód podziemnych, z wyłączeniem śródlądowych dróg wodnych o szczególnym znaczeniu transportowym.

W myśl art. ... ust. 1 wskazanej ustawy, W. (Wnioskodawca) reprezentują Skarb Państwa oraz wykonują prawa właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do wód, o których mowa w art. 212 ust. 1 pkt 1, oraz do gruntów pokrytych śródlądowymi wodami płynącymi.

Zgodnie z art. 252 ust. 1 ustawy, W. prowadzą samodzielną gospodarkę finansową, pokrywając z posiadanych środków i uzyskiwanych przychodów koszty finansowania zadań określonych w przepisach ustawy oraz koszty działalności.

Stosownie do art. 255 pkt 2 ustawy, przychodami W. są wpływy z tytułu należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, usytuowanych na śródlądowych wodach powierzchniowych.

Jak wynika z art. 306 ust. 1 ustawy, należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, usytuowanych na śródlądowych wodach powierzchniowych, zwane dalej "należnościami", ponosi się za:

przewóz osób statkami pasażerskimi oraz wycieczkowymi;
przewóz towarów statkami towarowymi;
żeglugę pustych statków towarowych;
holowanie lub spław drewna;
korzystanie ze śluz lub pochylni.

Do ponoszenia należności są obowiązane podmioty wykonujące czynności, o których mowa w ust. 1 (art. 306 ust. 2 ustawy).

W myśl art. 314 ust. 1 ustawy, do należności, z wyłączeniem należności za korzystanie ze śluz lub pochylni przez statki przeznaczone do uprawiania sportu lub rekreacji i inne małe statki (statki do 15 ton nośności lub służące do przewozu nie więcej niż 12 pasażerów), stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują W..

Zgodnie zaś z art. 310 ust. 1 ustawy, wysokość należności ustala się na podstawie deklaracji składanej przez podmioty obowiązane do ponoszenia należności.

Ustęp 2 wskazane go artykułu, określa, że deklaracja, o której mowa w ust. 1, zawiera odpowiednio dane dotyczące:

przewozów towarowych wyrażonych w tonokilometrach;
żeglugi statków pasażerskich lub wycieczkowych;
żeglugi pustych statków towarowych;
liczby śluzowań oraz przejść przez pochylnię.

Podmiot obowiązany do ponoszenia należności składa deklarację, o której mowa w ust. 1, W. w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym była wykonywana żegluga (art. 310 ust. 3 ustawy).

Z kolei, w myśl art. 310 ust. 10 ustawy, należności za korzystanie ze śluz lub pochylni przez statki przeznaczone do uprawiania sportu lub rekreacji i inne małe statki (statki do 15 ton nośności lub służące do przewozu nie więcej niż 12 pasażerów) pobiera się bezpośrednio w miejscu przejścia przez śluzę lub przejścia przez pochylnię. Za pobraną należność wystawia się potwierdzenie uiszczenia należności.

Wysokość jednostkowych stawek należności została określona w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 22 marca 2018 r. w sprawie należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz śluz i pochylni (Dz. U. z 30 marca 2018 r. poz. 654).

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że podmiot uprawniony do poboru należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, usytuowanych na śródlądowych wodach powierzchniowych, które nie są pobierane na podstawie umów cywilnoprawnych, a ich stawki zostały określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, nie będzie uznany za podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT z tytułu ich poboru. W przypadku poboru tych opłat zastosowanie ma art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, wyłączający możliwość uznania Wnioskodawcy za podatnika. W. w odniesieniu do tych należności nie występuje w roli zwykłego uczestnika obrotu gospodarczego, lecz w roli organu władzy, a pobierane opłaty (kwestia ich poboru, czy ich wysokości) nie mogą być przedmiotem zawieranych umów cywilnoprawnych.

Również w stosunku do pobieranych należności za korzystanie ze śluz lub pochylni przez statki przeznaczone do uprawiania sportu lub rekreacji i inne małe statki (statki do 15 ton nośności lub służące do przewozu nie więcej niż 12 pasażerów), które nie są pobierane na podstawie umów cywilnoprawnych, a ich stawki zostały określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, Wnioskodawca nie będzie uznany za podatnika VAT. Pomimo, że należności te pobierane są w inny sposób niż pozostałe należności określone w art. 306 ust. 1 Prawa wodnego, nie wpływa to na fakt, że Wnioskodawca także w odniesieniu do tych należności nie występuje w roli zwykłego uczestnika obrotu gospodarczego, lecz w roli organu władzy.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że Wnioskodawca nie jest podatnikiem podatku VAT z tytułu poboru wszystkich należności wymienionych w art. 306 ust. 1 pkt 1-5 Prawa wodnego oraz należności za korzystanie ze śluz lub pochylni przez statki przeznaczone do uprawiania sportu lub rekreacji i inne małe statki (statki do 15 ton nośności lub służące do przewozu nie więcej niż 12 pasażerów) i należności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym w przedstawionym stanie faktycznym W. w zakresie pobieranych w imieniu Skarbu Państwa opłat za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, usytuowanych na śródlądowych wodach powierzchniowych oraz w zakresie należności za korzystanie ze śluz i pochylni, w tym również przez statki przeznaczone do uprawiania sportu lub rekreacji lub inne małe statki (statki do 15 ton nośności lub służące do przewozu nie więcej niż 12 pasażerów), nie występuje w charakterze podatnika podatku VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Z wniosku wynika również, że regionalne zarządy gospodarki wodnej, jako jednostki organizacyjne W., realizują projekty finansowane ze środków UE, w ramach m.in. Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa, Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 oraz ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), z dedykowanego programu priorytetowego. Wniosek dotyczy grupy projektów realizowanych na tych samych zasadach składającej się z 16 projektów. Wskazane projekty Wnioskodawca traktuje jako grupę projektów, gdyż łączy je przypisanie do śródlądowych dróg wodnych, a ich efekt będzie wykorzystywany do wykonywania tych samych czynności nie podlegających opodatkowaniu.

Celem realizowanych przedsięwzięć jest rozwój i usprawnienie śródlądowej drogi wodnej na rzece oraz usprawnienie niskoemisyjnych systemów transportu przyjaznych środowisku. Rezultatem realizacji Projektu będzie większe wykorzystanie przyjaznego środowisku transportu i podniesienie parametrów śródlądowych dróg wodnych. Inwestycje mają strategiczne znaczenie społeczno-gospodarcze dla regionu, w szczególności w kwestii poprawy warunków żeglugowych na rzece. Przedsięwzięcia są ujęte w Dokumencie Implementacyjnym do Strategii Rozwoju Transportu do 2020 r. (z perspektywą do 2030 r.) - na liście projektów wodnych śródlądowych.

Przedsięwzięcia dotyczące modernizacji śluz na Kanale oraz budowa śluzy G. służyć mają usprawnieniu ruchu żeglugowego (w tym turystycznego) oraz w przypadku śluzy Przegalina również przystosowaniu śluzy do przepuszczania wód powodziowych i zapewnieniu bazy postojowej dla lodołamaczy.

Grupa projektów będzie wykorzystywana wyłącznie do czynności nieopodatkowanych.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii prawa do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego VAT w całości lub w części, oraz prawa do ubiegania się o zwrot podatku VAT od zakupionych towarów i usług na potrzeby realizacji projektów finansowanych ze środków UE.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy – kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

nabycia towarów i usług,
dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 87 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Z uwagi na opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego z tytułu nabywanych towarów i usług potrzebnych do realizacji projektów finansowanych ze środków UE. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku nie zostały spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy - przesłanki warunkujące prawo do obniżenia podatku naliczonego, tj. Wnioskodawca nie będzie działał jako podatnik VAT i wydatki związane z realizacją grupy projektów nie będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT, gdyż jak wskazał Wnioskodawca, zakupione towary i usługi potrzebne do realizacji grupy projektów będą wykorzystywane wyłącznie do czynności nieopodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Tym samym, stronie nie przysługuje prawo zwrotu podatku, w trybie art. 87 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Ponadto tut. Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (pytań) Wnioskodawcy. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem –nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności opodatkowania podatkiem VAT czynności innych niż wymienione we wniosku oraz prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy realizacji innych projektów czy zadań.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego stanu faktycznego, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin