2018.08.23 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4.4012.309.2018.4.AKO
z 23 sierpnia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 8 maja 2018 r. (data wpływu 21 maja 2018 r.), uzupełnionym na wezwanie tut. Organu z dnia 20 czerwca 2018 r. pismem z dnia 27 czerwca 2018 r. (data wpływu 3 lipca 2018 r.) oraz na wezwanie tut. Organu z dnia 2 sierpnia 2018 r. pismem z dnia 10 sierpnia 2018 r. (data wpływu 17 sierpnia 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku do świadczonej usługi – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 maja 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku do świadczonej usługi.

Złożony wniosek został uzupełniony na wezwanie tut. Organu z dnia 20 czerwca 2018 r. nr 0114-KDIP4.4012.309.2018.1.AKO pismem z dnia 27 czerwca 2018 r. (data wpływu 3 lipca 2018 r.).

Złożony wniosek został uzupełniony na wezwanie tut. Organu z dnia 2 sierpnia 2018 r. nr 0114-KDIP4.4012.309.2018.3.AKO pismem z dnia 10 sierpnia 2018 r. (data wpływu 17 sierpnia 2018 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe, sprecyzowane następnie w nadesłanym uzupełnieniu:

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji i zamierza podjąć działalność gospodarczą między innymi w zakresie szeroko pojętego doradztwa gospodarczego oraz pośrednictwa finansowego. W ramach wykonywanej działalności Wnioskodawca będzie świadczyć na rzecz swoich kontrahentów (dalej: Kontrahenci) usługi polegające na wskazywaniu podmiotów potencjalnie zainteresowanych projektami realizowanymi przez Kontrahentów oraz udzieleniem im finansowania (dalej: Inwestorzy), w formie uzależnionej od ustaleń poczynionych bezpośrednio przez Kontrahentów oraz Inwestorów, co pozostaje jednak poza zainteresowaniem Wnioskodawcy (dalej: Usługa). Zasadniczo mogą być to pożyczki, kredyty, nabycie lub objęcie obligacji, udziałów albo akcji zbywanych lub emitowanych przez Kontrahentów.

Zakres i warunki świadczenia usługi zostaną opisane w umowie zawartej pomiędzy Wnioskodawcą i Kontrahentem (dalej: Umowa).

Wnioskodawca jest zobowiązany do zachowania poufności na temat danych Kontrahentów oraz Inwestorów. Wnioskodawca ma możliwość świadczenia usług przy pomocy podwykonawców i innych osób, za których ponosi przed Spółką pełną odpowiedzialność. Warunki, na jakich Spółka świadczy usługę na rzecz Kontrahentów są ustalane przez Spółkę.

Wnioskodawca w ramach świadczonej Usługi nie będzie uczestniczył w negocjacjach dotyczących warunków ewentualnej umowy pomiędzy Kontrahentami a Inwestorami ani w zawarciu przez nich umowy. Nie będzie również działał jako pełnomocnik którejkolwiek ze stron.

W zamian za świadczenie Usługi Wnioskodawcy będzie przysługiwało wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne uzależnione od wysokości faktycznie wpłaconych środków finansowych przez Inwestora na rzecz Kontrahenta. Wnioskodawca nie będzie pobierał wynagrodzenia za świadczenie Usługi od Klientów.

W piśmie z dnia 10 sierpnia 2018 r. Wnioskodawca wskazał, że:

W ramach zawartej umowy Wnioskodawca zobowiązany jest do świadczenia usługi polegającej na wskazywaniu osób potencjalnie zainteresowanych projektami realizowanymi poprzez swoich Kontrahentów. Świadczenie Wnioskodawcy ogranicza się wyłącznie do czynności opisanych w zdaniu poprzednim. Jednocześnie Wnioskodawcy przysługuje wynagrodzenie za wskazanie tylko tych podmiotów, z którymi Spółka (Kontrahent Wnioskodawcy) podpisze umowę o świadczenie usług finansowych wykonywanych w ramach prowadzonej przez siebie działalności. O ile zatem czynności, do wykonania których zobowiązany jest Wnioskodawca ograniczają się wyłącznie do wskazywania podmiotów, o tyle we własnym zakresie może on podejmować dowolne czynności zmierzające do wytypowania podmiotów potencjalnie zainteresowanych zawarciem takiej umowy ze Spółką. Wnioskodawca – mając na uwadze należyte wykonywanie Umowy – będzie samodzielnie decydował o sposobie i czasie wykonywania Umowy.

Wnioskodawca obsługuje w znaczącej większość klientów, z którymi od lat posiada osobiste relacje biznesowe. Pozostali klienci pochodzą z osobistych relacji obsługiwanych klientów, a więc z rekomendacji. Nieznacząca część klientów pochodzić będzie z zapytań kierowanych do wnioskodawcy przez stronę www.

Wnioskodawca nie gromadzi danych potencjalnych klientów i nie dokonuje analizy ich zdolności finansowych, ponieważ nie oferuje klientom żadnych produktów w postaci konkretnego wsparcia finansowego. Takie analizy są dokonywane ewentualnie bezpośrednio przez zainteresowanych Inwestorów.

Wnioskodawca nie uczestniczy w żadnych innych czynnościach związanych z zawieraniem umów pomiędzy klientem a inwestorem, w szczególności nie dokonuje żadnych formalności związanych z zawieraniem umów (takich jak przygotowanie projektów umów, przedstawianie ofert itd.). Ustalenia między zainteresowanymi stronami są zazwyczaj poufne, a Wnioskodawca nie zna ich treści.

Wnioskodawca oczywiście może przedstawić potencjalnemu inwestorowi informację o zakresie usług, bądź nawet o poszczególnych usługach świadczonych przez klienta. Nie jest on jednak do takiego działania zobowiązany, jak również przedstawienie zakresu usług świadczonych przez Spółkę nie stanowi oferty w rozumieniu przepisów prawa.

Pod pojęciem Spółki należy rozumieć kontrahentów Wnioskodawcy – podmiotów tych może być więcej. Chodzi zatem o podmioty, które potrzebują pozyskać finansowanie na swoje projekty.

Dodatkowo Wnioskodawca wskazuje, że jedyne wynagrodzenie za świadczenie usług, jakie otrzymuje Wnioskodawca, to wynagrodzenie prowizyjne wypłacane przez kontrahenta. Jest ono należne wyłącznie po faktycznym uzyskaniu finansowania przez kontrahenta i uzależnione od jego wysokości.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w stanie faktycznym zgodnym z powyższym opisem zdarzenia przyszłego, Usługa świadczona przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahentów będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, w stanie faktycznym zgodnym z powyższym opisem zdarzenia przyszłego, Usługa Wnioskodawcy świadczona na rzecz Kontrahentów polegająca na pozyskiwaniu finansowania na opisanych zasadach, podlega zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Art. 7 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że co do zasady przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się (co do zasady) każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W świetle powołanych przepisów, każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu, czy określonym zachowaniu, mieści się w definicji usługi. Aby jednak uznać daną czynność za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi więc istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT podstawowa stawka podatku wynosi 23%.

Jednocześnie ustawa przewiduje od powyższej zasady szereg odstępstw polegających na zastosowaniu stawek obniżonych bądź zwolnienia od podatku, i tak zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Przepis ten przenosi na grunt polskiego ustawodawstwa regulację zawartą w art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 112, zgodnie z którą „Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę”.

Dodatkowo należy wskazać, że zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy o VAT zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

Zagadnieniem, które budzi wątpliwość Wnioskodawcy w niniejszej sprawie jest ustalenie, czy usługa, którą zamierza świadczyć, stanowi usługę pośrednictwa podlegającą zwolnieniu na podstawie wskazanego przepisu ustawy o VAT.

Pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż stanowią one odstępstwo od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Przepisy ustawy o VAT nie zawierają definicji „pośrednictwa” w zakresie świadczenia usług finansowych. Zgodnie natomiast z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., strona internetowa – www.sjp.pwn.pl), przez pośrednictwo rozumie się „działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron, kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy”.

Pośrednictwo obejmuje zatem przede wszystkim (ale nie wyłącznie) czynności dokonywane w imieniu oraz na rzecz innego podmiotu gospodarczego w wyniku których dochodzi do zawarcia transakcji między tym przedsiębiorcą a podmiotem trzecim. Działanie „w imieniu” oznacza działanie z czyjegoś upoważnienia, w zastępstwie kogoś, natomiast działanie na czyjąś korzyść oznacza działanie dla kogoś, dla czyjegoś dobra. Przez usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych należy rozumieć czynności podejmowane w celu umożliwienia zawarcia umowy pożyczki pieniężnej lub kredytu. Tym niemniej, zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

W celu ustalenia zakresu znaczeniowego pojęcia pośrednictwa, jako czynności podlegającej zwolnieniu, należy zatem odnieść się do przepisu Dyrektywy 112 i dotyczącego go orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej „TSUE”).

W wyroku z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 (Volker Ludwig) TSUE stwierdził, że pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy tym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy.

Ponadto, TSUE wskazał, że zastosowanie zwolnienia nie może zależeć od istnienia stosunku umownego między podmiotem świadczącym usługi pośrednictwa kredytowego a jedną ze stron umowy kredytowej, lecz powinno być badane w świetle samego charakteru wykonanego świadczenia i jego celu. Nie ma przeszkód, aby na usługę pośrednictwa kredytowego składały się dwa świadczenia, jedno wykonywane przez agenta głównego, w ramach negocjacji z instytucjami kredytowymi oraz drugie wykonywane przez subagenta. Pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową (pkt 38 wyroku).

Z wyroku tego wynika, że okoliczność, iż podatnik nie jest związany umownie z każdą ze stron umowy kredytowej, do której zawarcia się przyczynił, oraz że nie kontaktuje się bezpośrednio z jedną z tych stron, nie stanowi przeszkody do tego aby świadczył on usługę pośrednictwa kredytowego, zwolnioną z VAT.

Z powołanego wyroku wynika także, że ze zwolnionym z podatku pośrednictwem mamy do czynienia również wtedy, gdy pośrednik wykonuje tylko niektóre czynności nakierunkowane na zawarcie umowy o produkt finansowy. Zwolnienie ma zastosowanie także wtedy, gdy zadaniem pośrednika jest poszukiwanie klienta na usługę finansową, przekazanie mu ewentualnych informacji o usłudze i wskazanie okazji do zawarcia umowy o produkt finansowy, czy jak w niniejszej sprawie produkt polegający na ogólnie rozumianym finansowaniu. Warunkiem jest jednak to, że działalność pośrednika nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności administracyjnych związanych z umową. Pośrednik nie musi zatem koniecznie uczestniczyć w innych czynnościach związanych z zawarciem umowy, w szczególności nie musi negocjować w imieniu stron warunków umowy ani uczestniczyć w jej zawieraniu, reprezentując jedną ze stron. Można więc powiedzieć, że działalność takiego pośrednika sprowadza się do kojarzenia podmiotów zainteresowanych udzieleniem pożyczki, kredytu, itp. z potencjalnymi klientami. W przedmiotowym orzeczeniu TSUE uznał, że usługi pośrednictwa są zwolnione z opodatkowania również w przypadku, gdy brak jest bezpośredniej relacji pomiędzy pośrednikiem a stronami czynności podstawowej zwolnionej z opodatkowania. Zdaniem TSUE, usługa świadczona przez subagenta jest w dalszym ciągu usługą pośrednictwa ze względu na faktyczny zakres podejmowanych czynności. O ile celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę, a pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy, usługa pośrednika będzie zwolniona z podatku.

Ponadto z wyroku tego wynika, iż sposób ustalenia wynagrodzenia jako wynagrodzenie prowizyjne uzależnione od kwoty udzielonej pożyczki, kredytu albo innej formy finansowania, determinuje w zasadzie charakter świadczonej usługi jako usługi pośrednictwa.

Dodatkowo, w wyroku z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 TSUE orzekł, że pojęcie pośrednictwa obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa. Działalność ta może obejmować m.in. wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych. Celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. TSUE w orzeczeniu tym uznał, że znaczenie słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy odnosi się „do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy”.

W powołanych wyżej orzeczeniach TSUE wskazał zatem przykładowe elementy wchodzące w skład usługi „pośrednictwa”. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału, usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,

z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,

celem jest dążenie do zawarcia umowy, przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy,

usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności administracyjnych związanych z umową.

Kolejnym aspektem, na który należy zwrócić uwagę jest to, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT oraz art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 112 ma charakter przedmiotowy. Oznacza to, że kluczowa dla zwolnienia jest istota świadczenia, nie zaś podmiot, który daną usługę świadczy, bądź podmiot, na rzecz którego usługa ta jest świadczona.

Zwrócił na to uwagę m.in. TSUE w wyroku w sprawie C-2/95, w którym orzekł, że „zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem”. Konkludując można stwierdzić, że według TSUE usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci nie traci w przedmiotowej sytuacji przymiotu takiej usługi.

Dotyczy to tak samych usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych (czy ogólnie rozumianych usług zapewnienia finansowania), jak również usług pośredniczenia w udzielaniu tych usług co wynika wprost z treści przywołanego wyżej wyroku w sprawie C-235/00, który wskazał, że przedmiotem zwolnienia jest usługa polegająca na pośrednictwie dotyczącym produktu finansowego.

Mając powyższe na uwadze, w ramach opisanego zdarzenia przyszłego, należy stwierdzić, że Wnioskodawca:

będzie świadczyć Usługę na rzecz Kontrahentów, będących stroną ewentualnej usługi finansowej jako podmiot otrzymujący finansowanie,

celem działań podejmowanych przez Wnioskodawcę jest faktyczne dofinansowanie Kontrahenta przez Inwestora, bowiem od tego zależy otrzymanie przez Wnioskodawcę wynagrodzenia, które jako wynagrodzenie prowizyjne determinuje charakter usługi świadczonej przez Wnioskodawcę.

Ponadto należy stwierdzić, że Usługa nie stanowi czynności, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, a więc:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

Tym samym w świetle przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego zdaniem Wnioskodawcy należy stwierdzić, że usługa świadczona na rzecz Spółki polegająca na pozyskiwaniu Klientów na usługi finansowania na zasadach wynikających z Umowy, podlega zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ww. ustawy.

I tak, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…) – art. 8 ust. 1 ww. ustawy.

Aby uznać daną czynność za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi więc istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę.

Podstawowa stawka podatku – stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy o VAT – wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Przy czym w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23% (art. 146a pkt 1 ww. ustawy).

Jednocześnie zauważyć należy, że dla niektórych czynności przewidziana została możliwość zastosowania obniżonych stawek bądź zwolnienia od podatku.

I tak, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a ww. ustawy, zwalnia się od podatku usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w:

spółkach,
innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną

– z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi.

Ponadto, ze zwolnienia od podatku korzystają usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 1636, 1948 i 1997 oraz z 2017 r. poz. 724, 768 i 791), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie (art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT).

Zgodnie z art. 43 ust. 15 powołanej ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37 41, nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

Na podstawie ust. 16 powołanego artykułu, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 40a i 41, nie ma zastosowania do usług dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających:

tytuł prawny do towarów;
tytuł własności nieruchomości;
prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości;
udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części;
prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione z podatku.

Powołane wyżej przepisy są efektem implementacji do krajowego porządku prawnego przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. b) i f) Dyrektywy, Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:

udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę (lit. b);

transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2 (lit. f).

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Z okoliczności sprawy przedstawionych w złożonym wniosku wynika, że Wnioskodawca zamierza podjąć działalność gospodarczą m.in. w zakresie szeroko pojętego doradztwa gospodarczego oraz pośrednictwa finansowego. W ramach wykonywanej działalności Wnioskodawca będzie świadczyć na rzecz swoich Kontrahentów usługi polegające na wskazywaniu podmiotów potencjalnie zainteresowanych projektami realizowanymi przez Kontrahentów oraz udzieleniem im finansowania (Inwestorzy), w formie uzależnionej od ustaleń poczynionych bezpośrednio przez Kontrahentów oraz Inwestorów, co pozostaje jednak poza zainteresowaniem Wnioskodawcy (Usługa). Zasadniczo mogą być to pożyczki, kredyty, nabycie lub objęcie obligacji, udziałów albo akcji zbywanych lub emitowanych przez Kontrahentów. Zakres i warunki świadczenia usługi zostaną opisane w Umowie zawartej pomiędzy Wnioskodawcą i Kontrahentem. W ramach świadczonej Usługi Wnioskodawca nie będzie uczestniczył w negocjacjach dotyczących warunków ewentualnej umowy pomiędzy Kontrahentami a Inwestorami ani w zawarciu przez nich umowy. Nie będzie również działał jako pełnomocnik którejkolwiek ze stron. W zamian za świadczenie Usługi Wnioskodawcy będzie przysługiwało wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne uzależnione od wysokości faktycznie wpłaconych środków finansowych przez Inwestora na rzecz Kontrahenta. Wnioskodawca nie będzie pobierał wynagrodzenia za świadczenie Usługi od Klientów. Wnioskodawca sprecyzował, że w ramach zawartej umowy zobowiązany jest do świadczenia usługi polegającej na wskazywaniu osób potencjalnie zainteresowanych projektami realizowanymi poprzez swoich Kontrahentów, przy czym świadczenie Wnioskodawcy ogranicza się wyłącznie do ww. czynności. Jednocześnie Wnioskodawcy przysługuje wynagrodzenie za wskazanie tylko tych podmiotów, z którymi Spółka (Kontrahent Wnioskodawcy) podpisze umowę o świadczenie usług finansowych wykonywanych w ramach prowadzonej przez siebie działalności. O ile zatem czynności, do wykonania których zobowiązany jest Wnioskodawca ograniczają się wyłącznie do wskazywania podmiotów, o tyle we własnym zakresie może on podejmować dowolne czynności zmierzające do wytypowania podmiotów potencjalnie zainteresowanych zawarciem takiej umowy ze Spółką. Wnioskodawca – mając na uwadze należyte wykonywanie Umowy – będzie samodzielnie decydował o sposobie i czasie wykonywania Umowy. Wnioskodawca obsługuje w znaczącej większość klientów, z którymi od lat posiada osobiste relacje biznesowe, pozostali klienci pochodzą z osobistych relacji obsługiwanych klientów, a więc z rekomendacji. Nieznacząca część klientów pochodzić będzie z zapytań kierowanych przez stronę www. Wnioskodawca nie gromadzi danych potencjalnych klientów i nie dokonuje analizy ich zdolności finansowych, ponieważ nie oferuje klientom żadnych produktów w postaci konkretnego wsparcia finansowego. Wnioskodawca nie uczestniczy w żadnych innych czynnościach związanych z zawieraniem umów pomiędzy klientem a inwestorem, w szczególności nie dokonuje żadnych formalności związanych z zawieraniem umów (takich jak przygotowanie projektów umów, przedstawianie ofert itd.). Ustalenia między zainteresowanymi stronami są zazwyczaj poufne, a Wnioskodawca nie zna ich treści. Wnioskodawca oczywiście może przedstawić potencjalnemu inwestorowi informację o zakresie usług, bądź nawet o poszczególnych usługach świadczonych przez klienta. Nie jest on jednak do takiego działania zobowiązany, jak również przedstawienie zakresu usług świadczonych przez Spółkę nie stanowi oferty w rozumieniu przepisów prawa.

W odniesieniu do przedstawionej sytuacji wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości zastosowania zwolnienia od podatku do świadczonej Usługi.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca nie jest podmiotem udzielającym kredytów czy pożyczek , nie zbywa również obligacji, udziałów ani akcji. W związku z tym należy rozstrzygnąć, czy w okolicznościach niniejszej sprawy Wnioskodawca świadczy usługi pośrednictwa w świadczeniu ww. usług finansowych.

Mając na uwadze wykładnię zwolnień przewidzianych w art. 43 ust. 1 pkt 38, 40a i 41 ustawy o VAT oraz w art. 135 ust. 1 lit. b) i f) Dyrektywy, konieczne jest zdefiniowanie pojęcia „usług pośrednictwa”. W związku z tym, że ani ustawa o podatku od towarów i usług, ani Dyrektywa 112 nie definiują tego pojęcia, w celu określenia, jakie czynności należy rozumieć pod pojęciem usług pośrednictwa, należy oprzeć się na wykładni językowej, wspieranej przy tym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zgodnie zatem ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, wersja internetowa: http://sjp.pwn.pl), przez pośrednictwo należy rozumieć działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron. Równorzędnie, przez pośrednictwo rozumie się kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych, a więc załatwianie dla zarobku różnego rodzaju transakcji handlowych między dwiema stronami, uczestniczenie w zawieraniu takich transakcji. W tym zakresie stwierdzić należy, że wykonywane przez podmiot wszelkie czynności zmierzające do zawarcia między dwiema różnymi stronami transakcji handlowych można uznać za pośrednictwo. Z kolei z doktrynalnego punktu widzenia cechą charakterystyczną pośrednictwa odróżniającą ten stosunek od innych umów jest fakt, że bezpośrednią przyczyną zawarcia bezpośrednio lub pośrednio umowy są działania pośrednika. Innymi słowy przez umowę o pośrednictwo należałoby rozumieć taki stosunek prawny istniejący pomiędzy dwiema stronami, z których jedna (pośrednik) otrzymuje zlecenie od drugiej, aby doprowadzić do wymiany gospodarczej świadczeń z osobą trzecią, przy czym znalezienie kontrahenta ma stanowić bezpośredni i decydujący rezultat starań pośrednika. Bezpośrednim celem aktywności pośrednika jest wywołanie skutku prawnego, polegającego na wprowadzeniu zleceniodawcy (podmiotu zastępowanego) w stosunek umowny z osobą trzecią.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa” warto odnieść się do wyroku z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, w którym TSUE stwierdził, że pojęcie pośrednictwa „(…) obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa. W tym kontekście celem takiej działalności jest uczynić wszystko co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę, przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy (zob. podobnie wyrok z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 CSC Financial Services, Rec. str. I-10237, pkt 39). Natomiast nie ma miejsca działalność polegająca na pośrednictwie, jeśli jedna ze stron umowy zleca podwykonawcy część czynności faktycznych związanych z umową (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie CSC Financial Services, pkt 40)” – pkt 23.

Z kolei w wyroku z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs & Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd. TSUE wskazał w kwestii znaczenia słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 cześć B lit. d pkt 5, że „odnosi się ono do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywaniu kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy. Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem”.

W konsekwencji, w świetle orzecznictwa TSUE „usługa pośrednictwa” powinna mieć następujące cechy:

pośrednik nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i jego działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów,

strona transakcji finansowej wypłaca pośrednikowi wynagrodzenie za świadczoną przez niego usługę pośrednictwa,

celem działań pośrednika jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę (a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy),

czynności pośrednika nie ograniczają się do dopełnienia formalności administracyjnych związanych z umową (nie może to być np. wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

Tym samym działalność pośrednika nie może sprowadzać się jedynie do kojarzenia podmiotów zainteresowanych zawarciem umowy pożyczki, kredytu, czy innego produktu finansowego.

Wnioskodawca będzie świadczyć na rzecz Kontrahentów usługi polegające na wskazywaniu podmiotów potencjalnie zainteresowanych realizowanymi przez tych Kontrahentów projektami oraz udzieleniem im finansowania. W zamian za świadczone Usługi Wnioskodawcy będzie przysługiwało wynagrodzenie prowizyjne uzależnione od wysokości faktycznie wpłaconych środków finansowych przez Inwestora na rzecz Kontrahenta.

Analiza przedstawionych okoliczności sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że świadczona przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta Usługa nie może być zakwalifikowana jako usługa pośrednictwa finansowego. Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jedynie wskazuje podmioty potencjalnie zainteresowane realizowanymi przez Kontrahentów projektami oraz udzieleniem im finansowania. Poza tym, Wnioskodawca nie będzie uczestniczył w negocjacjach dotyczących warunków ewentualnej umowy pomiędzy Kontrahentami a Inwestorami ani w zawarciu przez nich umowy, nie będzie też działał jako pełnomocnik żadnej ze stron. Działalność Wnioskodawcy ogranicza się więc do czynności technicznych, czyli do wskazania podmiotów mogących udzielić finansowania Kontrahentowi. Dalsze ustalenia co do formy tego finansowania zależą już od ustaleń poczynionych przez Kontrahentów i Inwestorów (mogą to być pożyczki, kredyty, nabycie lub objęcie obligacji, udziałów albo akcji), co pozostaje poza zainteresowaniem Wnioskodawcy.

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi nie wypełniają zatem wskazanych wyżej istotnych elementów dla usługi pośrednictwa. Brak jest bowiem elementów przemawiających za uznaniem tego typu usług za „odrębną działalność pośrednictwa, której celem zasadniczym jest czynienie wszystkiego co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę”. Trudno uznać, że samo znalezienie potencjalnego Inwestora jest już „uczynieniem wszystkiego co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę”, a z opisu sprawy wynika, że świadczenie Wnioskodawcy ogranicza się wyłącznie do czynności polegających na wskazywaniu osób potencjalnie zainteresowanych realizowanymi przez Kontrahentów projektami. Na powyższą kwalifikację nie może mieć również wpływu fakt, że za świadczone usługi Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie prowizyjne. W konsekwencji, usługi te nie mogą korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38, pkt 40a ani pkt 41 ustawy o VAT i będą opodatkowane podstawową stawką podatku, 23%.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r. poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin