Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4015.164.2017.1.JKu
z 14 listopada 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 9 października 2017 r. (data wpływu – 11 października 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych dokonania nakładu z majątku osobistego na majątek wspólny – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 października 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych dokonania nakładu z majątku osobistego na majątek wspólny.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny/zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim. Pomiędzy Wnioskodawcą i jego żoną istnieje ustrój małżeńskiej wspólności ustawowej. Dla zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawca i jego żona zamierzają nabyć prawo własności lokalu mieszkalnego, które ma wejść do majątku wspólnego małżonków. W tym celu Wnioskodawca i jego małżonka zawarli 3 października 2017 roku w formie aktu notarialnego umowę deweloperską z deweloperem. W umowie deweloperskiej cenę nabycia lokalu mieszkalnego strony uzgodniły na kwotę 688.452,00 zł.

W umowie deweloperskiej Wnioskodawca i jego żona oświadczyli, iż nabycia opisanego w umowie lokalu mieszkalnego zamierzają dokonać ze środków pochodzących z ich majątku objętego wspólnością ustawową. Przy czym, kwota 400.000,00 zł pochodziła będzie z majątku osobistego żony Wnioskodawcy (na który składają się środki pochodzące z darowizny otrzymanej przez żonę Wnioskodawcy od ojca, środki pochodzące z uprzedniego zbycia lokalu mieszkalnego stanowiącego majątek osobisty żony Wnioskodawcy i środki pochodzące z oszczędności zgromadzonych przez żonę Wnioskodawcy przed zawarciem związku małżeńskiego) i stanowiła będzie nakład na majątek wspólny małżonków w rozumieniu art. 45 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Natomiast pozostała kwota w wysokości 288.452,00 zł pochodziła będzie z majątku wspólnego małżonków.

Przed zawarciem umowy deweloperskiej 2 października 2017 roku żona Wnioskodawcy uiściła na rachunek dewelopera ze swojego rachunku bankowego, ze środków stanowiących jej majątek osobisty kwotę 68.845,20 zł tytułem zadatku, który to zadatek ma zostać docelowo zaliczony przez dewelopera na poczet ceny nabycia lokalu mieszkalnego. Pozostała część ceny nabycia lokalu mieszkalnego uiszczona ma być w ratach na otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy prowadzony dla dewelopera przez bank.

Pozostała poza zadatkiem część środków, które wydatkowane mają być na zakup lokalu z majątku osobistego żony Wnioskodawcy, to jest łącznie kwota 331.154,80 zł, przelana będzie bezpośrednio z rachunku bankowego żony Wnioskodawcy na otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy prowadzony dla dewelopera przez bank.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przedstawionym powyżej stanie faktycznym prawidłowy jest pogląd, że wydatkowanie z majątku osobistego żony Wnioskodawcy kwoty 68.845,20 zł na poczet zadatku, który podlegał będzie zaliczeniu na poczet ceny nabycia, uiszczonego w związku z zawartą przez Wnioskodawcę i jego żonę umową deweloperską dotyczącą nabycia lokalu mieszkalnego, który to lokal ma wejść do majątku wspólnego małżonków, a w przyszłości zapłata na rzecz dewelopera z majątku osobistego żony Wnioskodawcy kwoty 331.154,80 zł na poczet ceny nabycia tego lokalu stanowią nakłady z majątku osobistego żony Wnioskodawcy na majątek wspólny małżonków w rozumieniu art. 45 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy i jako takie nie mogą być zakwalifikowane jako darowizna środków pieniężnych na rzecz Wnioskodawcy, a w konsekwencji nie powodują po stronie Wnioskodawcy powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowym jest pogląd, że w przedstawionym stanie faktycznym wydatkowanie z majątku osobistego żony Wnioskodawcy kwoty 68.845.20 zł na poczet zadatku, który podlegał będzie zaliczeniu na poczet ceny nabycia, uiszczonego w związku z zawartą przez Wnioskodawcę i jego żonę umową deweloperską dotyczącą nabycia lokalu mieszkalnego, który to lokal ma wejść do majątku wspólnego małżonków, a w przyszłości zapłata na rzecz dewelopera z majątku osobistego żony Wnioskodawcy kwoty 331.154,80 zł na poczet ceny nabycia tego lokalu stanowią nakłady z majątku osobistego żony Wnioskodawcy na majątek wspólny małżonków w rozumieniu art. 45 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy i jako takie nie mogą być zakwalifikowane jako darowizna środków pieniężnych na rzecz Wnioskodawcy i w konsekwencji nie powodują po stronie Wnioskodawcy powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Przepisy prawa podatkowego nie definiują pojęcia darowizny. W konsekwencji zastosowanie znajduje definicja umowy darowizny zawarta w art. 888 § 1 ustawy Kodeks cywilny, zgodnie z którą przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. W świetle tej definicji darowizna polega na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych lub środków pieniężnych, bądź na innych dyspozycjach majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Do zawarcia umowy darowizny niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Reasumując, daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy darowizny, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta polegać będzie na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego.

W ocenie Wnioskodawcy w zaistniałym stanie faktycznym nie dojdzie po stronie Wnioskodawcy do przysporzenia majątkowego, które nosiłoby cechy darowizny i które tym samym podlegałoby opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Przede wszystkim zauważyć należy, iż Wnioskodawca i jego żona nie złożyli oświadczeń woli z których wynikałby zamiar przesunięcia środków pieniężnych z majątku osobistego żony Wnioskodawcy do majątku Wnioskodawcy. Wskazać należy, że pomiędzy Wnioskodawcą i jego żoną obowiązuje ustrój wspólności majątkowej. Środki wydatkowane już przez żonę Wnioskodawcy z jej majątku osobistego na poczet zadatku, jak również środki, które mają być w przyszłości wydatkowane z majątku osobistego żony Wnioskodawcy na poczet zapłaty ceny zakupu ustalonej w umowie deweloperskiej przeznaczone są na zakup lokalu, który wejdzie do majątku wspólnego małżonków.

Majątek wspólny małżonków stanowi wspólność łączną. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym. Nie mogą też żądać podziału majątku objętego wspólnością, ani rozporządzać udziałami, które przypadłyby im w razie ustania wspólności (art. 35 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy). Nie można zatem uznać, iż w konsekwencji wydatkowania środków na zakup lokalu z majątku osobistego żony Wnioskodawcy dojdzie do nieodpłatnego powiększenia majątku Wnioskodawcy, kosztem majątku jego żony. Lokal nabyty częściowo ze środków pochodzących z majątku osobistego żony Wnioskodawcy po wejściu do majątku wspólnego małżonków zwiększał będzie bowiem majątek obojga małżonków, a nie tylko Wnioskodawcy. Ponieważ w konsekwencji wydatkowania środków z majątku osobistego żony Wnioskodawcy dojdzie do powiększenia majątku wspólnego obojga małżonków, środki te w ocenie Wnioskodawcy stanowiły będą niewątpliwie nakład na majątek wspólny w rozumieniu art. 45 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy i jako takie w przypadku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej podlegały będą zwrotowi.

Jak zaznaczył Wnioskodawca, kwoty wydatkowane już przez jego żonę z jej majątku osobistego na poczet zadatku związanego z zawarciem umowy deweloperskiej, jak również kwoty, które mają być w przyszłości wydatkowane z majątku osobistego żony Wnioskodawcy na poczet zapłaty ceny zakupu lokalu mieszkalnego przekazane zostały lub będą przekazane na rachunek dewelopera oraz na otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy prowadzony dla dewelopera przez bank, a nie na rachunek bankowy Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie będzie mógł więc w żadnym momencie kwotami tymi swobodnie dysponować, ani czerpać z nich pożytków.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2017 r., poz. 833, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ww. ustawy).

Jak wynika z przywołanych przepisów, opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie tylko z tytułów ściśle określonych w ustawie. Jako, że Wnioskodawca we wniosku odwołuje się do darowizny należy przybliżyć jej definicję.

Ponieważ przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują pojęcia „darowizna”, należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r., poz. 459, ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Z treści art. 890 § 1 ww. ustawy wynika natomiast, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Zatem daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy tegoż zobowiązania, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści art. 889 ustawy.

Stosownie do treści art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2017 r., poz. 682), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Z kolei w myśl art. 33 pkt 1, 2 i 10 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

• przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
• przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
• przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
  
  

Wyżej powołane przepisy maja zastosowanie jeżeli ich stosowanie nie zostało wyłączone małżeńską umową majątkową (art. 47 § 1 ww. ustawy). Zgodnie bowiem z treścią art. 47 § 1 cyt. ustawy, małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.

Zatem w sytuacji, gdy z majątku osobistego małżonkowie nabywają dany składnik przyjmowany do ich majątku wspólnego winno temu towarzyszyć stosowne rozporządzenie tym majątkiem (majątkiem osobistym).

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim. Pomiędzy Wnioskodawcą i jego żoną istnieje ustrój małżeńskiej wspólności ustawowej. Dla zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawca i jego żona zamierzają nabyć prawo własności lokalu mieszkalnego, które ma wejść do majątku wspólnego małżonków. W tym celu Wnioskodawca i jego małżonka zawarli 3 października 2017 roku w formie aktu notarialnego umowę deweloperską z deweloperem. W umowie deweloperskiej cenę nabycia lokalu mieszkalnego strony uzgodniły na kwotę 688.452,00 zł. W umowie deweloperskiej Wnioskodawca i jego żona oświadczyli, iż nabycia opisanego w umowie lokalu mieszkalnego zamierzają dokonać ze środków pochodzących z ich majątku objętego wspólnością ustawową, przy czym kwota 400.000,00 zł pochodziła będzie z majątku osobistego żony Wnioskodawcy i stanowiła będzie nakład na majątek wspólny małżonków w rozumieniu art. 45 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, natomiast pozostała kwota w wysokości 288.452,00 zł pochodziła będzie z majątku wspólnego małżonków. Przed zawarciem umowy deweloperskiej, 2 października 2017 roku żona Wnioskodawcy uiściła na rachunek dewelopera ze swojego rachunku bankowego, ze środków stanowiących jej majątek osobisty kwotę 68.845,20 zł tytułem zadatku, który to zadatek ma zostać docelowo zaliczony przez dewelopera na poczet ceny nabycia lokalu mieszkalnego. Pozostała część ceny nabycia lokalu mieszkalnego uiszczona ma być w ratach na otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy prowadzony dla dewelopera przez bank. Pozostała poza zadatkiem część środków, które wydatkowane mają być na zakup lokalu z majątku osobistego żony Wnioskodawcy, to jest łącznie kwota 331.154,80 zł, przelana będzie bezpośrednio z rachunku bankowego żony Wnioskodawcy na otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy prowadzony dla dewelopera przez bank.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe, wskazać należy, iż rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest stwierdzenie dopuszczalności rozporządzania przez małżonków poszczególnymi składnikami majątku wspólnego lub odrębnego czy też określenie charakteru prawnego tego rodzaju czynności rozporządzających (może stanowić to domenę ewentualnego postępowania podatkowego). W konsekwencji, w przedmiotowej sprawie kwestia ustalenia skutków prawnych czynności przekazania środków pieniężnych jest wyłącznie okolicznością faktyczną.

Skoro zatem, jak wynika z treści wniosku, przelew środków przez żonę Wnioskodawcę na konto dewelopera, w celu nabycia lokalu mieszkalnego do majątku wspólnego Wnioskodawcy i jego żony, stanowił/będzie stanowił jedynie nakład na majątek wspólny z majątku osobistego żony Wnioskodawcy i nie przybrał/nie przybierze postaci umowy darowizny ani też innej czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, to należy zgodzić się z Wnioskodawcą, iż przekazanie tych środków nie powoduje powstania obowiązku podatkowego na gruncie podatku od spadków i darowizn. Z treści wniosku wynika bowiem, że według umowy z deweloperem lokal mieszkalny będzie wchodził w skład majątku wspólnego małżonków, niezależnie od proporcji kwot wydatkowanych na jego nabycie, pochodzących z majątku osobistego żony i majątku wspólnego małżonków.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2017 r., poz. 1369, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.