Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.295.2017.1.SR
z 28 listopada 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 26 września 2017 r. (data wpływu 3 października 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczenia na zaspokajanie potrzeb rodziny wypłacanego przez komornika – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 października 2017 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczenia na zaspokajanie potrzeb rodziny wypłacanego przez komornika.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni w dniu 25 grudnia 1993 r. zawarła związek małżeński z …. Pomiędzy małżonkami istniała wspólność ustawowa małżeńska, nie zawierali oni żadnych majątkowych umów małżeńskich. Z małżeństwa tego pochodzi dwójka dzieci zamieszkujących z Wnioskodawczynią.

Wnioskodawczyni i Jej mąż posiadają wspólny rachunek bankowy w … S.A. (dalej: Bank). Do dokonywania dyspozycji na tym rachunku, w szczególności pobrania gotówki niezbędne jest współdziałanie obu ww. osób. Jednakże ze względu na istniejący spór pomiędzy małżonkami, działania takie nie są podejmowane.

W trakcie trwania wspólności majątkowej, Wnioskodawczyni i Jej mąż nabyli dwie nieruchomości. Następnie małżonkowie wynajęli je osobie trzeciej. Czynsz z tytułu najmu jest przelewany na ww. wspólny rachunek bankowy. Na konto to nie wpływają inne świadczenia, poza ww. czynszem. Dochód z tytułu czynszu najmu jest opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W celu sfinansowania wzniesienia budynków na dwóch ww. nieruchomościach, mąż Wnioskodawczyni w 2014 r. zaciągnął dwie pożyczki w banku … S.A., czyli w tym samym, w którym małżonkowie posiadają wspólny rachunek bankowy. W ramach zabezpieczenia tego kredytu mąż Wnioskodawczyni zawarł dwie umowy cesji wierzytelności, w ramach których przelał na rzecz Banku przysługujące mu istniejące i przyszłe wierzytelności z tytułu czynszu najmu ww. dwóch nieruchomości. Innymi słowy, jedynym zobowiązanym z tytułu umów kredytu jest mąż Wnioskodawczyni i wyłącznie on dokonał zabezpieczenia spłaty tego kredytu w formie cesji przysługującej mu części (połowy) czynszu najmu.

Obecnie przed Sądem Okręgowym w … toczy się postępowanie sądowe w przedmiocie rozwodu Wnioskodawczyni i Jej męża. Postanowieniem z dnia 10 maja 2016 r. Sąd zabezpieczył powództwo w ten sposób, że zobowiązał męża Wnioskodawczyni do przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny przez płacenie na rzecz Wnioskodawczyni kwoty po 12 000 zł miesięcznie płatnej do dnia 10 każdego miesiąca, z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat poczynając od maja 2016 r. Podstawą prawną tego obowiązku jest art. 27 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. ‒ Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682, dalej: k.r.o.).

Sąd Rejonowy w … wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2017 r. ustanowił rozdzielność majątkową małżonków z dniem 8 listopada 2016 r. Ww. orzeczenie uprawomocniło się z dniem 25 kwietnia 2017 r. Sprawa o podział majątku wspólnego jest obecnie prowadzona przez Sąd Rejonowy w ….

W konsekwencji wydania i uprawomocnienia się orzeczenia o rozdzielności majątkowej 50% należnego czynszu z tytułu najmu wspomnianych wcześniej dwóch nieruchomości przysługuje Wnioskodawczyni, a 50% Jej mężowi. Wnioskodawczyni zaczęła wystawiać najemcy jako osoba fizyczna odrębne faktury na połowę należnego czynszu, czyli co do części, która Jej przysługuje.

Wobec powstania nowej sytuacji prawnej, po powstaniu rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami, Wnioskodawczyni wystąpiła do Banku z wnioskiem o przelewanie należnej Jej części (50%) czynszu na inny rachunek. Bank odmówił wykonania tej dyspozycji klientki. Bank wskazał rachunek techniczny, na który najemca ma dokonywać przelewów, a którego dysponentem jest Bank. Najemca zgodnie z dyspozycją Banku wpłaca na ten rachunek całość wierzytelności czynszowych, w tym tych określonych w fakturach wystawionych przez Wnioskodawczynię. Po potrąceniu przez Bank raty spłaty kredytu (zaciągniętego przez męża Wnioskodawczyni), która przekracza 50% wpłaconego czynszu (a więc ponad kwotę obejmującą cały czynsz należny mężowi Wnioskodawczyni) pozostała część środków jest przekazywana na opisany wcześniej wspólny rachunek Wnioskodawczyni i Jej męża. W konsekwencji na rachunku pozostaje suma, która należy się wyłącznie Wnioskodawczyni i nawet nie stanowi całości należnej kwoty z tytułu czynszu. Jednak Wnioskodawczyni, z uwagi na zawartą wcześniej umowę rachunku bankowego, nie może samodzielnie dysponować swoimi środkami znajdującymi się na tym rachunku bankowym.

Wobec braku dobrowolnych wpłat przez męża Wnioskodawczyni, na podstawie wspomnianego postanowienia Sądu Okręgowego w … z dnia 10 maja 2016 r. oraz braku innych źródeł dochodu, Wnioskodawczyni wszczęła postępowanie egzekucyjne w celu wyegzekwowania zasądzonego świadczenia. W toku egzekucji, wobec braku innych przedmiotów majątku męża Wnioskodawczyni, komornik dokonał zajęcia ww. wspólnego rachunku bankowego. Komornik otrzymuje w ramach niego kwotę jaka pozostaje po „potrąceniu” przez bank raty pożyczki udzielonej mężowi Wnioskodawczyni. Skutkuje to powstaniem sytuacji, w której w toku egzekucji Wnioskodawczyni otrzymuje środki pieniężne, które przynależą się Jej jako 50% czynszu najmu. Dzieje się tak z uwagi na to, że przepis art. 891² Kodeksu postępowania cywilnego pozwala komornikowi na prowadzenie egzekucji przeciwko dłużnikowi z rachunku bankowego, który należy nie tylko do niego, ale również do jego małżonka.

Środki pieniężne uzyskiwane przez Wnioskodawczynię są przeznaczane na utrzymanie Jej oraz dwójki synów. Do zajęcia dokonanego przez Komornika Sądowego przyłączył się organ egzekucji administracyjnej ‒ Naczelnik Urzędu Skarbowego w …, prowadzący egzekucję mającą na celu windykację zaległych należności publicznoprawnych męża Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy, po powstaniu rozdzielności majątkowej, środki jakie otrzymuje Wnioskodawczyni wskutek zajęcia środków pieniężnych znajdujących się na wspólnym z Jej mężem rachunku bankowym, a stanowiących należną (wypłaconą) Jej część czynszu najmu nieruchomości, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
2. Jeżeli do ww. świadczenia mają zastosowanie przepisy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega ono opodatkowaniu, to od jakiego momentu świadczenie takie podlega opodatkowaniu?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni (w odniesieniu do pytania nr 1), środki jakie otrzymuje wskutek egzekucji ze wspólnego rachunku bankowego, a stanowiące należną Jej część czynszu najmu nieruchomości, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Za stanowiskiem takim przemawiają następujące argumenty.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm., dalej: u.p.d.o.f.), przepisów ustawy nie stosuje się do świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską. Przepis ten wyłącza opodatkowanie świadczeń otrzymywanych pomiędzy małżonkami w ramach wspólnoty majątkowej. Z kolei w przypadku powstania rozdzielności majątkowej następuje „przepływ” środków pomiędzy dwoma odrębnymi masami majątkowymi, a w konsekwencji powstaje dochód po stronie obdarzonej. Równocześnie należy podkreślić, że obowiązek podatkowy powstaje dopiero w momencie faktycznego otrzymania takiego świadczenia przez podatnika. Zgodnie z ogólną zasadą, wyrażoną m.in. w art. 1 u.p.d.o.f. przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód danej osoby. W u.p.d.o.f. brak jest legalnej definicji dochodu czy przychodu. W art. 9 u.p.d.o.f. ustawodawca wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, poza wyjątkami, o których stanowi ustawa. Z kolei art. 10 u.p.d.o.f. zawiera katalog źródeł przychodu. Analiza ww. przepisów pozwala przyjąć, za słownikiem języka polskiego, że dochodem jest „suma wpływów, szczególnie pieniężnych, w gospodarce państwa, przedsiębiorstwa, jednostki w określonym czasie; przychód, wpływ” (S. Dubisz: Uniwersalny Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008 r.).

Zważywszy na powyższe oraz ogólne założenia na temat konstrukcji podatku dochodowego należy stwierdzić, że dochód (przychód) w myśl przepisów u.p.d.o.f. pojawia się wówczas, gdy po stronie danej osoby pojawia się przysporzenie majątkowe, osoba dana osiąga pewne aktywa. Należy równocześnie stwierdzić, że nie może być mowy o osiąganiu dochodu, kiedy następuje jedynie przepływ aktywów danej osoby w ramach jej majątku. Przykładem takiej sytuacji jest przelew środków pieniężnych pomiędzy dwoma rachunkami bankowymi tej samej osoby fizycznej. W przedmiotowej sprawie występuje właśnie taka sytuacja, w której środki pieniężne należące do Wnioskodawczyni wskutek działań Banku i komornika są Jej „zabierane”, w celu przekazania ich właśnie Wnioskodawczyni, tyle że na inny rachunek bankowy. Należy bowiem zauważyć, że na wspólnym rachunku bankowym Wnioskodawczyni i Jej męża znajdują się wyłącznie środki należące się Jej z tytułu połowy czynszu najmu nieruchomości. W sensie prawnym, jedynym właścicielem pieniędzy znajdujących się na ww. rachunku jest Wnioskodawczyni, a środki te wchodzą do Jej majątku odrębnego. Innymi słowy, nawet w przypadku niezajęcia tego rachunku przez komornika, jedyną osobą posiadającą uprawnienia do znajdujących się tam środków, mając na uwadze źródło ich pochodzenia, jest Wnioskodawczyni. Na ten rachunek bankowy, mimo wyraźniej innej dyspozycji Wnioskodawczyni nadal wpływa należna wyłącznie Jej połowa czynszu najmu dwóch ww. nieruchomości. Zaistniała sytuacja skutkuje tym, że komornik w celu zaspokojenia wierzyciela, którym jest Wnioskodawczyni, dokonuje zajęcia Jej środków pieniężnych znajdujących się na rachunku wspólnym małżonków. W konsekwencji czynsz należny Wnioskodawczyni przepływa przez Bank i komornika, aby trafił „z powrotem” do Wnioskodawczyni. Wprawdzie od komornika Wnioskodawczyni otrzymuje środki tytułem wyegzekwowanych należności z tytułu zaspokajania potrzeb rodziny, jednakże środki jakie z tego tytułu otrzymuje, były już wcześniej de facto Jej pieniędzmi. Ta kuriozalna sytuacja prawna zachodzi na skutek bezprawnego działania Banku, jednakże Wnioskodawczyni nie ma innych możliwości prawnych, poza powództwem odszkodowawczym, by wymusić na Banku egzekwowanie swoich dyspozycji odnośnie przysługujących Jej pieniędzy, którymi dysponuje Bank. Na gruncie prawa cywilnego i postępowania cywilnego w toku egzekucji dłużnikiem jest mąż Wnioskodawczyni, lecz faktycznie Wnioskodawczyni zaspokaja Swoje roszczenie Swoim majątkiem. Nie następuje tu jakikolwiek przepływ majątku pomiędzy mężem Wnioskodawczyni, a jedynie przepływ w majątku odrębnym Wnioskodawczyni. Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że środki jakie otrzymuje Wnioskodawczyni od komornika, z tytułu wyegzekwowanych należności z tytułu zaspokajania potrzeb rodziny nie stanowią dla Niej przysporzenia. Nie następuje jakikolwiek przepływ aktywów do majątku odrębnego Wnioskodawczyni, a jedynie uzyskanie własnego majątku, na podstawie innego tytułu. Za nieopodatkowaniem środków otrzymywanym przez Wnioskodawczynię przemawia również fakt, że uzyskanie tych pieniędzy jako czynszu najmu podlega opodatkowaniu, a Wnioskodawczyni, uiszcza z tego tytułu podatek i wykazuje w swoich deklaracjach podatkowych. W przypadku opodatkowania środków jakie Wnioskodawczyni otrzymuje od komornika, stanowiłoby to podwójne opodatkowania tego samego przysporzenia podatniczki.

Zdaniem Wnioskodawczyni (w odniesieniu do pytania nr 2), nawet jeżeli uznać, że środki jakie otrzymuje Wnioskodawczyni w skutek zajęcia środków pieniężnych znajdujących się na wspólnym z Jej mężem rachunku bankowym, a stanowiących należną Jej część czynszu najmu nieruchomości, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to należy rozstrzygnąć, od którego momentu świadczenie uzyskiwane przez Wnioskodawczynię powinno podlegać opodatkowaniu, zważywszy na wydany wyrok o ustaleniu rozdzielności majątkowej. W ocenie Wnioskodawczyni najwcześniejszym momentem, od którego świadczenie otrzymywane przez Nią od Jej męża, będzie data uprawomocnienia się orzeczenia o ustaleniu rozdzielności majątkowej, czyli 25 kwietnia 2017 r. Za powyższym stanowiskiem przemawia przede wszystkim charakter takiego orzeczenia.

Co do zasady orzeczenia sądowe mogą mieć charakter deklaratoryjny (określający) lub konstytutywny (ustalający). Wyrok deklaratywny jedynie potwierdza określony stan prawny (np. stosunek najmu). Wyrok konstytutywny natomiast to orzeczenie, które zmienia stosunek materialnoprawny, kształtuje go. Wyrok ustanawiający rozdzielność majątkową małżonków jest przykładem wyroku konstytutywnego (Gromek K.: Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Legalis 2016; Ignaczewski: Komentarz do przepisów KRO regulujących przymusową rozdzielność majątkową, Legalis 2017). Do zniesienia wspólności ustawowej dochodzi w drodze orzeczenia sądowego kształtującego nowy ustrój majątkowy małżonków. Ustanowienie rozdzielności majątkowej małżonków nastąpi w typowej sytuacji z dniem wydania wyroku, taki skutek ma także brak wskazania daty w orzeczeniu. Jest jednak możliwość oznaczenia przez sąd w sentencji orzeczenia wcześniejszej daty, którą w zasadzie będzie data wniesienia powództwa. Sąd może ustanowić rozdzielność z jeszcze wcześniejszą datą, ale może to nastąpić tylko w wyjątkowych wypadkach (na przykład małżonkowie od dawna żyją w faktycznym rozłączeniu, od wielu lat mieszkają i żyją z dala od siebie) ‒ zob. wyrok NSA z dnia 20 września 2012 r., sygn. akt II FSK 341/2011, LEX nr 1244310. Wobec konstytutywnego charakteru wyroku ustalającego rozdzielność majątkową, należy uznać, że najwcześniejszą datą, od której powstanie obowiązek podatkowy z tytułu przychodu w postaci świadczeń jakie Wnioskodawczyni uzyska w celu zaspokojenia potrzeb rodziny jest data uprawomocnienia się wyroku ustalającego rozdzielność majątkową. Dopiero o tej daty pomiędzy małżonkami powstaje nowy stosunek prawny regulujący ich relacje majątkowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni w dniu 25 grudnia 1993 r. zawarła związek małżeński z …. Pomiędzy małżonkami istniała wspólność ustawowa małżeńska, nie zawierali oni żadnych majątkowych umów małżeńskich. Z małżeństwa tego pochodzi dwójka dzieci zamieszkujących z Wnioskodawczynią. Wnioskodawczyni i Jej mąż posiadają wspólny rachunek bankowy w …S.A. (dalej: Bank). Do dokonywania dyspozycji na tym rachunku, w szczególności pobrania gotówki niezbędne jest współdziałania obu ww. osób. Jednakże ze względu na istniejący spór pomiędzy małżonkami, działania takie nie są podejmowane. W trakcie trwania wspólności majątkowej, Wnioskodawczyni i Jej mąż nabyli dwie nieruchomości. Następnie małżonkowie wynajęli je osobie trzeciej. Czynsz z tytułu najmu jest przelewany na ww. wspólny rachunek bankowy. Na konto to nie wpływają inne świadczenia, poza ww. czynszem. Dochód z tytułu czynszu najmu jest opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W celu sfinansowania wzniesienia budynków na dwóch ww. nieruchomościach, mąż Wnioskodawczyni w 2014 r. zaciągnął dwie pożyczki w tym samym banku, w którym małżonkowie posiadają wspólny rachunek bankowy. W ramach zabezpieczenia tego kredytu mąż Wnioskodawczyni zawarł dwie umowy cesji wierzytelności, w ramach których przelał na rzecz Banku przysługujące mu istniejące i przyszłe wierzytelności z tytułu czynszu najmu ww. dwóch nieruchomości. Innymi słowy, jedynym zobowiązanym z tytułu umów kredytu jest mąż Wnioskodawczyni i wyłącznie on dokonał zabezpieczenia spłaty tego kredytu w formie cesji przysługującej mu części (połowy) czynszu najmu. Obecnie przed Sądem Okręgowym w … toczy się postępowanie sądowe w przedmiocie rozwodu Wnioskodawczyni i Jej męża. Postanowieniem z dnia 10 maja 2016 r. Sąd zabezpieczył powództwo w ten sposób, że zobowiązał męża Wnioskodawczyni do przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny przez płacenie na rzecz Wnioskodawczyni kwoty po 12 000 zł miesięcznie płatnej do dnia 10 każdego miesiąca, z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat poczynając od maja 2016 r. Podstawą prawną tego obowiązku jest art. 27 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Sąd Rejonowy w … wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2017 r. ustanowił rozdzielność majątkową małżonków z dniem 8 listopada 2016 r. Ww. orzeczenie uprawomocniło się z dniem 25 kwietnia 2017 r. Sprawa o podział majątku wspólnego jest obecnie prowadzona przez Sąd Rejonowy w …. W konsekwencji wydania i uprawomocnienia się orzeczenia o rozdzielności majątkowej 50% należnego czynszu z tytułu najmu wspomnianych wcześniej dwóch nieruchomości przysługuje Wnioskodawczyni, a 50% Jej mężowi. Wnioskodawczyni zaczęła wystawiać najemcy jako osoba fizyczna odrębne faktury na połowę należnego czynszu, czyli co do części, która Jej przysługuje. Wobec powstania nowej sytuacji prawnej, po powstaniu rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami, Wnioskodawczyni wystąpiła do Banku z wnioskiem o przelewanie należnej Jej części (50%) czynszu na inny rachunek. Bank odmówił wykonania tej dyspozycji klientki. Bank wskazał rachunek techniczny, na który najemca ma dokonywać przelewów, a którego dysponentem jest Bank. Najemca zgodnie z dyspozycją Banku wpłaca na ten rachunek całość wierzytelności czynszowych, w tym tych określonych w fakturach wystawionych przez Wnioskodawczynię. Po potrąceniu przez Bank raty spłaty kredytu (zaciągniętego przez męża Wnioskodawczyni), która przekracza 50% wpłaconego czynszu (a więc ponad kwotę obejmującą cały czynsz należny mężowi Wnioskodawczyni) pozostała część środków jest przekazywana na opisany wcześniej wspólny rachunek Wnioskodawczyni i Jej męża. W konsekwencji na rachunku pozostaje suma, która należy się wyłącznie Wnioskodawczyni i nie stanowi całości należnej kwoty z tytułu czynszu. Jednak Wnioskodawczyni, z uwagi na zawartą wcześniej umowę rachunku bankowego, nie może samodzielnie dysponować swoimi środkami znajdującymi się na tym rachunku bankowym. Wobec braku dobrowolnych wpłat przez męża Wnioskodawczyni, na podstawie wspomnianego postanowienia Sądu Okręgowego w .. z dnia 10 maja 2016 r. oraz braku innych źródeł dochodu, Wnioskodawczyni wszczęła postępowanie egzekucyjne w celu wyegzekwowania zasądzonego świadczenia. W toku egzekucji, wobec braku innych przedmiotów majątku męża Wnioskodawczyni, komornik dokonał zajęcia ww. wspólnego rachunku bankowego. Komornik otrzymuje w ramach niego kwotę jaka pozostaje po „potrąceniu” przez bank raty pożyczki udzielonej mężowi Wnioskodawczyni. Skutkuje to powstaniem sytuacji, w której w toku egzekucji Wnioskodawczyni otrzymuje środki pieniężne, które przynależą się Jej jako 50% czynszu najmu. Środki pieniężne uzyskiwane przez Wnioskodawczynię są przeznaczane na utrzymanie Jej oraz dwójki synów.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł, do których kwalifikuje się przychód danego rodzaju został wymieniony w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W pkt 9 ww. przepisu wymieniono jako źródło przychodu ‒ „inne źródła”.

Zgodnie natomiast z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Zauważyć należy, że powołany wyżej przepis wymienia określone rodzaje przychodów stanowiące pewien katalog o charakterze otwartym, a tym samym nie rozstrzyga w sposób ostateczny co jest przychodem z „innych źródeł”. Użycie przez ustawodawcę zwrotu „w szczególności” przesądza, że przedmiotowy katalog nie ma charakteru zamkniętego, wyczerpującego. Innymi słowy, przychody niemieszczące się w źródłach przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ww. ustawy i niewymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych przewidzianych w tej ustawie stanowią przychody z innych źródeł.

Natomiast, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów tej ustawy nie stosuje się do świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską.

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają wyłącznie świadczenia na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objęte wspólnością majątkową małżeńską.

Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682). Stosownie do art. 27 Kodeksu oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

Obowiązek ten – jako wynikający z przepisu powszechnie obowiązującego – powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa i gaśnie z chwilą jego ustania, orzeczenia separacji lub unieważnienia. Rodzaj i zakres potrzeb, które powinny zostać zaspokojone, zależą od uzasadnionych indywidualnych okoliczności dotyczących każdego z członków rodziny.

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

W myśl art. 52 § 1 ww. Kodeksu, z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Natomiast, zgodnie art. 52 § 2 ww. Kodeksu, rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że możliwość skorzystania z wyłączenia określonego w art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależniona jest od łącznego spełnienia wszystkich zawartych w tym przepisie przesłanek, a mianowicie:

• przyznane świadczenie musi być przeznaczone na zaspokojenie potrzeb rodziny,
  

• potrzeby rodziny muszą być zgodne z określonymi w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,
  

• świadczenie musi być objęte wspólnością majątkową małżeńską.
  
  

Należy podkreślić, że wszelkie wyłączenia i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy ich dotyczące powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym przypadku zastosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nie zachodzą przesłanki do wyłączenia z opodatkowania uzyskanego przez Wnioskodawczynię świadczenia z tytułu zaspokajania potrzeb rodziny egzekwowanego przez komornika, na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem Sąd Rejonowy w … w dniu 3 kwietnia 2017 r. ustanowił rozdzielność majątkową wobec Wnioskodawczyni i Jej męża. Fakt wydania przez Sąd ww. orzeczenia wyklucza zatem istnienie między małżonkami wspólności majątkowej, a zatem nie został spełniony jeden z warunków koniecznych dla skorzystania z ww. wyłączenia. Przepis art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na konieczność istnienia między małżonkami wspólności majątkowej.

Powyższe oznacza, że w opisanej sytuacji zabezpieczenie przyznane Wnioskodawczyni przez Sąd na podstawie postanowienia w toku procesu o rozwód, na czas trwania tego procesu, nie jest objęte wyłączeniem przedmiotowym wskazanym w art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, uzyskiwane przez Wnioskodawczynię na podstawie wyroku Sądu świadczenie na zaspokajanie potrzeb rodziny egzekwowane przez komornika od męża Wnioskodawczyni, w sytuacji rozdzielności majątkowej małżonków, stanowi dla Niej przychód z innych źródeł określony w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wskazane przez Wnioskodawczynię okoliczności, że pieniądze pochodzą z rachunku wspólnego małżonków i stanowią należną Jej część czynszu, do którego Wnioskodawczyni nie ma obecnie samodzielnego dostępu, są obojętne z punktu widzenia przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie mają znaczenia dla obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu uzyskania ww. przychodu, gdyż nie zmieniają podstawy prawnej zasądzenia przez Sąd świadczenia. Zatem, otrzymane przez Wnioskodawczynię świadczenie stanowi dla Niej przychód w całości podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ze względu na to, że zgodnie art. 52 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia, to dniem, od którego powstał u Wnioskodawczyni obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu ww. przychodu jest dzień 8 listopada 2016 r., który został wskazany przez Sąd Rejonowy w … w wyroku z dnia 3 kwietnia 2017 r. ustanawiającym rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami. Zatem, stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskiwane przez Wnioskodawczynię świadczenia z tytułu zaspokajania potrzeb rodziny od momentu ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.