Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-3.4011.228.2017.2.SK
z 21 grudnia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 201 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku który wpłynął do tut. Organu 24 października 2017 r., uzupełnionym pismem z 21 listopada 2017 r. (data wpływu 23 listopada 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 października 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 10 listopada 2017 r. Znak: 0111-KDIB2-3.4011.228.2017.1.SK, wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano pismem z 21 listopada 2017 r. (data wpływu 23 listopada 2017 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni składając zeznanie podatkowe PIT-37 za 2016 r. skorzystała z ulgi na dziecko jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Z tej samej ulgi skorzystał ojciec małoletniego dziecka, odliczając 50% ulgi prorodzinnej. Dziecko urodziło się 3 maja 2010 r., pochodzi ze związku pozamałżeńskiego. Ojciec dziecka uznał ojcostwo przed Urzędnikiem Stanu Cywilnego. Początkowo rodzice wspólnie zajmowali się wychowaniem małoletniego. Od 2012 r. rodzice nie mieszkają razem, wychowaniem małoletniego zajmuje się matka dziecka, tj. Wnioskodawczyni. To ona wykonuje władzę rodzicielską. Ojciec nie interesuje się dzieckiem, nie ma ustalonych kontaktów z synem i nie została mu również ograniczona władza rodzicielska. Ojciec nie utrzymuje żadnych kontaktów z małoletnim, nie uczestniczy w zaspakajaniu jego potrzeb psychofizycznych. Rodzice małoletniego przed Sądem Rejonowym w dniu 1 października 2012 r. zawarli ugodę dotyczącą alimentów. Zgodnie z treścią ugody ojciec dziecka zobowiązał się łożyć na rzecz małoletniego alimenty w wysokości 450 zł miesięcznie, płatne do rak matki do dnia 10-go każdego miesiąca. Ojciec małoletniego od sierpnia 2012 r. nie wywiązuje się z obowiązku alimentacyjnego. W związku z powyższym Wnioskodawczyni złożyła do Komornika Sądowego wniosek o egzekucję świadczenia alimentacyjnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w piśmie z 21 listopada 2017 r. (data wpływu do tut. Organu 23 listopada)):

Czy w świetle art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ulga na dziecko za rok podatkowy 2016 należy się w całości Wnioskodawczyni, skoro ojciec dziecka nie wykonuje władzy rodzicielskiej?

Zdaniem Wnioskodawczyni (stanowisko ostatecznie sformułowane w piśmie z 21 listopada 2017 r. (data wpływu do tut. Organu 23 listopada)), to jej powinna przysługiwać cała ulga prorodzinna na syna. Jest ona bowiem jedyną osobą, która wykonuje władzę rodzicielską, zajmuje się wychowaniem syna i opieką nad nim. Czuwa nad jego prawidłowym rozwojem, zdrowiem i wychowaniem. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 sierpnia 2016 r. dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej i jej wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest posiadanie władzy rodzicielskiej a czym innym jej wykonywanie, utożsamianie tych dwóch pojęć na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską. Do nabycia prawa do ulgi prorodzinnej niezbędne jest zatem faktyczne wykonywanie władzy rodzicielskiej, nie jest wystarczające np. samo płacenie alimentów (wyrok NSA z dnia 27 lipca 2016 r. II FSK 2360/15). Zgodnie z literalnym brzmieniem art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podstawowym obowiązkiem jaki musi być spełniony przez rodzica małoletniego dziecka dla zastosowania przedmiotowej ulgi jest wykonywanie przez rodzica władzy rodzicielskiej w stosunku do małoletniego rozumianej w szczególności jako sprawowanie faktycznej pieczy nad dzieckiem, wykonywanie zarządu majątkiem dziecka, jego wychowanie, troszczenie się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, a wiec zapewnienie (zabezpieczenie) wszystkich potrzeb dziecka od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zasady korzystania z ulgi na dzieci określa art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.).

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ww. ustawy od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską,
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

W myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy – odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
   
   1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
      
   2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a);
2. dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
   
3. trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:
   
   1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
      
   2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
      
   3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
   
   

Stosownie do art. 27f ust. 2a cyt. ustawy, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Z przepisu art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 ww. ustawy – odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Jak wynika z treści art. 92 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 682) – dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. W myśl art. 93 § 1 ww. kodeksu – władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 ww. ustawy). Stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Wysokość odliczenia z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit.

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do małoletniego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu.

Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy. Co istotne, kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej, z tym, że biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania „lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej”, tj. po wyrazach „kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych”, należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców – z których każdy ma prawo do zastosowania ulgi – jest podział tej kwoty w częściach równych. Tym samym, możliwość skonsumowania kwoty ulgi przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady) wymagającego zgody obojga rodziców.

W przywołanym wyżej art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – zdanie drugie – ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru, w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Istotne jest jednak to, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu ulgi określonego ustawą. W związku z tym możliwe jest skorzystanie z odliczenia od podatku przez jednego z rodziców w większej proporcji (np. w zależności od czasu spędzonego z dziećmi), przy czym konieczne jest w tym zakresie uzyskanie porozumienia pomiędzy osobami uprawnionymi, gdyż to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym względzie. Natomiast w sytuacji braku takiego porozumienia odliczenie przysługuje w częściach równych. Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest natomiast wymagane w przypadku, gdy tylko jeden z rodziców spełnia warunki do zastosowania odliczenia na podstawie art. 27f ust. 1 ww. ustawy.

Podkreślenia wymaga, że warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”.

Jak bowiem wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, „(…) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy, a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (…).”

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego sprawy oraz jego uzupełnienia wynika, że Wnioskodawczyni składając zeznanie podatkowe za 2016 r. skorzystała z ulgi na dziecko jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Z tej samej ulgi skorzystał ojciec małoletniego dziecka, odliczając 50% ulgi prorodzinnej. Początkowo rodzice wspólnie zajmowali się wychowaniem dziecka. Od 2012 r. rodzice nie mieszkają razem, wychowaniem małoletniego syna zajmuje się Wnioskodawczyni. Ojciec dziecka nie interesuje się dzieckiem, nie ma ustalonych kontaktów z synem. Nie została mu również ograniczona władza rodzicielska. Ojciec nie utrzymuje żadnych kontaktu z dzieckiem, nie uczestniczy w zaspakajaniu jego potrzeb psychofizycznych. Ojciec dziecka od sierpnia 2012 r. nie wywiązuje się z obowiązku alimentacyjnego ustalonego przed Sądem Rejonowym.

Powyższe pozwala twierdzić, że tylko Wnioskodawczyni wykonuje władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem.

W sytuacji zatem, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka, nie ma zastosowania zasada wyrażona w art. 27f ust. 4 zdanie drugie, zgodnie z którą przysługującą rodzicom kwotę ulgi na dziecko rodzice dziecka mogą odliczyć w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Sposób podziału ulgi pomiędzy rodziców dziecka jest bowiem, jak już wskazano wyżej, zagadnieniem wtórnym (następczym) wobec samego prawa do ulgi. W konsekwencji, przysługiwanie odliczenia obojgu rodzicom w kwotach równych lub dowolnej proporcji przez nich ustalonej może mieć miejsce tylko wówczas, gdy oboje rodzice wykonują władzę rodzicielską, co w opisanym we wniosku stanie faktycznym sprawy nie ma miejsca.

Mając powyższe na względzie zgodzić należy się ze stanowiskiem Wnioskodawczyni, zgodnie z którym ulga prorodzinna na syna przysługuje jej w pełnej wysokości.

Tym samym stanowisko Wnioskodawczyni uznano za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest zobowiązany ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.