Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-1.4012.249.2017.1.MAO
z 27 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 6 czerwca 2017 r. (data wpływu 9 czerwca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT licytacyjnej sprzedaży nieruchomości należących do dłużnika Jana O. - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 czerwca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT licytacyjnej sprzedaży nieruchomości należących do dłużnika Jana O.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym wykonującym czynności egzekucyjne przewidziane w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego. W związku z tym, zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz, 1054 z późn. zm.). Strona jest płatnikiem tego podatku od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji, towarów, w tym nieruchomości, będących własnością dłużnika.

Obecnie Strona przewiduje, że będzie dokonywała, w ramach prowadzonej egzekucji, sprzedaży licytacyjnej należących do dłużnika: Jana O., niezabudowanych nieruchomości, dla których Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgi wieczyste. Wg wiedzy Strony nieruchomości położone są na terenie nieobjętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania leżą na obszarze oznaczonym symbolami:

• RP1, tj. tereny rolne w kompleksach żyznych gleb, przeznaczone do produkcji rolnej z zakazem zabudowy poza obiektami służącymi gospodarce rolnej o wysokości budynków do 10 m.;
• RE3, tj. tereny korytarzy ekologicznych i trwałych użytków zielonych wzdłuż cieków wodnych, do pozostawienia jako tereny pastwisk zadrzewień i łąk, na tym terenie dominują grunty nie nadające się do bezpośredniego posadowienia budynków.
  
  

Nieruchomość stanowi działkę nr 26 o powierzchni 0,47 ha.

Nieruchomość stanowi działkę nr 27 o powierzchni 1,13 ha.

Nieruchomość stanowi działkę nr 28 o powierzchni 0,76 ha.

Dłużnik nabył ww. nieruchomości w dniu 20 listopada 2013 r. od Anny Ł. Transakcja nie była opodatkowana podatkiem VAT. Zbywająca Anna Ł. oświadczyła do aktu notarialnego, że ww. nieruchomości tworzą gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni 2,36 ha. Ponadto zbywająca Anna Ł. oświadczyła do aktu notarialnego, że:

• na części działek nr 27 i 28 o łącznej powierzchni 0,2677 ha planowano budowę trzyczęściowego obiektu ochrony zdrowia, parkingu, dwóch szamb szczelnych oraz zjazdu publicznego zgodnie z prawomocną decyzją wydaną przez Starostę w dniu 3 lipca 2012 r. na rzecz poprzedniego inwestora Macieja A.,
• w związku z planowaną na części działek nr 27 i 28 o łącznej powierzchni 0,2677ha budową trzyczęściowego obiektu ochrony zdrowia, parkingu, dwóch szamb szczelnych oraz zjazdu publicznego, decyzją wydaną przez Starostę w dniu 22 czerwca 2012 r. zezwolono poprzedniemu inwestorowi Maciejowi A. na wyłączenie z produkcji rolnej terenu o powierzchni 0,2677ha.
  
  

Ponadto według oświadczenia dłużnika:

1. Dłużnik jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
   
2. Dłużnik prowadzi działalność gospodarczą z zakresu robót elektroenergetycznych.
   
3. Dłużnik nie wiązał żadnych planów z nabytymi nieruchomościami ani nie wykorzystywał ich w prowadzonej działalności.
   
4. Dłużnik nie podejmował działań zmierzających do zabudowy działki gruntu nr 26, 27 lub 28.
   
5. Dłużnik nie podejmował czynności wymagających zaangażowania własnych środków finansowych, zmierzających do podniesienia wartości ww. działek.
   
6. Dłużnik nie wykorzystywał ww. działek w żaden sposób, a tym bardziej do działalności zwolnionej od podatku.
   
7. Zgodnie ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania ww. działki leżą na obszarze oznaczonym symbolami:
   • RP1, tj. tereny rolne w kompleksach żyznych gleb, przeznaczone do produkcji rolnej z zakazem zabudowy poza obiektami służącymi gospodarce rolnej o wysokości budynków do 10 m.,
     
   • RE3, tj. tereny korytarzy ekologicznych i trwałych użytków zielonych wzdłuż cieków wodnych, do pozostawienia jako: tereny pastwisk zadrzewień i łąk, na tym terenie dominują grunty nie nadające się do bezpośredniego posadowienia budynków.
     
     

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy planowana sprzedaż licytacyjna nieruchomości będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, czy też będzie zwolniona z tego podatku? Jeżeli planowana sprzedaż licytacyjna nieruchomości będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, to jaką stawkę podatku VAT należy zastosować?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Uwzględniając stan prawny w zakresie podatku od towarów i usług oraz unormowania wynikające z ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, a także mając na uwadze poprawność realizacji obowiązków podatkowych komornika sądowego jako płatnika podatnika podatku od towarów i usług Strona uważa, że przyszła sprzedaż licytacyjna nieruchomości nie powinna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Z art. 2 pkt 6 ustawy wynika, że przez towary rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy, sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Z powyższych przepisów wynika, że nieruchomość (zarówno gruntowa, jak i zabudowana) spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jej sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Nieruchomościami, w myśl art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.) są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części tych budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Należy podkreślić, że dana czynność podlega opodatkowaniu jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu na podstawie przepisu art. 5 ust. 1 ustawy i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zostanie dokonana przez podmiot będący podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, działający w takim charakterze.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Aby jednak dostawę towarów uznać za działalność gospodarczą należy wykazać, że w momencie jej realizacji Sprzedający zachowywał się jak podatnik, a sprzedawane towary zostały nabyte w celu wykorzystania w działalności gospodarczej.

Zatem kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług.

W kwestii opodatkowania dostawy gruntów istotne znaczenie ma czy w świetle zaprezentowanego opisu sprawy dłużnik, podejmował aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu, jako ze jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy. Natomiast, okoliczność podjęcia m.in. takich czynności jak uzbrojenie terenu, wydzielenie dróg wewnętrznych, uzyskanie przed sprzedażą decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru oraz działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, stanowią o takiej aktywności w zakresie obrotu nieruchomościami, które mogą wskazywać, że czynności sprzedającego przybierają formę zawodową (profesjonalną), a w konsekwencji zorganizowaną.

Problem odnoszący się do rozstrzygnięcia, czy sprzedaż działek jest sprzedażą majątku osobistego, czy też stanowi sprzedaż realizowaną przez podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą, był przedmiotem orzeczenia z dnia 15 września 2011 r., TSUE w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10.

Z tezy powyższego orzeczenia wynika m.in., że „osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolnicza na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 dyrektywy 112, zmienionej dyrektywa 2006/138/WE, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeśli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby”. Trybunał zwrócił uwagę, że inaczej jest w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy.

Trybunał orzekł ponadto, że liczba i zakres transakcji sprzedaży nie ma charakteru decydującego i nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Trybunał stwierdził, że dużych transakcji sprzedaży można dokonywać również jako czynności osobistych.

Zatem jak wynika z powyższego, kryterium decydującym o zaliczeniu transakcji sprzedaży nieruchomości przez osoby fizyczne do działalności gospodarczej jest podejmowanie aktywnych działań angażujących środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców. W konsekwencji powyższego, dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. W przypadku, gdy brak jest przesłanek świadczących o aktywności sprzedawcy w przedmiocie zbycia gruntu, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem - zbycie działki budowlanej nie stanowi działalności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, lecz mieści się w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Ponadto, zgodnie z art. 18 ustawy, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2016 r., poz. 599, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści wskazanego powyżej przepisu wynika zatem, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji w przypadku, gdy wykonuje on czynności egzekucyjne.

W myśl art. 106c ustawy o VAT faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

1. organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
2. komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.
   
   

Zatem fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów.

Powołane powyżej przepisy wskazują, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z wniosku wynika, że przedmiotem licytacji komorniczej jest nieruchomość niezabudowana obejmująca działki gruntu nr 26, 27 i 28 należące do dłużnika Jana O. Dłużnik jest podatnikiem podatku VAT prowadzącym działalność gospodarczą z zakresu robót elektroenergetycznych. Dłużnik nabył ww. nieruchomości w dniu 20 listopada 2013 r. od Anny Ł. Ww. transakcja nie była opodatkowana podatkiem VAT. Zbywająca oświadczyła do aktu notarialnego, że działki gruntu nr 26, 27 i 28 tworzą gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni 2,36 ha. Dłużnik nie wiązał żadnych planów z nabytymi nieruchomościami ani nie wykorzystywał ich w żaden sposób, tj. nie wykorzystywał ich w prowadzonej działalności (w szczególności do działalności zwolnionej od podatku VAT). Ponadto Dłużnik nie podejmował działań zmierzających do zabudowy działek gruntu nr 26, 27 czy 28, jak również nie podejmował czynności wymagających zaangażowania własnych środków finansowych zmierzających do podniesienia wartości ww. działek.

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy, należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie nie można uznać Dłużnika za podatnika podatku od towarów i usług, w związku z planowaną sprzedażą niezabudowanych nieruchomości gruntowych nr 26, 27 i 28 w drodze licytacji komorniczej. Brak jest przesłanek wskazujących na to, że Dłużnik w odniesieniu do przyszłej sprzedaży ww. nieruchomości stanowiącej majątek prywatny będzie działał w charakterze „handlowca” w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT. Zatem zbycie nieruchomości nie nastąpi w ramach działalności gospodarczej, lecz w ramach rozporządzania własnym majątkiem i będzie działaniem w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o VAT nie mają zastosowania. Tym samym sprzedaż niewykorzystywanej w działalności gospodarczej nieruchomości gruntowej obejmującej działki należącej do Dłużnika w drodze licytacji komorniczej nie będzie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż nieruchomość ta stanowi majątek prywatny Dłużnika.

W konsekwencji na Wnioskodawcy jako płatniku nie ciąży obowiązek naliczenia, pobrania i wpłacenia podatku VAT od tej transakcji do właściwego urzędu skarbowego.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
   
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r., poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.