2017.07.25 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL4.4012.113.2017.2.SŚ
z 25 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13 kwietnia 2017 r. (data wpływu 25 kwietnia 2017 r.), pismem z dnia 28 czerwca 2017 r. (data wpływu 6 lipca 2017 r.) uzupełnionym o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

zwolnienia od podatku VAT usług stołówkowych świadczonych na rzecz uczniów Placówek oświatowych, za które płatności dokonują Płatnicy – jest prawidłowe,
zwolnienia od podatku VAT usług stołówkowych świadczonych na rzecz uczniów placówek oświatowych, za które płatności dokonuje MOPS oraz sposobu dokumentowania świadczenia usług stołówkowych – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 kwietnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług stołówkowych świadczonych na rzecz uczniów Placówek oświatowych, za które płatności dokonują Płatnicy w tym MOPS oraz sposobu ich dokumentowania. Wniosek uzupełniono pismem w dniu 6 lipca 2017 r. o doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Miasto jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Na terenie Miasta funkcjonują jednostki budżetowe zajmujące się działalnością oświatową (szkoły, gimnazja, przedszkola).

Z dniem 1 stycznia 2017 r. Miasto rozlicza podatek VAT wspólnie ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi.

Placówki oświatowe dla których organem prowadzącym jest Miasto w ramach swojej działalności opiekuńczo-wychowawczej prowadzą stołówki szkolne, w których przygotowywane są obiady dla uczniów.

Przygotowanie posiłków (PKWiU 56.29.20.0) korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług. Stołówki prowadzone są na zasadach określonych w art. 67a ust. 1 i 2 ustawy o systemie oświaty. Zasadniczym celem stołówek nie jest świadczenie usług gastronomicznych, ale zapewnienie prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych, a w szczególności wspieranie prawidłowego rozwoju dzieci. Sprzedaż posiłków nie ma charakteru komercyjnego. Sprzedaż wszystkich usług świadczonych przez szkoły/przedszkola dokumentowana jest za pomocą wystawianych faktur.

W znacznej większości przypadków zakupu posiłków dla uczniów dokonują rodzice dzieci uczęszczających do placówek. Faktura dokumentująca zakup usług wystawiana jest na rodzica dziecka.

Ponadto, Miasto za pośrednictwem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej (MOPS) posiadającego status jednostki budżetowej Miasta, realizuje zadania własne w zakresie pomocy społecznej polegające na dożywianiu dzieci, w tym uczniów placówek oświatowych. Pomoc w zakresie dożywiania jest przyznawana poszczególnym dzieciom na podstawie decyzji administracyjnej MOPS, który ponosi odpłatność za przyznane posiłki.

W Mieście zdarzają się też sytuacje, w których placówki świadczą usługi stołówkowe na rzecz swoich uczniów, za które częściową bądź całkowitą odpłatność ponoszą podmioty zewnętrzne np. fundacje charytatywne, ośrodki pomocy społecznej z innych jednostek samorządu terytorialnego, niespokrewnione osoby fizyczne, parafie katolickie działające w okolicy danej placówki.

W przypadku płatności za obiady przez osoby niebędące rodzicami dziecka korzystającego z obiadów pojawia się wątpliwość dot. prawidłowości wskazania na wystawianej fakturze nabywcy usługi.

Placówka w takim przypadku wystawia fakturę dla nabywcy płacącego za posiłki, którym jest osoba dokonująca zakupu posiłków dla uczniów danej placówki, tj. odpowiednio fundacja charytatywna, parafia, MOPS. Jednocześnie na fakturze jako odbiorca usługi wskazany jest uczeń placówki. Sprzedawane posiłki nadal korzystają ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem VAT, ze względu na fakt, że nie ulega zmianie przesłanka zwolnienia, tj. świadczenie usług w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane wykonywane w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej oraz o przepisach o systemie oświaty.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy prawidłowe jest uznanie, że w przypadku zakupu obiadów dla uczniów danej szkoły przez niespokrewnione z uczniem osoby, fundacje charytatywne, ośrodki pomocy społecznej innych jednostek samorządu terytorialnego, parafie katolickie nabywcą towaru/usługi jest osoba/instytucja dokonująca płatności za usługę a odbiorcą uczeń korzystający z posiłku?
W uzupełnieniu z dnia 28 czerwca 2017 r. Wnioskodawca doprecyzował, że „Pytanie dotyczy rozstrzygnięcia prawidłowości wykazania na wystawianej fakturze VAT danych nabywcy (tj. osoby zamawiającej i płacącej za posiłki) i odbiorcy (tj. konsumenta) i przeredagował pytanie nr 1 (z wniosku z dnia 13 kwietnia 2017 r.), następująco:
„Czy w opisanym stanie faktycznym, dane dotyczące nabywcy i odbiorcy wykazywane na fakturach VAT wystawianych przez Miasto są prawidłowe?”.
Czy usługi stołówkowe świadczone na rzecz uczniów placówek oświatowych za które płatności dokonują Płatnicy, tj. niespokrewnione z uczniem osoby, fundacje charytatywne, ośrodki pomocy społecznej innych jednostek samorządu terytorialnego, parafie katolickie, podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy o VAT?
Czy prawidłowe jest stanowisko Miasta, że płatności za usługi stołówkowe dokonywane przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (jednostkę budżetową Miasta podlegającą centralizacji) udokumentowane notą obciążeniową pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

W sytuacji gdy osoby fizyczne lub różne instytucje dokonują płatności za zakupione obiady dla uczniów szkoły, w której posiłki są przygotowywane i wydawane, są one nabywcami usług a uczniowie korzystający z zakupionych posiłków są odbiorcami. Zatem faktury VAT wystawiane za posiłki dla uczniów powinny być wystawiane wg następującego schematu:

nabywca − osoba wnioskująca o zakup obiadów dla uczniów danej szkoły (niespokrewniona z uczniem osoba fizyczna, fundacja charytatywna, ksiądz danej parafii),
odbiorca − uczeń szkoły wskazany przez nabywcę jako uprawniony do spożywania posiłku,
nazwa towaru/usługi − obiad uczniowski PKWiU 56.29.20.0 zwolnione od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy o VAT.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy jest zgodne z zapisami art. 106e ustawy o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz.710 ze zm.).

Ad. 2

Usługi stołówkowe świadczone na rzecz uczniów placówek oświatowych, za które płatności dokonują Płatnicy tzn. niespokrewnione z uczniem osoby, fundacje charytatywne, ośrodki pomocy społecznej innych jednostek samorządu terytorialnego, parafie katolickie, są zwolnione od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy o VAT.

W przedmiotowej sprawie bez znaczenia jest okoliczność, że posiłki opłacane są przez innych płatników, bowiem ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia zastosowania zwolnienia od podatku od źródła finansowania, a jedynie określa jaki rodzaj usługi podlega zwolnieniu.

W związku z tym, że świadczone usługi stołówkowe mieszczą się w definicji usług w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą, wykonywanych w formach na zasadach określonych w przepisach o systemie oświaty, w konsekwencji korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie wskazanego przepisu.

Ad. 3

W przypadku płatności za usługi stołówkowe dokonywanej na rzecz placówek oświatowych Miasta przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (jednostkę budżetową Miasta podlegającą centralizacji) pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT, jako transakcje o charakterze wewnętrznym (w ramach tego samego podatnika, tj. Miasta).

Powyższe stanowisko znalazło potwierdzenie w wydanej przez Ministerstwo Finansów broszurze informacyjnej z dnia 24 listopada 2016 r. pt. „Centralizacja rozliczeń w podatku VAT jednostek samorządu terytorialnego”, w której wskazano, że „po centralizacji rozliczeń dostawy towarów i usługi świadczone pomiędzy jednostkami organizacyjnymi danej JST jako czynności o charakterze wewnętrznym będą neutralne z punktu widzenia VAT, tzn. nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT. Natomiast dostawy towarów i świadczenie usług pomiędzy jednostkami organizacyjnymi różnych JST podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych wynikających z ustawy o VAT”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego:

jest prawidłowe – w kwestii zwolnienia od podatku VAT usług stołówkowych świadczonych na rzecz uczniów Placówek oświatowych, za które płatności dokonują Płatnicy,
jest nieprawidłowe – w kwestii zwolnienia od podatku VAT usług stołówkowych świadczonych na rzecz uczniów Placówek oświatowych za które płatności dokonuje MOPS oraz sposobu dokumentowania świadczenia usług stołówkowych.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Podkreślenia wymaga, że na gruncie podatku od towarów i usług, dana czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347, s. 1, z późn. zm.), dalej Dyrektywa 2006/112/WE Rady. Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-2c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Natomiast zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do tej ustawy, przewidziano opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane:

w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej oraz w przepisach o systemie oświaty,
przez podmioty sprawujące opiekę nad dziećmi w wieku do 3 lat.

Jednocześnie art. 43 ust. 17 ustawy stanowi, że zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub
ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że gmina – zgodnie z art. 2 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r., poz. 446, z późn. zm.), posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jest jednostką zasadniczego podziału terytorialnego stopnia podstawowego, posiada osobowość prawną, a zatem zdolność do działania we własnym imieniu.

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów, o czym stanowi art. 6 ust. 1 cyt. ustawy.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ww. ustawy, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych oraz edukacji publicznej (art. 7 ust. 1 pkt 6 i 8 ww. ustawy).

W myśl art. 9 ust. 1 wskazanej ustawy, w celu wykonywania zadań, gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi. Podmioty takie są wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej, które prowadzą swoją działalność w formie zakładu lub jednostki budżetowej.

Zgodnie z art. 9 ust. 2 powołanej ustawy, gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie.

Formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej, określa odrębna ustawa (art. 9 ust. 3 cyt. ustawy).

Ponadto należy wskazać, że w myśl art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2016 r., poz. 1943, z późn. zm.), system oświaty zapewnia w szczególności realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju.

Przepis art. 2 pkt 1 i 2 lit. a ustawy o systemie oświaty stanowi, że system oświaty obejmuje:

przedszkola, w tym z oddziałami integracyjnymi, przedszkola specjalne oraz inne formy wychowania przedszkolnego;
szkoły podstawowe, w tym: specjalne, integracyjne, z oddziałami integracyjnymi i sportowymi, sportowe i mistrzostwa sportowego.

Stosownie do art. 3 pkt 1 ww. ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa bez bliższego określenia o szkole – należy przez to rozumieć także przedszkole.

W myśl art. 5 ust. 5 cyt. ustawy, zakładanie i prowadzenie publicznych przedszkoli, w tym z oddziałami integracyjnymi, przedszkoli specjalnych oraz innych form wychowania przedszkolnego, o których mowa w art. 14a ust. 1a, szkół podstawowych oraz gimnazjów, w tym z oddziałami integracyjnymi, z wyjątkiem szkół podstawowych specjalnych i gimnazjów specjalnych, szkół artystycznych oraz szkół przy zakładach karnych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, należy do zadań własnych gmin.

Jak stanowi art. 14 ust. 5 ww. ustawy, rada gminy:

określa wysokość opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego w prowadzonych przez gminę:
1. publicznym przedszkolu w czasie przekraczającym wymiar zajęć, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2,
2. publicznej innej formie wychowania przedszkolnego w czasie przekraczającym czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki ustalony dla przedszkoli publicznych na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2;
może określić warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia z opłat, o których mowa w pkt 1.

Zgodnie z uregulowaniem art. 67a ust. 1 ww. ustawy o systemie oświaty, w celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych, w szczególności wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, szkoła może zorganizować stołówkę.

Korzystanie z posiłków w stołówce szkolnej jest odpłatne (art. 67a ust. 2 powołanej ustawy).

Stosownie do art. 67a ust. 3 niniejszej ustawy, warunki korzystania ze stołówki szkolnej, w tym wysokość opłat za posiłki, ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę.

Zgodnie z art. 67a ust. 4 ww. ustawy, do opłat wnoszonych za korzystanie przez uczniów z posiłku w stołówce szkolnej, o których mowa w ust. 3, nie wlicza się wynagrodzeń pracowników i składek naliczanych od tych wynagrodzeń oraz kosztów utrzymania stołówki.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca – Miasto jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Na terenie Miasta funkcjonują jednostki budżetowe zajmujące się działalnością oświatową (szkoły, gimnazja, przedszkola). Z dniem 1 stycznia 2017 r. Miasto rozlicza podatek VAT wspólnie ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi.

Przygotowanie posiłków korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług. Stołówki prowadzone są na zasadach określonych w art. 67a ust. 1 i 2 ustawy o systemie oświaty. Zasadniczym celem stołówek nie jest świadczenie usług gastronomicznych, ale zapewnienie prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych, a w szczególności wspieranie prawidłowego rozwoju dzieci. Sprzedaż posiłków nie ma charakteru komercyjnego. Sprzedaż wszystkich usług świadczonych przez szkoły/przedszkola dokumentowana jest za pomocą wystawianych faktur.

W znacznej większości przypadków zakupu posiłków dla uczniów dokonują rodzice dzieci uczęszczających do placówek. Faktura dokumentująca zakup usług wystawiana jest na rodzica dziecka. Ponadto, Miasto za pośrednictwem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej (MOPS) posiadającego status jednostki budżetowej Miasta, realizuje zadania własne w zakresie pomocy społecznej polegające na dożywianiu dzieci, w tym uczniów placówek oświatowych. Pomoc w zakresie dożywiania jest przyznawana poszczególnym dzieciom na podstawie decyzji administracyjnej MOPS, który ponosi odpłatność za przyznane posiłki.

Placówka w takim przypadku wystawia fakturę dla nabywcy płacącego za posiłki, którym jest osoba dokonująca zakupu posiłków dla uczniów danej placówki, tj. odpowiednio fundacja charytatywna, parafia, MOPS. Jednocześnie na fakturze jako odbiorca usługi wskazany jest uczeń placówki. Sprzedawane posiłki nadal korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, ze względu na fakt, że nie ulega zmianie przesłanka zwolnienia, tj. świadczenie usług w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane wykonywane w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej oraz o przepisach o systemie oświaty.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia czy w opisanym stanie faktycznym, dane dotyczące nabywcy i odbiorcy wykazywane na fakturach VAT wystawianych przez Miasto są prawidłowe oraz czy usługi stołówkowe świadczone na rzecz uczniów placówek oświatowych za które płatności dokonują Płatnicy, tj. niespokrewnione z uczniem osoby, fundacje charytatywne, ośrodki pomocy społecznej innych jednostek samorządu terytorialnego, parafie katolickie, podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy, i czy prawidłowe jest stanowisko Miasta, że płatności za usługi stołówkowe dokonywane przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (jednostkę budżetową Miasta podlegającą centralizacji) udokumentowane notą obciążeniową pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 132 ust. 1 lit. h Dyrektywy 2006/112/WE Rady państwa członkowskie zwalniają świadczenie usług i dostawę towarów ściśle związanych z opieką nad dziećmi i młodzieżą przez podmioty prawa publicznego lub przez inne podmioty uznane za podmioty o charakterze społecznym przez dane państwo członkowskie.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że z uwagi na fakt, że dla rozpatrzenia kwestii sposobu dokumentowania sprzedaży posiłków na rzecz uczniów niezbędne jest w pierwszej kolejności rozstrzygnięcie, czy ww. czynność korzysta ze zwolnienia od podatku.

W związku z powyższym należy wskazać, że powołane przepisy o systemie oświaty wyraźnie wskazują na możliwość prowadzenia stołówek przez oświatowe placówki publiczne. Celem ich prowadzenia nie jest jednak świadczenie usług gastronomicznych jako takich, ale wyłącznie pełnienie funkcji socjalno-bytowych, polegających na zapewnieniu żywienia w ramach realizacji przez szkoły i przedszkola funkcji opiekuńczej. Ponieważ placówki te nie prowadzą działalności dla zysku, opłaty za korzystanie ze stołówki mogą być kalkulowane wyłącznie na poziomie zapewniającym jedynie pokrycie faktycznych kosztów wytworzenia posiłków. Niedopuszczalne jest ustalanie jakichkolwiek narzutów zapewniających placówkom zysk lub refundację kosztów, których zgodnie z ustawą nie mogą one przerzucać na korzystających z usług stołówki.

Jak wynika z powyższego, funkcjonowanie stołówek szkolnych i przedszkolnych służy zapewnieniu prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych przez jednostki systemu oświaty, a w szczególności wspieraniu prawidłowego rozwoju uczniów, do których jednostki te są między innymi powołane.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że usługi wyżywienia, świadczone na zasadach określonych w ustawie o systemie oświaty przez placówkę oświatową na rzecz uczniów tej jednostki, spełniają przesłanki do uznania tych czynności za zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy.

W przedmiotowej sprawie bez znaczenia jest okoliczność, że odpłatność za obiady uczniów uiszcza MOPS, czy też inny Płatnik (podmiot), np.: fundacja na podstawie umów zawieranych na dożywianie dzieci z Placówkami oświatowymi, bowiem ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia zastosowania zwolnienia od podatku przewidzianego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy od źródła finansowania odpłatności uiszczanej za korzystanie z usług stołówkowych świadczonych na rzecz uczniów przez Placówki oświatowe.

Podsumowując, usługi wyżywienia, świadczone na zasadach określonych w ustawie o systemie oświaty, przez Placówki oświatowe na rzecz uczniów tych placówek spełniają przesłanki do uznania tych czynności za zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy, bez względu na to, jaki podmiot finansuje te posiłki.

Stąd też nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że w przypadku płatności dokonywanych przez MOPS, będący jednostką budżetową Gminy, transakcja taka nie będzie podlegała opodatkowaniu (jako wewnętrzna transakcja w ramach jednego podatnika, jakim będzie od dnia centralizacji Gmina), bowiem świadczenie usług stołówkowych na rzecz uczniów odbywa się pomiędzy Placówką oświatową a uczniami, a nie pomiędzy MOPS a uczniami, czy MOPS a Placówką oświatową. MOPS przekazuje tylko Placówce oświatowej środki na pokrycie odpłatności za posiłki wydawane na rzecz uczniów. Zatem wskazana przez Wnioskodawcę broszura informacyjna z dnia 24 listopada 2016 r. „Centralizacja rozliczeń podatku VAT jednostek samorządu terytorialnego”, w której na stronie 24 podano, że: „Po centralizacji rozliczeń dostawy towarów i usługi świadczone pomiędzy jednostkami organizacyjnymi danej JST, jako czynności o charakterze wewnętrznym będą neutralne z punktu widzenia VAT, tzn. nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT. (…)”, nie znajdzie w rozpatrywanym przypadku zastosowania, gdyż, jak wynika z powołanej broszury, to usługi świadczone pomiędzy jednostkami organizacyjnymi danej JST będą neutralne podatkowo, a nie usługi świadczone przez Placówkę oświatową na rzecz ucznia.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług stołówkowych świadczonych na rzecz uczniów Placówek oświatowych – za które płatności dokonują Płatnicy (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) – uznano za prawidłowe.

Natomiast twierdzenie Wnioskodawcy, że usługi stołówkowe świadczone na rzecz uczniów Placówek oświatowych, za które płatności dokonuje MOPS (jednostkę budżetową Miasta podlegającą centralizacji) udokumentowane notą obciążeniową pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 3) – należało uznać za nieprawidłowe.

Następna wątpliwość dotyczy kwestii dokumentowania sprzedaży posiłków na rzecz uczniów szkół.

Jak stanowi art. 106a ustawy, przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do:

sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów;
dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej – posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium;
1. państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,
2. państwa trzeciego.

Na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku od towarów i usług, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.

Z powyższych przepisów wynika również, że faktury są dokumentem sformalizowanym i muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego w tym względzie. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla w sposób prawidłowy zdarzenie gospodarcze. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy mają znaczenie dowodowe.

Na mocy art. 106b ust. 2 ustawy, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Regulacja określona w art. 106b ust. 2 ustawy wyraża zasadę, zgodnie z którą nie ma obowiązku wystawiania faktury dla sprzedaży zwolnionej od podatku. Przepis ten pozwala, aby faktury nie były wystawiane dla czynności zwolnionych przedmiotowo na mocy ustawy bądź na mocy przepisów wykonawczych. Nie pozbawia on wszakże podatników dokonujących tych czynności prawa do wystawiania faktury dokumentującej te czynności. Wystawienie faktury dla sprzedaży zwolnionej jest, co do zasady, pozostawione wyborowi wykonującego czynność.

Jednakże, stosownie do art. 106b ust. 3 ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 - jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1,
sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118,

‒ jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Podsumowując, Wnioskodawca nie jest zobowiązany z mocy prawa do wystawienia faktur dokumentujących sprzedaż posiłków na rzecz uczniów szkół, gdyż czynność ta jest zwolniona od podatku od towarów i usług. Do wystawienia faktury Strona będzie zobligowana tylko wówczas, gdy takie żądanie zgłosi nabywca usługi, przy czym musi być ono zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Wskazany wyżej przepis art. 106b ustawy zawiera zamknięty katalog transakcji, które winny być dokumentowane fakturą VAT, wśród nich wymienione są dostawa towarów i świadczenie usług.

Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 3 i pkt 4 ustawy, faktura powinna zawierać:

imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a.

„Komentowany artykuł określa treść faktury. Wskazuje on elementy, które obowiązkowo powinny znaleźć się na fakturach, zarówno w przypadku faktur typowych, jak i faktur dotyczących różnego rodzaju szczególnych schematów sprzedaży. Przepisy w nim zawarte stanowią również o tym, jakie elementy treści mogą zostać pominięte w przypadku niektórych rodzajów faktur, np. faktur dla sprzedaży zwolnionej z podatku, czy też – będących istotną nowością – faktur uproszczonych.

Dyrektywa VAT z 2006 r. także określa zakres danych (informacji), które powinny zostać zawarte w fakturach. Należy zauważyć, że w odniesieniu do faktur typowych przepisy unijne w art. 226 dyrektywy VAT z 2006 r. stanowią o tym, że faktury »zawierają wyłącznie następujące dane«. Co do zasady zatem, państwa członkowskie nie mogą wymagać od podatników – w swoich przepisach krajowych – aby faktury zawierały inne dane” (Adam Bartosiewicz, Komentarz do art. 106e; VAT Komentarz, Wydanie XI, WKP 2017, publikacja elektroniczna LEX).

Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy należy wskazać, że na fakturach dokumentujących sprzedaż oraz nabycie towarów i usług powinny być wskazane m.in. imiona i nazwiska lub nazwy sprzedawcy i nabywcy towarów lub usług i ich adresy oraz identyfikatory podatkowe.

Ustawa o podatku od towarów i usług wprowadza katalog elementów, jakie powinna zawierać faktura, przy czym katalog ten nie jest zamknięty. Oznacza to, że na fakturze można umieszczać również informacje dodatkowe, jeśli podatnik uzna, że taka jest potrzeba.

Faktura musi jednak zawierać dane umożliwiające jednoznaczną identyfikację stron transakcji gospodarczej, zarówno po stronie nabywcy, jak i sprzedawcy.

Jak już zaznaczono powyżej, faktura jest dokumentem odzwierciedlającym prawidłowy przebieg zdarzenia gospodarczego zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział. Przy ocenie zdarzenia gospodarczego nie można jednak pominąć okoliczności towarzyszących transakcji, wskazujących na rzeczywisty charakter podmiotu dokonującego zakupu. Faktury są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Co do zasady zatem, faktury muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego w tym względzie. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. A contrario, nie będzie można uznać za prawidłową faktury, gdy sprzecznie z jej treścią wykazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami. Elementy formalne faktury wymagane przez art. 106b ust. 1 ustawy mają wyłącznie znaczenie dowodowe. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku.

Z przytoczonych przepisów wynika zatem, że faktura VAT wystawiona przez właściwy podmiot winna zawierać wskazanie podatnika podatku od towarów i usług, nie jest jednakże wymagane wskazanie odbiorcy. Przy czym jak wskazano wyżej, podatnik może umieszczać na fakturze również informacje dodatkowe, jeśli uzna, że jest taka potrzeba.

Podsumowując, świadczone przez Wnioskodawcę usługi stołówkowe powinny być dokumentowane fakturami tylko na żądanie nabywcy, którym jest świadczeniobiorca usługi, tj. uczeń, który korzysta z posiłku. Dodatkowo wskazać należy, że obowiązujące przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie wykluczają możliwości zawarcia na fakturze dodatkowych elementów, tj. np. informacji o odbiorcy, płatniku, w sytuacji jeśli Wnioskodawca uzna, że zaistniała taka potrzeba.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie sposobu dokumentowania usług stołówkowych świadczonych na rzecz uczniów Placówek oświatowych, za które płatności dokonują Płatnicy, należało uznać za nieprawidłowe.

Zauważa się również, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

A zatem, należy zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie przedstawionego stanu faktycznego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego stanu faktycznego, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin