Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.156.2017.1.KK
z 9 sierpnia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 8 maja 2017 r. (data wpływu 19 czerwca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 czerwca 2017 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 7 czerwca 1996 r. przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w … … i … zawarli związek małżeński. W listopadzie 1998 r. małżonkowie nabyli spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr 134, położonego w … przy ul. …, o powierzchni użytkowej 50,5 m², znajdującego się w zasobach mieszkaniowych Spółdzielni Mieszkaniowej „…” w …, za kwotę wówczas 65 000 zł.

W dniu 19 marca 2002 r. małżonkowie zawarli majątkową umowę małżeńską, wprowadzając w małżeństwie ustrój rozdzielności majątkowej. Małżonkowie pozostawali w faktycznej separacji od lutego 2002 r., dopiero w dniu 6 czerwca 2016 r. Sąd Okręgowy w … Wydział XVII Cywilny - Rodzinny rozwiązał przez rozwód ich związek małżeński. Jednakże wcześniej - w 2013 r. - została zainicjowana sprawa o podział majątku dorobkowego stron. Sąd Rejonowy … w … Wydział II Cywilny w sprawie sygn. akt …, po przeprowadzeniu postępowania, ustalił skład i wartość majątku wspólnego i orzekł o jego podziale, przyznając na wyłączną własność … nabyte wspólnie przez małżonków spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, zasądzając od … na rzecz … spłatę w celu wyrównania wartości udziału w majątku wspólnym w łącznej wysokości 119 612 zł 51 gr. Na powyższą kwotę, oprócz wartości udziału w nieruchomości, składała się kwota zasądzonych pożytków. Wartość mieszkania wyceniono na kwotę 161 816 zł 74 gr. Od powyższego rozstrzygnięcia apelację złożyły obie strony postępowania. Sąd Okręgowy w … IV Wydział Cywilny Odwoławczy w sprawie sygn. akt … z dnia 9 czerwca 2016 r. zmienił pkt 2 zaskarżonego postanowienia i zasądzoną tam kwotę w wysokości 119 612 zł 51 gr obniżył do kwoty 80 908 zł 37 gr. Powyższy punkt postanowienia uprawomocnił się w dniu 9 czerwca 2016 r. W dniu 30 sierpnia 2016 r. w siedzibie Kancelarii Notarialnej w … przy ul. …, przed notariuszem …, Wnioskodawczyni, za pośrednictwem swojego pełnomocnika …, sprzedała spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu za cenę 165 000 zł. Z uzyskanych środków Wnioskodawczyni, za pośrednictwem swojego pełnomocnika, uiściła na rachunek bankowy … zasądzoną na jego rzecz spłatę w kwocie 80 908 zł 37 gr.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można zasadnie twierdzić, że nabycie udziału w nieruchomości wynoszącego 1 nastąpiło w dacie prawomocnego zakończenia postępowania o podział majątku dorobkowego, skoro w sytuacji, gdy na skutek zapadłego orzeczenia przed Sądem jeden z małżonków otrzyma nieruchomość (wchodzącą wcześniej do ustawowej wspólności majątkowej) z obowiązkiem dokonania spłaty na rzecz drugiego małżonka, to w istocie nie dochodzi do zwiększenia aktywów małżonka, któremu przyznano ww. nieruchomość. Podział majątku wspólnego w takiej sytuacji jest nadal ekwiwalentny i mieści się w udziałach małżonków jakie przysługiwały im w majątku wspólnym.
2. W razie udzielenia twierdzącej odpowiedzi na pytanie numer 1, Wnioskodawczyni wnosi o rozstrzygnięcie, czy w świetle cytowanej wyżej ustawy istnieje konieczność opodatkowania sprzedaży udziału w nieruchomości, który Wnioskodawczyni nabyła na podstawie postanowienia sądu o podziale majątku wspólnego, w sytuacji gdy kwotę którą uzyskała w wyniku sprzedaży przeznaczyła od razu w całości na spłatę udziału współmałżonka? Według Wnioskodawczyni w istocie nie doszło do zwiększenia aktywów po jej stronie, bowiem spłata udziału współmałżonka, nakazana przez sąd, winna być traktowana jako koszt uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości.
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 31 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą między innymi przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, przedmioty nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowizn, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił (art. 33 K.r.i.o.). Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 K.r.i.o.) Zgodnie z ogólną zasadą uregulowaną w art. 43 § 1 K.r.i.o., oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Natomiast, jeżeli małżonkowie zawrą umowę o rozdzielności majątkowej w trakcie trwania małżeństwa, wtedy będą mieć majątki odrębne, obejmujące udział w wysokości 1 w całej masie majątkowej, stanowiącej do tej chwili majątek wspólny. Aby zlikwidować wspólność majątku, muszą zawrzeć dodatkową umowę, w której mogą swobodnie podzielić się tym majątkiem lub dokonać sądowego podziału.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiła po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości, nie podlega opodatkowaniu. Ponadto, przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy. Według orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, ale tylko wówczas jeśli podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Skoro więc Wnioskodawczyni dokonała spłaty na rzecz byłego małżonka, która odpowiada udziałowi jaki małżonek miał w majątku wspólnym, a w zamian Wnioskodawczyni otrzymała całą nieruchomość, oznacza to, że wskutek podziału majątku właścicielem całej nieruchomości stała się Wnioskodawczyni.

Natomiast stosownie do art. 30e ust. 1 ww. ustawy, podatek dochodowy od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. W myśl art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia. Zatem, za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Przepis art. 22 ust. 6c ww. ustawy w sposób jednoznaczny stanowi jakie wydatki mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych. Kosztem tym bezspornie jest kwota wydatkowana na nabycie nieruchomości. Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości w części nabytej ponad udział w majątku wspólnym małżonków, kosztem uzyskania przychodu może być m.in. udokumentowana kwota faktycznej spłaty na rzecz byłego małżonka, ponieważ mieści się ona w kategorii kosztów nabycia, o których mowa w ww. art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawczyni wskazuje, że w sytuacji, gdy na skutek zapadłego orzeczenia przed Sądem jeden z małżonków otrzyma nieruchomość (wchodzącą wcześniej do ustawowej wspólności majątkowej) z obowiązkiem dokonania spłaty na rzecz drugiego małżonka, to w istocie nie doszło do zwiększenia aktywów małżonka, któremu przyznano ww. nieruchomość. Podział majątku wspólnego w takiej sytuacji jest nadal ekwiwalentny i mieści się w udziałach małżonków jakie przysługiwały im w majątku wspólnym. Nie każde bowiem przeniesienie własności jest nabyciem w rozumieniu przepisu. W sytuacji, gdy na skutek zawartej umowy o rozdzielności majątkowej, jeden z małżonków otrzyma nieruchomość (wchodzącą wcześniej do ustawowej wspólności majątkowej) z obowiązkiem dokonania spłaty na rzecz drugiego małżonka, to w istocie nie doszło do zwiększenia aktywów małżonka, któremu przyznano ww. nieruchomość. Podział majątku wspólnego w takiej sytuacji jest nadal ekwiwalentny i mieści się w udziałach małżonków jakie przysługiwały im w majątku wspólnym. Jednocześnie tylko zwiększenie aktywów danej osoby byłoby nabyciem w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, z podobną sytuacją mamy do czynienia w przypadku zbycia udziału spadkowego, ponad udział wynikający ze stwierdzenia nabycia spadku. W takiej sytuacji przyjmuje się, że momentem nabycia będzie otwarcie spadku, potwierdzone postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku co do całości, nawet w przypadku, gdy w wyniku późniejszego działu spadku podatnik otrzymał więcej praw. Wnioskodawczyni wskazuje, z chwilą otwarcia spadku, pomiędzy spadkobiercami powstaje współwłasność w częściach ułamkowych. Każdy ze współwłaścicieli jest właścicielem całej rzeczy, ale żaden nie jest właścicielem całości. Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 1035 K.c.). Żadnemu ze współwłaścicieli nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej części rzeczy. Rzecz jako całość, jak i każda część tej rzeczy, należy do wszystkich współwłaścicieli. Zniesienie współwłasności następuje przez dział spadku, który musi być poprzedzony stwierdzeniem nabycia praw do spadku. Uprawnionym do nabycia własności rzeczy w drodze działu spadku jest wyłącznie spadkobierca danego spadkodawcy. Prawo to nabywa się w drodze dziedziczenia po spadkodawcy, a nie od innego spadkobiercy. W wyniku dziedziczenia dochodzi do powstania wspólności majątku spadkowego. Wspólność ta nie jest tożsama ze wspólnością w częściach ułamkowych w rozumieniu przyjętym w art. 196 § 1 K.c., gdyż jej przedmiotem jest spadek, a nie rzecz. W wyniku działu spadku, prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, stosownie do wielkości ich udziałów, przechodzą na nich i następuje „konkretyzacja” składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. Ustaje więc wspólność majątku spadkowego. W związku z powyższym, cały przychód uzyskany ze sprzedaży części nieruchomości (a nie wynikający z wielkości udziału spadkowego), której własność nabył pozostały przy życiu małżonek, w wyniku działu spadku, wolny jest od podatku dochodowego na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (np. wyrok NSA z dnia 8 grudnia 2011 r., sygn. akt II FSK 1101/10). Również i w tym przypadku aktywa jednego z małżonków (Wnioskodawczyni) wzrosły, lecz ustanie ustawowej wspólności majątkowej (na skutek rozwiązania małżeństwa przez rozwód i podział majątku wspólnego) nie spowodowało ponownego nabycia składnika majątku wspólnego.

Odnosząc się zaś do możliwości zaliczenia spłaty współmałżonka jako kosztów uzyskania dochodu, Wnioskodawczyni podnosi, że konieczność dokonania tej spłaty wynikała z postanowienia podziałowego, które wskazywało jej wysokość i termin. Wnioskodawczyni nie miała innych środków finansowych, które mogłaby przeznaczyć na spłatę, stąd jedyną możliwością jej dokonania była sprzedaż mieszkania. Dlatego też za uprawnione należy traktować twierdzenie, że dokonana przez Wnioskodawczynię spłata byłego współmałżonka winna być traktowana jako koszt uzyskania przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c)  przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy  przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dla określenia jego skutków podatkowych istotne jest zatem ustalenie daty nabycia nieruchomości lub praw.

Z treści wniosku wynika, że w dniu 7 czerwca 1996 r. Wnioskodawczyni i … zawarli związek małżeński. W listopadzie 1998 r. małżonkowie nabyli spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego za kwotę 65 000 zł.

W dniu 19 marca 2002 r. małżonkowie zawarli majątkową umowę małżeńską, wprowadzając w małżeństwie ustrój rozdzielności majątkowej. W dniu 6 czerwca 2016 r. Sąd Okręgowy rozwiązał przez rozwód ich związek małżeński. Jednakże wcześniej - w 2013 r. - została zainicjowana sprawa o podział majątku dorobkowego stron. Sąd Rejonowy ustalił skład i wartość majątku wspólnego i orzekł o jego podziale, przyznając na wyłączną własność Wnioskodawczyni nabyte wspólnie przez małżonków spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Sąd zasądził od Wnioskodawczyni na rzecz męża spłatę w celu wyrównania wartości udziału w majątku wspólnym, w łącznej wysokości 119 612 zł 51 gr. Na powyższą kwotę, oprócz wartości udziału w nieruchomości, składała się kwota zasądzonych pożytków. Wartość mieszkania wyceniono na kwotę 161 816 zł 74 gr. Od powyższego rozstrzygnięcia apelację złożyły obie strony postępowania. Sąd Okręgowy zmienił pkt 2 zaskarżonego postanowienia i zasądzoną tam kwotę w wysokości 119 612 zł 51 gr obniżył do kwoty 80 908 zł 37 gr. Powyższy punkt postanowienia uprawomocnił się w dniu 9 czerwca 2016 r. W dniu 30 sierpnia 2016 r. Wnioskodawczyni, za pośrednictwem swojego pełnomocnika, sprzedała spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu za cenę 165 000 zł. Z uzyskanych środków Wnioskodawczyni uiściła na rachunek bankowy byłego męża zasądzoną na jego rzecz spłatę w kwocie 80 908 zł 37 gr.

W celu ustalenia czy w przedmiotowej sprawie dokonana przez Wnioskodawczynię sprzedaż spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, należy ustalić, od jakiego momentu liczy się bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zauważyć należy, że zgodnie z art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.), współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. W myśl art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego – współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej Kodeksu cywilnego, o czym stanowi art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 210 ww. Kodeksu – każdy ze współwłaścicieli może domagać się zniesienia współwłasności. W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego – zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682). Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością – art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd, bądź w przypadku ustania małżeństwa między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Natomiast – w myśl art. 501 ww. Kodeksu – w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Z przywołanych przepisów wynika zatem, że z chwilą ustania wspólności majątkowej, współwłasność łączna zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych, a każdemu z małżonków (byłych małżonków) przysługuje udział w majątku wspólnym, który według domniemania jest równy udziałowi drugiego współmałżonka. Następnie, małżonkowie mogą zdecydować o sposobie podziału majątku wspólnego.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy.

Natomiast mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, za datę nabycia nieruchomości lub prawa – w przypadku ich zbycia, które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego), ale tylko wówczas jeżeli:

• podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty lub dopłaty lub
  

• wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku podziału majątku mieści się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.
  
  

Jeżeli natomiast podział odbył się w naturze, lecz w sposób, który był nieekwiwalentny i towarzyszyły mu spłaty lub dopłaty lub gdy wartość otrzymanej przez danego małżonka nieruchomości lub prawa przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości lub prawa, która przekracza udział danego małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawczyni stwierdziła, że na skutek sądowego podziału majątku wspólnego małżonków w 2016 r. stała się jedyną właścicielką spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, zobowiązaną do spłaty byłego męża w celu wyrównania wartości udziałów w majątku wspólnym. Doszło zatem do nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) ww. ustawy, gdyż zwiększył się udział Wnioskodawczyni jaki przysługiwał Jej w ww. prawie do lokalu mieszkalnego. W związku z tym, w 2016 r. nastąpiło nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, w części przekraczającej udział Wnioskodawczyni wchodzący w skład majątku wspólnego małżonków, podlegający podziałowi w związku z ustaniem tej wspólności wskutek rozwodu.

Mając na uwadze powyższe przepisy oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w różnym czasie i w różny sposób. W 1998 r. Wnioskodawczyni nabyła udział 1/2 w spółdzielczym własnościowym do lokalu mieszkalnego do wspólności małżeńskiej. Natomiast w 2016 r. Wnioskodawczyni nabyła pozostały udział 1/2 w ww. prawie do lokalu w wyniku podziału majątku dorobkowego małżonków. Z uwagi na to, że nabycie przedmiotowego prawa nastąpiło w dwóch datach, to pięcioletni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy liczyć oddzielnie w stosunku do każdego udziału nabytego przez Wnioskodawczynię.

Ponieważ od końca 1998 r., w którym nastąpiło nabycie udziału 1/2 w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego do majątku wspólnego małżonków, do sprzedaży w dniu 30 sierpnia 2016 r. minęło pięć lat, to przychód uzyskany z odpłatnego zbycia tego udziału nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym nie podlega w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Jednocześnie stwierdzić należy, że odpłatne zbycie w dniu 30 sierpnia 2016 r. udziału 1/2 w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, nabytego przez Wnioskodawczynię w dniu 9 czerwca 2016 r., wskutek podziału majątku wspólnego małżonków, w części przekraczającej udział Wnioskodawczyni w składnikach majątkowych wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków, stanowi źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) ustawy o podatku dochodowy od osób fizycznych, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż sprzedaż nastąpiła przed upływem pięcioletniego terminu, o którym mowa w tym przepisie, liczonego od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie udziału.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19 % podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do treści art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł (art. 30e ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości, co wynika z treści art. 19 ust. 1 ww. ustawy, jest jej wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej, którą zgodnie z ust. 3 ww. artykułu określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia. Natomiast, jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie odpłatnego zbycia znacznie odbiega od wartości rynkowej nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość ustalona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający (art. 19 ust. 4 ustawy).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć np.: koszty wyceny sprzedawanej nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje dla biura nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, koszty i opłaty sądowe, o ile były ponoszone przez zbywcę. Pomiędzy tymi wydatkami, a dokonanym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo- skutkowy.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Nadto, zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy wysokość nakładów, o których mowa powyżej, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Zgodnie z art. 30e ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
   
   

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że odpłatne zbycie udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego w części odpowiadającej udziałowi nabytemu przez Wnioskodawczynię w 2016 r., w wyniku podziału majątku dorobkowego, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a dochód uzyskany z tej sprzedaży podlega opodatkowaniu według zasad określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przypadku odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, nabytego ponad udział w majątku dorobkowym małżonków, kosztem uzyskania przychodu może być m.in. udokumentowana kwota faktycznej spłaty na rzecz małżonka, ponieważ mieści się ona w kategorii kosztów nabycia, o których mowa w ww. art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Spłata stanowi wydatek na nabycie udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, który to udział, na skutek ustania wspólnoty majątkowej, należał do małżonka Wnioskodawczyni. Zatem, kwota spłaty na rzecz małżonka dotycząca tego udziału w prawie, który należał do małżonka, może stanowić koszt zbywanego udziału, o który Wnioskodawczyni może pomniejszyć uzyskany ze sprzedaży przychód.

Natomiast, przychód uzyskany ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, przypadający na udział w tym prawie nabyty przez Wnioskodawczynię w 1998 r. w trakcie trwania związku małżeńskiego, nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) ww. ustawy, gdyż sprzedaż nastąpiła po upływie pięcioletniego terminu, o którym mowa w tym przepisie, liczonego od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie udziału.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidulanej Wnioskodawczyni zajęła stanowisko, że zbycie przez Nią spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) ww. ustawy. W związku z tym, że zbycie udziału 1/2 w tym prawie do lokalu mieszkalnego stanowi źródło przychodu, Organ podatkowy uznał stanowisko Wnioskodawczyni za nieprawidłowe.

Ponadto nadmienia się, że wydając interpretację w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Organ podatkowy nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do weryfikacji i oceny dokumentów załączonych do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i Jej stanowiskiem w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.