Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-3.4011.300.2017.1.IM
z 25 sierpnia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1, art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 6 lipca 2017 r. (data wpływu 18 lipca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży zwróconej po wywłaszczeniu nieruchomości - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 lipca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży zwróconej po wywłaszczeniu nieruchomości.

Przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 11 stycznia 1978 r. Naczelnik Dzielnicy wydał decyzję o wywłaszczeniu na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości stanowiącej własność Anieli i Jana małż. T., oznaczonej jako działka ewidencyjna numer 41 o powierzchni 0,0513 ha. Nieruchomość została wywłaszczona na wniosek Dyrekcji Rozbudowy Miasta z dnia 10 listopada 1977 r. Zgodnie z decyzją o lokalizacji inwestycji z dnia 27 lipca 1972 r. ww. nieruchomość przeznaczona została pod budowę osiedla mieszkaniowego. W dacie wywłaszczenia właścicielami przedmiotowej nieruchomości byli Aniela i Jan małż. T.

Cel wywłaszczenia nie został zrealizowany. Wobec powyższego, w dniu 19 grudnia 1988 r., Jan T. złożył wniosek o zwrot nieruchomości. Postanowieniem z dnia 18 marca 2004 r. Wojewoda wyznaczył jako organ właściwy do załatwienia sprawy zwrotu nieruchomości, Starostę.

W dniu 27 sierpnia 1979 r. zmarła Aniela T.

W dniu 11 stycznia 1990 r. zmarł Jan T.

Na podstawie orzeczenia Sądu Rejonowego Wydział Cywilny z dnia 18 września 1990 r., spadek po Janie T. na mocy testamentu notarialnego nabył w całości Andrzej T.

W dniu 20 lutego 2012 r. Sąd Rejonowy Wydział Cywilny (, wydał postanowienia, w którym spadek po Anieli T. nabyli na podstawie ustawy Andrzej T. i Henryk T., w udziałach po 1/2 części spadku każdy z nich.

W dniu 22 marca 2012 r. wniosek o zwrot przedmiotowej nieruchomości został uzupełniony przez Henryka T., a w dniu 23 czerwca 2014 r. przez Andrzeja T.

Pismem z dnia 11 maja 2012 r. Biuro Geodezji i Katastru poinformowało, że w wyniku odnowienia ewidencji gruntów w 1994 r., archiwalna działka numer 41 została oznaczona jako działka Nr 113 o powierzchni 0,0513 ha.

Decyzją z dnia 23 kwietnia 2015 r. Starosta na podstawie art. 104 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013, poz. 267, z późn. zm. Dalej „kpa”) art. 9a, art. 136 ust. 3, art. 141 i art. 142 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r, poz. 518, z późn. zm., dalej „ugn”), orzekł o zwrocie nieruchomości stanowiącej własność miasta, oznaczonej jako działka ewidencyjna Nr 113 o powierzchni 0,0513 ha, dla której Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi KW, niepodzielnie na rzecz: Henryka T. w 1/4 udziału w prawie własności oraz Andrzeja T. w 3/4 udziału w prawie własności. Nieruchomość ta należała do poprzedników prawnych Andrzeja T. i Henryka T., tj. Jana T. i Anieli T., każdemu z nich przysługiwało po 1/2 udziału w prawie własności.

W treści decyzji zobowiązano Henryka T. i Andrzeja T. do zwrotu na rzecz miasta, w terminie 30 dni następujących po dniu, w którym decyzja stanie się wykonalna - zwaloryzowanego odszkodowania, odpowiednio w kwocie 4.064,50 zł i 12.193,50 zł. Na dzień wydawania ww. decyzji, uprawnionymi do żądania zwrotu wywłaszczonej nieruchomości byli: Andrzej T. i Henryk T. Od ww. decyzji Prezydent miasta wniósł odwołanie do Wojewody. Decyzją z dnia 29 października 2015 r. Wojewoda utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję Starosty. Od decyzji Wojewody wniosło skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę miasta. W wyniku powyższego, decyzja z dnia 23 kwietnia 2015 r. stała się wykonalna.

Aktualnie dla działki ewidencyjnej nr 113 Sąd Rejonowy prowadzi odrębną księgę wieczystą. W dziale II jako współwłaściciele działki wpisani są: Andrzej T. (w 3/4 udziału w prawie własności) i Henryk T. (w 1/4 udziału w prawie własności).

Współwłaściciele zamierzają sprzedać nieruchomość.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku sprzedaży nieruchomości oznaczonej jako działka ewidencyjna Nr 113 o powierzchni 0,0513 ha, powstały po stronie współwłaścicieli - Andrzeja T. i Henryka T., przychód będzie podległ opodatkowaniu według przepisu art. 30e ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.)?

Zdaniem Zainteresowanych, w przypadku sprzedaży nieruchomości, po stronie współwłaścicieli nie powstanie obowiązek uregulowania podatku dochodowego, o którym mowa w art. 30e ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.). Zgodnie bowiem z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 źródłem przychodu jest odpłatne zbycie nieruchomości lub jej części oraz udziału w nieruchomości jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Do nabycia udziałów w prawie własności nieruchomości przez Andrzeja T. i Henryka T. doszło z chwilą śmierci (z chwilą otwarcia spadku) każdego ze współwłaścicieli nieruchomości. I tak, w przypadku nabycia udziału w 1/2 części nieruchomości przez Andrzeja T. po zmarłym w dniu 11 stycznia 1990 r. Janie T., ww. okresu pięciu lat upłynął z dniem 31 grudnia 1995 r. Natomiast w przypadku nabycia udziału w 1/4 nieruchomości przez Henryka T. oraz 1/4 w prawie własności nieruchomości przez Andrzeja T., po zmarłej w dniu 27 sierpnia 1979 r. Anieli T., ww. okres upłynął z dniem 31 grudnia 1984 r.

Z tego względu, przychód powstały z tytułu sprzedaży nieruchomości nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem, o którym mowa w art. 30e ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.).

Decyzja administracyjna o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości nie kreuje prawa własności lecz wyłącznie przywraca stosunki własnościowe sprzed wywłaszczenia. Gdyby nie dokonano wywłaszczenia nieruchomość w 1/2 przeszłaby na własność Andrzeja T. z chwilą śmierci Jana T. oraz w części po 1/4 na rzecz Andrzeja T. i Henryka T. w chwili śmierci Anieli T.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
   
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
   
4. innych rzeczy

jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zatem w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości dla określenia jego skutków podatkowych istotne jest ustalenie daty nabycia tej nieruchomości.

W niniejszej sprawie istotna jest więc kwestia ustalenia, czy zwrot nieruchomości stanowi jej nabycie w myśl przywołanego uprzednio art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 112 ust. 2 z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2016 r., poz. 2147, z późn. zm.), wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Wywłaszczenie nieruchomości jest zatem instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy. Jednocześnie ustawa zawiera swoistą gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości w przypadku, kiedy nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu, na jaki dokonano wywłaszczenia. Celem zwrotu jest więc przywrócenie stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia.

Stosownie zatem do art. 136 ust. 3 zdanie pierwsze ustawy o gospodarce nieruchomościami – poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu.

Należy nadmienić, że w myśl art. 140 ust. 1 ww. ustawy – w razie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości poprzedni właściciel lub jego spadkobierca zwraca Skarbowi Państwa lub właściwej jednostce samorządu terytorialnego, w zależności od tego, kto jest właścicielem nieruchomości w dniu zwrotu, ustalone w decyzji odszkodowanie, a także nieruchomość zamienną, jeżeli była przyznana w ramach odszkodowania.

Decyzja o zwrocie nieruchomości powoduje przejście prawa własności na dotychczasowego właściciela, jednakże nie kreuje tego prawa; przywraca tylko wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe. Ma miejsce restytucja stosunków sprzed wywłaszczenia, tj. zwrot prawa własności do nieruchomości na rzecz poprzedniego właściciela lub jego spadkobierców. Innymi słowy w przypadku zwrotu nieruchomości nie mamy do czynienia z kreowaniem prawa własności tylko z jego przywróceniem. Oznacza to, że w takim przypadku nie można mówić o przeniesieniu prawa własności na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o charakterze cywilnoprawnym, ale jedynie o restytucji (przywróceniu) stanu sprzed wywłaszczenia. W związku z powyższymi wyjaśnieniami należy stwierdzić, że jeżeli wywłaszczona nieruchomość jest zwracana następcy prawnemu osoby, której nieruchomość tę wywłaszczono, to prawo do zwrotu tej nieruchomości ma swe źródło w stosunku prawnym, z którego wynika to następstwo prawne. Za datę nabycia takiej nieruchomości dla celów podatkowych należy zatem w odniesieniu do tej osoby przyjąć dzień, w którym osoba taka nabyła uprawnienie po osobie, której nieruchomość tę wcześniej wywłaszczono.

W sytuacji gdy tytułem prawnym do nabycia uprawnienia do wywłaszczonej nieruchomości jest spadkobranie, wówczas datą nabycia nieruchomości jest w takim wypadku data śmierci uprawnionego, tj. wywłaszczonego właściciela lub też jego spadkobierców.

Zgodnie bowiem z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.) spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast data wydania decyzji o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości pozostaje bez wpływu dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nabytej w ten sposób nieruchomości (jak też udziału w niej).

Z wniosku wynika, że Zainteresowani są następcami prawnymi właścicieli wywłaszczonej nieruchomości, zmarłych odpowiednio w 1979 r. i 1990 r. Decyzją z dnia 23 kwietnia 2015 r. Starosta zachodni orzekł o zwrocie nieruchomości niepodzielnie na rzecz Zainteresowanych.

W związku z powyższym należy zgodzić się ze stanowiskiem Zainteresowanych, że do nabycia udziałów w prawie własności nieruchomości przez Zainteresowanych doszło z chwilą śmierci (z chwilą otwarcia spadku) każdego ze współwłaścicieli nieruchomości. Zatem, w przypadku nabycia udziału w 1/2 części nieruchomości przez Andrzeja T. po zmarłym w dniu 11 stycznia 1990 r. Janie T., pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, upłynął z dniem 31 grudnia 1995 r. Natomiast w przypadku nabycia udziału w 1/4 nieruchomości przez Henryka T. oraz 1/4 w prawie własności nieruchomości przez Andrzeja T., po zmarłej w dniu 27 sierpnia 1979 r. Anieli T., ww. okres upłynął z dniem 31 grudnia 1984 r.

Tym samym należy stwierdzić, że przychód uzyskany przez Zainteresowanych ze sprzedaży nieruchomości nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do nabycia przez Zainteresowanych udziału w nieruchomości upłynęło 5 lat.

Stanowisko Zainteresowanych jest prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.