2017.07.07 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-2.4012.56.2017.2.ASZ
z 7 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 marca 2017 r. (data wpływu 22 marca 2017 r.), uzupełnionym pismem z 7 czerwca 2017 r. (data wpływu 14 czerwca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w przedmiocie wyłączenia z opodatkowania kwoty rekompensaty z tytułu korzystania z lokali budynku (z wyłączeniem Gminy) naliczonej jednostronnie przez Gminę – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 marca 2017 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania kwoty rekompensaty z tytułu korzystania z lokali budynku (z wyłączeniem Gminy) naliczonej jednostronnie przez Gminę. Wniosek został uzupełniony pismem z 7 czerwca 2017 r. (data wpływu 14 czerwca 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 29 maja 2017 r. znak: 0111-KDIB3-2.4012.56.2017.1.ASZ.

W przedmiotowym wniosku, uzupełnionym pismem z 7 czerwca 2017 r. przedstawiono następujący stan faktyczny:

Skarb Państwa nabył udział wynoszący 1/32 cz. w działce nr xxx, obręb, 46 jednostka ewidencyjna K. zabudowanej budynkiem przy ul. W. na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego dla K. , Wydział I Cywilny, z dnia 12 lipca 2002 r., sygn. akt I xxx, w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po S. K. Zgodnie z treścią księgi wieczystej o numerze xxx, prawo własności przedmiotowej nieruchomości przysługuje także:

J. P. w udziale 12/32 cz.
I. K. w udziale 1/32 cz.
K. K. w udziale 1/32 cz.
L. K. w udziale 1/32 cz.
A. K. w udziale 12/32 cz.
A. K. w udziale 4/32 cz.

Od grudnia 2004 r. Gmina Miejska K. zwracał się (zgodnie z przepisami art. 208 KC) do współwłaścicieli nieruchomości, jak również do zarządcy A. s.c. A. J., M. T., działającego na podstawie umowy o zarząd z A. K., o przesłanie rachunku z prowadzonego zarządu budynkiem przy ul. W. (m.in. pisma z dnia 30 grudnia 2004 r., 29 listopada 2007 r., 13 czerwca 2008 r., 22 maja 2009 r., 11 maja 2011 r., 25 października 2011 r., 19 czerwca 2012 r.). Zważywszy na to, iż firma A. zarządzała udziałami tylko połowy współwłaścicieli, tj. A. K., A. K. i S. K., otrzymywane sprawozdania finansowe nie były kompletne i nie ujmowały kosztów zarządu całej nieruchomości przy ul. W. Pozostali współwłaściciele nie wyrażali bowiem woli współpracy i unormowania stosunków współwłaścicielskich. Wobec powyższego, pismami z dnia 28 sierpnia 2012 r. i 15 października 2012 r. Gmina Miejska K. zwrócił się do pozostałych współwłaścicieli, tj. I. K., L. K., K. K. o podjęcie kroków zmierzających do ustanowienia wspólnego zarządcy całej nieruchomości, sugerując powierzenie funkcji zarządcy A. s.c A. J., M. T.. Propozycja ta spotkała się z odmową ze strony Pań I. K., L. K. i K. K., które negowały potrzebę ustanowienia jakiegokolwiek zarządcy (pismo z dnia 12 września 2012 r., Protokół z przyjęcia stron z dnia 17 września 2012 r., pismo z dnia 30 września 2012 r.). Wobec braku porozumienia między współwłaścicielami w przedmiocie zarządu nieruchomością przy ul. W., na wniosek współwłaścicielki A. K., mocą postanowienia Sądu Rejonowego dla K., Wydział I Cywilny z dnia 18 grudnia 2015 r., sygn. akt xxx, został ustanowiony zarządca sądowy dla przedmiotowej nieruchomości w osobie Pani M. T. W momencie objęcia funkcji przez zarządcę sądowego, współwłaściciele faktycznie podjęli próbę współpracy i unormowania stosunków, lecz mając na uwadze toczące się przed Sądem Rejonowym dla K. postępowanie o zniesienie współwłasności przedmiotowej nieruchomości (sygn. akt xxx ) nie doszło pomiędzy współwłaścicielami do porozumienia w przedmiocie wzajemnych rozliczeń z tytułu korzystania z nieruchomości wspólnej.

Podkreślić należy, że przedmiotowa nieruchomość nie jest objęta podziałem do korzystania. Ponadto Skarb Państwa – Urząd Miasta K. nigdy nie wyraził zgody na zajmowanie któregokolwiek z lokali znajdujących się w przedmiotowej nieruchomości do wyłącznego korzystania przez pozostałych współwłaścicieli, z wyłączeniem Skarbu Państwa. Skarb Państwa pozbawiony bowiem jest możliwości korzystania z nieruchomości, gdyż wszystkie lokale, mające charakter mieszkalny, zajęte są przez pozostałych współwłaścicieli.

W związku z ustaleniem na podstawie złożonych oświadczeń i dokumentów, że część lokali mieszczących się w ww. budynku znajduje się w dyspozycji współwłaścicieli nieruchomości, Skarb Państwa – Urząd Miasta K. wystąpił do współwłaścicieli korzystających z poszczególnych części nieruchomości wspólnej, manifestując swoje uprawnienia do współposiadania oraz współkorzystania z przedmiotu współwłasności. Jednocześnie wezwał do zapłaty na rzecz Skarbu Państwa wynagrodzenia z tytułu wyłącznego korzystania z lokali znajdujących się w przedmiotowej nieruchomości, opierając się na uśrednionych wolnorynkowych kwotach czynszu najmu za lokale mieszkalne o podobnej wielkości i zbliżonej lokalizacji.

A. K. została wezwana do zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kwoty wynagrodzenia z tytułu wyłącznego korzystania z lokalu nr 3 za okres 1 grudnia 2008 r. – 29 lutego 2017 r. oraz lokalu nr 4 za okres 1 marca 2007 – 29 lutego 2017 r., położonych w budynku pr

I. K. została wezwana do zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kwoty wynagrodzenia z tytułu korzystania z lokalu nr 2 za okres 1 marca 2007 r. – 29 lutego 2017 r., w wysokości 5.727,15 zł (słownie: pięć tysięcy siedemset dwadzieścia siedem złote 15/100)

L. K. została wezwana do zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kwoty wynagrodzenia z tytułu korzystania z lokalu nr 5 za okres 1 maja 2008 r. – 29 lutego 2017 r. w wysokości 4.195,14 zł (słownie: cztery tysiące sto dziewięćdziesiąt pięć złote 14/100)

K. K. została wezwana do zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kwoty wynagrodzenia z tytułu korzystania z lokalu nr 6 za okres 1 marca 2007 r. – 29 lutego 2017 r., w wysokości 6.816,15 zł (słownie: sześć tysięcy osiemset szesnaście złotych 15/100).

W przypadku, gdy nie dojdzie do zgodnych ustaleń w ww. zakresie i dobrowolnego świadczenia przez współwłaścicieli określonych kwot tytułem wynagrodzenia za korzystanie przez nich z przedmiotu współwłasności z naruszeniem art. 206 KC, Skarb Państwa będzie dochodził przysługujących mu roszczeń na podstawie art. 618 KPC w związku z art. 225 KC w toczącym się przed Sądem Rejonowym dla K. postępowaniu z wniosku A. K. o zniesienie współwłasności (sygn. akt xxx).

Wydział Mieszkalnictwa UMK, reprezentujący interesy Skarbu Państwa jako współwłaściciela przedmiotowej nieruchomości, wskazuje, iż według posiadanych danych, w momencie nabycia przez Skarb Państwa udziału wynoszącego 1/32 części, na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego dla K. Wydział I Cywilny z dnia 12 lipca 2002 r., sygn. akt xxx, wyłącznie lokal nr 2 był zajęty i faktycznie użytkowany przez współwłaściciela I. K., tj. od 2001 r.

W przedmiotowej nieruchomości znajduje się 6 lokali mieszkalnych, wszystkie są w wyłącznym posiadaniu współwłaścicieli: A. K., K. K., L. K., I. K., A. K.

Z opinii inwentaryzacyjnej oraz projektu podziału nieruchomości, sporządzonej na potrzeby postępowania przed Sądem Rejonowym dla K. o zniesienie współwłasności (sygn. akt xxx) przez biegłą sądową R. K. z dnia 12 lutego 2016 r., wniosku współwłaściciela A. K. o ustanowienie zarządcy sądowego w postępowaniu przed Sądem Rejonowym dla K. z dnia 31 lipca 2013 r., sygn. akt xxx, wniosku współwłaściciela A. K. o zniesienie współwłasności nieruchomości w postępowaniu przed Sądem Rejonowym dla K. z dnia 29 maja 2015 r., sygn. akt xxx, pisma z dnia 11 kwietnia 2011 r. zarządcy sądowego M. T. oraz sprawozdań z zarządu składanych w Wydziale Mieszkalnictwa UMK przez współwłaściciela A. K. wynika, iż:

lokal nr 2 (69,42 m²) zajmuje I. K. od 2001 r. (wpisana do księgi wieczystej nr xxx jako współwłaściciel na podstawie umowy darowizny z dnia 12 września 1994 r.),
lokal nr 3 (47,54 m²) od grudnia 2008 r. zajmował S. K. (wpisany do księgi wieczystej nr xxx jako współwłaściciel na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego dla K., sygn. akt xxx z dnia 27 października 1993 r., a po darowaniu udziału tj. od dnia 24 września 2014 r. A. K.),
lokal nr 4 (98,53 m²) zajmuje A. K. od lipca 2008 r. (wpisana do księgi wieczystej nr xxx jako współwłaściciel na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego dla K. , sygn. akt xxx z dnia 27 października 1993 r. oraz na podstawie umowy darowizny z dnia 24 września 2014 r.),
lokal nr 5 (48,71 m²) zajmuje L. K. od maja 2008 r. (wpisana do księgi wieczystej nr xxx jako współwłaściciel na podstawie umowy darowizny z dnia 12 września 1994 r.),
lokal nr 6 (82.62 m²) zajmuje K. K. od maja 2008 r. (wpisana do księgi wieczystej nr .xxx jako współwłaściciel na podstawie umowy darowizny z dnia 12 września 1994 r.),
lokal nr 7 (70,96 m²) zajmuje A. K. od lipca 2004 r. (wpisana do księgi wieczystej nr xxx jako współwłaściciel na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego dla K. , sygn. xxx z dnia 27 października 1993 r.).

Wydział Mieszkalnictwa UMK, reprezentujący interesy Skarbu Państwa wskazuje, iż współwłaściciele zajmowali sukcesywnie lokale w przedmiotowej nieruchomości, nie informując o tym fakcie Wydziału.

Wydział Mieszkalnictwa UMK, reprezentujący interesy Skarbu Państwa jako współwłaściciela nieruchomości przy ul. W. wobec braku woli wydania lokali przez współwłaścicieli w celu ich zagospodarowania, umożliwiającego współposiadanie i współkorzystanie w pożytkach i przychodach przez wszystkich współwłaścicieli, skierował do niżej wskazanych współwłaścicieli przedmiotowej nieruchomości wezwania do zapłaty kwoty wynagrodzenia z tytułu wyłącznego zajmowania przez nich lokali, tj.:

A. K. pismem z dnia 8 marca 2017 r. (doręczone 14 marca 2017 r.) została wezwana do zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kwoty wynagrodzenia z tytułu wyłącznego korzystania z lokalu nr 3 za okres 01 grudnia 2008 r. – 29 lutego 2017 r. oraz lokalu nr 4 za okres 1 marca 2007 r. – 29 lutego 2017 r. w wysokości 11.952,71 zł (słownie: jedenaście tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt dwa tysiące 71/100),
A. K. pismem z dnia 8 marca 2017 r. (brak doręczenia pomimo dwukrotnej próby w dniu 13 marca 2017 r. i 24 kwietnia 2017 r.) oraz pismem z dnia 11 maja 2017 r., skierowanym do pełnomocnika adw. P. W. (brak dowodu doręczenia), została wezwana do zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kwoty wynagrodzenia z tytułu korzystania z lokalu nr 7 za okres 1 marca 2007 r. – 29 lutego 2017 r., w wysokości 5.854,20 zł (słownie: pięć tysięcy osiemset pięćdziesiąt cztery złote 20/100),
I. K. pismem z dnia 8 marca 2017 r. (doręczone w dniu 14 marca 2017 r.) została wezwana do zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kwoty wynagrodzenia z tytułu korzystania z lokalu nr 2 za okres 1 marca 2007 r. – 29 lutego 2017 r., w wysokości 5.727,15 zł (słownie: pięć tysięcy siedemset dwadzieścia siedem złote 15/100),
L. K. pismem z dnia 8 marca 2017 r. (doręczone w dniu 14 marca 2017 r.) została wezwana do zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kwoty wynagrodzenia z tytułu korzystania z lokalu nr 5 za okres 1 maja 2008 r. – 29 lutego 2017 r., w wysokości 4.195,14 zł (słownie: cztery tysiące sto dziewięćdziesiąt pięć złote 14/100).
K. K. pismem dnia 8 marca 2017 r. (doręczone w dniu 29 marca 2017 r.) została wezwana do zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kwoty wynagrodzenia z tytułu korzystania z lokalu nr 6 za okres 1 marca 2007 r. – 29 lutego 2017 r., w wysokości 6.816,15 zł (słownie: sześć tysięcy osiemset szesnaście złotych 15/100).

Wydział Mieszkalnictwa UMK, reprezentujący interesy Skarbu Państwa, w momencie uzyskania wiedzy o nabyciu udziału w nieruchomości, w piśmie skierowanym do współwłaściciela A. K. w dniu 30 grudnia 2004 r., przejawił zainteresowanie i wolę współposiadania i korzystania z nieruchomości, tj. czerpania korzyści, jak i partycypowania w kosztach wynikających z utrzymania nieruchomości w należytym stanie. Ze strony Wydziału wyszła deklaracja współdziałania w zarządzie rzeczą wspólną poprzez powierzenie zarządu jednemu ze współwłaścicieli bądź zawarcie umowy z wybraną osobą o zarządzenie nieruchomością wspólną.

Nadto Skarb Państwa interesował się istnieniem i wysokością dochodów oraz należności obciążających nieruchomość, i w tym celu występował o dokonanie rozliczeń z zarządu nieruchomością. W dniu 3 lutego 2005 r. współwłaściciel A. K. przedłożyła w Wydziale Mieszkalnictwa UMK rozliczenie kosztów zarządu nieruchomością za okres od 1 lipca 2004 r. – 31 grudnia 2004 r. Mimo wezwania w dniu 29 listopada 2007 r. o przedłożenie sprawozdania finansowego z zarządu za okres 2005-2007 r., Wydział Mieszkalnictwa otrzymał sprawozdanie finansowe tylko za rok 2007 r. W piśmie z dnia 13 czerwca 2008 r. skierowanym do zarządcy A. s.c. A. J., M. T., działającego na podstawie umowy o zarząd z właścicielem A. K., Wydział Mieszkalnictwa UMK podtrzymał stanowisko, iż jako współwłaściciel, a zarazem reprezentant Skarbu Państwa, prosi o konsultowanie wszelkich podejmowanych działań stanowiących czynności przekraczające zakres czynności zwykłego zarządu, a także informowanie o działaniach mieszczących się w ramach zwykłego zarządu. W odpowiedzi pismem z dnia 7 sierpnia 2008 r. zarządca przesłał faktury i dokumenty wykazujące wydatki poniesione m. in. na przegląd kominiarski, gazowy, budowlany oraz ubezpieczenie OC. Na skutek wezwania zarządcy pismem z dnia 22 maja 2009 r., Wydział Mieszkalnictwa UMK w dniu 24 czerwca 2009 r. otrzymał sprawozdanie finansowe za okres styczeń – grudzień 2008 r., następnie w dniu 29 kwietnia 2010 r. sprawozdanie finansowe za okres styczeń – grudzień 2009 r., zaś w dniu 19 maja 2011 r. sprawozdanie finansowe za rok 2010 r. wraz z fakturami za m.in. przeglądy stanu technicznego budynku, instalacji gazowych, ubezpieczenie czy korzystanie z wody i wywóz śmieci. Po wezwaniu z dnia 25 sierpnia 2011 r., Wydział Mieszkalnictwa UMK otrzymał ostatnie sprawozdanie finansowe za okres 1 stycznia 2011 – 30 czerwca 2011 r. wraz z fakturami opiewającymi m.in. na kwoty dotyczące przeglądu budowlanego czy zużycia wody. Zważywszy na to, iż firma A. s.c zarządzała udziałami tylko połowy współwłaścicieli, tj. A. K., A. K. i S. K., zestawienie przychodów i kosztów nie było kompletne i nie ujmowało kosztów zarządu całej nieruchomości przy ul. W. Wobec powyższego, pismami z dnia 28 sierpnia 2012 r. i 15 października 2012 r., Wydział zwrócił się do pozostałych współwłaścicieli o podjęcie kroków zmierzających do ustanowienia wspólnego zarządcy całej nieruchomości, sugerując powierzenie funkcji zarządcy A. s.c. Propozycja ta spotkała się z odmową ze strony współwłaścicieli I. K., L. K. i K. K., które negowały potrzebę ustanowienia jakiegokolwiek zarządcy. Wobec braku porozumienia między współwłaścicielami, na wniosek współwłaściciela A. K., mocą postanowienia Sądu został ustanowiony zarządca sądowy dla przedmiotowej nieruchomości w osobie Pani M. T.

Skarb Państwa wielokrotnie przejawiał zainteresowanie przedmiotową nieruchomością, m.in. w piśmie z 4 kwietnia 2011 r., Wydział skierował do spółki A. pismo z prośbą o dostarczenie informacji dotyczących powierzchni budynków przy ul. W., z uwzględnieniem lokali mieszkalnych oraz informacji, który z pozostałych współwłaścicieli od kiedy zajmuje poszczególne lokale.

W przypadku zaś braku wydania lokali, Skarb Państwa akceptuje formę wzajemnego rozliczania w drodze otrzymywania przychodów (wynagrodzenia) w zamian za czerpanie korzyści wynikających z wyłącznego korzystania z lokali przez współwłaścicieli.

Wydział Mieszkalnictwa UMK. reprezentujący interesy Skarbu Państwa obecnie weryfikuje informacje, odnośnie celów wykorzystywania lokali przez współwłaścicieli, w najbliższym czasie przekaże ostateczne ustalenia w zakresie wykorzystywania lokali w budynku przy ul. W.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy kwota wynagrodzenia z tytułu nieuprawnionego korzystania w latach ubiegłych z lokali w nieruchomości (z wyłączeniem Skarbu Państwa) naliczona jednostronnie przez Urząd Miasta K., podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm), a jeśli tak to według jakiej stawki podatkowej?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.) opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Artykuł 5 ust. 2 ww. ustawy mówi, że czynności o których mowa w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W świetle art. 33 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459 z póżn. zm.), zwanej dalej KC, osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną. Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2016 r., poz. 2147 z póżn. zm.) z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze. Jak wynika z art. 4 pkt 9b1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, ilekroć w ustawie jest mowa o staroście należy przez to rozumieć również prezydenta miasta na prawach powiatu.

W tym miejscu należy wskazać, że starosta oraz prezydent miasta na prawach powiatu nie mogą być podatnikiem, z tej przede wszystkim przyczyny, że nie są podmiotami samodzielnie prowadzącymi działalność gospodarczą. Gospodarując nieruchomościami, których właścicielem jest Skarb Państwa, nie stanowią odrębnych „bytów” organizacyjnych – działają oni wyłącznie w imieniu i na rachunek jednostki samorządu terytorialnego, tj. w ramach bądź to powiatu, bądź to miasta będącego gminą na prawach powiatu. Wszelkie zatem podejmowane przez nich działania są w istocie działaniami podejmowanymi przez jednostkę samorządu terytorialnego (tak: Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 maja 2009 r., I FSK 293/08).

Mając na względzie poczynione uwagi oraz wyżej przedstawiony stan faktyczny sprawy, Skarb Państwa reprezentowany przez prezydenta miasta na prawach powiatu w związku z gospodarowaniem własnością Skarbu Państwa, nie wystąpi w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Rolę podatnika VAT w związku z gospodarowaniem nieruchomościami będącymi własnością Skarbu Państwa pełni w rozpatrywanej sprawie miasto na prawach powiatu, tj. Gmina K., wykonująca zadania powiatu na zasadach określonych w ustawie o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2016 r., poz. 814 z późn. zm.).

Gmina Miejska K. jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Ponadto Wnioskodawca wykonuje działalność, która nie podlega regulacji ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.) m.in. działając jako organ władzy publicznej. Wnioskodawca podlega również regulacji ustawy o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 1870 z późn. zm.).

W świetle art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych.

Sam fakt dokonania czynności przez podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT nie oznacza, że podlega ona opodatkowaniu VAT, bowiem możliwe jest, że w danej transakcji sprzedawca nie występuje w tej właśnie roli. Zatem, aby daną czynność uznać za opodatkowaną VAT muszą zostać spełnione łącznie: zarówno przesłanka przedmiotowa, tzn. czynność musi się mieścić w przedmiotowym katalogu czynności opodatkowanych, jak i przesłanka podmiotowa, tzn. zaistniała czynność powinna być wykonana przez podmiot działający w charakterze podatnika VAT.

W odniesieniu do sytuacji przedstawionej przez Wnioskodawcę, Gmina Miejska K. nie działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług i nie może być uznany za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ponadto, współwłaściciel, który pozbawia innego współwłaściciela posiadania rzeczy w sposób przewidziany w art. 206 KC, narusza jego uprawnienia wynikające ze współwłasności, będącej postacią własności i tym samym podlegające ochronie na podstawie art. 224 i 225 KC Podejmowanie zatem przez Gminę Miejską K. działań zmierzających do uzyskania wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości przez innych współwłaścicieli niezgodnie z brzmieniem art. 206 KC stanowi realizację roszczeń wynikających z ograniczenia prawa własności, a tym samym stanowi realizację przysługujących Wnioskodawcy uprawnień właścicielskich. Nie jest to zatem działanie podejmowane w ramach działalności gospodarczej, a zatem nie jest dokonywane przez podatnika podatku od towarów i usług w myśl art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji nie podlega ono opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, pomimo zgodnych ustaleń co określenia jej wysokości i tym samym akceptacji przez Gminę Miejską K.takiego sposobu korzystania z nieruchomości.

Wynagrodzenie należne od współwłaścicieli pozbawiających innego współwłaściciela możliwości posiadania przedmiotu współwłasności na zasadach określonych w art. 206 KC nie stanowi wynagrodzenia za usługę. Zachowanie współwłaściciela niezgodne z brzmieniem art. 206 KC narusza uprawnienia wynikające ze współwłasności i w związku z tym jest działaniem bezprawnym. Wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości w związku z pozbawieniem możliwości korzystania z niej przez innego współwłaściciela ma zatem charakter odszkodowawczy, gdyż np. pozwala na zrekompensowanie korzyści, które można by było osiągnąć gdyby rzecz została wynajęta i jako takie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując w opinii Wnioskodawcy kwoty rekompensaty z tytułu korzystania z lokali z wyłączeniem Skarbu Państwa za poszczególne lata ustalone w sposób opisany we wniosku nic podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1221), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast przez świadczenie usług, na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Analiza treści art. 8 ust. 1 ustawy, wskazuje na bardzo szerokie pojęcie świadczenia usług obejmujące różnego rodzaju świadczenia niebędące dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Zatem czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Ponadto zauważyć należy, że aby dana czynność była opodatkowana podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 tej ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 marca 2013 r., działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r., działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z treści powołanych przepisów art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że za podatnika podatku VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem jednostka samorządu terytorialnego działa w charakterze podatnika wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określone w art. 15 ust. 2 ustawy.

W przedmiotowej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia czy kwota rekompensaty z tytułu korzystania w latach ubiegłych z lokali w budynku z wyłączeniem Gminy naliczona przez Gminę z uwagi na brak woli jej zapłaty przez współwłaścicieli, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega konkretna czynność (dostawa towaru lub usługa), a nie zapłata.

Przystępując do rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy należy wskazać, że kwestie bezumownego korzystania z cudzej rzeczy regulują przepisy m.in. art. 224, 225 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny ( t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 459 ze zm.).

Stosownie do art. 224 § 1 Kodeksu cywilnego, samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.

Jak wynika z treści § 2 powołanego przepisu – od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.

Jak wynika natomiast z art. 225 Kodeksu cywilnego, obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

Z ww. regulacji wynika, że w sytuacji wytoczenia powództwa – przeciwko samoistnemu posiadaczowi w złej wierze – jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy oraz jest odpowiedzialny za jej stan. Ponadto, spoczywa na nim obowiązek zwrotu pobranych od powyższej chwili pożytków, których nie zużył, jak również winny jest uiścić wartość tych, które zużył.

Podkreślenia wymaga również, że przepisy podatkowe nie definiują pojęcia odszkodowania. Zatem w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Zgodnie z treścią art. 471 Kodeksu cywilnego dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Zasady rozliczania się współwłaścicieli reguluje natomiast art. 207 Kodeksu cywilnego zgodnie z którym pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów. W takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną. Wyrażona w tym przepisie zasada partycypacji przez współwłaścicieli w stosunku do wielkości przysługujących im udziałów dotyczy, po pierwsze, pożytków rzeczy wspólnej, oraz po drugie, innych przychodów z rzeczy wspólnej. Przez pożytki podlegające normie art. 207 Kodeksu cywilnego należy rozumieć pożytki naturalne oraz cywilne, o których mowa w art. 53 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 53 § 1 Kodeksu cywilnego, pożytkami naturalnymi rzeczy są jej płody (np. przychówek zwierząt, zboże) i inne odłączone od niej części składowe, o ile według zasad prawidłowej gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy (np. piasek, glina). W myśl zaś art. 53 § 2 Kodeksu cywilnego, pożytkami cywilnymi rzeczy są dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego (np. czynsz najmu, czynsz dzierżawy).

Użyte w art. 207 Kodeksu cywilnego pojęcia pożytków i innych przychodów z rzeczy wspólnej nie obejmuje natomiast swymi zakresem korzyści osiąganych przez współwłaścicieli z tytułu posiadania lokalu we wspólnej nieruchomości.

Zasady korzystania z rzeczy wspólnej reguluje art. 206 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.

A zatem sam ten przepis nie może uzasadniać możliwości żądania przez współwłaściciela od innych współwłaścicieli wynagrodzenia z tytułu posiadania przez nich wspólnej rzeczy „ponad udział”, ponieważ, jak jednoznacznie wynika z jego brzmienia, nie uprawnia on współwłaścicieli do korzystania z rzeczy wspólnej w granicach udziału (zob. uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1963 r., III CO 33/62, OSNC 1964, nr 2, poz. 22, oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 października 1973 r., III CRN 247/73, OSNC 1974, nr 151, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2007 r., III CZP 94/07, OSNC – ZD 2008, nr D, poz. 96).

Współwłaściciel, który pozbawia innego współwłaściciela posiadania rzeczy w sposób przewidziany w art. 206 Kodeksu cywilnego, narusza jednak jego uprawnienie wynikające ze współwłasności, która jest postacią własności i tym samym podlega ochronie na podstawie art. 222 i następne Kodeksu cywilnego. W konsekwencji współwłaściciel, którego uprawnienie wynikające ze współwłasności zostało w ten sposób naruszone przez innego współwłaściciela, może m.in. dochodzić od niego w postępowaniu o zniesienie współwłasności roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy na zasadach określonych w art. 224 § 2 Kodeksu cywilnego w związku z art. 618 k.p.c. lub na zasadach określonych w art. 224 § 2 Kodeksu cywilnego w związku z art. 225 Kodeksu cywilnego i art. 618 k.p.c. (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2008 r., III CZP 3/08, OSNC 2009, nr 4, poz. 53).

O tym, czy bezumowne korzystanie z nieruchomości podlega opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, decydować muszą w każdym przypadku konkretne okoliczności. Kluczowym elementem dla rozstrzygnięcia, czy czynność podlega opodatkowaniu, jest fakt istnienia zgody, chociażby nieformalnej, na korzystanie z przedmiotu, bądź wystąpienie przez jego właściciela na drogę sądową.

W sytuacji zatem, gdy osoba trzecia korzysta z nieruchomości bez zgody jej właściciela, zasadne jest przyjęcie, że pomiędzy właścicielem nieruchomości i korzystającym bezumownie z tej nieruchomości nie istnieje żaden jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełnione są świadczenia wzajemne.

Świadczenie podatnika, nieoparte na tytule prawnym, wskazującym na istnienie obowiązku świadczenia usługi oraz wysokości wynagrodzenia – nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odszkodowanie wypłacone w takich okolicznościach z tego tytułu nie jest płatnością za świadczenie usługi, lecz rekompensatą za pozbawienie właściciela prawa do swobodnego dysponowania nieruchomością i wynikłe z tego tytułu szkody.

Inaczej należy jednak oceniać sytuację, gdy korzystający z nieruchomości użytkuje ją za zgodą właściciela (nawet dorozumianą), a także sytuację, kiedy właściciel rzeczy (np. nieruchomości) – z różnych względów – toleruje sytuację, w której przy braku formalnego stosunku prawnego, inny podmiot korzysta z należącej do niego rzeczy. W tych okolicznościach wynagrodzenie otrzymane przez właściciela z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy należy uznać za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

W konsekwencji należy stwierdzić, że decydujące znaczenie dla opodatkowania lub nieopodatkowania bezumownego korzystania z nieruchomości bez zawiązywania stosunku zobowiązaniowego mają okoliczności faktyczne. Co do zasady, sytuacja ta pozostaje poza opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Jeżeli jednak okoliczności wskazują na dorozumianą, milczącą zgodę właściciela nieruchomości na jej użytkowanie przez dotychczasowego użytkownika – czynność ta podlega opodatkowaniu jako świadczenie usług.

Z okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca nabył udział wynoszący 1/32 cz. w działce zabudowanej budynkiem na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego 12 lipca 2002 r.

Od grudnia 2004 r., Wnioskodawca zwracał się (zgodnie z przepisami art. 208 KC) do współwłaścicieli nieruchomości, jak również do zarządcy, o przesłanie rachunku z prowadzonego zarządu budynkiem. Otrzymywane sprawozdania finansowe nie były kompletne. Pozostali współwłaściciele nie wyrażali bowiem woli współpracy i unormowania stosunków współwłaścicielskich. Wobec powyższego, Wnioskodawca pismami z 28 sierpnia 2012 r. i 15 października 2012 r. zwrócił się do pozostałych współwłaścicieli o podjęcie kroków zmierzających do ustanowienia wspólnego zarządcy całej nieruchomości. Propozycja spotkała się z odmową ze strony niektórych współwłaścicieli, którzy negowali potrzebę ustanowienia jakiegokolwiek zarządcy Wobec braku porozumienia między współwłaścicielami w przedmiocie zarządu nieruchomością mocą postanowienia Sądu z 18 grudnia 2015 r., został ustanowiony zarządca sądowy dla przedmiotowej nieruchomości. W momencie objęcia funkcji przez zarządcę sądowego, współwłaściciele faktycznie podjęli próbę współpracy i unormowania stosunków, lecz mając na uwadze toczące się przed Sądem Rejonowym postępowanie o zniesienie współwłasności przedmiotowej nieruchomości, nie doszło pomiędzy współwłaścicielami do porozumienia w przedmiocie wzajemnych rozliczeń z tytułu korzystania z nieruchomości wspólnej. Przedmiotowa nieruchomość nie jest objęta podziałem do korzystania. Ponadto Wnioskodawca nigdy nie wyraził zgody na zajmowanie któregokolwiek z lokali znajdujących się w przedmiotowej nieruchomości do wyłącznego korzystania przez pozostałych współwłaścicieli, z wyłączeniem Skarbu Państwa. Skarb Państwa pozbawiony bowiem jest możliwości korzystania z nieruchomości, gdyż wszystkie lokale, mające charakter mieszkalny, zajęte są przez pozostałych współwłaścicieli. Wnioskodawca wystąpił do współwłaścicieli korzystających z poszczególnych części nieruchomości wspólnej, manifestując swoje uprawnienia do współposiadania oraz współkorzystania z przedmiotu współwłasności. Jednocześnie pismami z 8 marca 2017 r. wezwał do zapłaty na rzecz Skarbu Państwa wynagrodzenia z tytułu wyłącznego korzystania z lokali znajdujących w się w przedmiotowej nieruchomości, opierając się uśrednionych wolnorynkowych kwotach czynszu najmu za lokale mieszkalne o podobnej wielkości i zbliżonej lokalizacji. W przypadku, gdy nie dojdzie do zgodnych ustaleń w ww. zakresie i dobrowolnego świadczenia przez współwłaścicieli określonych kwot tytułem wynagrodzenia za korzystanie przez nich z przedmiotu współwłasności z naruszeniem art. 206 KC, Skarb Państwa będzie dochodził przysługujących mu roszczeń. W momencie nabycia przez Skarb Państwa udziału wyłącznie lokal nr 2 był zajęty i faktycznie użytkowany. Współwłaściciele zajmowali sukcesywnie lokale w przedmiotowej nieruchomości, nie informując o tym fakcie Wydziału.

Wydział Mieszkalnictwa UMK, reprezentujący interesy Skarbu Państwa nadal zainteresowany jest możliwością uzyskania współposiadania i współkorzystania z wszystkich lokali (tj. nr: 1-7; odnośnie lokalu nr 1 trwają ustalenia co do osoby go zajmującej), celem ich zagospodarowania umożliwiającego współposiadanie rzeczy/partycypowanie w pożytkach i przychodach przez wszystkich współwłaścicieli (np. przez najem), jednakże bez rezygnacji z roszczeń za czas zajmowania ich w okresie poprzedzającym ewentualne wydanie. W przypadku zaś braku wydania lokali, Skarb Państwa akceptuje formę wzajemnego rozliczania w drodze otrzymywania przychodów (wynagrodzenia) w zamian za czerpanie korzyści wynikających z wyłącznego korzystania z lokali przez współwłaścicieli.

Biorąc pod uwagę zaistniały stan faktyczny stwierdzić należy, że Wnioskodawca tolerował powstałą sytuacją, tj. korzystanie z nieruchomości będącej również własnością Wnioskodawcy przez pozostałych współwłaścicieli ponad przysługujący im w prawie własności udział.

Jak wynika z wniosku, pozostali współwłaściciele zajmowali lokale sukcesywnie w okresie od 2001 r. do 2008 r. i korzystali z nich ponad przysługujący im w prawie własności udział. Stosunki właścicielskie nie zostały uregulowane na podstawie jakiegokolwiek tytułu prawnego (np. umowa dzierżawy, najmu, użyczenia), na podstawie którego strony mogłyby określić wzajemne obowiązki, tj. zakres świadczonych usług oraz wysokość wynagrodzenia z tego tytułu.

Wnioskodawca toleruje fakt korzystania przez innych współwłaścicieli nieruchomości ponad przysługujący im w prawie własności udział, domagając się jednakże rozliczania się z Wnioskodawcą z korzyści wynikających z wyłącznego z nich korzystania. Należy zauważyć, że od momentu nabycia udziału w nieruchomości, tj. od 2002 r. Wnioskodawca nie podjął działań mających na celu uregulowanie stanu rzeczy. Wnioskodawca wskazał, że wystąpił do współwłaścicieli korzystających z poszczególnych części nieruchomości wspólnej, manifestując swoje uprawnienia do współposiadania oraz współkorzystania z przedmiotu współwłasności. Wnioskodawca przejawił zainteresowanie i wolę współdziałania dopiero 30 grudnia 2004 r., kierując do pani A. K. pismo, w którym Wnioskodawca wyraził wolę korzystania z nieruchomości tj. czerpania korzyści, jak i partycypowania w kosztach wynikających z utrzymania nieruchomości w należytym stanie. Dopiero też od grudnia 2004 r. Gmina zwracała się do współwłaścicieli nieruchomości, jak również do zarządcy o przesłanie rachunku z prowadzonego zarządu budynkiem (pisma z dnia 30 grudnia 2004 r., 29 listopada 2007 r., 13 czerwca 2008 r., 22 maja 2009 r., 11 maja 2011 r., 25 października 2011 r., 19 czerwca 2012 r.). Następnie Wnioskodawca przejawił zainteresowanie przedmiotową nieruchomością w 2011 r. (tj. po 9 latach od nabycia udziału w nieruchomości wspólnej), kierując do Spółki A. pismo z dnia 4 kwietnia 2011 r. z prośbą o dostarczenie informacji dotyczących powierzchni budynków z uwzględnieniem lokali mieszkalnych oraz informacji, który z pozostałych współwłaścicieli od kiedy zajmuje poszczególne lokale. Ale dopiero w 2017 r. Wnioskodawca wezwał pozostałych współwłaścicieli lokali do zapłaty na rzecz Skarbu Państwa wynagrodzenia z tytułu wyłącznego zajmowania przez nich lokali znajdujących się w przedmiotowej nieruchomości. W związku z brakiem woli wydania przedmiotowych lokali, Wnioskodawca nie wystąpił na drogę postępowania sądowego w celu uregulowania stanu rzeczy, tj. uzyskania możliwości współposiadania i współkorzystania z nieruchomości będącej współwłasnością Wnioskodawcy.

Tym samym uznać należy, że pomiędzy stronami istnieje określony stosunek prawny o charakterze umownym – dorozumiany – skutkujący realizacją wzajemnych świadczeń. Stwierdzić bowiem należy, że wolą Wnioskodawcy jako współwłaściciela nieruchomości, bezumownie wykorzystywanej przez pozostałych współwłaścicieli nieruchomości ponad przysługujący im w prawie własności udział, jest udostępnienie im tejże nieruchomości, wprawdzie nie jawne, na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy cywilnoprawnej, lecz właśnie dorozumiane, polegające na tolerowaniu przez Wnioskodawcę zaistniałej sytuacji.

Zatem Wnioskodawca nie dąży do zaniechania/zaprzestania korzystania przez pozostałych współwłaścicieli z nieruchomości ponad przysługujący im w prawie własności udział, a nadal zainteresowany jest możliwością uzyskania współposiadania i współkorzystania z wszystkich lokali, celem ich zagospodarowania umożliwiającego współposiadanie rzeczy/partycypowanie w pożytkach i w przychodach przez wszystkich współwłaścicieli (np. poprzez najem), jednakże bez rezygnacji z roszczeń za czas zajmowania ich w okresie poprzedzającym ewentualne wydanie. Wnioskodawca akceptuje formę wzajemnego rozliczania w drodze otrzymywania przychodów (wynagrodzenia) w zamian za czerpanie korzyści wynikających z wyłącznego korzystania z lokali przez współwłaścicieli.

Zatem – z uwagi na fakt, że w rozpatrywanej sprawie występuje dorozumiana zgoda na korzystanie z nieruchomości przez innych współwłaścicieli ponad przysługujący im w prawie własności udział – umożliwienie przez Wnioskodawcę korzystania pozostałym współwłaścicielom z nieruchomości będącej we współwłasności Wnioskodawcy, z wyłączeniem Wnioskodawcy, należy traktować jako dorozumiany stosunek prawny o charakterze umownym, który spełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stwierdzić należy, że kwoty pieniężne od pozostałych współwłaścicieli nieruchomości z tytułu korzystania z nieruchomości ponad przysługujący im w prawie własności udział, winny być traktowane jako należność za świadczenie wzajemne w postaci świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, w myśl którego kwoty rekompensaty z tytułu korzystania z lokali z wyłączeniem Skarbu Państwa za poszczególne lata ustalone w sposób opisany we wniosku nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jest nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

W zakresie stawki podatku mającej zastosowanie w przypadku opodatkowania kwoty rekompensaty z tytułu korzystania z lokali budynku (z wyłączeniem Gminy) naliczonej jednostronnie przez Gminę zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin