Interpretacja Ministra Finansów
DD3.8222.2.43.2016.IMD
z 23 maja 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

Na podstawie art. 14e § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 22 kwietnia 2014 r. Nr ILPB2/415-124/14-2/WM wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku złożonym w dniu 28 stycznia 2014 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi na dzieci – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 stycznia 2014 r. Wnioskodawczyni złożyła wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w jej indywidualnej sprawie.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawczyni przedstawiła następujący stan faktyczny.

Siostra Wnioskodawczyni, mająca obecnie 61 lat, jest osobą od urodzenia niepełnosprawną umysłowo i fizycznie. Nie jest zdolna do samodzielnej egzystencji. Wymaga całodobowej opieki . W ostatnich latach stan siostry znacznie się pogorszył. Nasiliła się niewydolność układu oddechowego przez co założona została rurka tracheotomijna, którą należy często czyścić i odsysać.

W ostatnim czasie siostra przeszła również skomplikowaną operację stawu biodrowego i kości udowej przez co jest osobą leżącą stale w łóżku. Niestety istnieje duże prawdopodobieństwo, że już nigdy nie będzie samodzielnie chodzić.

Po śmierci taty, Wnioskodawczyni wspólnie z mamą i mężem opiekowała się siostrą. Gdy umarła również mama wspólnie z mężem przejęła całkowicie opiekę nad siostrą. Siostra, czternastoletni syn Wnioskodawczyni i mąż stanowi jedną rodzinę i tworzy jedno gospodarstwo domowe. Siostrę taktujemy, jak własne dziecko, zapewniając Jej jak najlepsze warunki życia. W 2010 r., na mocy decyzji sądu, siostra Wnioskodawczyni została całkowicie ubezwłasnowolniona, a w dniu 30 maja 2010 r. sąd ustanowił opiekunami prawnymi Wnioskodawczynię i Jej małżonka.

Mąż nie może podjąć pracy w pełnym wymiarze, gdyż opieka nad siostrą wymaga dużej siły fizycznej, przez co zmuszony był przejąć większość obowiązków pielęgnacyjnych.

Po śmierci rodziców siostra otrzymuje rentę rodzinną oraz dodatek pielęgnacyjny z ZUS.

Rozliczając podatek dochodowy od osób fizycznych uznaliśmy, że możemy skorzystać z ulgi prorodzinnej na siostrę.

Interpretując przepisy dotyczące tej ulgi telefonicznie Wnioskodawczyni uzyskała pozytywną opinię w Urzędzie Skarbowym. Sugerowała się również interpretacjami Izby Skarbowej w bliźniaczo podobnych sprawach, opublikowanymi w internecie. Dlatego też składając PIT-37 za rok 2010 skorzystała z ulgi za okres od dnia 1 lipca, czyli od momentu ustanowienia opiekunem prawny Wnioskodawczynię i Jej małżonka.

Z takiej ulgi Wnioskodawczyni skorzystała również za cały rok 2011 r. i 2012.

W październiku 2013 r. wezwano nas do Urzędu Skarbowego, gdzie pracownica tego urzędu poinformowała nas, że ulga prorodzinna z tytułu opieki nad pełnoletnią, całkowicie ubezwłasnowolnioną siostrą, której jesteśmy opiekunami prawnymi, nam się nie należy. Pani nie potrafiła podać konkretnego powodu dlaczego ulga nam nie przysługuje. Powiedziała jedynie, że przysługuje ona małoletnim dzieciom bez dochodów.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni zadała następujące pytanie:

Czy jako opiekunowie prawni osoby dorosłej, niepełnosprawnej i ubezwłasnowolnionej całkowicie, składając PIT-37 możemy skorzystać z ulgi prorodzinnej?

Zdaniem Wnioskodawczyni z interpretacji art. 27f ust. 1 pkt 2 ulga przysługuje podatnikowi, który pełni funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało. Wynika z tego, że jako podatnik Wnioskodawczyni nie musi mieć ustanowionej rodziny zastępczej, gdyż Wnioskodawczyni jest opiekunem prawnym.

Art. 6 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy mówi, że ulga przysługuje podatnikowi, który sprawował opiekę nad osobą bez względu na wiek, która zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywała rentę socjalną lub zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny.

Siostra Wnioskodawczyni otrzymuje rentę rodzinną po zmarłych rodzicach oraz dodatek pielęgnacyjny. Oboje rodzice nie żyją dlatego Wnioskodawczyni uważa że, jako opiekun prawny ustanowiony na mocy orzeczenia sądowego powinna móc przejąć pełnię praw przysługujących rodzinom niepełnosprawnych dzieci, czyli ulgę prorodzinną, gdyż preferencje te przysługują rodzicom bądź opiekunom prawnym niepełnosprawnych dzieci bez względu na wiek.

Zdaniem Wnioskodawczyni z odliczenia na dorosłe dzieci ulgi prorodzinnej mogą w ramach ulgi korzystać podatnicy (nie tylko rodzice) utrzymujący pełnoletnie dzieci w związku z wykonywaniem przez takie osoby ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego. Obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Na Wnioskodawczyni, jako siostrze ciąży również obowiązek alimentacyjny. Wnioskodawczyni podnosi, że obowiązek alimentacyjny, to obowiązek dostarczania środków do życia, utrzymania, a także opieki. Siostra mieszka z Wnioskodawczynią i Jej rodziną, jest pod całodobową opieką i w części na utrzymaniu Wnioskodawczyni.

W ocenie Wnioskodawczyni oznacza to, że spełnia warunki do skorzystania z ulgi prorodzinnej na niepełnosprawną siostrę zwłaszcza, że ulga na osobę niepełnosprawną przysługuje bez względu na wiek, co oznacza, że może dotyczyć osoby w starszym wieku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał, że stanowisko Wnioskodawczyni jest prawidłowe.

Na tle przedstawionego opisu stanu faktycznego oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie złożenia wniosku stwierdzam, co następuje.

Warunki korzystania z ulgi na dzieci określa art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą’.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

Jednocześnie na podstawie art. 27f ust. 6 ustawy, przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Mimo, iż ustawodawca nie zdefiniował w art. 27f ustawy pojęcia „dziecko”, to w ust. 1 i 6 wskazał jakie dzieci mają być objęte ulgą. Co do zasady bowiem ulga przysługuje na dzieci małoletnie, a jedynie pod pewnymi warunkami podatnicy mogą również korzystać z ulgi w przypadku dzieci pełnoletnich. Regulacji zawartych w ust. 1 i ust. 6 tych nie należy przeciwstawiać, a przepis ust. 6 traktować jako kontynuację ust. 1 w art. 27f. Oznacza to, że art. 27f ust. 6 ustawy, na warunkach tam określonych, umożliwia podatnikom kontynuację korzystania z ulgi na dzieci, gdy dzieci stały się pełnoletnie.

W przypadku podatników, o których mowa w art. 27f ust. 1 ustawy, korzystanie z ulgi na dzieci jest możliwe także po uzyskaniu pełnoletności przez dziecko będące pod jego opieką, o ile podatnik utrzymuje pełnoletnie dziecko spełniające warunki określone w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy w związku z wykonywaniem ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego lub sprawowania funkcji rodziny zastępczej.

Z powyższych regulacji jednoznacznie wynika zamiar ustawodawcy, aby odliczenie od podatku dotyczyło dzieci. Warto wskazać na znaczenie pojęcia „dziecko” jakie nadaje mu Słownik Języka Polskiego PWN (wydanie internetowe). Według autorów słownika „dziecko” to: «człowiek od urodzenia do wieku młodzieńczego»; «syn lub córka, niezależnie od wieku». Pierwsza z definicji ma zatem charakter abstrakcyjny i uniwersalny, druga natomiast konkretyzuje to pojęcie do relacji pokrewieństwa. Przenosząc te definicje na grunt omawianych przepisów można by uznać, że dzieckiem, niezależnie od wieku, można być wyłącznie dla rodziców. Jednak w ocenie Ministerstwa Finansów takie rozumienie pojęcia „dziecko” w sposób nieuzasadniony zawężałoby zakres przepisu art. 27f ust. 6 ustawy, co pozbawiałoby prawa do ulgi niektórych opiekunów prawnych czy rodziny zastępcze.

Warunki dotyczące ustanawiania, sprawowania i ustania opieki nad dzieckiem określają przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082), dalej „k.r.o.”. Zgodnie z art. 155 § 2 k.r.o. do opieki stosuje się odpowiednio przepisy o władzy rodzicielskiej. Regulacje k.r.o., co do zasady, nie nakładają obowiązku alimentacyjnego na opiekuna prawnego. Wyjątek od tej zasady zachodzi wówczas, gdy opiekun prawny jest jednocześnie krewnym podopiecznego, zobowiązanym do alimentacji w myśl przepisów tej ustawy (art. 128 k.r.o. obowiązkiem alimentacyjnym obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo).

Jeżeli zatem podatnik został opiekunem prawnym dziecka małoletniego, o którym mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i dziecko z nim zamieszkiwało, a następnie dziecko stało się pełnoletnie, otrzymywało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, a podatnik je nadal utrzymywał w wykonywaniu ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego, to w takiej sytuacji nie można odmówić prawa do ulgi na dzieci.

Z inną sytuacją mamy do czynienia gdy podatnik staje się opiekunem prawnym pełnoletniego ubezwłasnowolnionego krewnego. W takim przypadku nie można mówić o kontynuacji prawa do ulgi powstałego przed uzyskaniem pełnoletności przez dziecko, a sam fakt otrzymywania przez pełnoletniego ubezwłasnowolnionego krewnego zasiłku (dodatku) pielęgnacyjnego lub renty socjalnej, oraz utrzymywania go przez podatnika w związku z wykonywaniem ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego wobec tego krewnego, nie jest wystarczający do przyznania podatnikowi prawa do ulgi na dzieci.

Zatem ustanowienie opieki prawnej nad pełnoletnim ubezwłasnowolnionym krewnym, nie daje podstaw do korzystania przez podatnika z ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy.

Z tych względów należało zmienić z urzędu interpretację indywidualną z dnia 22 kwietnia 2014 r. Nr ILPB2/415-124/14-2/WM, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

POUCZENIE

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.