Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP2/4512-1-175/16-4/MR
z 15 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 8 marca 2016 r. (data wpływu 14 marca 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 3 czerwca 2016 r. (data wpływu 8 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy niezabudowanego gruntu w ramach wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy niezabudowanego gruntu w ramach wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie. Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 3 czerwca 2016 r., w którym doprecyzowano opis stanu faktycznego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Dnia 13 września 2012 r. Wnioskodawca otrzymał darowiznę w formie aktu notarialnego od rodziców, obejmującą nieruchomości rolne niezabudowane o pow. 141.436,00 m², nieruchomość zabudowaną obejmującą dom mieszkalny, pomieszczenia gospodarcze typu chlewnia, sprzęt rolniczy oraz inwentarz żywy – trzoda chlewna. Z dniem przejęcia gospodarstwa rolnego Zainteresowany złożył w US zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług, rezygnując tym samym ze statusu rolnika ryczałtowego. Grunty rolne użytkowane były na cele rolnicze – uprawa pszenicy, rzepaku, żyta, jęczmienia, ziemniaków. Wnioskodawca zajmuje się również hodowlą trzody chlewnej. Płaci podatek rolny, objęty jest ubezpieczeniem w KRUS, nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej. W związku z realizacją inwestycji drogowej pod nazwą: Budowa drogi z dniem 20 maja 2015 r. działki Zainteresowanego o pow. 6.082,00 m², położone na terenie oznaczonym symbolem R-grunty rolne, z mocy prawa stały się własnością Skarbu Państwa. Decyzją z dnia 16 listopada 2015 r., wydaną przez Wojewodę, ustalono odszkodowanie na rzecz Wnioskodawcy z tytułu nabycia przez Skarb Państwa prawa własności przedmiotowych działek. W związku z wywłaszczeniem nieruchomości pod realizację inwestycji drogowej został sporządzony operat szacunkowy określający wartość przedmiotowej nieruchomości. Stroną zobowiązaną do wypłaty odszkodowania jest A.. W dniu 11 grudnia 2015 r. Wnioskodawca otrzymał POUCZENIE z A. o konieczności wystawienia faktury VAT i naliczenia 23% podatku. Grunty wycenione zostały na 189.515,00 zł a wartość zasiewów na 4.111,00 zł, razem: 193.626,00 zł, słownie sto dziewięćdziesiąt trzy tysiące sześćset dwadzieścia sześć złotych.

W uzupełnieniu do wniosku, Wnioskodawca wskazał, że:

1. Jest rolnikiem prowadzącym gospodarstwo rolne w rozumieniu art. 2 pkt 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., rozliczającym podatek od towarów i usług z tytułu działalności rolniczej na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy VAT.
2. Z nieruchomości gruntowych dokonywane były dostawy produktów rolnych w rozumieniu art. 2 pkt 20 ustawy o podatku od towarów i usług.
3. Uprawy pochodzące z ww. nieruchomości były przeznaczane na sprzedaż oraz wykorzystywane do hodowli trzody chlewnej.
4. Trzoda chlewna była przedmiotem sprzedaży opodatkowanej.
5. Ww. nieruchomości, będące przedmiotem działalności rolniczej, nigdy nie były udostępniane w jakiejkolwiek formie innym osobom.
6. Nieruchomość opisana we wniosku nie jest objęta planem zagospodarowania przestrzennego.
   
   

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawca będzie zobowiązany od kwoty odszkodowania za grunty i wartość zasiewów 193.626,00 zł brutto odprowadzić do Urzędu Skarbowego podatek VAT w kwocie 36.206,49 zł, czy też ten podatek nie będzie go w tym przypadku dotyczył? (pytanie 1 wniosku)
2. Czy odszkodowanie za dostawę niezabudowanego gruntu w ramach wywłaszczenia powinno korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2? (pytanie 3 wniosku)
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, dokonując dostawy gruntu w ramach wywłaszczenia, nie działa on w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą, lecz dokonuje jednorazowej, okazjonalnej transakcji. Właściwym zatem jest wykluczenie go jako osoby fizycznej z grona podatników, którzy z przyczyn od siebie niezależnych dokonały dostawy towarów stanowiących część majątku prywatnego, tj. majątku który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

Nie do końca sprecyzowane przepisy, nie pozwalają Wnioskodawcy zająć odpowiedniego stanowiska w tej sprawie. Uważa on, że jako rolnik zbywający grunt z majątku własnego nie powinien on być objęty podatkiem VAT, ponieważ nie stanowi to wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

W kontekście powyższego Zainteresowany stwierdza, że dostawa nieruchomości gruntowej wykorzystywanej na własne potrzeby, stanowi zwykłe wykonywanie prawa własności i nie jest wynikiem swobodnego dysponowania nieruchomościami, a tylko skutkiem wywłaszczenia i nie powinna być opodatkowana podatkiem VAT. Niezabudowane grunty przejęte z mocy prawa przez Skarb Państwa pod budowę drogi publicznej w zamian za odszkodowanie są gruntem innym niż tereny budowlane i przekazanie tego gruntu powinno być zwolnione z VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
   
   

Według art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Zgodnie zatem z ww. przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy.

Należy podkreślić, że co do zasady, warunkiem uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika wprost z cyt. wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest de facto następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności towarów w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r., poz. 1774, z późn. zm.), wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

W myśl art. 128 ust. 1 ww. ustawy, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

W świetle art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 2031), wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo wykonujący zadania zlecone z zakresu administracji rządowej starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Na podstawie art. 11f ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

Na tle powyższego należy uznać, że w przypadku realizacji inwestycji drogowych w trybie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydana na podstawie art. 11a tej ustawy zastępuje decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2016, poz. 778). Należy przy tym mieć na uwadze przepis art. 11i ust. 1 i ust. 2 ustawy, który stanowi, że w sprawach dotyczących zezwolenia na realizację inwestycji drogowej nieuregulowanych w niniejszej ustawie stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, z wyjątkiem art. 28 ust. 2, natomiast w sprawach dotyczących zezwolenia na realizację inwestycji drogowej nie stosuje się przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przepisów ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. poz. 1777).

W myśl art. 12 ust. 3 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze wieczystej i w katastrze nieruchomości.

Nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

1. własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,
2. własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych

– z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna (art. 12 ust. 4 ww. ustawy).

Jednocześnie, w myśl art. 12 ust. 4a i ust. 4b ww. ustawy, decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje się w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe (art. 12 ust. 4f ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych).

Do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18 (art. 12 ust. 5 cyt. ustawy).

W myśl art. 18 ust. 1 ww. ustawy, wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

Jak już wyżej wskazano, z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, natomiast odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Ponadto zaznaczyć należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Należy podkreślić, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

W kontekście powyższego, uwzględniając definicję działalności gospodarczej należy stwierdzić, że dostawa towarów będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług tylko w sytuacji, gdy dokonana zostanie przez podmiot o statusie podatnika, który działa w takim charakterze w odniesieniu do tej konkretnie czynności. Natomiast dla stwierdzenia, że dla danej transakcji podmiot jest podatnikiem podatku od towarów i usług, konieczne jest prowadzenie przez niego działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy.

Jak stanowi art. 15 ust 4 ustawy, w przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w art. 96 ust. 1.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Działalność rolnicza, zgodnie z zapisem art. 2 pkt 15 ustawy, obejmuje produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (PKWiU 02.20.13.0) oraz bambusa (PKWiU ex 01.29.30.0), a także świadczenie usług rolniczych.

Biorąc pod uwagę przytoczoną definicję działalności gospodarczej (art. 15 ust. 2 ustawy) uznać należy, że działalność rolnicza (art. 2 pkt 15 ustawy) mieści się w pojęciu działalności gospodarczej.

W przypadku zatem, gdy dostawy gruntu należącego do przedsiębiorstwa rolnego dokonuje rolnik będący czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT, to czynność ta realizowana jest w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez tego podatnika.

Z opisu sprawy wynika, że w 2012 r. Wnioskodawca otrzymał od rodziców darowiznę obejmującą nieruchomości rolne niezabudowane o pow. 141.436,00 m², nieruchomość zabudowaną obejmującą dom mieszkalny, pomieszczenia gospodarcze typu chlewnia, sprzęt rolniczy oraz inwentarz żywy – trzoda chlewna. Z dniem przejęcia gospodarstwa rolnego złożył w urzędzie skarbowym zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług, rezygnując tym samym ze statusu rolnika ryczałtowego. Zainteresowany jest rolnikiem prowadzącym gospodarstwo rolne i rozliczającym podatek od towarów i usług z tytułu działalności rolniczej.

Grunty rolne Wnioskodawca użytkował na cele rolnicze – uprawa pszenicy, rzepaku, żyta, jęczmienia, ziemniaków. Uprawy te były przeznaczane na sprzedaż oraz wykorzystywane do hodowli trzody chlewnej, natomiast trzoda chlewna była przedmiotem sprzedaży opodatkowanej. Zatem z nieruchomości gruntowych dokonywane były dostawy produktów rolnych.

Ww. nieruchomości, będące przedmiotem działalności rolniczej, nigdy nie były udostępniane w jakiejkolwiek formie innym osobom i nie są objęte planem zagospodarowania przestrzennego.

W związku z realizacją inwestycji drogowej z dniem 20 maja 2015 r. działki Wnioskodawcy o pow. 6.082,00 m², położone na terenie oznaczonym symbolem R-grunty rolne, z mocy prawa stały się własnością Skarbu Państwa. Decyzją z dnia 16 listopada 2015 r., wydaną przez Wojewodę, ustalono odszkodowanie na rzecz Wnioskodawcy, z tytułu nabycia prawa własności przedmiotowych działek przez Skarb Państwa . W związku z wywłaszczeniem nieruchomości pod realizację inwestycji drogowej został sporządzony operat szacunkowy określający wartość przedmiotowej nieruchomości. Stroną zobowiązaną do wypłaty odszkodowania jest A., który pouczył Wnioskodawcę o konieczności wystawienia faktury VAT i naliczenia 23% podatku. Grunty wycenione zostały na 189.515,00 zł a wartość zasiewów na 4.111,00 zł, razem: 193.626,00 zł.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia, czy Wnioskodawca będzie zobowiązany od kwoty odszkodowania za grunty i wartość zasiewów odprowadzić do Urzędu Skarbowego podatek VAT, czy też ten podatek nie będzie go w tym przypadku dotyczył oraz czy odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia nieruchomości korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W analizowanej sprawie dla rozstrzygnięcia wątpliwości Wnioskodawcy kluczowym jest fakt posiadania przez niego statusu podatnika VAT czynnego z tytułu działalności rolniczej. W tej sytuacji uznać należy, że przedmiotem dokonanych dostaw były grunty stanowiące składnik majątkowy przedsiębiorstwa służący prowadzeniu działalności gospodarczej, którą – w rozumieniu ustawy – jest działalność rolnicza.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy i obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, że dokonana przez Wnioskodawcę – czynnego podatnika VAT prowadzącego działalność rolniczą – dostawa działek gruntu w zamian za odszkodowanie jest zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy – dostawą dokonywaną przez podatnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Ponadto jak wynika z przedstawionego opisu sprawy, przedmiotowe grunty nie były w jakikolwiek sposób wykorzystywane w celach prywatnych, osobistych Wnioskodawcy.

Jak wskazał Zainteresowany jest on rolnikiem zarejestrowanym dla potrzeb podatku VAT jako czynny podatnik tego podatku i w związku z tym przedmiotowy grunt był wykorzystywany w działalności opodatkowanej, bowiem dokonywał on dostaw produktów rolnych oraz wykorzystywał je w hodowli trzody, która była przedmiotem sprzedaży opodatkowanej.

W takiej sytuacji uznać należy, że przedmiotem dostawy był grunt stanowiący de facto składnik majątkowy przedsiębiorstwa służący prowadzeniu działalności gospodarczej, którą – w rozumieniu ustawy – jest działalność rolnicza.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że wywłaszczenie gruntu (w zamian za odszkodowanie), który był wykorzystywany przez rolnika – zarejestrowanego dla celów podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny – w ramach prowadzonego gospodarstwa rolnego jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatna dostawa towarów, ponieważ w tej konkretnej sytuacji nie można uznać, że dostawa ta stanowiła realizację prawa do rozporządzania majątkiem osobistym.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, przewidziane zostały zwolnienia od podatku oraz obniżone stawki podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku VAT dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Powyższe oznacza, że generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane.

Zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy, przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2016 r., poz. 778), kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy, ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1. lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
2. sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.
   
   

Jak już wcześniej wskazano, w przypadku realizacji inwestycji drogowych w trybie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydana na podstawie art. 11a tej ustawy zastępuje decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Odnosząc powyższe do niniejszej sytuacji należy wskazać, że to decyzja wydana na podstawie ustawy z 10 kwietnia 2003 r., o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (art. 11a tej ustawy) przez właściwy organ, a dotycząca zezwolenia na realizację inwestycji drogowej, przesądza o charakterze przedmiotowych działek jako przeznaczonych pod zabudowę.

W rezultacie, dostawa przedmiotowych nieruchomości niezabudowanych w zamian za odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, bowiem zgodnie z decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, nieruchomości te stanowią teren budowlany.

Podkreślić w tym miejscu należy, że jeżeli nie zostały spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy (tj. teren ma charakter budowlany) to należy przeanalizować warunki do zastosowania zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

I tak, według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wskazać należy, że dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

• towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz spo-sobu wykorzystywania,
• brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów.
  
  

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Jednak w przedmiotowej sprawie przepis ten również nie znajdzie zastosowania, z uwagi na fakt, że – jak wskazał Wnioskodawca – przedmiotowy grunt był wykorzystywany w działalności opodatkowanej – dokonywano dostawy produktów rolnych i trzody.

Mając na uwadze powyższe, przeniesienie przez Wnioskodawcę prawa własności gruntu w zamian za odszkodowanie z przeznaczeniem pod inwestycje drogowe nie korzysta ze zwol-nienia od podatku, ani na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, ani na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9. Zatem stosownie do treści art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy, dostawa tego grun-tu jest opodatkowana według stawki podatku w wysokości 23%.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ponadto informuje się, że niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dostawy niezabudowanego gruntu i jego opodatkowania, w ramach wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie (pytania oznaczone w pkt 1 i 3 wniosku).

Natomiast w pozostałym zakresie (pytanie oznaczone w pkt 2 wniosku), zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.