Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/4511-317/16-4/IM
z 7 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 11 marca 2016 r. (data wpływu 15 marca 2016 r.) uzupełnione pismem z dnia 24 maja 2016 r. (data nadania 24 maja 2016 r., data wpływu 30 maja 2016 r.) stanowiące odpowiedź na wezwanie z dnia 16 maja 2016 r. Nr IPPB4/4511-317/16-2/IM, Nr IPPB4/4515-38/16-2/MZ (data nadania 17 maja 2016 r., data doręczenia 20 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu wkładu mieszkaniowego nabytego w drodze spadku – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu wkładu mieszkaniowego nabytego w drodze spadku.

Z uwagi na braki formalne, tut. organ pismem z dnia 16 maja 2016 r. Nr IPPB4/4511-317/ 16-2/IM (data nadania 17 maja 2016 r., data doręczenia 20 maja 2016 r.) wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku.

Pismem z dnia 24 maja 2016 r. (data nadania 24 maja 2016 r., data wpływu 30 maja 2016 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 10 grudnia 1997 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni. W dniu 17 maja 2000 r. Sąd Rejonowy wydał postanowienie w sprawie o nabytym spadku po ojcu Wnioskodawczyni. Na mocy tego postanowienia Wnioskodawczyni dziedziczyła 1/2 część spadku wspólnie z żoną zmarłego. W skład masy spadkowej wchodziło lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, Wnioskodawczyni dziedziczyła 1/4 prawa do lokalu. W lokalu tym zamieszkiwała żona ojca Wnioskodawczyni. Nie przeprowadzono działu spadku. W dniu 31 lipca 2007 r. żona ojca Wnioskodawczyni wystąpiła do Spółdzielni z wnioskiem o przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność, jednakże Spółdzielnia odmówiła dokonania takiego przekształcenia. Żona ojca Wnioskodawczyni zmarła w dniu 22 lutego 2008 r. Po jej śmierci w marcu 2008 r. Wnioskodawczyni zwróciła się do Spółdzielni Mieszkaniowej o zwrot przysługującej Wnioskodawczyni części wkładu mieszkaniowego (1/4 wkładu) za lokal mieszkalny, który Wnioskodawczyni nabyła w drodze spadku po zmarłym ojcu. Spółdzielnia dokonała zwrotu przysługującej Wnioskodawczyni części wkładu dopiero w roku 2015. Wnioskodawczyni dostała jednocześnie ze spółdzielni druk PIT-8C, na którym wykazany był przychód z tytułu zwrotu wkładu mieszkaniowego.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni doprecyzowała, że po śmierci ojca w roku 1997 Wnioskodawczyni nie rozliczyła się z Urzędem Skarbowym ze spadku, ponieważ nie wiedziała, że jakikolwiek spadek istnieje. Według Jej wiedzy ojciec Wnioskodawczyni mieszkał w budynku Spółdzielni Mieszkaniowej mającym statut domu dla inwalidów, osób samotnych i innych domach o specjalnym przeznaczeniu bez prawa meldowania do lokalu rodziny i bez możliwości wykupienia lokalu na własność. Dopiero po śmierci żony ojca Wnioskodawczyni w roku 2008, Wnioskodawczyni w Jej mieszkaniu znalazła dokumenty świadczące o przynależnym Wnioskodawczyni prawie do części lokalu spółdzielczego, tj. kopię wniosku o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym ojcu i postanowienie Sądu Rejonowego o stwierdzeniu nabycia spadku. Wówczas Wnioskodawczyni dowiedziała się, że uległ zmianie status bloku, w którym mieszkał kiedyś ojciec Wnioskodawczyni. W roku 2008 Wnioskodawczyni rozpoczęła więc korespondencję z Spółdzielnią Mieszkaniową celem odzyskania przysługującej Jej części wkładu do spółdzielczego mieszkania lokatorskiego.

Wnioskodawczyni wyjaśniła, że jest jedyną Zainteresowaną będącą stroną postępowania. Nie ma innych osób Zainteresowanych wydaniem interpretacji w przedmiotowej sprawie.

Wnioskodawczyni wskazała, że prosi o wydanie interpretacji dotyczącej zarówno podatku dochodowego od osób fizycznych jak i podatku od spadków i darowizn. Gdy Wnioskodawczyni usiłowała uzyskać wyjaśnienia dotyczące swojej sprawy w Urzędzie Skarbowym była odsyłana do osób zajmujących się zarówno podatkiem dochodowym od osób fizycznych jak i podatkiem od spadków i darowizn. Nikt nie był w stanie określić Wnioskodawczyni jednoznacznie na podstawie jakich przepisów należy rozpatrywać problem Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawczyni powinna zapłacić podatek od spadków i darowizn od otrzymanego ze spółdzielni zwrotu wkładu mieszkaniowego?
2. Czy Wnioskodawczyni powinna wykazać przychód z tytułu zwrotu wkładu mieszkaniowego w zeznaniu rocznym PIT i zapłacić od tego przychodu podatek dochodowy?
   
   

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych, w pozostałym zakresie zostało wydane odrębne rozstrzygniecie.

Zdaniem Wnioskodawczyni.

Ad. 2.

Wnioskodawczyni nie powinna otrzymanego zwrotu wkładu mieszkaniowego wykazywać w zeznaniu za rok 2015, ponieważ był to przychód z tytułu zaległego spadku, a taki przychód nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednakże na mocy art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenie, przy czym – co istotne – musi być ono przez podatnika otrzymane lub postawione do jego dyspozycji.

Z kolei zgodnie z art. 922 § 1 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwila otwarcia spadku. Oznacza to, ze z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 10 grudnia 1997 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni. W dniu 17 maja 2000 r. Sąd Rejonowy wydał postanowienie w sprawie o nabytym spadku po ojcu Wnioskodawczyni. Na mocy tego postanowienia Wnioskodawczyni dziedziczyła 1/2 część spadku wspólnie z żoną zmarłego. W skład masy spadkowej wchodziło lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. Wnioskodawczyni dziedziczyła 1/4 prawa do lokalu. Nie przeprowadzono działu spadku. Żona ojca Wnioskodawczyni zmarła w dniu 22 lutego 2008 r. Po jej śmierci w marcu 2008 r. Wnioskodawczyni zwróciła się do Spółdzielni mieszkaniowej o zwrot przysługującej Wnioskodawczyni części wkładu mieszkaniowego (1/4 wkładu) za lokal mieszkalny, który Wnioskodawczyni nabyła w drodze spadku po zmarłym ojcu. W 2008 r. Wnioskodawczyni rozpoczęła korespondencję z Spółdzielnią Mieszkaniową celem odzyskania przysługującej Jej części wkładu do spółdzielczego mieszkania lokatorskiego. Spółdzielnia dokonała zwrotu przysługującej Wnioskodawczyni części wkładu dopiero w roku 2015. Wnioskodawczyni dostała jednocześnie ze Spółdzielni druk PIT-8C, na którym wykazany był przychód z tytułu zwrotu wkładu mieszkaniowego.

W związku z powyższym opisem wskazać należy, że stosownie do art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013, poz. 1222, z późn. zm.) spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji.

Ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu związany jest wkład mieszkaniowy, który członkowie spółdzielni są obowiązani wnieść w celu uczestniczenia w pokryciu kosztów budowy lokalu. Wykluczenie możliwości dziedziczenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie narusza jednak uprawnień spadkobierców do dziedziczenia wkładu mieszkaniowego związanego z takim prawem, co zostało uregulowane w art. 14 ust. 2 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 11 ust. 21 ww. ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w przypadku spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu przedmiotem spadku nie jest to prawo, ale wkład mieszkaniowy z nim związany.

Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86, z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia. W myśl art. 7 ust. 1 i 3 ww. ustawy, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

W konsekwencji z wyłączenia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych korzysta wyłącznie taka część wartości rynkowej lokalu mieszkalnego jaka odpowiada wartości wkładu wniesionego przez spadkodawcę ustalonej dla potrzeb opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Zatem kwota wypłacona przez spółdzielnię mieszkaniową w części, jaka odpowiada kwocie odziedziczonego w spadku udziału we wkładzie mieszkaniowym, podlega co do zasady opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a podstawę opodatkowania tym podatkiem stanowi nabyta cześć wkładu mieszkaniowego określona według wartości ustalonej na dzień śmierci spadkodawcy. Pozostała część wypłaconej kwoty nie podlega regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wartość wniesionego wkładu ustalona według wartości z dnia śmierci spadkodawcy powinna zostać wykazana przez spadkobiercę w zgłoszeniu o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych lub zeznaniu podatkowym o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych.

Natomiast różnica pomiędzy wypłaconą spadkobiercy wartością rynkową lokalu, a kwotą wkładu do której zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł. Do różnicy tej nie stosuje się ustawy o podatku od spadków i darowizn, i tym samym nie podlega ona wyłączeniu na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji spółdzielnia wypłacająca spadkobiercom wartość rynkową lokalu w wysokości wyższej, niż odpowiadająca wartości wkładu wniesionego przez spadkodawcę ustalonej na dzień powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn, winna sporządzić stosowną informację o wysokości osiągniętych dochodów, w której powinna wykazać wartość, będącą różnicą pomiędzy kwotą należną spadkobiercy, a wartością wkładu ustaloną na dzień powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Tylko bowiem w takim przypadku spadkobierca osiąga przychód nie korzystający z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Zgodnie natomiast z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

W sytuacji natomiast, gdy wartości te są sobie równe, lub kwota wypłacona jest niższa od wartości wkładu ustalonej na dzień powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych – z uwagi na dyspozycję art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie powstanie.

Przepis art. 20 ust. 1 przytoczonej ustawy stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść), tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Zatem ta część wypłaconego wkładu mieszkaniowego, która stanowi różnicę pomiędzy wypłaconą Wnioskodawczyni wartością rynkową lokalu, a kwotą wkładu do której zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi przychód z innych źródeł w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy.

Przychód uzyskany z innych źródeł należy wykazać w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) składanym za rok podatkowy, w którym został uzyskany i opodatkować według skali podatkowej.

Zgodnie bowiem z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni jest nieprawidłowe.

Rozstrzygniecie dotyczące podatku od spadków i darowizn zostało zawarte w interpretacji z dnia 7 czerwca 2016 r. Nr IPPB2/4515-38/16-4/MZ.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.