Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
1061-IPTPB1.4511.440.2016.1.KLK
z 6 lipca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 25 kwietnia 2016 r. (data wpływu 9 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wygaśnięcia wierzytelności w drodze potrącenia jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni pozostająca w związku małżeńskim, w dniu 19 stycznia 2016 r. zawarła z mężem umowę darowizny, na mocy której małżonek dokonał na Jej rzecz darowizny. Przedmiotem darowizny było prawo majątkowe - wierzytelność, przysługująca darczyńcy wobec wspólników Spółki cywilnej, w której darczyńca był wspólnikiem. Wierzytelność powstała w związku z wystąpieniem darczyńcy ze Spółki i zawartym z pozostałymi wspólnikami porozumieniem, dotyczącym rozliczenia pomiędzy wspólnikami. Z uwagi na planowane zaprzestanie działalności, darczyńca przekazał wierzytelność Wnioskodawczyni, która rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej w podobnym zakresie.

Z uwagi na brak po stronie wspólników Spółki cywilnej środków na spłacenie występującego wspólnika, Wnioskodawczyni postanowiła odkupić część towaru od Spółki cywilnej i przedstawiła do potrącenia wierzytelność przysługującą Jej wobec Spółki. W konsekwencji, doszło do wygaśnięcia wierzytelności w drodze potrącenia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wygaśnięcie wierzytelności otrzymanej w formie darowizny w drodze potrącenia stanowi przychód po stronie Wnioskodawczyni zgodnie z ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, i czy na tej podstawie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, spełnienie przez dłużnika zobowiązania wynikającego z wierzytelności otrzymanej przez Wnioskodawczynię w drodze darowizny nie stanowi przychodu na gruncie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 tej ustawy.

Wierzytelność została przekazana Wnioskodawczyni w drodze darowizny i podlega ona opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2016 r., poz. 205, z późn. zm.), w konsekwencji podlega ona wyłączeniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, ze zm.). Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. W myśl art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem darowizny. Zgodnie z opisanym stanem faktycznym Wnioskodawczyni otrzymała nieodpłatnie prawo majątkowe - wierzytelność przysługującą darczyńcy wobec wspólników Spółki cywilnej na podstawie przepisów prawa cywilnego. Wierzytelność, to zgodnie z prawem cywilnym uprawnienie do żądania spełnienia świadczenia z określonego stosunku zobowiązaniowego przysługując wierzycielowi wobec dłużnika i składające się z jednego lub wielu roszczeń. Zgodnie z przepisem art. 509 Kodeksu cywilnego - wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Z uwagi na brak jakichkolwiek zastrzeżeń, przedmiotowa wierzytelność została scedowana tytułem darmym przez męża Wnioskodawczyni na Wnioskodawczynię, co stanowi darowiznę prawa majątkowego w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Jednocześnie wskazać należy, że wskutek dokonanej cesji wierzytelności przysporzenie w majątku Wnioskodawczyni powstanie nie wskutek przeniesienia na Wnioskodawczynię prawa do żądania spełnienia świadczenia od dłużnika, lecz wskutek jego faktycznego spełnienia do rąk Wnioskodawczyni - w omawianym stanie faktycznym wskutek potrącenia z wymagalną wierzytelnością dłużnika. W związku z powyższym, przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn objęta jest cała konstrukcja prawna przelewu wierzytelności jako przysporzenia majątkowego - zarówno moment dokonania cesji wierzytelności pod tytułem darmym, jak i spełnienie zobowiązania przez dłużnika, jako czynności immanentnie związane i prowadzące do powstania przysporzenia w majątku obdarowanego.

Wskazać należy, że same przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn przewidują zastosowanie takiej konstrukcji jako obligatoryjnej dla zastosowania zwolnienia przewidzianego w przepisie art. 4a ustawy wskazując, że warunkiem zastosowania zwolnienia w przypadku darowizny środków pieniężnych jest „udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym”. Opisany powyżej warunek, z prawnego punktu widzenia oznacza nic innego, jak tylko przekazanie obdarowanemu prawa do żądania wypłaty określonej sumy środków pieniężnych od dłużnika - banku. Ustawodawca jednakże akceptuje taką konstrukcję, wręcz wskazując na jej obligatoryjność. Nie sposób wskazać stanowiska zgodnie z którym zwolnieniem w podatku od spadków i darowizn objęte jest polecenie przelewu składane do banku, a wypłata przekazanych środków przez bank obdarowanemu stanowi czynność nieobjętą ustawą o podatku od spadków i darowizn, stanowiąc przysporzenie, które powinno zostać opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać należy także, że podobne stanowisko zajmują aktualnie sądy administracyjne, wskazując na cel, jaki przyświeca regulacji przewidzianej w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. WSA w Poznaniu, w wyroku z dnia 18 czerwca 2014 r., sygn. I SA/Po 105/14 wyjaśnił, że „skarżący trafnie wskazuje, że spłata wierzytelności wekslowej nie powoduje przyrostu w majątku skarżącego, bowiem elementem tego majątku była już wcześniej wierzytelność wekslowa. Domaganie się spłaty sumy wekslowej stanowi jedynie realizację wcześniej nabytego w formie darowizny prawa majątkowego. Odrębne opodatkowanie tej kwoty podatkiem od spadków i darowizn oznaczałoby podwójne opodatkowanie tej samej wartości tym podatkiem oraz podatkiem dochodowym od osób fizycznych, co stanowiłoby naruszenie art. 2 ust. 1 pkt 3 updof. Za zasadne uznać należy także twierdzenia skarżącego, który podniósł, że za przyjęciem, że splata weksla po jego otrzymaniu w drodze darowizny od osoby najbliższej jest neutralna podatkowo przemawia ratio legis przepisów. Celem wyłączenia spod opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych czynności opodatkowanych podatkiem od spadków i darowizn jest uniknięcie podwójnego opodatkowania tych samych kwot”. W wyroku z dnia 7 kwietnia 2011 r. WSA w Poznaniu jednoznacznie wskazał, że istotne jest źródło przysporzenia majątkowego - „W tym miejscu należy zadać pytanie, czy gdyby nie śmierć wspólnika spadkobierczyni otrzymałaby spłatę, odpowiedź na tak postawione pytanie jest przecząca. Stąd też źródłem roszczeń skarżącej o spłatę jest w istocie dziedziczenie. W tej sytuacji wykładnia dokonana przez organ podatkowy jest, zdaniem Sądu nieprawidłowa. Z powyższych względów Sąd przyznał rację skarżącej uznając, że otrzymana przez nią spłata, jako pieniężny surogat udziałów zmarłego wspólnika, winna być opodatkowana jest podatkiem od spadków i darowizn”.

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego przedstawionego w pytaniu Wnioskodawczyni wskazać należy, że przysporzeniem majątkowym jest uzyskane przez Wnioskodawczynię prawo majątkowe w postaci wierzytelności wobec Spółki cywilnej i wartość tego prawa podlega opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku od spadków i darowizn. Dokonanie zapłaty przez wierzyciela stanowi spełnienie świadczenia przez wierzyciela i nie może być uznane za odrębne od wierzytelności źródło przysporzenia majątkowego. W konsekwencji, brak jest jakichkolwiek podstaw dla sztucznego rozdzielenia prawa od jego wykonania i objęcia jednej czynności podatkiem od spadków i darowizn, a drugiej - podatkiem dochodowym. Wskazać należy bowiem, że w przypadku, gdyby Wnioskodawczyni nie korzystała z prawa do zwolnienia darowizny z podatku od spadków i darowizn, przy zastosowaniu takiej konstrukcji byłaby zobowiązana do dwukrotnego opodatkowania tej samej kwoty, wynikającej z tej samej czynności prawnej – raz, na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn, a drugi na postawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powyższe stoi w oczywistej sprzeczności z przyjętym przez ustawodawcę zastrzeżeniem jednokrotnego opodatkowania (zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W konsekwencji powyższych rozważań należy uznać, że stanowisko Wnioskodawczyni o opodatkowaniu czynności cesji wierzytelności i jej późniejszego wykonania podatkiem od spadków i darowizn jest uzasadnione i wyłącza możliwość opodatkowania spełnienia świadczenia jako odrębnej czynności, podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawczyni.

Należy podkreślić, że jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różnić się będzie od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ….., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.