Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/4511-1-600/16-4/WS
z 12 lipca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 21 kwietnia 2016 r. (data wpływu 28 kwietnia 2016 r.), uzupełnionym pismem z 5 lipca 2016 r. (data wpływu 7 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia własności nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 kwietnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia własności nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 1 lipca 2005 r. ojciec Wnioskodawczyni sprzedał nieruchomość niezabudowaną, stanowiącą działkę gruntu o powierzchni 2 ha 06 a za cenę 30 000,00 zł, objętą księgą wieczystą, a kupująca za wyżej wymienioną cenę przedmiotową nieruchomość kupiła. Umowa sprzedaży zawarta została, pod warunkiem iż Burmistrz nie skorzysta z przysługującego Gminie prawa pierwokupu w trybie art. 109 ustawy o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 102 poz. 651).

Burmistrz został zawiadomiony o zawarciu warunkowej umowy sprzedaży z dnia 1 lipca 2005 roku w dniu 7 lipca 2005 roku zgodnie z potwierdzeniem przesyłki poleconej i w myśl art. 598 Kodeksu cywilnego, wobec braku stanowiska Burmistrza i wobec upływu terminu jednego miesiąca do wykonania prawa pierwokupu notariusz w dniu zawarcia umowy przenoszącej własność, tj. 15 grudnia 2015 r. potraktował milczenie jako nieskorzystanie z przysługującego Gminie prawa pierwokupu.

Wnioskodawczyni wskazała, że zapłata ceny stanowiącej kwotę 30 000,00 zł nastąpiła nie na rzecz Wnioskodawczyni lecz na rzecz jej ojca w dniu 21 lipca 2005 roku (dowód potwierdzenie przelewu na konto ojca), a zatem na wiele lat przed zawarciem umowy przenoszącej prawo własności. To nie Wnioskodawczyni jako spadkobierca lecz jej ojciec wówczas żyjący pobrał należną kwotę 30 000,00 zł, którą w całości skonsumował sam osobiście bez jej udziału.

Ojciec Zainteresowanej zmarł w dniu 6 kwietnia 2013 roku i spadek po nim z ustawy nabyła Wnioskodawczyni – w całości – jako córka spadkodawcy. Problem tkwi w tym, że do czasu śmierci ojca nie doszło do przeniesienia prawa własności nieruchomości w wyniku zawartej warunkowej umowy sprzedaży i w konsekwencji ona zmuszona była stanąć do umowy.

Z wezwania Burmistrza z dnia 15 czerwca 2015 r. Zainteresowana dowiedziała się, że działka gruntu o powierzchni 2 ha 06 a nadal stanowi własność jej ojca, albowiem nie została przeniesiona własność w wykonaniu warunkowej umowy sprzedaży z dnia 1 lipca 2005 r . Wobec powyższego Wnioskodawczyni zmuszona była zgłosić ową działkę do masy spadkowej po swoim ojcu zgodnie z wezwaniem Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 4 sierpnia 2015 r.

Przez te lata Zainteresowana nie płaciła podatku rolnego za ów grunt, albowiem strona nabywająca, od lipca 2005 roku w całości użytkowała ów grunt jak właściciel, zaś Wnioskodawczyni była w dobrej wierze, że właścicielem nie jest jej ojciec lecz właśnie nabywający.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni musi zapłacić podatek od wzbogacenia w sytuacji, gdy nie zostały poniesione przez nią żadne korzyści materialne ze spadku?

Zdaniem Wnioskodawczyni nie może ona ponosić odpowiedzialności i płacić podatek z tytułu przeniesienia własności przedmiotowej nieruchomości w dniu 15 grudnia 2015 roku, ponieważ to nie ona wzbogaciła się o 30 000,00 zł lecz jej ojciec za życia w roku 2005, który tę kwotę pobrał, skonsumował, zaś ona zmuszona była do zgłoszenia tejże nieruchomości w zeznaniu podatkowym po zmarłym ojcu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.): opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy: źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Jak stanowi art. 19 ust. 1 tej ustawy: przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia (…).

Znaczenie użytych w powyższych przepisach pojęć „zbycie” i „nabycie” należy ustalać, biorąc pod uwagę regulację prawa cywilnego w tym zakresie.

Zgodnie z art. 155 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380 z późn. zm.): umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo, że strony inaczej postanowiły.

Przepis ten reguluje kwestie przeniesienia własności jako formy nabycia (i zarazem zbycia) własności oraz wskazuje, że, co do zasady, przeniesienie własności następuje w drodze umowy o podwójnym skutku – zobowiązującym i rozporządzającym. W zdaniu drugim tego przepisu ustawodawca przewidział wyjątki od tej zasady. Strony umowy mogą bowiem postanowić o zawarciu dwóch odrębnych umów – najpierw o skutku zobowiązującym, a następnie o skutku rozporządzającym. Ponadto obowiązek zawarcia odrębnej umowy o skutku rozporządzającym może wynikać z przepisów szczególnych. Przepisami szczególnymi są m.in. przepis art. 157 § 2 Kodeksu cywilnego zawierający obowiązek „dodatkowego porozumienia stron obejmującego ich bezwarunkową zgodę na niezwłoczne przejście własności” oraz przepis art. 597 § 2 i art. 600 § 1 Kodeksu cywilnego przewidujący zawarcie umowy przenoszącej własność nieruchomości poprzez złożenie oświadczenia przez uprawnionego z prawa pierwokupu.

Biorąc pod uwagę powyższe znaczenie pojęć „zbycie” i „nabycie”, należy stwierdzić, że przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości powstaje dopiero z chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność nieruchomości (umowy rozporządzającej).

Zawarcie umowy przenoszącej własność nieruchomości (rozporządzającej) będącej następstwem umowy sprzedaży zawierającej warunek, w tym również zawierającej prawo pierwokupu (jako warunek zawieszający), następuje bądź z chwilą zawarcia „dodatkowego porozumienia stron obejmujące ich bezwarunkową zgodę na przejście własności”, o którym mowa w art. 157 § 2 Kodeksu cywilnego (jeżeli uprawniony z prawa pierwokupu nie skorzysta ze swego prawa), bądź z chwilą złożenia przez osobę uprawnioną do pierwokupu oświadczenia w trybie art. 597 § 2 Kodeksu cywilnego, przy czym oświadczenie to powinno zostać złożone w formie aktu notarialnego (art. 157 § 2 w związku z art. 158 kodeksu cywilnego) oraz powinno dojść do zobowiązanego (sprzedającego) w taki sposób, aby mógł on zapoznać się z jego treścią (art. 61 Kodeksu cywilnego).

Zgodnie natomiast z przepisem art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego – prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej (Księgi czwartej – Spadki). Chwila śmierci spadkodawcy jest datą otwarcia spadku (art. 924 Kodeksu cywilnego). Z chwilą otwarcia spadku spadkobiercy nabywają spadek (art. 925 Kodeksu cywilnego), co oznacza, że określone prawa i obowiązki wchodzą do majątku spadkobierców. W skład spadku wchodzą m.in. prawa rzeczowe, w tym prawo własności rzeczy ruchomych i nieruchomych.

Zatem, jeżeli spadkodawca (tu: ojciec Wnioskodawczyni) zawarł umowę sprzedaży nieruchomości zawierającą warunek i zmarł przed zawarciem umowy przenoszącej własność nieruchomości (umowy rozporządzającej), należy uznać, że z chwilą jego śmierci podmiotem prawa własności tej nieruchomości stali się spadkobiercy (tu: Wnioskodawczyni). Zbywcą nieruchomości po śmierci spadkodawcy są spadkobiercy i to oni są podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, którzy uzyskują przychód ze zbycia nieruchomości, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bez znaczenia jest przy tym to, że zawarcie umowy przenoszącej własność nieruchomości przez spadkobierców jest skutkiem wykonania zobowiązania umownego, którego stroną był spadkodawca, gdyż, jak wyżej wskazano, zbywcą są spadkobiercy.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. W myśl natomiast ust. 2 tego artykułu: podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Reasumując – w przedstawionej we wniosku sytuacji w odniesieniu do Wnioskodawczyni powstał obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu sprzedaży nieruchomości.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.