Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP3/4512-555/16-4/RD
z 26 sierpnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 29 lipca 2016 r. (data wpływu 1 sierpnia 2016 r.), uzupełnionym w dniu 23 sierpnia 2016 r. (data wpływu 24 sierpnia 2016 r.) na wezwanie tut. Organu z dnia 17 sierpnia 2016 r. (skutecznie doręczone w dniu 19 sierpnia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zrzeczenia się wszelkich praw i roszczeń związanych z użytkowaniem pomieszczeń - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 sierpnia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zrzeczenia się wszelkich praw i roszczeń związanych z użytkowaniem pomieszczeń.

Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 23 sierpnia 2016 r. złożonym w dniu 23 sierpnia 2016 r. (data wpływu 24 sierpnia 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 17 sierpnia 2016 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Spółka (dalej: państwowa jednostka organizacyjna) została utworzona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 roku o utworzeniu państwowego przedsiębiorstwa Rozporządzenie to regulowało status przedsiębiorstwa do czasu jego uchylenia z dniem 14 lutego 1961 roku. Działalność spółki podlegała następnie kolejno przepisom ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. o łączności (Dz. U. Nr 8, poz. 48, ze zm.), ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku o łączności (Dz. U. Nr 54, poz. 275, ze zm.) oraz ustawy z dnia 23 listopada 1990 roku o łączności (Dz. U. Nr 86, poz. 504, ze zm.). Ta ostatnia ustawa, w swoim pierwotnym brzmieniu, nakazywała Ministrowi Łączności przekształcenie państwowej jednostki organizacyjnej w przedsiębiorstwo użyteczności publicznej Spółka P oraz w spółkę akcyjną T w terminie do dnia 31 grudnia 1991 roku (art. 76 ust. 1). Tryb przekształcenia miał zostać określony przez Radę Ministrów.

Zgodnie z Uchwałą Nr 22 Rady Ministrów z dnia 18 lutego 1991 roku w sprawie trybu przekształcenia państwowej jednostki organizacyjnej oraz Zarządzeniem nr 16 z dnia 28 listopada 1991 r. w sprawie podziału państwowej jednostki organizacyjnej (Dz. Urz. Ministerstwa Łączności Nr 6, poz. 11), Minister Łączności podzielił majątek przekształcanej jednostki. Część tego majątku stała się majątkiem przedsiębiorstwa państwowego użyteczności publicznej , pozostała część została wniesiona do spółki akcyjnej T. W wyniku powyższej dyspozycji wydane zostały Akty Przekazania niektórych składników majątku państwowej jednostki organizacyjnej oraz T.

Na podstawie ww. Aktów Przekazania Minister Łączności przekazał na własność lub współwłasność, nowo utworzonym podmiotom tj. Spółki P i T , prawa własności określonych nieruchomości należących uprzednio do państwowej jednostki organizacyjnej. Dodatkowo w Aktach Przekazania znalazły się zapisy dotyczące przyznania każdemu z podmiotów ograniczonego prawa rzeczowego - użytkowania powierzchni, którą podmioty te faktycznie użytkowały w nieruchomościach przekazanych drugiemu podmiotowi.

Akty Przekazania przewidywały wzajemne ustanowienie przez Strony określonych praw użytkowania na należących do Stron nieruchomościach. Np. Spółce T. przyznane zostało ograniczone prawo rzeczowe (OPR) - użytkowanie pomieszczeń w nieruchomości przekazanej państwowemu przedsiębiorstwu użyteczności publicznej a państwowemu przedsiębiorstwu użyteczności publicznej przyznane zostało użytkowanie pomieszczeń w nieruchomości przyznanej w ramach podziału majątku na rzecz T. Przedmiotowe prawa użytkowania przyznane były obu podmiotom celem zabezpieczenia potrzeb lokalowych prowadzonej przez obie Spółki działalności gospodarczej.

Zatem, skutkiem przedmiotowych Aktów Przekazania było otrzymanie, przez oba podmioty, zgodnie z wolą Ministra Łączności, nieruchomości obciążonych faktycznym użytkowaniem pomieszczeń lub kondygnacji wskazanych w Aktach Przekazania zgodnie z uprzednim, faktycznym wykorzystaniem tych nieruchomości na potrzeby związane z działalnością prowadzoną przez każdy z tych podmiotów. W chwili obecnej, przyznanym w ramach podziału mieniem, legitymują się następcy prawni podmiotów wyodrębnionych w wyniku podziału tj. Spółka (następca prawny Spółki P ) jak i O (następca prawny T).

Z uwagi na brak wymaganej przez kodeks cywilny formy, w której prawo winno być ustanowione, tj. niezachowania formy aktu notarialnego zgodnie z art. 245 § 2 zd. 2 KC, do chwili obecnej następcy prawni p.j.o. , nie mogą skutecznie legitymować się przyznanym im w ramach rzeczonego podziału ograniczonym prawem rzeczowym. Aby prawa te były skuteczne, muszą być ujawnione w stosownych rejestrach państwowych OPR po zawarciu przez strony umów w formie aktów notarialnych, w których będą ustanowione te prawa.

W niektórych przypadkach strony, po uzyskaniu odpowiednich zgód właścicielskich (w tym Ministra Skarbu Państwa) podejmują decyzje o zrzeczeniu się przysługujących im (na podstawie ww. Aktów przekazania) praw i roszczeń związanych z użytkowaniem pomieszczeń w nieruchomościach przekazanych drugiej stronie. Zgodnie z treścią zgód uzyskanych od Ministra Skarbu Państwa zrzeczenie się wszelkich praw i roszczeń następuje za spłatą jednorazowego odszkodowania.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy opisana w stanie faktycznym czynność prawna polegająca na zrzeczeniu się przez Spółkę. za odszkodowaniem wszelkich praw i roszczeń związanych z użytkowaniem pomieszczeń, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług.

W myśl art. 8 ust 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Zapis art. 8 ust. 1 wskazuje, iż opodatkowaniu VAT podlegają wszelkie przejawy aktywności gospodarczej, przez co realizowana jest zasada powszechności opodatkowania, wyrażona w art. 1 ust. 2 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347/1 ze zm.).

Aby doszło do odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu ustawy o VAT musi zostać spełnionych szereg warunków, na które zwracał uwagę Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „ETS”) w swoim orzecznictwie, a w szczególności:

• musi istnieć stosunek prawny pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą, na podstawie którego występuje świadczenie wzajemne (orzeczenie ETS z dnia 3 marca 1994 roku w sprawie J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (sprawa C-16/93),
  
• musi istnieć beneficjent usługi, którego można scharakteryzować jako konsumenta, tj. osoba na użytek i korzyść której wykonywane jest świadczenie (orzeczenie ETS z dnia z dnia 29 lutego 1996 roku w sprawie Jurgen Mohr przeciwko Finanzamt Bad Segeberg (sprawa C-215/94),
  
• wynagrodzenie musi pozostawać w bezpośrednim związku z wykonywaną usługą (orzeczenie ETS z dnia 8 marca 1988 roku w sprawie Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise (sprawa C-102/86),
  
  

Powyższe unormowania oznaczają, po pierwsze, iż, aby doszło do świadczenia usług za wynagrodzeniem, najpierw musi zaistnieć jakieś świadczenie (czynność, zachowanie), stanowiące przejaw aktywności gospodarczej, a po drugie, taka czynność lub zachowanie, muszą wiązać się z otrzymywaniem gratyfikacji pieniężnych (abstrahując od możliwości opodatkowania niektórych czynności wykonywanych nieodpłatnie, na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT).

Przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy) np. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Jak wskazano powyżej usługą jednak będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Kwestia ta ma szczególnie istotne znaczenie przy takich świadczeniach, których istotą jest zaniechanie, powstrzymywanie się od określonych czynności. Jeżeli zaniechanie pewnych czynności w zamian za otrzymanie gratyfikacji finansowej przynosi wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas powinno być ono na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznane za świadczenie usługi. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można uznać, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Aby więc ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za określoną kwotę pieniędzy, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

Zdaniem Wnioskodawcy w przedmiotowej sprawie, konkretnym beneficjentem świadczonej przez Spółkę usługi będzie kontrahent Spółki. W związku ze zrzeczeniem się przez Spółkę z roszczeń i praw do części nieruchomości otrzyma on w zamian bezpieczeństwo prawne. Ponadto, świadczenie to ma charakter odpłatny bowiem kontrahent zapłaci na rzecz Spółki określoną kwotę pieniężną nazwaną jednorazowym odszkodowaniem.

Odnosząc się zaś do samego pojęcia odszkodowania, należy zauważyć, iż jest to termin niezdefiniowany w ustawie o VAT. Regulacje dotyczące odszkodowania zostały zawarte w Kodeksie cywilnym. Z postanowień art. 361 K.c. wynika wprost, że odszkodowanie to zapłata za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty. Zobowiązany do odszkodowania ponosi - odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania, z których wynikła szkoda. Samo naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł jak i korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Istotą odszkodowania nie jest płatność w zamian za świadczenie, lecz rekompensata za wyrządzoną szkodę.

Jednocześnie kwestia odszkodowania stanowiącego rekompensatę za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu była przedmiotem analizy Trybunału Sprawiedliwości UE, w wyroku z dnia 15 grudnia 1993 r. w sprawie Lubbock Fine Co. przeciwko Commissioners of Customs and Excise (C-63/92). W orzeczeniu tym Trybunał stwierdził, iż nieprawidłowe byłoby zastosowanie innych zasad opodatkowania VAT dla „wynagrodzenia należnego jednej stronie od drugiej w związku z rezygnacją z najmu” niż zasady właściwe dla czynszu opłacanego w ramach umowy najmu nieruchomości.

Analogiczne stanowisko zajął również NSA w wyroku z dnia 7 lutego 2014 r. (sygn. akt I FSK 1664/12). W cytowanym wyroku Sąd wskazał, iż rekompensata za przedterminowe rozwiązanie kontraktu jest z nim integralnie związana i podlega VAT.

Jeśli zatem płatność o charakterze odszkodowawczym ma bezpośredni związek z czynnością mającą charakter świadczenia podlegającego opodatkowaniu to wypłacona tytułem odszkodowania kwota mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu VAT (tak m.in. WSA w Warszawie w wyroku z dnia 15 lutego 2013 r. sygn. akt III SA/Wa 1882/12, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 3 marca 2014 r., sygn. IBPP1/443-43/14-2/KJ oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 18 marca 2014 r., sygn. IPTPP4/443-924/13-2/ALN)

Zatem, mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, zrzeczenie się przez Spółkę praw i roszczeń do części nieruchomości będzie stanowiło świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spełniona będzie również przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą wynagrodzenia (nazwanego jednorazowym odszkodowaniem), a spełnieniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że świadczenie to podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. 2016, poz. 718, z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać: wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności, oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i 4, dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 57 § 1 pkt 1 - 4 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną” (art. 57a ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.