Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB3/4510-320/16/PS
z 16 sierpnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 14 czerwca 2016 r. (data wpływu 21 czerwca 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 lipca 2016 r. (data wpływu 2 sierpnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy w związku z otrzymanym odszkodowaniem jest:

• prawidłowe w części związanej z otrzymaniem należności głównej oraz kosztów sądowych oraz
• nieprawidłowe w części związanej z otrzymaniem odsetek ustawowych.

UZASADNIENIE

W dniu 21 czerwca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wspólnota Mieszkaniowa w 2015 r. wniosła pozew o odszkodowanie finansowe przeciwko spółce z o. o., która do 2012 r. sprawowała funkcję zarządcy ww. Wspólnotą. Przedmiotem sporu była zawyżona wartość oszacowania remontu dachu Wspólnoty. To spółka sporządziła kosztorys inwestorski. Kosztorys inwestorki jak się okazało zakładał wykonanie remontu dachu większego o kilkaset metrów kwadratowych, niż dach miał w rzeczywistości. Na skutek tego błędu Wspólnota poniosła szkodę finansową - zawyżone wynagrodzenie dla wykonawcy prac remontowych. Zgodnie z wyrokiem sądu za szkodę tę odpowiada spółka. W oparciu o uzyskany wyrok ubezpieczyciel działający w imieniu spółki w dniu 20 maja 2016 r. przelał na konto Wspólnoty kwotę: a) należność główna : 79 344,05 zł , b) odsetki ustawowe: 25 266,19 zł, c) zwrot kosztów sądowych : 2 700,00 zł ; razem : 107 310,24 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy od wpłaconego odszkodowania za straty finansowe Wspólnota jest zobowiązana zapłacić podatek dochodowy od osób prawnych?

Wnioskodawca wskazuje, że Wspólnoty mieszkaniowe jako jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy, przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze i wartości pieniężne, jak również inne nie wymienione szczegółowo w ustawie zdarzenia, których skutkiem jest przyrost majątku podatnika. Bez znaczenia jest źródło pochodzenia tych środków, tzn. czy zostały one wypracowane wskutek prowadzenia działalności gospodarczej, uzyskane jako pożytki zrealizowane przez wspólnotę z nieruchomości wspólnej czy też otrzymane w inny przewidziany tą ustawą sposób.

Powyższe oznacza, że wszystkie środki pieniężne jakie wpływają na konto Wspólnoty Mieszkaniowej (bądź są wpłacane do kasy), bez względu na źródło ich pochodzenia, stanowią w rozumieniu ustawy podatkowej przychód. Natomiast wszelkie koszty ponoszone przez Wspólnotę, mające związek z uzyskanym przychodem są kosztami uzyskania przychodów w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stanowi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Wspólnota poniosła zawyżone koszty remontu dachu o kwotę 79 344,05 zł (wg wyroku sądu). Zdaniem Wspólnoty przychód z tytułu odszkodowania za straty finansowe w wysokości 79 344,05 zł (wpłata ubezpieczyciela Spółki w wartości głównej) spełnia warunki wykazane w art. 17 pkt 1 pkt 44 i podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób prawnych. Dochód ten bowiem jest uzyskany z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i zostanie przeznaczony na utrzymanie tych zasobów - Wspólnota przeznaczy go na pokrycie części kosztów termomodernizacji budynku. Zdaniem Wspólnoty zwrot części poniesionych przez Wspólnotę kosztów sądowych również będzie korzystał z ww. zwolnienia od podatku. Jeśli chodzi natomiast o zapłacone przez Spółkę odsetki ustawowe Wspólnota stoi na stanowisku, że mimo że zostaną one przeznaczone na utrzymanie zasobów mieszkaniowych - konkretnie na częściowe sfinansowanie termomodernizacji budynku (tak jak w przypadku wartości podstawowej roszczenia), to odsetki te nie zostały uzyskane z gospodarki mieszkaniowej (brak spełnienia jednego z warunków zwolnienia z podatku). Biorąc pod uwagę powyższe Wspólnota uważa, że winna jest zapłacić : 25 266,19 zł x 19% = 4 801,00 zł podatku od otrzymanego odszkodowania finansowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe w części związanej z otrzymaniem należności głównej oraz kosztów sądowych oraz nieprawidłowe w części związanej z otrzymaniem odsetek ustawowych.

Zasady powstawania i funkcjonowania wspólnot mieszkaniowych reguluje ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2015 r. poz. 1892). Zgodnie z art. 6 ww. ustawy – ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową. Wspólnota mieszkaniowa może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana. Nie posiada jednak osobowości prawnej. Wspólnotę mieszkaniową tworzą zarówno właściciele odrębnych lokali mieszkalnych, jak i właściciele odrębnych lokali użytkowych. Każdy członek wspólnoty mieszkaniowej jest właścicielem lokalu oraz udziału w nieruchomości wspólnej. Udział w nieruchomości wspólnej jest prawem związanym z własnością lokalu. W myśl art. 3 ust. 2-3 ww. ustawy – nieruchomość wspólną stanowią grunt oraz części budynku i inne urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali lub dotychczasowego właściciela nieruchomości ze względu na należące do niego niewyodrębnione lokale.

Stosownie do art. 13 ust. 1 ww. ustawy – właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nieutrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra. Na pokrycie kosztów zarządu właściciele lokali uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat, płatnych z góry do dnia 10 każdego miesiąca (art. 15 ust. 1 ww. ustawy).

Wspólnoty mieszkaniowe, jako jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm.) są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 tej ustawy – przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne w tym również różnice kursowe. Bez znaczenia jest źródło pochodzenia tych środków, tzn. czy zostały one wypracowane wskutek prowadzenia działalności gospodarczej, uzyskane jako pożytki zrealizowane przez wspólnotę z nieruchomości wspólnej, czy też otrzymane w inny przewidziany tą ustawą sposób. Powyższy przepis oznacza, że wszystkie środki pieniężne jakie wpływają na rachunek wspólnoty, bez względu na źródło ich pochodzenia, stanowią co do zasady przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast wszelkie koszty ponoszone przez wspólnotę, mające związek z uzyskanym przychodem są kosztami uzyskania przychodów w myśl art. 15 ust. 1 ww. ustawy, który stanowi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Dochodem – zgodnie z art. 7 ust. 2 ww. ustawy – z zastrzeżeniem art. 10, art. 11 i art. 24a, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym, która – w myśl art. 7 ust. 1 ustawy – stanowi przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Ustalony w powyższy sposób dochód może być przedmiotem zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepis ten zawiera bowiem katalog dochodów wolnych od podatku, czyli innymi słowy, wyłącza z podstawy opodatkowania dochody uzyskane z tytułów w nim wymienionych.

Jak stanowi art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi – w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Zatem z powyższej regulacji można wywieść, że aby dochód podmiotów, o których w nim mowa korzystał ze zwolnienia przedmiotowego muszą być spełnione dwa warunki, a mianowicie:

• dochody muszą być uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi,
• dochody te muszą być przeznaczone na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.

Podkreślenia wymaga fakt, że oba te warunki muszą być spełnione łącznie. Powyższe oznacza, że nie podlegają zwolnieniu dochody inne niż uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, niezależnie od ich przeznaczenia oraz dochody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, w części nieprzeznaczonej na utrzymanie tych zasobów.

Należy przy tym zauważyć, że powołana ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji: „zasobów mieszkaniowych” oraz „gospodarki zasobami mieszkaniowymi”. Posługując się zatem językiem potocznym, wskazać należy, iż pojęcie „gospodarka” – w kontekście omawianego przypadku – oznacza dysponowanie i zarządzanie czymś. Z definicji zawartej w Słowniku Języka Polskiego (Wydawnictwo PWN) wynika również, że pojęcie „gospodarki” nie ogranicza się tylko do zarządzania i dysponowania, ale obejmuje także całość mechanizmów i warunków działania podmiotów gospodarczych związanych z wytwarzaniem i podziałem dóbr i usług. „Zasób” zaś to m.in. pewna nagromadzona ilość czegoś. Natomiast pojęcie „mieszkanie” jest równoznaczne w swojej treści z pomieszczeniem, w którym się mieszka (vide: Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN). Tak więc przymiotnik „mieszkaniowy”, określa rzeczy związane z mieszkaniem.

Tym samym z interpretacji językowej wynika, że przez pojęcie „zasób mieszkaniowy” należy rozumieć zgromadzone pomieszczenia mieszkalne, a także inne pomieszczenia, czy urządzenia związane z lokalami mieszkalnymi, natomiast „gospodarka zasobami mieszkaniowymi” obejmuje całość mechanizmów związanych z tak zdefiniowanymi zasobami mieszkaniowymi.

W konsekwencji przez „zasoby mieszkaniowe”, o których mowa w przepisie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, należy rozumieć:

• znajdujące się w budynku mieszkalnym lokale mieszkalne wraz z przynależnymi do nich pomieszczeniami oraz wyposażenie techniczne, jak np.:
  
  
  1. dźwigi osobowe i towarowe,
  2. aparaty do wymiany ciepła,
  3. kotłownie i hydrofornie wbudowane,
  4. klatki schodowe,
  5. strychy, piwnice, komórki,
  6. balkony, loggie,
  7. garaże,
  
  
• pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj.:
  
  
  1. budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej, np.: spółdzielni mieszkaniowej, wspólnot mieszkaniowych,
  2. kotłownie i hydrofornie wolnostojące,
  3. osiedlowe warsztaty (zakłady) konserwacyjno-remontowe,
  
  
• urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się budynki wyżej wymienione jak np.:
  
  
  1. zbiorniki-doły gnilne, szamba, przydomowe oczyszczalnie ścieków,
  2. rurociągi i przewody sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej,
  3. sieci elektroenergetyczne i telekomunikacyjne,
  4. budowle inżynieryjne (studnie itp.), stacje transformatorowe,
  5. budowle komunikacyjne, jak: drogi osiedlowe, ulice, chodniki,
  6. inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych, jak np.: latarnie oświetleniowe, ogrodzenia, parkingi, trawniki, kontenery na śmieci.

Związane z wymienionymi budowlami (pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami przychody oraz sfinansowane z nich koszty stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 ustawy).

Dochód powstały z tego tytułu, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolny będzie od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem tychże zasobów mieszkaniowych. Zgodnie z tym przepisem, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych podlegać będzie jednak dochód osiągnięty z innej działalności niż gospodarka zasobami mieszkalnymi, bez względu na cel, na jaki zostanie przekazany.

Zwrócić należy również uwagę na treść art. 17 ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób prawych, zgodnie z którym zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczony i – bez względu na termin – wydatkowany na cele określone w tym przepisie, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz na opłacenie podatków niestanowiących kosztu uzyskania przychodów.

Zatem warunkiem wstępnym skorzystania ze zwolnienia na podstawie omawianej regulacji jest uzyskanie dochodu z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, rozumianego jako środki finansowe możliwe do wydatkowania na cele związane z utrzymaniem tych zasobów. Istotne jest więc najpierw zadeklarowanie tego dochodu, jako wolnego od podatku dochodowego, a następnie jego wydatkowanie – bez względu na termin tego wydatkowania – na wskazane cele. Innymi słowy, jest to zwolnienie z warunkiem rozwiązującym w dacie wydatkowania dochodu na inne cele.

Z przedstawionych okoliczności wynika, że Wspólnota Mieszkaniowa wniosła pozew o odszkodowanie finansowe przeciwko spółce, która do 2012 r. sprawowała funkcję zarządcy ww. Wspólnotą. Przedmiotem sporu była zawyżona wartość oszacowania remontu dachu Wspólnoty. W konsekwencji Wspólnota poniosła szkodę finansową w postaci zawyżonego wynagrodzenia dla wykonawcy prac remontowych. Zgodnie z wyrokiem sądu za szkodę tę odpowiada spółka. W oparciu o uzyskany wyrok ubezpieczyciel działający w imieniu spółki w dniu 20 maja 2016 r. przelał na konto Wspólnoty kwotę odszkodowania, tj.: należność główną, odsetki ustawowe oraz zwrot kosztów sądowych.

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy jest możliwość zastosowania zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób pranych odnośnie otrzymanej kwoty odszkodowania.

Kwalifikując otrzymane przez Wspólnotę odszkodowanie należy oprzeć się na wskazanej wyżej definicji „zasobów mieszkaniowych”. Zgodnie z przytoczoną definicją, pojęcie to należy rozumieć jako: „lokale mieszkalne wraz z wyposażeniem technicznym oraz przynależnymi do nich pomieszczeniami, w szczególności: dźwigi osobowe i towarowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie wbudowane, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki, garaże.

Wobec powyższego, należy stwierdzić, że źródłem otrzymanego odszkodowania z tytułu zawyżonych kosztów remontu dachu budynku Wspólnoty Mieszkaniowej jest gospodarka zasobami mieszkaniowymi. Zatem również koszty postępowania sadowego związanego z prowadzonym postępowaniem sadowym jak również odsetki ustawowe zasądzone przez sąd od odszkodowania stanowią przychody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, ponieważ stanowią zwrot poniesionych kosztów sadowych związanych z dochodzeniem przez Wspólnotę należności związanych z gospodarką własnymi zasobami mieszkaniowymi (koszty sądowe) oraz podobnie jak zasądzone odszkodowanie stanowią rekompensatę za szkody powstałe w majątku Wnioskodawcy na skutek błędnego oszacowania wartości remontu dachu przez wykonawcę (odsetki).

W związku z powyższym przychody z tytułu otrzymanego odszkodowania wraz kosztami sądowymi oraz odsetkami ustawowymi stanowią przychody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, które mają wpływ na wielkość dochodu z tej gospodarki, który z kolei korzystać będzie ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w części przeznaczonej i wydatkowanej na utrzymanie zasobów mieszkaniowych Wspólnoty, w tym przypadku wydatkowanego na termomodernizację budynku.

O ile więc stanowisko Wspólnoty w części dotyczącej możliwości objęcia zwolnieniem przedmiotowym określonym w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy odnośnie należności głównej oraz kosztów sądowych związanych z otrzymanym odszkodowaniem jest prawidłowe, to nie można podzielić stanowiska, w świetle którego przedmiotowe odsetki nie zostały uzyskane z gospodarki mieszkaniowej.

Ponadto podnieść trzeba, że tut. organ z zachowaniem postanowień art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej oceniając stanowisko Wnioskodawcy nie może potwierdzić prawidłowości odnośnie wartości odszkodowania i jego części składowych kwalifikujących się do objęcia zwolnieniem przedmiotowym określonym w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy, wymagałoby to bowiem przeprowadzenia postępowania podatkowego lub kontrolnego, weryfikującego na podstawie dokumentów źródłowych rozliczenia Spółki. Jest to związane z tym, że postępowanie podatkowe umożliwia organom podatkowym posłużenie się różnego rodzaju środkami dowodowymi, niemożliwymi do zastosowania w postępowaniu interpretacyjnym, bez których nie jest możliwe potwierdzenie prawidłowości wyliczenia określonej wartości.

Podkreślić także należy, że norma wynikająca z art. 17 ust. 1 pkt 44 ww. ustawy stanowi formę ulg podatkowych, które naruszają zasadę równości i powszechności opodatkowania. Tym samym, powinna być interpretowana ściśle. Niedopuszczalne jest stosowanie wykładni rozszerzającej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.