Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP1/4512-420/16-2/AR
z 20 września 2016 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego z dnia 22 kwietnia 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 19 maja 2016 r. (data wpływu 8 czerwca 2016 r.), uzupełnionym pismem z 23 sierpnia 2016 r. (data wpływu 25 sierpnia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży prawa użytkowania wieczystego zabudowanych działek nr A i B– jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 czerwca 2016 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży prawa użytkowania wieczystego zabudowanych działek nr A i B.

Wniosek został uzupełniony pismem z 23 sierpnia 2016 r. (data wpływu 25 sierpnia 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 11 sierpnia 2016 r. znak IBPP1/4512-420/16-1/AR.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawcą jest Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla K.w K.,X.

Przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym dla K.toczy się postępowanie egzekucyjne z zabudowanych nieruchomości, położonych w K., z wniosku wierzyciela przeciwko dłużnikowi spółce x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Dla ww. nieruchomości prowadzone są księgi wieczyste o nr … (obejmuje działkę ewidencyjną o nr A) oraz … (obejmuje działkę ewidencyjna o nr B). W toku postępowania nieruchomości te zostaną sprzedane, w związku z czym na wniosek wierzyciela sporządzono operat szacunkowy ww. nieruchomości, w celu określenia ich wartości rynkowej.

Ww. nieruchomości tworzą zwarty kompleks. Na nieruchomościach tych znajdują się naniesienia w postaci:

  1. 1 budynku hotelu
  2. stacji paliw,
  3. myjni samochodowej.

Działka ewidencyjna o nr A (księga wieczysta…) w 1% zabudowana jest budynkiem hotelu. Na działce ewidencyjnej o nr B (księga wieczysta nr…) znajduje się większa część budynku hotelowego (99%), stacja paliw oraz myjnia samochodowa.

Jak wynika z operatu szacunkowego (załączonej dokumentacji fotograficznej) budynek hotelu i myjni samochodowej stanowią budynki, a stacja paliw budowlę w rozumieniu przepisów prawa budowlanego. Zabudowania te są trwale z gruntem związane.

Zgodnie z zapisami ksiąg wieczystych (numery powyżej) prawa użytkowania wieczystego i prawa własności budynków i budowli stanowiących odrębne nieruchomości należą do dłużnika - spółki x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Dłużnik nabył ww. nieruchomości na podstawie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie z dnia 23 marca 2012 r. (akt notarialny Rep A nr…). Spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dłużnik) została zarejestrowana w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 28 listopada 2011 r. Siedzibą spółki jest X , ul….. Wśród ujawnionych w KRS przedmiotów działalności spółki znajdują się również takie przedmioty działalności gospodarczej, które wskazywałyby na prowadzenie tej działalności w zakresie związanym z nieruchomościami, tj. działalność związana z obsługą rynku nieruchomości, wynajem i dzierżawa. Ujawnionym w KRS przedmiotem działalności spółki nie jest działalność w zakresie obrotu nieruchomościami. Nadto w rejestrze REGON, spółka dłużnik, jako główny przedmiot działalności gospodarczej (działalność przeważająca) wskazała: wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi i dzierżawionymi. Inne wymienione w rejestrze REGON przedmioty działalności dłużnika to: pozostała działalność pocztowa i kurierska, pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem funduszy i ubezpieczeń, pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszy emerytalnych, działalność związana z oceną ryzyka i szacowaniem poniesionych strat, działalność agentów i brokerów ubezpieczeniowych oraz pozostała działalność wspomagająca ubezpieczenia i fundusze emerytalne.

Zgodnie z informacjami uzyskanymi przez Wnioskodawcę w Urzędzie Skarbowym w dniu 18 kwietnia 2016 r. właściwym dla dłużnika, dłużnikowi został nadany nr NIP, dłużnik złożył deklarację CIT 8 za 2014 r., dłużnik nie jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT.

Naniesienia na nieruchomościach w postaci opisanych powyżej budynków i budowli zostały wybudowane przez spółkę X spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ok. 2002 r. w związku z prowadzoną przez tą spółkę działalnością opodatkowaną, co wskazuje, że spółce tej w związku z ich wytworzeniem przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w rozumieniu art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością pozostawała użytkownikiem wieczystym oraz właścicielem budynków i budowli znajdujących się na ww. nieruchomościach do marca 2011 r.

W dniu 23 marca 2011 r. spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zawarła ze spółką y, której przedmiotem działalności było świadczenie usług finansowych, umowę pożyczki. Na zabezpieczenie spłaty kwoty pożyczki wraz z odsetkami strony uzgodniły, że pożyczkobiorca przewłaszczy na zabezpieczenie ww. nieruchomości, pozostając jednak w ich faktycznym władaniu. W umowie tej strony określił termin spłaty pożyczki, zastrzegając, że jeżeli w terminie tym pożyczka nie zostanie spłacona, prawo do zwrotnego przeniesienia własności na przewłaszczającego nie powstanie. Co do obowiązku wydania nieruchomości w przypadku niespłacenia przez spółkę x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością kwoty pożyczki wraz z odsetkami, spółka ta poddała się egzekucji z aktu notarialnego obejmującego umowę pożyczki wraz z umową przewłaszczenia na zabezpieczenie.

W dniu 3 sierpnia 2011 r. w związku z umową cesji praw z umowy pożyczki z dnia 23 marca 2011 r. spółka y przeniosła ww. prawa użytkowania wieczystego i prawa własności budynków i budowli stanowiących odrębne nieruchomości na spółkę z spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo - akcyjna.

W dniu 23 marca 2012 r. w związku z cesją praw i przejęciem długu z umowy pożyczki z dnia 23 marca 2011 r., spółka z spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo - akcyjna przewłaszczyła na zabezpieczenie ww. prawa użytkowania wieczystego i prawa własności budynków i budowli stanowiących odrębne nieruchomości na spółkę x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dłużnik, w prowadzonym przez Wnioskodawcę postępowaniu egzekucyjnym).

Zgodnie z informacjami posiadanymi przez Wnioskodawcę, ww. nieruchomości były użytkowane i wykorzystywane w działalności gospodarczej przez spółkę x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością od 2002/2003 do przełomu 2012/2013. Od tego momentu nieruchomości nie są użytkowane.

Od roku 2011 r. budynki i budowle znajdujące się na ww. nieruchomościach nie były ulepszane w rozumieniu przepisów o podatkach dochodowych. Nie były także wynajmowane ani dzierżawione podmiotom trzecim.

Zobowiązanie z umowy pożyczki z dnia 23 marca 2011 r. na rzecz finalnego pożyczkodawcy - dłużnika w prowadzonym przez Wnioskodawcę postępowaniu egzekucyjnym - nie zostało spłacone, spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zaprzestała spłaty rat z umowy pożyczki. W konsekwencji powyższego, zgodnie z umowa pożyczki z dnia 23 marca 2011 r. (umowa w tym zakresie zgodnie z informacjami posiadanymi przez Wnioskodawcę nie została zmieniona) roszczenie o zwrotne przeniesienie na tą spółkę prawa użytkowania wieczystego wraz z prawem własności budynków i budowli, stanowiących odrębne nieruchomości nie powstało. Spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością przestała użytkować ww. nieruchomości, które w sposób ostateczny stały się „własnością” dłużnika.

W toku postępowania egzekucyjnego nieruchomość znajduje się w dozorze dłużnika.

W uzupełnieniu wniosku z 23 sierpnia 2016 r. podano, że:

Przedmiotem sprzedaży będą dwie geodezyjnie wyodrębnione działki ewidencyjne o nr A i B oraz budynek hotelu, stacja paliw i myjnia samochodowa znajdujące się na ww. działkach.

W odpowiedzi na zadane pytania dla działki nr A:

1.Dłużnik nigdy nie był zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT i nie składał deklaracji VAT-7 - zgodnie z informacjami uzyskanymi od US… oraz I US… (poprzednio właściwego).

2.W dniu 23 marca 2012 roku dłużnik nie przejął prawa do rozporządzania nieruchomościami jak właściciel, umowa ta była kolejną cesją praw z umowy pożyczki z dnia 23 marca 2011 roku. Przejęcie władztwa nad nieruchomościami przez dłużnika, w konsekwencji realizacji zabezpieczenia z umowy pożyczki, nastąpiło w okresie późniejszym, po zaprzestaniu przez dłużnika - pożyczkobiorcy (spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) spłaty rat. Nastąpiło to na początku 2013 roku.

3.Dłużnik nabył prawo do rozporządzania nieruchomościami jak właściciel w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, na początku 2013 roku, nie później jak w marcu 2013 roku (dokładna data nie jest Wnioskodawcy znana).

4.Własność nieruchomości przeszła na dłużnika z chwilą podpisania umowy cesji praw z umowy pożyczki i umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, tj. w dniu 23 marca 2012 roku. Definitywne przejęcie przez dłużnika władztwa nad przedmiotowymi nieruchomościami nie wymagało podpisania kolejnej umowy w formie aktu notarialnego.

5.Zgodnie z zapisami aktu notarialnego, umowa z dnia 23 marca 2012 roku, na podstawie której dłużnik nabył prawo własności nieruchomości opisanych we wniosku nie była czynnością opodatkowaną podatkiem VAT - z treści aktu notarialnego nie wynika, aby podatek ten przy tej czynności wystąpił.

6.Wnioskodawca nie dysponuje informacją, czy w związku z tą umową została wystawiona faktura VAT. Wnioskodawca wystąpił z pisemnym zapytaniem do dłużnika o udzielenie ww. informacji. Wnioskodawca do dnia złożenia niniejszego pisma nie otrzymał odpowiedzi na ww. pismo, wobec czego wnosi o wydłużenie 7-dniowego terminu na udzielenie żądanych informacji o dalsze 21 dni.

7.W związku z umową z dnia 23 marca 2012 roku, dłużnikowi w stosunku do tych nieruchomości nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT. Powyższe wynika z faktu, że przewłaszczenie na zabezpieczenie nie stanowi czynności opodatkowanej.

8.Spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością użytkowała przewłaszczone na zabezpieczenie nieruchomości na podstawie zawartej umowy pożyczki i zgodnie z istotą zabezpieczenia, jakim jest przewłaszczenie na zabezpieczenie (pomimo przeniesienia prawa własności przedmiotu przewłaszczenia na wierzyciela, podmiotem korzystającym z tego przedmiotu pozostaje przewłaszczający). W przypadku przewłaszczenia na zabezpieczenie typowym stosunkiem prawnym na podstawie którego przewłaszczający korzysta z przedmiotu przewłaszczenia jest umowa użyczenia. Zgodnie z informacjami posiadanymi przez Wnioskodawcę, osobna pisemna umowa regulująca podstawę użytkowania nieruchomości przez tą spółkę nie została zawarta. Użytkowanie to było nieodpłatne. Spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością była zobowiązana jedynie do spłaty rat tytułem umowy pożyczki.

9.Dłużnik do tej pory nie wykorzystywał faktycznie przedmiotowych nieruchomości. Do definitywnego nabycia własności przedmiotowych nieruchomości przez dłużnika doszło w związku z przejściem na dłużnika uprawnień wierzyciela z umowy pożyczki zawartej przez spółkę X spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z dnia 23 marca 2011 r. i zaprzestaniem przez tą spółkę spłaty rat. Wobec powyższego, nabycie to było konsekwencją zapisów umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, będącej zabezpieczeniem umowy pożyczki (nabycie prawa własności nieruchomości stanowiło zabezpieczenie spłaty wierzytelności przysługującej dłużnikowi), nie było natomiast konsekwencją celowego działania dłużnika skierowanego na nabycie konkretnych nieruchomości.

11.Dłużnik do tej pory faktycznie nie wykorzystywał przedmiotowych nieruchomości (gruntów ani żadnych obiektów budowlanych na nich się znajdujących).

12.Wnioskodawca nie dysponuje informacją, czy nieruchomości zostały ujęte w ewidencji środków trwałych dłużnika. Wnioskodawca wystąpił z pisemnym zapytaniem do dłużnika o udzielenie ww. informacji. Wnioskodawca do dnia złożenia niniejszego pisma nie otrzymał odpowiedzi na ww. pismo, wobec czego wnosi o wydłużenie 7-dniowego terminu na udzielenie żądanych informacji o dalsze 21 dni. Niezależnie od powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, z uwagi na fakt, że dłużnik wśród ujawnionych w KRS przedmiotów działalności nie posiada przedmiotu sugerującego prowadzenie tej działalności również w zakresie obrotu nieruchomościami, nieruchomości te najprawdopodobniej ujęte zostały jako środki trwałe.

13.Dłużnik na początku 2013 roku, nie później niż w marcu 2013 roku definitywnie przejął we władanie przedmiotowe nieruchomości. Wnioskodawca nie zna dokładnego dnia, w którym nastąpiło to przejęcie. Zgodnie z wiedzą Wnioskodawcy dłużnik faktycznie nie użytkował przedmiotowych nieruchomości po opuszczeniu nieruchomości przez spółkę x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością żaden podmiot nie prowadził działalności gospodarczej na tych nieruchomościach (ani dłużnik ani podmiot trzeci, któremu nieruchomości przez dłużnika zostałyby oddane do odpłatnego korzystania).

14.Do tej pory nieruchomości w ogóle nie były faktycznie wykorzystywane przez dłużnika.

W odpowiedzi na zadane pytania dla działki nr B:

1.Dłużnik nigdy nie był zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT i nie składał deklaracji VAT - 7 - zgodnie z informacjami uzyskanymi od US… oraz I US… (poprzednio właściwego).

2.W dniu 23 marca 2012 roku dłużnik nie przejął prawa do rozporządzania nieruchomościami jak właściciel, umowa ta była kolejną cesją praw z umowy pożyczki z dnia 23 marca 2011 roku. Przejęcie władztwa nad nieruchomościami przez dłużnika, w konsekwencji realizacji zabezpieczenia z umowy pożyczki, nastąpiło w okresie późniejszym, po zaprzestaniu przez dłużnika - pożyczkobiorcy (spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) spłaty rat. Nastąpiło to na początku 2013 roku.

3.Dłużnik nabył prawo do rozporządzania nieruchomościami jak właściciel w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, na początku 2013 roku, nie później jak w marcu 2013 roku (dokładna data nie jest Wnioskodawcy znana).

4.Własność nieruchomości przeszła na dłużnika z chwilą podpisania umowy cesji praw z umowy pożyczki i umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, tj. w dniu 23 marca 2012 roku. Definitywne przejęcie przez dłużnika władztwa nad przedmiotowymi nieruchomościami nie wymagało podpisania kolejnej umowy w formie aktu notarialnego.

5.Zgodnie z zapisami aktu notarialnego, umowa z dnia 23 marca 2012 roku, na podstawie której dłużnik nabył prawo własności nieruchomości opisanych we wniosku nie była czynnością opodatkowaną podatkiem VAT - z treści aktu notarialnego nie wynika, aby podatek ten przy tej czynności wystąpił.

6.Wnioskodawca nie dysponuje informacją, czy w związku z tą umową została wystawiona faktura VAT. Wnioskodawca wystąpił z pisemnym zapytaniem do dłużnika o udzielenie ww. informacji. Wnioskodawca do dnia złożenia niniejszego pisma nie otrzymał odpowiedzi na ww. pismo, wobec czego wnosi o wydłużenie 7-dniowego terminu na udzielenie żądanych informacji o dalsze 21 dni.

7.W związku z umową z dnia 23 marca 2012 roku, dłużnikowi w stosunku do tych nieruchomości nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT. Powyższe wynika z faktu, że przewłaszczenie na zabezpieczenie nie stanowi czynności opodatkowanej.

8.Spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością użytkowała przewłaszczone na zabezpieczenie nieruchomości na podstawie zawartej umowy pożyczki i zgodnie z istotą zabezpieczenia, jakim jest przewłaszczenie na zabezpieczenie (pomimo przeniesienia prawa własności przedmiotu przewłaszczenia na wierzyciela, podmiotem korzystającym z tego przedmiotu pozostaje przewłaszczający). W przypadku przewłaszczenia na zabezpieczenie typowym stosunkiem prawnym na podstawie którego przewłaszczający korzysta z przedmiotu przewłaszczenia jest umowa użyczenia. Zgodnie z informacjami posiadanymi przez Wnioskodawcę, osobna pisemna umowa regulująca podstawę użytkowania nieruchomości przez tą spółkę nie została zawarta. Użytkowanie to było nieodpłatne. Spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością była zobowiązana jedynie do spłaty rat tytułem umowy pożyczki.

9.Dłużnik do tej pory nie wykorzystywał faktycznie przedmiotowych nieruchomości. Do definitywnego nabycia własności przedmiotowych nieruchomości przez dłużnika doszło w związku z przejściem na dłużnika uprawnień wierzyciela z umowy pożyczki zawartej przez spółkę x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z dnia 23 marca 2011 r. i zaprzestaniem przez tą spółkę spłaty rat. Wobec powyższego, nabycie to było konsekwencją zapisów umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, będącej zabezpieczeniem umowy pożyczki (nabycie prawa własności nieruchomości stanowiło zabezpieczenie spłaty wierzytelności przysługującej dłużnikowi), nie było natomiast konsekwencją celowego działania dłużnika skierowanego na nabycie konkretnych nieruchomości.

11.Dłużnik do tej pory faktycznie nie wykorzystywał przedmiotowych nieruchomości (gruntów ani żadnych obiektów budowlanych na nich się znajdujących).

12.Wnioskodawca nie dysponuje informacją, czy nieruchomości zostały ujęte w ewidencji środków trwałych dłużnika. Wnioskodawca wystąpił z pisemnym zapytaniem do dłużnika o udzielenie ww. informacji. Wnioskodawca do dnia złożenia niniejszego pisma nie otrzymał odpowiedzi na ww. pismo, wobec czego wnosi o wydłużenie 7-dniowego terminu na udzielenie żądanych informacji o dalsze 21 dni. Niezależnie od powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, z uwagi na fakt, że dłużnik wśród ujawnionych w KRS przedmiotów działalności nie posiada przedmiotu sugerującego prowadzenie tej działalności również w zakresie obrotu nieruchomościami, nieruchomości te najprawdopodobniej ujęte zostały jako środki trwałe

13.Dłużnik na początku 2013 roku, nie później niż w marcu 2013 roku definitywnie przejął we władanie przedmiotowe nieruchomości. Wnioskodawca nie zna dokładnego dnia, w którym nastąpiło to przejęcie. Zgodnie z wiedzą Wnioskodawcy dłużnik faktycznie nie użytkował przedmiotowych nieruchomości - po opuszczeniu nieruchomości przez spółkę x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością żaden podmiot nie prowadził działalności gospodarczej na tych nieruchomościach (ani dłużnik ani podmiot trzeci, któremu nieruchomości przez dłużnika zostałyby oddane do odpłatnego korzystania).

14.Do tej pory nieruchomości w ogóle nie były faktycznie wykorzystywane przez dłużnika.

W odpowiedzi na zadane pytania dla budynku hotelu:

1.Dłużnik nigdy nie był zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT i nie składał deklaracji VAT-7 - zgodnie z informacjami uzyskanymi od US … oraz I US …(uprzednio właściwy).

2.W dniu 23 marca 2012 roku dłużnik nie przejął prawa do rozporządzania nieruchomościami jak właściciel, umowa ta była kolejną cesją praw z umowy pożyczki z dnia 23 marca 2011 roku. Przejęcie władztwa nad nieruchomościami przez dłużnika, w konsekwencji realizacji zabezpieczenia z umowy pożyczki, nastąpiło w okresie późniejszym, po zaprzestaniu przez dłużnika - pożyczkobiorcy (spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) spłaty rat.

Nastąpiło to na początku 2013 roku.

3.Dłużnik nabył prawo do rozporządzania nieruchomościami jak właściciel w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, na początku 2013 roku, nie później jak w marcu 2013 roku (dokładna data nie jest Wnioskodawcy znana).

4.Własność nieruchomości przeszła na dłużnika z chwilą podpisania umowy cesji praw z umowy pożyczki i umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, tj. w dniu 23 marca 2012 roku. Definitywne przejęcie przez dłużnika władztwa nad przedmiotowymi nieruchomościami nie wymagało podpisania kolejnej umowy w formie aktu notarialnego.

5.Zgodnie z zapisami aktu notarialnego, umowa z dnia 23 marca 2012 roku, na podstawie której dłużnik nabył prawo własności nieruchomości opisanych we wniosku nie była czynnością opodatkowaną podatkiem VAT- z treści aktu notarialnego nie wynika, aby podatek ten przy tej czynności wystąpił.

6.Wnioskodawca nie dysponuje informacją, czy w związku z tą umową została wystawiona faktura VAT. Wnioskodawca wystąpił z pisemnym zapytaniem do dłużnika o udzielenie ww. informacji. Wnioskodawca do dnia złożenia niniejszego pisma nie otrzymał odpowiedzi na ww. pismo, wobec czego wnosi o wydłużenie 7-dniowego terminu na udzielenie żądanych informacji o dalsze 21 dni.

7.W związku z umową z dnia 23 marca 2012 roku, dłużnikowi w stosunku do tych nieruchomości nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT. Powyższe wynika z faktu, że przewłaszczenie na zabezpieczenie nie stanowi czynności opodatkowanej.

8.Spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością użytkowała przewłaszczone na zabezpieczenie nieruchomości na podstawie zawartej umowy pożyczki i zgodnie z istotą zabezpieczenia, jakim jest przewłaszczenie na zabezpieczenie (pomimo przeniesienia prawa własności przedmiotu przewłaszczenia na wierzyciela, podmiotem korzystającym z tego przedmiotu pozostaje przewłaszczający). W przypadku przewłaszczenia na zabezpieczenie typowym stosunkiem prawnym na podstawie którego przewłaszczający korzysta z przedmiotu przewłaszczenia jest umowa użyczenia. Zgodnie z informacjami posiadanymi przez Wnioskodawcę, osobna pisemna umowa regulująca podstawę użytkowania nieruchomości przez tą spółkę nie została zawarta. Użytkowanie to było nieodpłatne. Spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością była zobowiązana jedynie do spłaty rat tytułem umowy pożyczki.

9.Dłużnik do tej pory nie wykorzystywał faktycznie przedmiotowych nieruchomości. Do definitywnego nabycia własności przedmiotowych nieruchomości przez dłużnika doszło w związku z przejściem na dłużnika uprawnień wierzyciela z umowy pożyczki zawartej przez spółkę x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z dnia 23 marca 2011 r. i zaprzestaniem przez tą spółkę spłaty rat. Wobec powyższego, nabycie to było konsekwencją zapisów umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, będącej zabezpieczeniem umowy pożyczki (nabycie prawa własności nieruchomości stanowiło zabezpieczenie spłaty wierzytelności przysługującej dłużnikowi), nie było natomiast konsekwencją celowego działania dłużnika skierowanego na nabycie konkretnych nieruchomości.

10.Hotel posiada symbol PKOB: 1211.

11.Dłużnik do tej pory faktycznie nie wykorzystywał przedmiotowych nieruchomości (gruntów ani żadnych obiektów budowlanych na nich się znajdujących).

12.Wnioskodawca nie dysponuje informacją, czy nieruchomości zostały ujęte w ewidencji środków trwałych dłużnika. Wnioskodawca wystąpił z pisemnym zapytaniem do dłużnika o udzielenie ww. informacji. Wnioskodawca do dnia złożenia niniejszego pisma nie otrzymał odpowiedzi na ww. pismo, wobec czego wnosi o wydłużenie 7-dniowego terminu na udzielenie żądanych informacji o dalsze 21 dni. Niezależnie od powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, z uwagi na fakt, że dłużnik wśród ujawnionych w KRS przedmiotów działalności nie posiada przedmiotu sugerującego prowadzenie tej działalności również w zakresie obrotu nieruchomościami, nieruchomości te najprawdopodobniej ujęte zostały jako środki trwałe.

13.Dłużnik na początku 2013 roku, nie później niż w marcu 2013 roku definitywnie przejął we władanie przedmiotowe nieruchomości. Wnioskodawca nie zna dokładnego dnia, w którym nastąpiło to przejęcie. Zgodnie z wiedzą Wnioskodawcy dłużnik faktycznie nie użytkował przedmiotowych nieruchomości - po opuszczeniu nieruchomości przez spółkę x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością żaden podmiot nie prowadził działalności gospodarczej na tych nieruchomościach (ani dłużnik ani podmiot trzeci, któremu nieruchomości przez dłużnika zostałyby oddane do odpłatnego korzystania).

14.Do tej pory nieruchomości w ogóle nie były faktycznie wykorzystywane przez dłużnika.

W odpowiedzi na zadane pytania dla stacji paliw:

1.Dłużnik nigdy nie był zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT i nie składał deklaracji VAT - 7 - zgodnie z informacjami uzyskanymi od US … oraz I US … (uprzednio właściwy).

2.W dniu 23 marca 2012 roku dłużnik nie przejął prawa do rozporządzania nieruchomościami jak właściciel, umowa ta była kolejną cesją praw z umowy pożyczki z dnia 23 marca 2011 roku. Przejęcie władztwa nad nieruchomościami przez dłużnika, w konsekwencji realizacji zabezpieczenia z umowy pożyczki, nastąpiło w okresie późniejszym, po zaprzestaniu przez dłużnika - pożyczkobiorcy (spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) spłaty rat. Nastąpiło to na początku 2013 roku.

3.Dłużnik nabył prawo do rozporządzania nieruchomościami jak właściciel w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, na początku 2013 roku, nie później jak w marcu 2013 roku (dokładna data nie jest Wnioskodawcy znana).

4.Własność nieruchomości przeszła na dłużnika z chwilą podpisania umowy cesji praw z umowy pożyczki i umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, tj. w dniu 23 marca 2012 roku. Definitywne przejęcie przez dłużnika władztwa nad przedmiotowymi nieruchomościami nie wymagało podpisania kolejnej umowy w formie aktu notarialnego.

5.Zgodnie z zapisami aktu notarialnego, umowa z dnia 23 marca 2012 roku, na podstawie której dłużnik nabył prawo własności nieruchomości opisanych we wniosku nie była czynnością opodatkowaną podatkiem VAT - z treści aktu notarialnego nie wynika, aby podatek ten przy tej czynności wystąpił.

6.Wnioskodawca nie dysponuje informacją, czy w związku z tą umową została wystawiona faktura VAT. Wnioskodawca wystąpił z pisemnym zapytaniem do dłużnika o udzielenie ww. informacji. Wnioskodawca do dnia złożenia niniejszego pisma nie otrzymał odpowiedzi na ww. pismo, wobec czego wnosi o wydłużenie 7-dniowego terminu na udzielenie żądanych informacji o dalsze 21 dni.

7.W związku z umową z dnia 23 marca 2012 roku, dłużnikowi w stosunku do tych nieruchomości nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT. Powyższe wynika z faktu, że przewłaszczenie na zabezpieczenie nie stanowi czynności opodatkowanej.

8.Spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością użytkowała przewłaszczone na zabezpieczenie nieruchomości na podstawie zawartej umowy pożyczki i zgodnie z istotą zabezpieczenia, jakim jest przewłaszczenie na zabezpieczenie (pomimo przeniesienia prawa własności przedmiotu przewłaszczenia na wierzyciela, podmiotem korzystającym z tego przedmiotu pozostaje przewłaszczający). W przypadku przewłaszczenia na zabezpieczenie typowym stosunkiem prawnym na podstawie którego przewłaszczający korzysta z przedmiotu przewłaszczenia jest umowa użyczenia. Zgodnie z informacjami posiadanymi przez Wnioskodawcę, osobna pisemna umowa regulująca podstawę użytkowania nieruchomości przez tą spółkę nie została zawarta. Użytkowanie to było nieodpłatne. Spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością była zobowiązana jedynie do spłaty rat tytułem umowy pożyczki.

9.Dłużnik do tej pory nie wykorzystywał faktycznie przedmiotowych nieruchomości. Do definitywnego nabycia własności przedmiotowych nieruchomości przez dłużnika doszło w związku z przejściem na dłużnika uprawnień wierzyciela z umowy pożyczki zawartej przez spółkę x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z dnia 23 marca 2011 r. i zaprzestaniem przez tą spółkę spłaty rat. Wobec powyższego, nabycie to było konsekwencją zapisów umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, będącej zabezpieczeniem umowy pożyczki (nabycie prawa własności nieruchomości stanowiło zabezpieczenie spłaty wierzytelności przysługującej dłużnikowi), nie było natomiast konsekwencją celowego działania dłużnika skierowanego na nabycie konkretnych nieruchomości.

10.Wnioskodawca precyzuje wniosek i wskazuje, że stacja paliw znajdująca się na nieruchomości, zgodnie z PKOB, stanowi budynek, a nie budowlę, a jej symbol PKOB: to 1230.

11.Dłużnik do tej pory faktycznie nie wykorzystywał przedmiotowych nieruchomości (gruntów ani żadnych obiektów budowlanych na nich się znajdujących).

12.Wnioskodawca nie dysponuje informacją, czy nieruchomości zostały ujęte w ewidencji środków trwałych dłużnika. Wnioskodawca wystąpił z pisemnym zapytaniem do dłużnika o udzielenie ww. informacji. Wnioskodawca do dnia złożenia niniejszego pisma nie otrzymał odpowiedzi na ww. pismo, wobec czego wnosi o wydłużenie 7-dniowego terminu na udzielenie żądanych informacji o dalsze 21 dni. Niezależnie od powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, z uwagi na fakt, że dłużnik wśród ujawnionych w KRS przedmiotów działalności nie posiada przedmiotu sugerującego prowadzenie tej działalności również w zakresie obrotu nieruchomościami, nieruchomości te najprawdopodobniej ujęte zostały jako środki trwałe.

13.Dłużnik na początku 2013 roku, nie później niż w marcu 2013 roku definitywnie przejął we władanie przedmiotowe nieruchomości. Wnioskodawca nie zna dokładnego dnia, w którym nastąpiło to przejęcie. Zgodnie z wiedzą Wnioskodawcy dłużnik faktycznie nie użytkował przedmiotowych nieruchomości - po opuszczeniu nieruchomości przez spółkę X spółka z ograniczoną odpowiedzialnością żaden podmiot nie prowadził działalności gospodarczej na tych nieruchomościach (ani dłużnik ani podmiot trzeci, któremu nieruchomości przez dłużnika zostałyby oddane do odpłatnego korzystania).

14.Do tej pory nieruchomości w ogóle nie były faktycznie wykorzystywane przez dłużnika.

W odpowiedzi na zadane pytania dla myjni samochodowej:

1.Dłużnik nigdy nie był zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT i nie składał deklaracji VAT - 7 - zgodnie z informacjami uzyskanymi od US … oraz I US … (uprzednio właściwy).

2.W dniu 23 marca 2012 roku dłużnik nie przejął prawa do rozporządzania nieruchomościami jak właściciel, umowa ta była kolejną cesją praw z umowy pożyczki z dnia 23 marca 2011 roku. Przejęcie władztwa nad nieruchomościami przez dłużnika, w konsekwencji realizacji zabezpieczenia z umowy pożyczki, nastąpiło w okresie późniejszym, po zaprzestaniu przez dłużnika – pożyczkobiorcy (Spółka X z ograniczona odpowiedzialnością) spłaty rat. Nastąpiło to na początku 2013 roku.

3.Dłużnik nabył prawo do rozporządzania nieruchomościami jak właściciel w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, na początku 2013 roku, nie później jak w marcu 2013 roku (dokładna data nie jest Wnioskodawcy znana).

4.Własność nieruchomości przeszła na dłużnika z chwilą podpisania umowy cesji praw z umowy pożyczki i umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, tj. w dniu 23 marca 2012 roku. Definitywne przejęcie przez dłużnika władztwa nad przedmiotowymi nieruchomościami nie wymagało podpisania kolejnej umowy w formie aktu notarialnego.

5.Zgodnie z zapisami aktu notarialnego, umowa z dnia 23 marca 2012 roku, na podstawie której dłużnik nabył prawo własności nieruchomości opisanych we wniosku nie była czynnością opodatkowaną podatkiem VAT - z treści aktu notarialnego nie wynika, aby podatek ten przy tej czynności wystąpił.

6.Wnioskodawca nie dysponuje informacją, czy w związku z tą umową została wystawiona faktura VAT. Wnioskodawca wystąpił z pisemnym zapytaniem do dłużnika o udzielenie ww. informacji. Wnioskodawca do dnia złożenia niniejszego pisma nie otrzymał odpowiedzi na ww. pismo, wobec czego wnosi o wydłużenie 7-dniowego terminu na udzielenie żądanych informacji o dalsze 21 dni.

7.W związku z umową z dnia 23 marca 2012 roku, dłużnikowi w stosunku do tych nieruchomości nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT. Powyższe wynika z faktu, że przewłaszczenie na zabezpieczenie nie stanowi czynności opodatkowanej.

8.Spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością użytkowała przewłaszczone na zabezpieczenie nieruchomości na podstawie zawartej umowy pożyczki i zgodnie z istotą zabezpieczenia, jakim jest przewłaszczenie na zabezpieczenie (pomimo przeniesienia prawa własności przedmiotu przewłaszczenia na wierzyciela, podmiotem korzystającym z tego przedmiotu pozostaje przewłaszczający). W przypadku przewłaszczenia na zabezpieczenie typowym stosunkiem prawnym na podstawie którego przewłaszczający korzysta z przedmiotu przewłaszczenia jest umowa użyczenia. Zgodnie z informacjami posiadanymi przez Wnioskodawcę, osobna pisemna umowa regulująca podstawę użytkowania nieruchomości przez tą spółkę nie została zawarta. Użytkowanie to było nieodpłatne. Spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością była zobowiązana jedynie do spłaty rat tytułem umowy pożyczki.

9.Dłużnik do tej pory nie wykorzystywał faktycznie przedmiotowych nieruchomości. Do definitywnego nabycia własności przedmiotowych nieruchomości przez dłużnika doszło w związku z przejściem na dłużnika uprawnień wierzyciela z umowy pożyczki zawartej przez spółkę x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z dnia 23 marca 2011 r. i zaprzestaniem przez tą spółkę spłaty rat. Wobec powyższego, nabycie to było konsekwencją zapisów umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, będącej zabezpieczeniem umowy pożyczki (nabycie prawa własności nieruchomości stanowiło zabezpieczenie spłaty wierzytelności przysługującej dłużnikowi), nie było natomiast konsekwencją celowego działania dłużnika skierowanego na nabycie konkretnych nieruchomości.

10.Myjnia samochodowa posiada symbol PKOB: 1230.

11.Dłużnik do tej pory faktycznie nie wykorzystywał przedmiotowych nieruchomości (gruntów ani żadnych obiektów budowlanych na nich się znajdujących).

12.Wnioskodawca nie dysponuje informacją, czy nieruchomości zostały ujęte w ewidencji środków trwałych dłużnika. Wnioskodawca wystąpił z pisemnym zapytaniem do dłużnika o udzielenie ww. informacji. Wnioskodawca do dnia złożenia niniejszego pisma nie otrzymał odpowiedzi na ww. pismo, wobec czego wnosi o wydłużenie 7-dniowego terminu na udzielenie żądanych informacji o dalsze 21 dni. Niezależnie od powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, z uwagi na fakt, że dłużnik wśród ujawnionych w KRS przedmiotów działalności nie posiada przedmiotu sugerującego prowadzenie tej działalności również w zakresie obrotu nieruchomościami, nieruchomości te najprawdopodobniej ujęte zostały jako środki trwałe

13.Dłużnik na początku 2013 roku, nie później niż w marcu 2013 roku definitywnie przejął we władanie przedmiotowe nieruchomości. Wnioskodawca nie zna dokładnego dnia, w którym nastąpiło to przejęcie. Zgodnie z wiedzą Wnioskodawcy dłużnik faktycznie nie użytkował przedmiotowych nieruchomości - po opuszczeniu nieruchomości przez spółkę x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością żaden podmiot nie prowadził działalności gospodarczej na tych nieruchomościach (ani dłużnik ani podmiot trzeci, któremu nieruchomości przez dłużnika zostałyby oddane do odpłatnego korzystania).

14.Do tej pory nieruchomości w ogóle nie były faktycznie wykorzystywane przez dłużnika.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w opisanym powyżej stanie faktycznym planowana sprzedaż przedmiotowych nieruchomości w ramach prowadzonego przez Wnioskodawcę postępowania egzekucyjnego podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

2. W sytuacji uznania stanowiska Wnioskodawcy na zadane w punkcie 1 pytanie za prawidłowe, to czy opisana we wniosku planowana sprzedaż przedmiotowych zabudowanych nieruchomości będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 1 pkt 14 ustawy o VAT, a tym samym Wnioskodawca dokonujący sprzedaży przedmiotowych nieruchomości jako komornik sądowy wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postepowania cywilnego będzie wolny od obowiązku doliczenia do wartości nieruchomości określonych w operacie szacunkowym podatku VAT, jego pobrania i odprowadzenia na rachunek właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego (Wnioskodawca w imieniu dłużnika wystawi fakturę ze stawką ZW)?

Zdaniem Wnioskodawcy planowana czynność sprzedaży opisanych we wniosku zabudowanych nieruchomości będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Podleganie sprzedaży opodatkowaniu podatkiem VAT wymaga spełnienia dwóch przesłanek: przedmiotowej wskazującej na zaistnienie czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o VAT oraz podmiotowej wskazującej, że czynność podlegająca opodatkowaniu tym podatkiem została (zostanie) dokonana przez osobę będącą podatnikiem tego podatku, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, działającą w odniesieniu do tej czynności w takim charakterze (tj. w charakterze podatnika).

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stosownie zaś do treści art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii. Towarem w rozumieniu tej definicji jest m.in. budynek, budowla lub ich części, oraz grunty.

Biorąc pod uwagę treść przytoczonych powyżej przepisów, zdaniem Wnioskodawcy sprzedaż w toku postępowania egzekucyjnego opisanych we wniosku zabudowanych nieruchomości (prawa wieczystego użytkowania gruntu), co w praktyce oznacza, że przedmiotem dostawy będą posadowione na tych nieruchomościach budynki, budowle lub ich części trwale z gruntem związane (fikcja ustawowa), stanowić będzie odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, a tym samym przedmiotowa przesłanka uznania planowanej sprzedaży za transakcję opodatkowaną podatkiem VAT zostanie spełniona.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, w ustawie o podatku od towarów i usług, zostały zdefiniowane w art. 15 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy. Podatnikami - według ust. 1 tego artykułu - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, zgodnie z ust. 2 tego przepisu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów, zarobkowych.

Definicję działalności gospodarczej, zawartą w ustawie o VAT, cechuje uniwersalny charakter, co oznacza, że pozwala ona na objęcie pojęciem „podatnika” te wszystkie podmioty, które, prowadząc określoną działalność występują w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Z przywołanej powyżej definicji podatnika wynika, że osoba prawna posiada ów status (status podatnika podatku VAT), gdy „ prowadzi samodzielnie działalność gospodarczą. W bogatym orzecznictwie, powstałym w związku z interpretacją art. 4 Dyrektywy Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: Dyrektywa VAT), obejmującego definicję podatnika podatku VAT, TSUE wielokrotnie wskazywał, że na działalność gospodarczą należy patrzeć w sposób szeroki, tak aby obejmowała ona wszelkie czynności wykonywane w kontekście działalności producentów, handlowców, usługodawców itp. Jest tak dlatego, że działanie w ramach działalności gospodarczej z jednej strony wyznacza zakres transakcji podlegających opodatkowaniu, z drugiej natomiast określa zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego. Przy określaniu zakresu działalności gospodarczej należy więc wziąć pod uwagę zarówno zasadę powszechności opodatkowania, jak i zasadę neutralności VAT. Jak wskazuje się w doktrynie „Błędne jest więc zawężanie działalności gospodarczej do typowych i zasadniczych transakcji gospodarczych (np. sprzedaży czy świadczenia usług będących głównym przedmiotem działalności podatnika) i pozostawianie poza jej zakresem pobocznych czynności wykonywanych jednak w szerokim kontekście działalności gospodarczej. Prowadzić to może bowiem z jednej strony do nieuzasadnionego ograniczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego, a z drugiej strony do bezpodstawnego wyłączenia transakcji z opodatkowania VAT.” (tak: J. Martini, P. Skorupa, M. Wojda, VAT Komentarz. Wyd. 1. Warszawa 2014; wyrok WSA w Poznaniu z dnia 6 lutego 2007 r. sygn. akt I SA/Po 1079/06). Podobnie w kontekście definicji działalności gospodarczej warunkującej przypisanie danemu podmiotowi statusu podatnika podatku VAT wypowiedział się TSUE w wyroku z dnia 16 czerwca 2013 r. (sygn. akt C 62/12). W wyroku tym TSUE uznał, że „jak wynika z motywu 5 dyrektywy w sprawie podatku VAT, że system VAT staje się najbardziej jasny i neutralny, kiedy podatek nakładany jest w możliwie najbardziej ogólny sposób”. Ponadto zgodnie z motywem 13 dyrektywy w sprawie podatku VAT „termin „podatnik” należy zdefiniować w taki sposób, aby państwa członkowskie mogły uwzględnić osoby, które okazjonalnie dokonują transakcji (...) jeśli chodzi o takiego podatnika podatku VAT, jak G. Kostów, byłoby niezgodne w szczególności z celem nakładania podatku VAT w możliwie najbardziej ogólny sposób dokonywanie wykładni art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy w sprawie podatku VAT w ten sposób, że pojęcie „działalności gospodarczej” znajdujące się w tym przepisie nie obejmuje działalności, która - choć wykonywana w sposób i okazjonalny - wchodzi w zakres ogólnej definicji tego pojęcia znajdującej się w pierwszym zdaniu tego przepisu i jest wykonywana przez podatnika również prowadzącego w sposób permanentny inną działalność gospodarczą dla celów dyrektywy w sprawie podatku VAT”.

Wobec powyższych uwag, należy przyjąć, że dłużnik, pomimo, że nie prowadzi działalności w zakresie obrotu nieruchomościami - nie stanowi ona głównego przedmiotu jego działalności - posiadać będzie status podatnika podatku VAT w odniesieniu do planowanej transakcji sprzedaży nieruchomości, których dotyczy postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Wnioskodawcę. Należy bowiem uznać, że transakcja ta - nawet jeżeli w wyniku dokonania takiej pobocznej i odmiennej od jego typowej działalności transakcji nie będzie można dłużnikowi nadać określenia „handlowca”, „producenta” czy jakiegokolwiek innego z wymienionych w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT - będzie związana z działaniem - danego podmiotu (dłużnika) w charakterze przedsiębiorcy.

Należy również wskazać, że w przypadku podmiotów takich jak spółki prawa handlowego, w odróżnieniu od osób fizycznych, co do zasady nie występuje pojęcie majątku prywatnego, wykorzystywanego przez te podmioty wyłącznie dla ich celów prywatnych (mieszkaniowych, rekreacyjnych) i którego sprzedaż, w związku z tą okolicznością nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Oznacza to równocześnie, że w przypadku podmiotów takich jak spółki prawa handlowego, posiadany przez nie majątek ma charakter majątku firmowego, związanego z szeroko pojmowaną działalnością gospodarczą.

Nadto z perspektywy statusu dłużnika jako podatnika podatku VAT żadnego znaczenia nie ma to, że dłużnik nie figuruje w rejestrze czynnych podatników tego podatku. Innymi słowy, brak rejestracji podmiotu wykonującego działalność gospodarczą, we wskazanym powyżej rozumieniu, nie pozbawia go przymiotu podatnika podatku VAT. „Że względu na powszechny charakter : podatku VAT, czynności dokonywane przez podmioty spełniające kryteria podatnika z art. 15 ust 1 ustawy będą podlegały opodatkowaniu, a dokonujący tych dostaw zobowiązani będą do rozliczenia podatku należnego. Bez znaczenia dla powstania obowiązku podatkowego jest w tym przypadku fakt dokonania zgłoszenia rejestracyjnego” (tak: A. Bartosiewicz, Komentarz do art. 96 ustawy o podatku od towarów i usług, LEX 2013; wyrok NSA z dnia 28 stycznia 2008 r., sygn. akt I FSK 122/07; wyrok WSA w Gdańsku z dnia 9 lutego 2010 r., sygn. akt I SA/Gd 930/09). Powyższe stanowisko, należy uznać za ugruntowane w literaturze i orzecznictwie, a ukształtowało się ono już na gruncie poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług i podatku akcyzowym (tak, np.: NSA w wyroku z dnia 9 października 2000 r., sygn. akt I SA/Ka 870/99: „W świetle przepisów ustawy z 1993 r. o VAT powstanie zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług nie wiąże się z prowadzeniem działalności gospodarczej, a więc zgłoszeniem do właściwego organu ewidencyjnego tego faktu, lecz z wykonywaniem, także przez osobę fizyczną czynności, o których mowa w art. 2 (...). Fakt bycia lub niebycia podatnikiem nie zależy - wcale od woli danej osoby. W szczególności nie zależy od tego, czy ktoś pobierał podatek od kontrahentów, czy wystawiał faktury i czy zarejestrował się jako podatnik”.

Rekapitulując, w ocenie Wnioskodawcy uwzględniając powyższe oraz przedstawione we wniosku okoliczności faktyczne, planowana sprzedaż przedmiotowych nieruchomości w toku postępowania egzekucyjnego będzie podlegać regulacji ustawy o VAT.

Pytanie nr 2.

Zdaniem Wnioskodawcy dostawa znajdujących się na opisanych we wniosku nieruchomościach budynków i budowli, podlegać będzie zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części z wyjątkiem, gdy dostawa ta dokonywana jest w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz, gdy pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą tego budynku budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. Definicję pierwszego zasiedlenia zawiera natomiast art. 2 pkt 14 ustawy o VAT. Na podstawie tego przepisu „pierwsze zasiedlenie” definiuje się jako oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynku, budowli lub ich części po ich wybudowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej przedmiotu dostawy. Pojęcie pierwszego zasiedlenia ma charakter normatywny, co wyklucza możliwość jego potocznego rozumienia - pierwszym zasiedleniem nie jest w szczególności rozpoczęcie użytkowania budynku lub budowli przez jego/jej właściciela (por. WSA w Gdańsku w wyroku z dnia 16 lipca 2014 r., sygn. akt I SA/Gd 646/14). Czynnością w wyniku której dochodzi do oddania budynku lub budowli w użytkowanie osobie trzeciej (pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi) jest m.in. sprzedaż, ale także oddanie ich w użytkowanie na podstawie umowy najmu lub dzierżawy.

Jak wynika z opisanego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego, przedmiotowe budynki i budowla zostały wzniesione przez będącą podatnikiem podatku VAT spółkę x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ok. 2002 r. Po ich wzniesieniu były one wykorzystywane przez tą spółkę do wykonywania czynności opodatkowanych, a tym samym stanowiły składnik majątku tej spółki wykorzystywany i przeznaczony na prowadzenie działalności gospodarczej. W konsekwencji ich dostawa stanowiła czynność opodatkowaną w rozumieniu art. 5 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT (por. wyrok NSA z dnia 1 października 2013 r., sygn. akt I FSK 1414/12, wyrok NSA z dnia 3 września 2015 r., sygn. akt I FSK 720/15: „Nietrafny jest zarzut naruszenia art. 15 ust. 2 u.p.t.u. poprzez opodatkowanie podatkiem VAT czynności jednorazowej, pomimo, że Skarżący nigdy nie prowadził działalności gospodarczej, której przedmiotem jest obrót nieruchomościami i nie miał zamiaru prowadzenia takiej działalności. W sprawie tej - w sposób niepodważony - ustalono, że nabyta w 1997 r. nieruchomość (...) służyła działalności gospodarczej Skarżącego jako podatnika VAT, który nabył ją z podatkiem naliczonym. Realizacja zatem sprzedaży tej nieruchomości jako składnika prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, czyni go podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.t.u., niezależnie od tego, że przedmiotem jego działalności nie był obrót nieruchomościami i nie miał zamiaru prowadzenia takiej działalności. W tym bowiem zakresie sprzedaż tejże nieruchomości, jak każdego innego składnika majątku służącego działalności gospodarczej podatnika mieści się w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej jako podatnika VAT.”).

O ile do przeniesienia własności przedmiotowych budynków i budowli na pożyczkodawcę, i odpowiednio na kolejnych pożyczkodawców w związku z zawieranymi umowami cesji, doszło już w dacie zawarcia umowy pożyczki i przewłaszczenia na zabezpieczenie z dnia 23 marca 2011 r. i odpowiednio w dacie kolejnych umów cesji i przeniesienia własności nieruchomości, opodatkowana dostawa towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT zaistniała dopiero w dacie uzyskania przez dłużnika (finalnego pożyczkodawcy) ekonomicznej kontroli nad przedmiotami dostawy, co nastąpiło dopiero po niespłaceniu przez spółkę x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością udzielonej jej pożyczki oraz zaprzestaniu przez nią wykorzystywania opisanych we wniosku nieruchomości w działalności gospodarczej, co nastąpiło najpóźniej na początku 2013 r.

Jak wskazuje się w doktrynie i orzecznictwie, umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, gdyż za formalnoprawnym przeniesieniem własności nad rzeczą nie następuje równolegle faktyczne, ekonomiczne, przeniesienie władztwa nad tą rzeczą. Dostawą towarów w rozumieniu ustawy o VAT jest natomiast faktyczne przeniesienie prawa do dysponowania towarem przez pożyczkodawcę w momencie definitywnego przejęcia przez niego danego towaru (por. J. Martini, P. Skorupa, M. Wojda, VAT Komentarz. Wyd. 1. Warszawa 2014; wyrok WSA w Poznaniu z dnia 6 lutego 2007 r., sygn. akt I SA/Po 1079/06).

Uwzględniając powyższe, do pierwszego zasiedlenia przedmiotowych budynku i budowli znajdujących się na opisanych we wniosku nieruchomościach doszło najpóźniej na początku 2013 r. - z chwilą definitywnego przejęcie przez dłużnika tych nieruchomości na własność zaistniała czynność opodatkowana w rozumieniu art. 5 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, w wyniku dokonania której doszło do oddania przedmiotowych budynków i budowli do korzystania pierwszemu nabywcy. Powyższe oznacza, że w tej dacie budynki te i budowla zostały po raz pierwszy zasiedlone, a tym samym, z uwagi na fakt, że od tego momentu upłynęły już 2 lata, dostawa tych budynków i budowli korzystać będzie ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy o VAT w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. A zatem o stawce podatku od towarów i usług lub ewentualnym zwolnieniu w przypadku dostawy całej (całych) nieruchomości decydować będzie stawka podatku bądź zwolnienie dotyczące budynków lub budowli trwale z gruntem związanych. Ze względu na zwolnienie od podatku od towarów i usług dostawy budynków i budowli znajdujących się na opisanych we wniosku nieruchomościach, zwolnienie znajdzie zastosowanie także do praw wieczystego użytkowania gruntu.

W konsekwencji powyższego, Wnioskodawca, jako płatnik podatku od towarów i usług, nie będzie zobowiązany do doliczenia do wartości rynkowej przedmiotowych nieruchomości, określonej w operacie szacunkowym, podatku VAT. Wnioskodawca na podstawie art. 106c pkt 2 ustawy o VAT, w imieniu dłużnika wystawi fakturę VAT „ZW”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że z uwagi na fakt ścisłego powiązania z sobą zagadnień będących przedmiotem zapytania Wnioskodawcy, tut. organ udzielił na nie odpowiedzi w jednej interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści powyższego przepisu wynika, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Obowiązki płatnika podatku VAT zostały określone w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Natomiast przepis art. 30 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa stanowi, że płatnik odpowiada za niepobranie podatku od podatnika, pobranie podatku w kwocie niższej niż należna, niewpłacenie w terminie pobranego podatku. Natomiast wyłączenie odpowiedzialności płatnika – zgodnie z art. 30 § 5 Ordynacji podatkowej – występuje ze względu na to, że winę za niepobranie podatku lub pobranie go w kwocie niższej niż należna ponosi podatnik.

Na podstawie art. 106c ustawy – faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

  1. organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
  2. komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

W świetle art. 106e ust. 1 pkt 20 ustawy – faktura powinna zawierać w przypadku, o którym mowa w art. 106c – nazwę i adres organu egzekucyjnego lub imię i nazwisko komornika sądowego oraz jego adres, a w miejscu określonym dla podatnika – imię i nazwisko lub nazwę dłużnika oraz jego adres.

Według art. 106g ust. 2 ustawy – w przypadku, o którym mowa w art. 106c, faktura jest wystawiana w trzech egzemplarzach, z których jeden jest wydawany nabywcy, drugi – podmiot ją wystawiający pozostawia w swojej dokumentacji, a trzeci – przekazuje dłużnikowi.

Z powyższych przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku jest zobowiązany dłużnik, tzn. w przypadku gdy dłużnik – właściciel towarów – występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem VAT z tytułu dostawy tego towaru. W przypadku natomiast, gdy dana czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub jest od niego zwolniona, komornik sądowy nie jest obowiązany do odprowadzenia podatku. A zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o VAT i do uwzględniania, w trakcie sprzedaży egzekucyjnej towarów, okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Biorąc więc pod uwagę powyższe przepisy, a przede wszystkim zaś wynikający z nich status komornika sądowego jako płatnika podatku od towarów i usług obowiązanego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku, i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji towarów będących własnością dłużnika – stwierdzić należy, że komornik tylko wówczas jest płatnikiem podatku od towarów i usług, gdy do rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży byłby zobowiązany dłużnik.

Ponadto opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli po stronie dłużnika spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu w oparciu o przepisy art. 5 ustawy i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest dokonywana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W przedmiotowej sprawie należy wskazać, iż umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie należy do umów nienazwanych i jest zawierana na podstawie przepisów art. 155, art. 156 oraz art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.).

Zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

W myśl z art. 156 Kodeksu cywilnego jeżeli zawarcie umowy przenoszącej własność następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przenoszącej własność zależy od istnienia tego zobowiązania.

Stosownie do art. 353 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

Zgodnie z art. 3531 Kodeksu cywilnego Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Natomiast zgodnie z art. 453 ustawy Kodeks cywilny jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa (…).

A zatem dłużnik za zgodą wierzyciela może dla zwolnienia się z zobowiązania spełnić inne świadczenia. Świadczenie w miejsce wykonania może być dokonywane w ramach wszelkiego typu zobowiązań o charakterze cywilnoprawnym (tj. wynikających z czynności prawnych). Zakres modyfikacji dotychczasowego zobowiązania uzależniony jest jedynie od ogólnie obowiązujących przepisów, ale to od uznania stron zależy, jakie świadczenie zgodzi się przyjąć wierzyciel w miejsce dotychczasowego i jakie dłużnik będzie mógł wykonać.

W związku z powyższym uznać należy, iż samo zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie wierzytelności nie jest czynnością skutkującą powstaniem obowiązku podatkowego w podatku VAT i obowiązku wystawienia faktury.

Jednakże w przypadku niewywiązania się z zawartej umowy np. umowy kredytowej (braku spłaty kredytu) kredytodawca może zadecydować o skorzystaniu z zapisów umowy i przejęciu przedmiotów zastawu oraz swobodnie dysponować przewłaszczoną rzeczą, a dokonana dostawa nabiera odpłatnego charakteru.

Tym samym wydanie towarów będących przedmiotem przewłaszczenia, w związku z zawartą umową kredytową, przesądza o uznaniu tej czynności za odpłatną dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Wierzyciel staje się pełnoprawnym właścicielem towarów (nieruchomości), co skutkuje koniecznością wystawienia faktury VAT przez dokonującego dostawy i odprowadzeniem podatku od towarów i usług, o ile ten towar nie jest zwolniony od podatku.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że w dniu 23 marca 2012 roku dłużnik (Spółka z o.o.) nie przejął prawa do rozporządzania nieruchomościami jak właściciel, umowa ta była kolejną cesją praw z umowy pożyczki z dnia 23 marca 2011 roku. Przejęcie władztwa nad nieruchomościami przez dłużnika, w konsekwencji realizacji zabezpieczenia z umowy pożyczki, nastąpiło w okresie późniejszym, po zaprzestaniu przez pożyczkobiorcę (spółka x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) spłaty rat. Nastąpiło to na początku 2013 roku.

Własność nieruchomości przeszła na dłużnika z chwilą podpisania umowy cesji praw z umowy pożyczki i umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, tj. w dniu 23 marca 2012 roku. Definitywne przejęcie przez dłużnika władztwa nad przedmiotowymi nieruchomości nie wymagało podpisania kolejnej umowy w formie aktu notarialnego.

Do definitywnego nabycia własności przedmiotowych nieruchomości przez dłużnika doszło w związku z przejściem na dłużnika uprawnień wierzyciela z umowy pożyczki zawartej przez spółkę x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z dnia 23 marca 2011 r. i zaprzestaniem przez tą spółkę spłaty rat. Wobec powyższego, nabycie to było konsekwencją zapisów umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, będącej zabezpieczeniem umowy pożyczki (nabycie prawa własności nieruchomości stanowiło zabezpieczenie spłaty wierzytelności przysługującej dłużnikowi), nie było natomiast konsekwencją celowego działania dłużnika skierowanego na nabycie konkretnych nieruchomości.

Tym samym po stronie Wnioskodawcy jako komornika powstanie obowiązek naliczenia, pobrania i uiszczenia podatku VAT wg właściwej stawki.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast w oparciu o art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.


Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

  1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
  2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Jak stanowi art. 2 pkt 14 ww. ustawy, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

  1. wybudowaniu lub
  2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich doszło do pierwszego zasiedlenia, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Przepisy Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r., str. 1 ze zm.) zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE, posługują się pojęciem „pierwszego zasiedlenia”, jednakże nie definiują tego pojęcia oraz nie wprowadzają dodatkowych warunków go określających. Zgodnie z art. 12 ust. 2 zdanie drugie ww. Dyrektywy państwa członkowskie mogą określić szczegółowe zasady stosowania kryterium, o którym mowa w ust. 1 lit. a), do przebudowy budynków oraz zdefiniować pojęcie „gruntu związanego z budynkiem”. Tym samym państwa członkowskie mają możliwość określenia szczegółowych zasad stosowania kryterium pierwszego zasiedlenia jedynie w odniesieniu do sprecyzowanej kategorii czynności tj. przebudowy budynków.

W konsekwencji zarówno zgodnie z przepisami ww. Dyrektywy 2006/112/WE oraz w świetle utrwalonego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pierwsze zasiedlenie należy rozumieć szeroko jako „pierwsze zajęcie budynku, używanie”. W efekcie, aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku, jego używania, w tym również na potrzeby własnej działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, że w kwestii rozumienia definicji pierwszego zasiedlenia wypowiedział się NSA w wyroku z dnia 14 maja 2014 r. o sygn. I FSK 382/14. Sąd w wyroku tym stwierdził, że „Wykładnia językowa, systematyczna i celowościowa dyrektywy 112 wskazuje wyraźnie, że ww. pojęcie należy rozumieć szeroko jako „pierwsze zajęcie budynku, używanie”. Zatem w taki sposób powinna być odczytywana definicja przewidziana w treści art. 2 pkt 14 ustawy o VAT.

Sąd krajowy celem zapewnienia skuteczności normom dyrektywy 112 stwierdził zatem częściową niezgodność art. 2 pkt 14 lit. a) ustawy o VAT z art. 12 ust. 1 lit. a) i 2 dyrektywy 112, jak też art. 135 ust. 1 lit. j) dyrektywy 112. Mowa tu o części dotyczącej użytego w treści art. 2 pkt 14 lit. a) ustawy o VAT warunku „w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu”. Warunek ten w istocie doprowadza do sztucznego różnicowania sytuacji podmiotu gospodarczego, który po wybudowaniu budynku część oddał w najem a część budynku wykorzystywał na potrzeby własnej działalności gospodarczej albowiem w obydwóch przypadkach doszło do korzystania z budynku.

W pozostałym zaś zakresie należy dokonać wykładni prounijnej art. 2 pkt 14 lit. a) ustawy o VAT i skorygować treść w następujący sposób: pod pojęciem pierwszego zasiedlenia – rozumie się przez to użytkowanie przez pierwszego nabywcę lub użytkownika budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu”.

Należy w tym miejscu zauważyć, że takie rozumienie pojęcia „pierwszego zasiedlenia” odnosi się do art. 2 pkt 14 lit. a) ustawy o VAT tj. do użytkowania przez pierwszego nabywcę lub użytkownika budynków, budowli lub ich części po ich wybudowaniu.

Kwestia pierwszego zasiedlenia przedstawia się inaczej, w sytuacji gdy budynek/budowla zostanie ulepszony, a wydatki na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym stanowiłyby co najmniej 30% wartości początkowej obiektu.

W takim bowiem przypadku decydujące znaczenie do rozstrzygnięcia czy nastąpiło pierwsze zasiedlenie, ma kwestia oddania budynku/budowli po ulepszeniu do użytkowania w ramach czynności podlegających opodatkowaniu (np. najem).

W tym miejscu należy zauważyć, iż w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

  1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
  2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Przy czym wskazać należy, iż zgodnie z art. 43 ust. 7a ustawy o VAT, warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części jest objęta zwolnieniem z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a staje się bezzasadne.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, zgodnie z którym w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że co do zasady, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki i budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu korzysta ze zwolnienia od podatku.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą opodatkowania podatkiem VAT dostawy prawa użytkowania wieczystego gruntu działki nr A zabudowanej w 1% budynkiem hotelu oraz działki nr B zabudowanej w 99% budynkiem hotelu oraz stacją paliw i myjnią samochodową.

Z opisu sprawy wynika, że dłużnik nigdy nie był zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT i nie składał deklaracji VAT-7. Dłużnik nabył prawo do rozporządzania nieruchomościami jak właściciel w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, na początku 2013 roku, nie później jak w marcu 2013 roku (dokładna data nie jest Wnioskodawcy znana). W dniu 23 marca 2012 roku dłużnik nie przejął prawa do rozporządzania nieruchomościami jak właściciel, umowa ta była kolejną cesją praw z umowy pożyczki z dnia 23 marca 2011 roku. Przejęcie władztwa nad nieruchomościami przez dłużnika, w konsekwencji realizacji zabezpieczenia z umowy pożyczki, nastąpiło w okresie późniejszym, po zaprzestaniu przez dłużnika - pożyczkobiorcy (spółka X spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) spłaty rat. Nastąpiło to na początku 2013 roku.

Działka ewidencyjna o nr A w 1% zabudowana jest budynkiem hotelu. Na działce ewidencyjnej o nr B znajduje się większa część budynku hotelowego (99%), stacja paliw oraz myjnia samochodowa.

Wnioskodawca wskazał we wniosku, że naniesienia na nieruchomościach w postaci opisanych powyżej budynków i budowli zostały wybudowane przez Spółkę x Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ok. 2002 r. w związku z prowadzoną przez tę Spółkę działalnością opodatkowaną.

Zgodnie z informacjami posiadanymi przez Wnioskodawcę ww. nieruchomości były użytkowane i wykorzystywane w działalności gospodarczej przez Spółkę x spółka z ograniczoną odpowiedzialnością od 2002/2003 do przełomu 2012/2013. Od tego momentu nieruchomości nie są użytkowane. Ponadto z wniosku wynika, że od 2011 roku budynki i budowle znajdujące się na ww. nieruchomościach nie były ulepszane w rozumieniu przepisów o podatkach dochodowych. Nie były także wynajmowane ani dzierżawione podmiotom trzecim.

Jak wynika z opisu sprawy budynek hotelu, stacji paliw i myjni samochodowej stanowią budynki. Hotel posiada symbol PKOB: 1211. Myjnia samochodowa posiada symbol PKOB: 1230. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że stacja paliw znajdująca się na nieruchomości, zgodnie z PKOB, stanowi budynek, a nie budowlę, a jej symbol PKOB: to 1230. Zabudowania te są trwale z gruntem związane.

W przedmiotowej sprawie stwierdzić należy, że dostawa przez dłużnika (Spółkę z o.o.) przewłaszczonych na jego rzecz początkiem 2013 r. składników majątku w postaci prawa wieczystego użytkowania działek o nr A i B wraz z własnością posadowionych na nich budynków, zostanie dokonana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust 2 ustawy o VAT, a Spółka ta z tego tytułu będzie podatnikiem o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Z wniosku wynika, że planowana dostawa ww. budynków nie zostanie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia, gdyż do pierwszego zasiedlenia tych budynków najpóźniej doszło w momencie przeniesienia prawa do rozporządzania nimi jak właściciel przez Spółkę z o.o. x na rzecz Spółki z o.o.(dłużnik). Przeniesienie prawa do rozporządzania budynkami jak właściciel przez Spółkę z o.o. X na rzecz Spółki z o.o. wypełnia definicję dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Ponieważ budynki te zostały wybudowane przez Spółkę z o.o. x, będącą czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, w związku z prowadzoną przez tą Spółkę działalnością gospodarczą, to dostawa tych budynków na rzecz Spółki z o.o. (dłużnika) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT według właściwej stawki podatku VAT lub przy zastosowaniu zwolnienia od podatku VAT. Niezależnie natomiast, czy dostawa budynków na rzecz dłużnika dokonana na początku 2013 r. (nie później jak w marcu 2013 r.) korzystała ze zwolnienia od podatku VAT, czy też podlegała opodatkowaniu właściwą stawką podatku VAT, niewątpliwie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu, zatem planowana dostawa tych budynków nie zostanie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia i pomiędzy pierwszym zasiedleniem a planowaną dostawą nie upłynie okres krótszy niż 2 lata.

W związku z powyższym planowana dostawa przedmiotowych budynków (hotelu, stacji paliw i myjni samochodowej) będzie podlegać zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, gdyż spełnione zostały warunki dla zastosowania tego zwolnienia.

Tym samym również dostawa prawa użytkowania wieczystego gruntu działek nr A (zabudowanej budynkiem hotelu 1%) i B (zabudowanej budynkiem hotelu 99% oraz budynkiem stacji paliw oraz myjni samochodowej), będzie objęta zwolnieniem od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT w związku z art. 29a ust. 8 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy o VAT obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r., podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1.sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2.sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

3.wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4.otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

W myśl art. 106b ust. 2 ustawy o VAT obowiązującego od dnia 1 stycznia 2014 r., podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Zgodnie z art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy o VAT na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Natomiast zgodnie z art. 106c ustawy o VAT obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r., faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

  1. organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
  2. komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Elementy jakie powinna zawierać faktura określone zostały w art. 106e ustawy o VAT.

Informacje na temat tego, jakie dane na fakturze powinni zamieszczać podatnicy korzystający ze zwolnienia, zawiera rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur (Dz. U. z 2013 r., poz. 1485) obowiązujące od 1 stycznia 2014 r.

Zgodnie z § 3 pkt 1 ww. rozporządzenia, faktury dokumentujące dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2-6, 8-36 (określone przypadki zwolnienia przedmiotowego) lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy powinna zawierać:

  1. datę wystawienia,
  2. kolejny numer,
  3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,
  4. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,
  5. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
  6. cenę jednostkową towaru lub usługi,
  7. kwotę należności ogółem,
  8. wskazanie przepisu ustawy, aktu wydanego na podstawie ustawy, przepisu dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.) lub innej podstawy prawnej, zgodnie z którą podatnik stosuje zwolnienie od podatku.

Z powołanych w niniejszej interpretacji przepisów wynika więc, że komornik sądowy jest zobowiązany wystawić fakturę wtedy, gdy do jej wystawienia zobowiązany byłby dłużnik gdyby sam dokonywał sprzedaży.

W przedmiotowej sprawie dostawa nieruchomości dłużnika będzie podlegać zwolnieniu od podatku VAT, zatem Wnioskodawca nie będzie obowiązany do wystawienia faktury dokumentującej tą sprzedaż zwolnioną.

Wnioskodawca będzie natomiast obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną na żądanie nabywcy towaru (nieruchomości). W przypadku wystawienia faktury dokumentującej dostawę zwolnioną od podatku Wnioskodawca winien wskazać na tej fakturze podstawę prawną zastosowania zwolnienia od podatku.

W związku z tym, że dostawa nieruchomości będzie zwolniona od podatku VAT, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany tej opodatkowania tej dostawy ani do pobrania i odprowadzenia tego podatku na rachunek właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego, a w przypadku udokumentowania dostawy fakturą należy wystawić ją oznaczając sprzedaż jako zw.

W związku z powyższym za prawidłowe należało uznać stanowisko Wnioskodawcy, że planowana sprzedaż przedmiotowych nieruchomości w toku postępowania egzekucyjnego będzie podlegać regulacji ustawy o VAT.

Za prawidłowe należało uznać również stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT sprzedaży hotelu, stacji paliw i myjni samochodowej oraz w zakresie zwolnienia na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy o VAT dostawy praw wieczystego użytkowania gruntu na którym znajdują się te budynki.


Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, że w imieniu dłużnika wystawi fakturę VAT „ZW” i nie będzie obowiązany jako płatnik podatku od towarów i usług do doliczania podatku VAT, także należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 35-016 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj