Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP1-3/4512-1-45/16-3/IL
z 21 października 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 5 sierpnia 2016 r. (data wpływu 10 sierpnia 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 4 października 2016 r. (data wpływu 7 października 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia miejsca świadczenia usługi przyjmowania odpadów świadczonej na rzecz kontrahenta niemieckiego, w zakresie stawki podatku dla świadczonej usługi przyjmowania odpadów na rzecz kontrahentów krajowych oraz w zakresie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur za nabywane usługi transportowe – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 sierpnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia miejsca świadczenia usługi przyjmowania odpadów świadczonej na rzecz kontrahenta niemieckiego, w zakresie stawki podatku dla świadczonej usługi przyjmowania odpadów na rzecz kontrahentów krajowych oraz w zakresie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur za nabywane usługi transportowe. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 4 października 2016 r. (data wpływu 7 października 2016 r.) o informacje doprecyzowujące opis sprawy oraz opłatę.

We wniosku przedstawiono następujące stany faktyczne oraz zdarzenia przyszłe.

Ze względu na fakt, że zapytanie będące przedmiotem złożonego wniosku dotyczy zdarzeń, które już nastąpiły oraz są w dalszym ciągu realizowane, ale także zdarzeń, które będą realizowane w przyszłości, Spółka (zwana dalej „Wnioskodawcą”) wnosi o wydanie interpretacji zarówno odnośnie stanu faktycznego, jak również zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca zawarł (i planuje zawieranie podobnych umów w przyszłości) umowę z kontrahentem zagranicznym z Niemiec, której przedmiotem jest świadczenie przez Wnioskodawcę usługi polegającej na przyjmowaniu odpadów. W szczególności Wnioskodawca w ramach umowy zobowiązuje się do wykorzystania przyjętych odpadów w swoim wyrobisku pokopalnianym oraz potwierdza, że zgodnie z polskim prawem jest uprawniony do przyjmowania odpadów w celu odzysku oraz do tego, aby proces ten był nieszkodliwy dla środowiska. Umowy zawierane w przyszłości mogą być zawierane z kontrahentami z innych państw Unii Europejskiej, nie tylko z Niemiec.

Kontrahent z Niemiec, o którym mowa wyżej, jest zarejestrowanym podatnikiem VAT-UE w Niemczech. Decyzją Głównego Inspektora Ochrony Środowiska zezwolono temu kontrahentowi na przywóz odpadów oznaczonych w tej decyzji z Niemiec do Polski. W tej samej decyzji określono Wnioskodawcę jako odbiorcę tych odpadów. Wskazano również w tej decyzji sposób wykonywania transportu oraz wskazano dane podmiotu, który będzie wykonywał transport (zwanego dalej „firmą transportową”).

Wnioskodawca otrzymuje od firmy transportowej faktury za usługi transportowe z podatkiem VAT wg stawki 23%. Wnioskodawca kosztami transportu obciąża kontrahenta niemieckiego. Kontrahentowi niemieckiemu Wnioskodawca wystawia więc fakturę, w której wykazuje wartość usługi przyjęcia odpadów oraz usługi transportowej. Obie te usługi wykazywane są bez podatku VAT z adnotacją „odwrotne obciążenie” oraz ze wskazaniem art. 28b ustawy o VAT. Powyższe usługi wykazywane są przez Wnioskodawcę w pozycjach 11 i 12 deklaracji VAT-7, a także w informacji podsumowującej VAT-UE.

Oprócz omówionej wyżej sytuacji, Wnioskodawca świadczy usługi przyjmowania odpadów dla kontrahentów polskich oraz opodatkowuje te usługi wg stawki 8% VAT.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

1. Usługa transportowa, którą Wnioskodawca obciąża kontrahenta niemieckiego jest i będzie związana z wykonywaną na jego rzecz usługą przyjmowania odpadów oraz jest i będzie niezbędna do jej wykonania, z uwagi na różnicę odległości miedzy odbiorcą a dostawcą odpadu.

Spółka jest w posiadaniu dokumentu zgłoszenia wraz z wykazem firm transportowych uprawnionych do dokonywania usługi transportowej odpadów. Wynika z niego, które firmy zabierają odpady od kontrahenta niemieckiego i przywożą je do Spółki. Z tego dokumentu wynika również, jaka firma przewozi odpad i na czyją rzecz. Firma transportowa przywozi odpad na zlecenie Wnioskodawcy, który płaci jej za usługę, natomiast koszt transportu jest refakturowany na dostawcę odpadów. Dokument, o którym mowa wyżej jest dokumentem niemieckim, ponieważ posiadaczem odpadu jest kontrahent niemiecki i to on zgłasza przemieszczanie odpadów do Polski. W umowie między Wnioskodawcą a kontrahentem niemieckim znajduje się zapis, który zobowiązuje kontrahenta niemieckiego do dostarczenia odpadów na własny koszt. Kontrahent ten zleca transport Wnioskodawcy, który obciąża go następnie kosztami transportu, a więc usługi transportowe są ściśle związane z usługą związaną z odpadami. Transport jest organizowany przez Wnioskodawcę, ponieważ transport polski jest tańszy od niemieckiego.

2. Klasyfikacja usługi przyjmowania odpadów, którą świadczy Wnioskodawca to PKWiU 38.11.1 – usługi związane ze zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nadających się do recyklingu.

3. Spółka posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z faktur za nabywane usługi transportowe z czynnościami, które wykonuje na rzecz kontrahenta niemieckiego. Są to:

• kwity wagowe,
• dokumenty CMR,
• dokumenty zgłoszeniowe na międzynarodowe przemieszczenie odpadów.
  
  

Dokumenty te są dołączane do wszystkich faktur obciążających niemieckiego kontrahenta, w związku z czym każda faktura transportowa jest przypisana do konkretnego przywozu odpadów.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawca poprawnie rozlicza świadczenie usługi przyjmowania odpadów na rzecz kontrahenta niemieckiego, tzn. czy poprawnie nie wykazuje na wystawionej fakturze podatku należnego?
2. Czy Wnioskodawca poprawnie rozlicza świadczenie usługi przyjmowania odpadów na rzecz kontrahentów krajowych, tzn. czy poprawnie opodatkowuje tę usługę wg stawki 8% VAT?
3. Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur za transport otrzymanych od firmy transportowej za transport odpadów z Niemiec do Polski?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy, poprawnie rozlicza on świadczenie usługi przyjmowania odpadów na rzecz kontrahenta niemieckiego, tzn. poprawnie nie wykazuje na wystawionej fakturze podatku należnego.

Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. l i la, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. l i 2 oraz art. 28n.

Kontrahent niemiecki jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT.

Ponieważ sytuacja opisana w opisie stanu faktycznego nie mieści się w wyjątkach określonych w art. 28c- art. 28n ustawy o VAT, jak również nie została uregulowana w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 28o ustawy o VAT, należy uznać, że miejscem świadczenia usług przyjmowania odpadów jest terytorium Niemiec, czyli siedziba usługobiorcy. Podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT z tytułu tzw. importu usług jest zatem kontrahent niemiecki. W związku z tym, na podstawie art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT, Wnioskodawca poprawnie zamieszcza na wystawianej fakturze sformułowanie „odwrotne obciążenie”. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi, faktura zawiera wyrazy „odwrotne obciążenie”.

Powyższe uwagi należy odnieść również do usługi transportowej, którą Wnioskodawca obciąża kontrahenta niemieckiego. Wnioskodawcy nie dotyczą bowiem szczególne zasady określania miejsca świadczenia usług transportowych, określone w art. 28f ustawy o VAT.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy, poprawnie rozlicza on świadczenie usługi przyjmowania odpadów na rzecz kontrahentów krajowych, tzn. poprawnie opodatkowuje tę usługę wg stawki 8% VAT. Zgodnie bowiem z treścią załącznika nr 3 do ustawy o VAT, opodatkowaniu stawką 8% podlega świadczenie m.in. usług związanych ze zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nadających się do recyklingu (PKWiU 38.11.1), a takie właśnie usługi świadczy Wnioskodawca.

Ad. 3

Zdaniem Wnioskodawcy, przysługuje mu prawo do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur za transport otrzymanych od firmy transportowej za transport odpadów z Niemiec do Polski.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te byty wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych stanów faktycznych oraz zdarzeń przyszłych jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.) – zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

Przez terytorium kraju – stosownie do art. 2 pkt 1 ustawy – rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Z kolei na mocy art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zawarł (i planuje zawieranie podobnych umów w przyszłości) umowę z kontrahentem zagranicznym z Niemiec (zarejestrowanym podatnikiem VAT-UE), której przedmiotem jest świadczenie przez niego usługi polegającej na przyjmowaniu odpadów. W szczególności Wnioskodawca w ramach umowy zobowiązuje się do wykorzystania przyjętych odpadów w swoim wyrobisku pokopalnianym oraz potwierdza, że zgodnie z polskim prawem jest uprawniony do przyjmowania odpadów w celu odzysku oraz do tego, aby proces ten był nieszkodliwy dla środowiska. Wnioskodawca otrzymuje od firmy transportowej faktury za usługi transportowe z podatkiem VAT wg stawki 23%. Wnioskodawca kosztami transportu obciąża kontrahenta niemieckiego. Kontrahentowi niemieckiemu Wnioskodawca wystawia fakturę, w której wykazuje wartość usługi przyjęcia odpadów oraz usługi transportowej. Obie te usługi wykazywane są bez podatku VAT z adnotacją „odwrotne obciążenie” oraz ze wskazaniem art. 28b ustawy o VAT. Wnioskodawca wskazał, że usługa transportowa którą obciąża on kontrahenta niemieckiego jest i będzie związana z wykonywaną na jego rzecz usługą przyjmowania odpadów oraz jest i będzie niezbędna do jej wykonania, z uwagi na różnicę odległości miedzy odbiorcą a dostawcą odpadu. Firma transportowa przywozi odpad na zlecenie Wnioskodawcy, który płaci jej za usługę, natomiast koszt transportu jest refakturowany na dostawcę odpadów. W umowie między Wnioskodawcą a kontrahentem niemieckim znajduje się zapis, który zobowiązuje kontrahenta niemieckiego do dostarczenia odpadów na własny koszt. Kontrahent natomiast zleca ten transport Wnioskodawcy, który obciąża go następnie kosztami transportu, a więc usługi transportowe są ściśle związane z usługą związaną z odpadami.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą poprawności rozliczania świadczenia usługi przyjmowania odpadów na rzecz kontrahenta niemieckiego, tzn. czy poprawnie nie wykazuje on na wystawionej fakturze podatku należnego.

Należy zauważyć, że co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem VAT powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji, gdy kilka świadczeń obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia różne czynności nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzą jedną usługę złożoną obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu usługi złożonej.

Aby móc wskazać, że dana usługa jest usługą złożoną winna się ona składać z różnych świadczeń, których realizacja prowadzi jednak do jednego celu. Na usługę złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do realizacji określonego celu – do wykonania świadczenia głównego, na które składają się różne świadczenia pomocnicze. Natomiast czynność należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu sama w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi zasadniczej. Pojedyncza czynność traktowana jest zatem jak element usługi kompleksowej wówczas, jeżeli cel jej świadczenia jest zdeterminowany przez usługę główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać bez czynności pomocniczej usługi głównej.

Świadczenie pomocnicze, co do zasady dzieli los prawny świadczenia głównego, w szczególności w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego, miejsca świadczenia oraz stawki podatku od towarów i usług.

Na mocy art. 29a ust. 1 ustawy – podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a -30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak stanowi art. 29a ust. 6 ustawy – podstawa opodatkowania obejmuje:

1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
   
   

Powołany przepis art. 29a ust. 6 ustawy wyjaśnia, jakie elementy uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia stanowiącego podstawę opodatkowania, przy czym nie precyzuje w sposób szczegółowy jakie są to elementy i wymienia przykładowo kilka rodzajów kosztów mieszczących się w pojęciu podstawy opodatkowania. Dotyczy on kosztów bezpośrednio związanych z zasadniczą dostawą towarów lub usług, które zwiększają łączną kwotę należną z tytułu transakcji. Zgodnie z tą regulacją, każdy koszt bezpośrednio związany z dostawą towarów lub świadczeniem usług, którym dostawca obciążył nabywcę lub klienta, powinien być włączony do podstawy opodatkowania. Oznacza, że w podstawie opodatkowania należy uwzględnić wszelkie dodatkowe koszty bezpośrednio związane z dostawą towarów lub ze świadczeniem usługi zasadniczej, którymi w efekcie obciążany jest nabywca świadczenia. Zasada włączenia tych świadczeń do podstawy opodatkowania oznacza, że wartości tego typu kosztów, których ciężar przerzucany jest na nabywcę, nie wykazuje się jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje jako element świadczenia zasadniczego, opodatkowując go według zasad właściwych dla świadczenia zasadniczego.

Należy zauważyć, że w każdym przypadku, przedmiotem czynności określonej umową jest konkretny towar lub usługa, a nie zbiór dowolnie wyodrębnionych w jej ramach usług, czy też części. W świetle powyższych przepisów, kwota zapłaty obejmuje zarówno świadczenia wykonane przez dostawcę towarów lub usługodawcę, jak i świadczenia osób trzecich, jeśli są one wykonywane w związku ze sprzedażą danego towaru lub usługi, a więc wszystkie elementy kosztów związanych z dostawą towarów lub świadczeniem usługi, kształtujące cenę, której sprzedawca żąda od nabywcy towarów lub usługobiorcy.

Świadczenia takie stanowią element kalkulacji kosztów w sytuacji, gdy sprzedaż danego towaru lub usługi uzależniona jest od wcześniejszego wykonania innych czynności (pomocniczych), które świadczy bezpośrednio sprzedawca lub nabywa je od innych podmiotów – jest to tzw. świadczenie złożone. Ponadto w przypadku, gdy dostawca towaru lub usługodawca w celu sprzedaży danego towaru lub usługi określonej umową, zmuszony jest ponieść koszty, np. zakupu paliwa, najmu ruchomości, zakupu biletów lotniczych czy też wnieść opłaty nierozerwalnie związane z towarem lub usługą, kwota należności również winna być skalkulowana przy uwzględnieniu wszystkich tych elementów. Zatem koszty poniesione w celu sprzedaży danego towaru lub usługi, jako części składające się na końcową kwotę należną, należy opodatkować podatkiem VAT na takich samych zasadach jak towar lub usługę, na którą zawarta została umowa.

Należy zatem stwierdzić, że usługa transportowa, którą Wnioskodawca obciąża kontrahenta niemieckiego stanowi integralną część świadczonej przez niego usługi przyjmowania odpadów, ponieważ służy ona zrealizowaniu przez niego tych czynności. Usługa przyjmowania odpadów stanowi zatem świadczenie główne, natomiast świadczeniem pomocniczym jest ściśle powiązana z nią usługa transportowa. Z ekonomicznego punktu widzenia usługa przyjmowania odpadów wraz z usługą transportową jest obiektywnie jedną transakcją, jaką niewątpliwie jest wykonywana na rzecz kontrahenta niemieckiego usługa przyjmowania odpadów, która nie powinna być dzielona dla celów podatkowych na poszczególne elementy.

Zatem usługa transportowa, którą Wnioskodawca obciąża kontrahenta niemieckiego w związku ze świadczeniem na jego rzecz usługi przyjmowania odpadów zwiększa kwotę do zapłaty, którą Wnioskodawca otrzymuje od usługobiorcy z tytułu świadczenia usługi głównej.

Podstawą opodatkowania jest zatem łączna wartość usługi przyjmowania odpadów oraz usługi transportowej, co wynika z art. 29a ust. 6 ustawy.

Tym samym usługa transportowa powinna być opodatkowana w taki sam sposób jak usługa przyjmowania odpadów, tj. jako element świadczenia głównego.

Z powyższego wynika, że obciążenie przez Wnioskodawcę swojego kontrahenta usługą transportową nie może być uznane za samodzielny przedmiot transakcji, w związku z czym nie można odrębnie ustalać sposobu jego opodatkowania.

Podsumowując, Wnioskodawca na rzecz kontrahenta niemieckiego świadczy jedną usługę – usługę przyjmowania odpadów.

Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług regulują przepisy art. 28a do 28o ustawy.

W przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług regulują przepisy art. 28a do 28o ustawy.

Stosownie do art. 28a ustawy – na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

1. ilekroć jest mowa o podatniku – rozumie się przez to:
   1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
   2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej.
   
   

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy – podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – na mocy ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Kontrahent z Niemiec, na rzecz którego Wnioskodawca świadczy przedmiotową usługę, spełnia definicję podatnika w myśl art. 28a ustawy.

Ogólna zasada dotycząca określania miejsca świadczenia usług na rzecz podatników zawarta została w art. 28b ust. 1 ustawy, zgodnie z którym – miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Należy stwierdzić, że odnośnie usługi przyjmowania odpadów którą świadczy Wnioskodawca na rzecz kontrahenta niemieckiego, zastrzeżenia wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy nie mają zastosowania. Zatem, miejsce świadczenia przedmiotowej usługi wykonywanej na rzecz tego kontrahenta powinno być ustalane na podstawie zasady ogólnej wyrażonej w ww. przepisie.

Wobec powyższego, miejscem świadczenia (opodatkowania) usługi przyjmowania odpadów jest miejsce, w którym nabywca usługi posiada siedzibę, a zatem terytorium Niemiec.

Zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

I tak, zgodnie z art. 106a ustawy – przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do:

1. sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów;
2. dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej – posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:
   1. państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,
   2. państwa trzeciego.
   
   

Na mocy art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy – podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W myśl art. 106e ust. 1 pkt 1-18 ustawy – faktura powinna zawierać:

1. datę wystawienia;
2. kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany dla podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany dla podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
6. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
7. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10. kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11. wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12. stawkę podatku;
13. sumę wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15. kwotę należności ogółem;
16. w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, w odniesieniu do których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lub art. 21 ust. 1 – wyrazy „metoda kasowa”;
17. w przypadku faktur, o których mowa w art. 106d ust. 1 – wyraz „samofakturowanie”;
18. w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi – wyrazy „odwrotne obciążenie” (…).
    
    

Z treści art. 106e ust. 5 pkt 1 ustawy wynika, że faktura może nie zawierać w przypadku, o którym mowa w art. 106a pkt 2 lit. a – danych określonych w ust. 1 pkt 10 i 12-14.

W świetle przytoczonego wyżej art. 106e ust. 5 pkt 1 ustawy, jeśli miejscem świadczenia dostawy towarów lub świadczenia usług jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika, faktura może nie zawierać:

• kwot wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
• stawki podatku;
• sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
• kwoty podatku, od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.
  
  

Mając na uwadze powołane przepisy należy stwierdzić, że miejscem świadczenia (opodatkowania) usługi przyjmowania odpadów świadczonej na rzecz kontrahenta niemieckiego przez Wnioskodawcę, na podstawie art. 28b ust. 1 ustawy jest/będzie terytorium Niemiec. W konsekwencji, Wnioskodawca powinien wystawiać na jego rzecz fakturę z tytułu świadczenia tej usługi, bez kwoty podatku (zgodnie z art. 106e ust. 5 pkt 1 ustawy) oraz z adnotacją „odwrotne obciążenie” (na podstawie art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy).

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie jest prawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą także tego, czy poprawnie rozlicza on świadczenie usługi przyjmowania odpadów na rzecz kontrahentów krajowych, tzn. czy poprawnie opodatkowuje tę usługę wg stawki 8% VAT.

Z opisu sprawy wynika, że usługa przyjmowania odpadów, którą Wnioskodawca świadczy na rzecz kontrahentów krajowych mieści się w grupowaniu PKWiU 38.11.1 – usługi związane ze zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nadających się do recyklingu.

Na mocy art. 5a ustawy – towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Zauważyć należy, że przepisy ustawy oraz wydane na jej podstawie rozporządzenia w wielu wypadkach odwołują się do grupowań PKWiU przy ustalaniu preferencyjnych stawek podatkowych. Prawidłowa pod względem klasyfikacji statystycznych identyfikacja towarów i usług stanowi warunek niezbędny do określenia wysokości opodatkowania podatkiem VAT w stosunku do towarów i usług dla których przepisy VAT powołują stosowną klasyfikację statystyczną.

Od dnia 1 stycznia 2011 r., na potrzeby podatku od towarów i usług wykorzystywana jest Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług, wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. z 2008 r. Nr 207, poz. 1293, z późn. zm.).

Natomiast stosownie do pkt 1 komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz. Urz. GUS z 2005 r. Nr 1, poz. 11), zgodnie z zasadami metodycznymi klasyfikacji zasadą jest, że zainteresowany podmiot sam klasyfikuje prowadzoną działalność, produkty (wyroby, usługi), towary, środki trwałe i obiekty budowlane według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach, wprowadzonych rozporządzeniem Rady Ministrów lub stosowanych bezpośrednio na podstawie przepisów Wspólnoty Europejskiej. W związku z tym, że organy podatkowe nie są właściwe do klasyfikowania usług, a dla prawidłowego określenia ich opodatkowania niezbędne jest ich zaklasyfikowanie do właściwego grupowania statystycznego, obowiązek ten spoczywa na Wnioskodawcy.

Stawka podatku – w myśl art. 41 ust. 1 ustawy – wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi.

Stosownie do art. 41 ust. 2 ustawy – dla towarów i usług, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1.

Na podstawie art. 146a pkt 1 i pkt 2 ustawy – w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f:

1. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%;
2. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%.
   
   

W poz. 143 załącznika nr 3 do ustawy wymienione zostały usługi sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 38.11.1, tj. „Usługi związane ze zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nadających się do recyklingu”.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, że ponieważ usługa będąca przedmiotem zapytania, sklasyfikowana jest wg PKWiU w grupowaniu 38.11.1 jako usługa związana ze zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nadających się do recyklingu, to Wnioskodawca ma/będzie miał prawo do zastosowania przy jej świadczeniu na rzecz kontrahentów krajowych stawki podatku od towarów i usług w wysokości 8%, na podstawie art. 41 ust. 2 oraz art. 146a pkt 2 w zw. z poz. 143 załącznika nr 3 do ustawy.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie jest prawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również kwestii prawa do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur za usługę transportową otrzymanych od firmy transportowej za przewóz odpadów z Niemiec do Polski.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu – w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy – kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powołanego art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Jak stanowi art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy – podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

W tym miejscu należy wskazać, że z treści art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy wynika, że podatnik podatku od towarów i usług, który dokonuje dostawy towarów lub świadczenia usług poza terytorium kraju, zachowuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, przy spełnieniu określonych warunków. Przepis ten winien być rozumiany w ten sposób, że upoważnia do odliczenia podatku naliczonego nie tyle w sytuacji, gdy podatnik podatku od towarów i usług wykazuje podatek należny z tytułu wykonywania na terenie kraju czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, ale gdy wykazuje fakt dostawy towarów lub świadczenia usług, które z uwagi na przepisy dotyczące miejsca świadczenia opodatkowane są poza terytorium kraju.

Jak wynika z cyt. przepisu, warunkiem do odliczenia podatku naliczonego związanego z usługami świadczonymi poza terytorium kraju jest to, aby – hipotetycznie – w przypadku wykonywania tych samych usług w kraju podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Powołany przepis wymaga ponadto, aby podatnik posiadał dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z czynnościami wykonywanymi poza terytorium kraju. Powinny to być przede wszystkim dokumenty potwierdzające dokonanie określonych czynności poza terytorium kraju, które będą jednocześnie opisywać te czynności.

Wnioskodawca wskazał, że posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z faktur za nabywane usługi transportowe z czynnościami, które wykonuje na rzecz kontrahenta niemieckiego. Dokumenty te są dołączane do wszystkich faktur obciążających niemieckiego kontrahenta, w związku z czym każda faktura transportowa jest przypisana do konkretnego przywozu odpadów.

W przedmiotowej sprawie warunki wskazane w art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy są spełnione. Nabyte usługi dotyczą usług, które, gdyby były wykonywane na terytorium kraju, podlegałyby opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług – uprawniałyby do odliczenia podatku naliczonego. Dodatkowo Wnioskodawca spełnia również przesłankę dotyczącą posiadania stosownych dokumentów, z których wynika związek odliczonego podatku z usługami świadczonymi poza terytorium kraju.

Reasumując, Wnioskodawcy przysługuje/będzie przysługiwało prawo do pomniejszenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur za usługę transportową otrzymanych od firmy transportowej za przewóz odpadów z Niemiec do Polski.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy:

• zaistniałych stanów faktycznych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz
• zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
  
  

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.