Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
1462-IPPB2.4515.175.2016.1.LS
z 30 września 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 14 września 2016 r. (data wpływu 16 września 2016 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania ulgi zawartej w art. 16 ww. ustawy - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 września 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania ulgi zawartej w art. 16 ww. ustawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zwraca się z prośbą o interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego jako zdarzenie przyszłe. Sprawa dotyczy nieruchomości, na której Wnioskodawca zamieszkuje od dnia urodzenia tj. od 1972 r. Na ww. nieruchomości wcześniej zamieszkiwała również matka, ojciec i rodzony brat Wnioskodawcy. Nieruchomość której dotyczy wniosek składa się z gruntu 1221 m² oraz budynku mieszkalnego 139 m². Dom wybudowany został na początku lat 70-tych. Nieruchomość pozostawała we współwłasności wuja, matki i ojca Wnioskodawcy.

W latach 90-tych wuj przekazał swój udział Wnioskodawcy i jego matce. W roku 2000 po śmierci ojca Wnioskodawcy, postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 14.XI.2000 r. Wnioskodawca nabył spadek po ojcu wraz z matką i bratem po 1/3 udziału ojca.

Wszelkie należności podatkowe zostały uiszczone. W roku 2000 Nieruchomość pozostawała we współwłasności:

• Wnioskodawca 221/600
  

• brat 50/600
  

• matka 329/600
  
  
  

W roku 2004 zmarła matka Wnioskodawcy. Na podstawie postępowania Sądu Rejonowego z dnia 08.06.2009 r. Wnioskodawca nabył prawo do spadku (zapis testamentowy) po matce.

Decyzją Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 19.V.2014 r. ustalono, że masa spadkowa po matce stanowi 329/600 działki zabudowanej i została ustalona wysokość podatku od spadków i darowizn w wysokości 13.371 zł. Całość podatku została uiszczona przez Wnioskodawcę.

Na dzień dzisiejszy współwłasność w nieruchomości to:

• 50/600 brat
  

• 550/600 udział Wnioskodawcy (221/600 z roku 2000 i 329/600 spadek po matce).
  
  
  

Organ podatkowy ustalił wartość rynkową nieruchomości 329/600 w tym wartość 329/600 udziału w budynku mieszkalnym.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn z podstawy opodatkowania wyłączono 60,32 m² domu (wartość 63.457,00 zł.) ww. ulga została odjęta od podstawy opodatkowania. Ponadto Wnioskodawca ma zobowiązanie mieszkać na opisanej nieruchomości do 2019 r. Na przedmiotowej nieruchomości Wnioskodawca mieszka i jest zameldowany z bratem i jego żoną.

Dom z lat 70-tych jest w stanie bardzo złym, z cieknącymi ścianami, wewnątrz wilgoć i grzyb, odpadający tynk. Wymaga gruntownego remontu. Ani Wnioskodawca, ani brat Wnioskodawcy nie posiadają prawa do innego mieszkania. Jednocześnie Wnioskodawca oświadcza, że opisane we wniosku elementy nie są przedmiotem postępowania podatkowego, kontroli podatkowej ani skarbowej.

Wnioskodawca chciałby przekazać bratu w formie darowizny większy udział w nieruchomości aby stan był 1/2 do 1/2.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

1. Czy jeśli w formie aktu notarialnego Wnioskodawca przekaże bratu część udziału spadku po matce i dalej będzie mieszkał na nieruchomości, utraci prawo do zachowania ulgi z art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn?
2. Czy Wnioskodawca w przypadku przekazania bratu darowizną udziału spadku po matce przed upływem 5 lat, a następnie sprzedaniu nieruchomości z powodu konieczności poprawy warunków mieszkaniowych Wnioskodawca utraci prawo do ulgi z art. 16 ust. 1 pkt 1 i poddany będzie obowiązkowi zapłaty podatku?
3. Czy Wnioskodawca w przypadku przekazania darowizną bratu części udziału w nieruchomości, którą nabył w 2000 roku (nie wchodzącej w skład spadku po matce) obciążony będzie podatkiem skarbowym lub utraci prawo do ulgi z art. 16 ustawy?
   
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy,

Pyt 1)

W związku z podjętymi czynnościami u notariusza powstało pytanie o utratę ulgi z art. 16 ustawy.

Zdaniem Wnioskodawcy, powinien ulgę zachować, jeśli będzie mieszkał do upływu 5 lat na przedmiotowej nieruchomości.

Pyt 2)

W przypadku sprzedaży nieruchomości przed upływem 5 lat, a wcześniej przekazania darowizną udziału bratu Wnioskodawca może ulgę utracić i zostać obciążony podatkiem skarbowym jeśli po sprzedaży nieruchomości nie przeznaczy całej kwoty na zakup mieszkania.

Pyt 3)

Darowanie udziału otrzymanego w roku 2000 – części Wnioskodawcy nie wchodzącej w skład masy spadkowej po matce nie będzie podlegało opodatkowaniu, ani nie utraci ulgi z art. 16 ustawy – dotyczącej spadku po matce.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem dziedziczenia.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie określa chwili (daty) otwarcia spadku, to należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) regulującymi sprawy spadkowe.

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego spadek stanowią prawa i obowiązki zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Powyższe oznacza więc, że nabycie spadku nastąpiło w dacie śmierci spadkodawcy – ojca w 2000 r. i matki w 2004 r. Oznacza to, że w badanej sprawie będą miały zastosowanie przepisy ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2007 r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r.

Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. - w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej - nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Według zapisu art. 16 ust. 2 ww. ustawy z omawianej ulgi mogą skorzystać nabywcy, którzy łącznie spełniają następujące warunki:

1. są obywatelami polskimi lub mają miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy;
   
3. nie dysponują spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub nie są właścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego;
   
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu;
5. będą zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat:
   1. od dnia złożenia zeznania podatkowego - jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu lub budynku,
   2. od dnia zamieszkania w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego.
   
   
   

W związku z powyższym stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich spadkodawcy lub darczyńcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem czy domem i będą mieszkać w uzyskanej nieruchomości przez 5 lat.

W myśl art. 16 ust. 7 omawianej ustawy - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. - nie stanowi jednak podstawy do wygaśnięcia decyzji zbycie udziału w budynku lub lokalu na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych oraz zbycie budynku lub lokalu, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia.

Pomimo nie sprecyzowania w akcie prawnym, co należy rozumieć przez „konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania” należy przyjąć, że może to być jedynie wyjątkowa sytuacja życiowa podatnika. Innymi słowy winna ona mieć charakter obiektywny i imperatywny. Dla spełnienia tej przesłanki nie wystarczy zwykła potrzeba zmiany warunków mieszkaniowych. Będzie nią również zmiana miejsca pracy, choroba spadkobiercy/obdarowanego lub członków jego najbliższej rodziny z nim zamieszkujących. Innymi słowy każda sytuacja, która uniemożliwia dalszą egzystencję w nabytej nieruchomości.

Podkreślić należy, że powołane powyżej przykłady ilustrujące „konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania” nie wyczerpują wszystkich okoliczności mieszczących się w zakresie przedmiotowym użytego przez ustawodawcę zwrotu, bowiem każda sytuacja w jakiej znajduje się podatnik winna być rozpatrywana indywidualnie. Niemniej jednak wskazać należy, że konieczna zmiana warunków lub miejsca zamieszkania występuje wówczas, gdy korzystający z ulgi spadkobierca/obdarowany z uwagi na zaistniałą sytuację życiową nie może dłużej zamieszkiwać w nabytej w spadku nieruchomości.

Drugą konieczną przesłanką zachowania ulgi, wynikającą z art. 16 ust. 7 ww. ustawy, jest nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na budowę albo nabycie innego lokalu nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia zbycia lokalu mieszkalnego (budynku) nabytego w drodze spadku (darowizny).

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że nieruchomość której dotyczy wniosek składa się z gruntu 1221 m² oraz budynku mieszkalnego 139 m². Dom wybudowany został na początku lat 70-tych. Nieruchomość pozostawała we współwłasności wuja, matki i ojca Wnioskodawcy. W latach 90-tych wuj przekazał swój udział Wnioskodawcy i jego matce. W roku 2000 po śmierci ojca Wnioskodawcy, postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 14.XI.2000 r. Wnioskodawca nabył spadek po ojcu wraz z matką i bratem po 1/3 udziału ojca. Wszelkie należności podatkowe zostały uiszczone. W roku 2000 Nieruchomość pozostawała we współwłasności:

• Wnioskodawca 221/600
• brat 50/600
• matka 329/600
  
  
  

W roku 2004 zmarła matka Wnioskodawcy. Na podstawie postępowania Sądu z dnia 08.06.2009 r. Wnioskodawca nabył prawo do spadku (zapis testamentowy) po matce. Decyzją Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 19.V.2014 r. ustalono, że masa spadkowa po matce stanowi 329/600 działki zabudowanej i została ustalona wysokość podatku od spadków i darowizn w wysokości 13.371 zł. Całość podatku została uiszczona przez Wnioskodawcę. Na dzień dzisiejszy współwłasność w nieruchomości to:

• 50/600 brat
  

• 550/600 udział Wnioskodawcy (221/600 z roku 2000 i 329/600 spadek po matce).
  
  
  

Organ podatkowy ustalił wartość rynkową nieruchomości 329/600 w tym wartość 329/600 udziału w budynku mieszkalnym. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn z podstawy opodatkowania wyłączono 60,32 m² domu (wartość 63.457,00 zł.) ww. ulga została odjęta od podstawy opodatkowania. Ponadto Wnioskodawca ma zobowiązanie mieszkać na opisanej nieruchomości do 2019 r. Na przedmiotowej nieruchomości Wnioskodawca mieszka i jest zameldowany z bratem i jego żoną. Dom z lat 70-tych jest w stanie bardzo złym, z cieknącymi ścianami, wewnątrz wilgoć i grzyb, odpadający tynk. Wymaga gruntownego remontu. Ani Wnioskodawca, ani brat Wnioskodawcy nie posiadają prawa do innego mieszkania. Jednocześnie Wnioskodawca oświadcza, że opisane we wniosku elementy nie są przedmiotem postępowania podatkowego, kontroli podatkowej ani skarbowej. Wnioskodawca chciałby przekazać bratu w formie darowizny większy udział w nieruchomości aby stan był 1/2 do 1/2.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że Wnioskodawca, który daruje – nabyty w drodze spadku (po ojcu lub po matce) – udział w budynku mieszkalnym na rzecz innego spadkobiercy, nie utraci z tego powodu prawa do ulgi określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tym bardziej, że z treści wniosku wynika, iż będzie nadal w tym budynku mieszkał przez okres 5 lat od dnia określonego w ust. 2 pkt 5 lit. a) lub lit. b) tego artykułu. Natomiast z tytułu sprzedaży nieruchomości Wnioskodawca nie utraci prawa do ww. ulgi, po spełnieniu warunków zawartych w tym przepisie.

Dodatkowo należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.